به گزارش پردیسان آنلاین؛ شهرهای مردم‌محور یا شهرهای انسان‌محور به محیط‌های شهری اشاره دارد که طراحی و توسعه آن‌ها بر اساس نیازهای انسان‌ها، به‌ویژه عابران پیاده و دوچرخه‌سواران انجام شده است؛ هدف این نوع شهرها ایجاد محیط‌هایی است که بیشتر به نفع ساکنان و کاربران انسانی باشد تا خودروها و ماشین‌آلات و این ایده به مرور زمان و با افزایش مشکلات ناشی از رشد شهرنشینی و تمرکز بر وسایل نقلیه موتوری به‌وجود آمده است.
در شهرهای مردم‌محور، چند اصل کلیدی از جمله فضای عمومی، پیاده‌محوری، حمل‌ونقل عمومی کارآمد، دوچرخه‌سواری، کاهش تراکم خودروها و زیست‌پذیری و محیط زیست مورد توجه قرار می‌گیرد.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این شهرها، ایجاد فضاهای عمومی باکیفیت است؛ این فضاها می‌تواند شامل پارک‌ها، میدان‌ها، پیاده‌روهای گسترده و فضاهای تفریحی باشد که شهروندان بتوانند از آن‌ها برای فعالیت‌های روزمره، تفریح و تعامل اجتماعی استفاده کنند.
در شهرهای مردم‌محور، پیاده‌روها و مسیرهای پیاده‌روی به‌گونه‌ای طراحی می‌شود که راحت، ایمن و دلپذیر باشد و عابران پیاده احساس امنیت و آرامش می‌کنند و به‌جای استفاده از خودرو، از پیاده‌روی به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین روش‌های جابه‌جایی استفاده می‌کنند.
یکی دیگر از ویژگی‌های مهم این شهرها، داشتن سیستم حمل‌ونقل عمومی قوی و کارآمد است؛ این سیستم باید به‌گونه‌ای باشد که مردم ترجیح دهند از آن به‌جای خودروهای شخصی استفاده کنند و ایجاد دسترسی آسان به مترو، اتوبوس و سایر وسایل نقلیه عمومی از جمله عواملی است که می‌تواند میزان استفاده از حمل‌ونقل عمومی را افزایش دهد.

در کنار پیاده‌محوری، فراهم‌کردن زیرساخت‌های مناسب برای دوچرخه‌سواران نیز یکی از اصول اساسی در شهرهای مردم‌محور است؛ مسیرهای دوچرخه‌سواری امن و گسترده، به شهروندان این امکان را می‌دهد که بدون نگرانی از تصادفات و مشکلات ترافیکی، از دوچرخه به‌عنوان یک وسیله حمل‌ونقل روزانه استفاده کنند.
یکی از چالش‌های اصلی شهرهای مدرن، تراکم بالای خودروها و ترافیک سنگین است؛ شهرهای مردم‌محور به‌دنبال کاهش تعداد خودروها در مناطق شهری و ایجاد خیابان‌هایی با فضای کمتر برای وسایل نقلیه و بیشتر برای انسان‌ها است و این هدف با محدود کردن ورود خودروها به بعضی مناطق، افزایش هزینه‌های پارکینگ و ایجاد خیابان‌های ویژه عابران و دوچرخه‌سواران تحقق پیدا می‌کند.
این شهرها به‌دنبال بهبود کیفیت زندگی ساکنان از طریق کاهش آلودگی هوا، آلودگی صوتی و بهبود وضعیت زیست‌محیطی هستند و فضای سبز بیشتر و تمرکز بر روی راهکارهای پایدار همچون استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و مدیریت بهتر پسماندها از دیگر ویژگی‌های شهرهای مردم‌محور است.
شهرهای مردم‌محور نه‌تنها به بهبود کیفیت زندگی ساکنان کمک می‌کنند، بلکه از نظر زیست‌محیطی نیز پایدارتر هستند؛ این شهرها می‌توانند به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، بهبود سلامت عمومی از طریق تشویق به فعالیت‌های بدنی و کاهش نابرابری‌های اجتماعی از طریق ایجاد دسترسی برابر به فضاهای عمومی و حمل‌ونقل کمک کنند.

تقابل رویکرد خودرو محوری و انسان محوری در برنامه ریزی شهری
رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل عمومی شورای اسلامی شهر قم در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار پردیسان آنلاین گفت: در رویکرد انسان محور یکسری کاربر در شبکه های ترافیکی وجود دارد و براساس آن اولویت بندی می کنند و مبنای کارشناسی دارد. اگر یک هرمی را فرض کنیم راس آن باید انسان و مردم باشد که به نقش عابر پیاده بیشتر تاکید می شود.
وی ادامه داد: در مباحث ترافیکی عابر پیاده به عنوان کاربر آسیب پذیر محسوب می شود چون در بخش قابل توجهی از برخوردهایی که خودروهای شخصی انجام می شود با با عابرین پیاده است که قاعدتاً اولویت اول باید آن ها باشند بعد دوچرخه سواران بعد کسی که از حمل و نقل عمومی استفاده می کند و در انتهای هرم افرادی که خودروهای شخصی استفاده می کنند.
سید محمد حسین دهناد با انتقاد از رویکرد خودرو محوری در کشور بیان کرد : همیشه در ساخت معابر به دنبال آن بودیم که از فضای پیاده رو کم و فضای بیشتری را برای تردد ماشین‌ها قرار دهیم .
به گفته وی؛ خیابان کامل در رویکرد انسان محوری یعنی همه شهروندان با هر شرایطی حتی فردی که معلولیت جسمی و حرکتی دارد باید به آن توجه شود. رمپ هایی که از سطح خیابان به فضای پیاده رو اتصال پیدا می کند حتی فردی با ویلچر یا واکر یا حتی کالسکه فرزند در حال حرکت است شرایط ایمن داشته باشد.

انجام ۳۰ درصد سفرها به صورت پیاده
رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل عمومی شورای اسلامی شهر قم با بیان اینکه ۳۰ درصد سفرها به صورت پیاده انجام می شود ابراز داشت: متناسب با کاربرهایی که در شبکه ترافیکی هست باید سهم داشته باشند در محدوده مرکزی شهر گاها می بینیم در محل های مختلف دوچرخه هایی پارک شده است که نشان می دهد اگر شرایط فراهم شود خیلی افراد مشتاق وجود دارد مخصوصاً در این شرایطی که در قشر دانش آموزان کم تحرکی و اضافه وزن زیاد شده است.
به گفته وی؛ باید به این سمت حرکت کنیم که در شبکه ترافیکی، سهم حمل و نقل شخصی رو کم و سهم حمل و نقل عمومی و سهم شیوه‌های پاک که منظور همین تردد پیاده و دوچرخه هست را بالا ببریم ولی رویکرد خودرو محوری که در مقابل رویکرد انسان محوری بوده برعکس عمل می کند و بیشتر سرمایه گذاری برای ساخت خیابان هایی که ماشین شخصی حرکت می کند پل ، تقاطع احداث می کند که این با عدالت اجتماعی هم در تعارض و تضاد هست.

اجرای طرح های آرام سازی اطراف حرم مطهر در راستای رویکرد انسان محوری
دهناد با اشاره آرام سازی محیط برای عابرین پیاده عنوان کرد: پیاده‌راه‌های ضلع شرقی حرم مطهر که در مقایسه با آشفتگی های زمان قبل اجرای این طرح، شاهد بی انضباطی در تردد عابر پیاده، موتورسیکلت، دوچرخه ، اتوبوس ،تاکسی و خودروهای شخصی بودیم ولی الان شرایط نسبتا خوبی فراهم شده است.
وی ادامه داد: سمت غربی حرم مطهر محدوده میدان مطهری برنامه ریزی های درحال انجام است که وقتی تونل امام موسی صدر احداث شود فضای سطح خیابان ماشین های شخصی تردد نمی کند و فضای آرام و مناسبی برای کسانی که از اتوبوس ،تاکسی یا به صورت عابر پیاده یا دوچرخه در محدوده مرکزی شهر تردد کنند به ارمغان می آورد. در محدوده پل علیخانی به سمت چهارراه بازار و بعد سه راه بازار و امتداد خیابان آذر هم پیش بینی شده که پیاده رو ها شرایط بهتری پیدا کنند و با این رویکرد که ما نقش تردد عابر پیاده رو پررنگ‌تر کنیم.

آغاز نهضت مناسب‌سازی ایستگاه‌های اتوبوس در قم
معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار پردیسان آنلاین گفت: مناسب سازی استفاده از حمل و نقل عمومی یکی از دغدغه‌های اصلی مدیریت شهری قم می باشد که حسب دستور شهردار محترم از انتهای سال گذشته نهضت مناسب سازی ایستگاه های اتوبوس با عنوان ایستگاه‌های سبز در شهر قم آغاز شد. که به صورت آزمایشی در پردیسان عملیاتی کردیم و مورد استقبال شدید مردم قرار گرفت.
وی ادادمه داد: در بودجه ۲ میلیارد تومان برای هرمنطقه شهری پیش بینی کردیم و در حال حاضر بالغ بر ۱۱۰ ایستگاه مناسب سازی صورت گرفته است. که در سال جاری پیشنهاد دادیم که این بودجه برای هر منطقه به ۴ میلیارد تومان افزایش پیدا کند و روند تصویب اصلاح بودجه در حال انجام می باشد. و برنامه داریم تا پایان سال حداقل ۲۰۰ ایستگاه رو مناسب سازی کنیم.
معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم به اهمیت حمل و نقل عمومی اشاره کرده و گفت: با ترکیب کار نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، زمان رسیدن اتوبوس‌ها با توجه به شرایط ترافیکی تخمین زده شده و شهروندان می‌توانند به صورت آنلاین زمان دقیق رسیدن اتوبوس‌ها را محاسبه کنند.
خانه‌زاد یزدی به نظارت مردمی بر عملکرد رانندگان اشاره کرده و بیان کرد: شهروندان با نظر‌دهی به عملکرد هر راننده می‌توانند در بهبود سیستم اتوبوس‌رانی کمک شایانی کنند و رانندگان نیز با توجه به امتیازهای کسب شده، در پایان هر ماه کارانه دریافت خواهند کرد.
معاون شهردار قم به برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای بهبود زیرساخت‌های شهری اشاره کرد و تصریح کرد: ما به دنبال این هستیم که در ساخت و سازهای عمرانی، پیاده‌روها و معابر عمومی به‌طور کامل مورد توجه قرار گیرند تا عابران پیاده نیز از فضاهای شهری بهره‌مند شوند.

اجرای طرح هوشمندسازی تقاطع‌ها و پارکینگ‌های شهری در شهر
خانه زاد یزدی از اجرای طرح هوشمندسازی تقاطع‌ها و پارکینگ‌های شهری خبر داد و گفت: ما موظفیم که در هر ۵۰۰ متر از معابر شهر، یک تقاطع چراغ‌دار ایجاد کنیم تا ایمنی تردد عابران و وسایل نقلیه افزایش یابد.
وی ادامه داد: در حال حاضر، ۳۰ تقاطع چراغ‌دار در سطح شهر به سیستم هوشمند مجهز شده‌اند و این تقاطع‌ها قادرند به صورت اتوماتیک و هوشمند عمل کنند. همچنین، به منظور جلوگیری از اختلال در عملکرد این تقاطع‌ها در زمان قطعی برق، سیستم‌های یو پی اس نیز نصب شده است.
معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم به اهمیت مباحث آموزشی و ترویج فرهنگ ترافیک اشاره کرد و گفت: ما با سازمان‌های فرهنگی و ورزشی همکاری کرده‌ایم تا آموزش‌های لازم را به دانش‌آموزان ارائه دهیم. تیم‌های آموزشی ما به مدارس می‌روند و مباحث تئوری و عملی ایمنی ترافیک را به دانش‌آموزان آموزش می‌دهند.
وی همچنین از راه‌اندازی خودروهای برقی در پیاده‌راه‌های اطراف حرم مطهر خبر داد و افزود: به زودی تعداد این خودروها به شش دستگاه افزایش خواهد یافت تا خدمات بهتری به زائران ارائه شود.
خانه زاد یزدی در ادامه به هوشمندسازی پارکینگ‌ها نیز اشاره کرد و گفت: پارکینگ‌ها به سیستم دوربین‌های پلاک‌خوان مجهز خواهند شد و تمامی فرآیندهای مربوط به ورود و خروج به صورت اتوماتیک انجام می‌شود. همچنین، امکان پرداخت هزینه پارکینگ به صورت الکترونیکی فراهم شده است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: هدف ما این است که تا پایان سال، تمامی پارکینگ‌های تحت مدیریت سازمان ترافیک به سیستم‌های هوشمند مجهز شوند تا خدمات بهتری به شهروندان و زائران ارائه دهد.