داریوش اسماعیلی استاد تمام رشته زمین شناسی دانشگاه تهران در گفتگو خبرنگار پردیسان آنلاین با اشاره به اینکه ایران بر روی نوار کوه زایی آلپ- هیمالیا قرار دارد، اظهار کرد: این کمربند مزایا و معایبی را در سراسر جهان ایجاد می کند که از مزایای حضور بر روی این نوار می‌توان به کانی زایی و تشکیل و ایجاد موارد مختلف اشاره کرد که این موضوع خوشبختانه در ایران قابل توجه است و ذخایر معدنی در کشور ما می‌توانند به عنوان یک منبع بسیار مهم در نظر گرفته شوند.
داریوش اسماعیلی افزود: یکی از این موارد، منابع سنگ آهن است که از چندین سال پیش توجه به وجود سنگ آهن در کشور افزایش پیدا کرده و مورد توجه جدی قرار گرفته است. خوشبختانه مجموعه صنایع معدنی و کارخانه‌های فراوری در ایران پیش‌تر ایجاد شده‌اند و این کارخانه‌ها چه در بخش منابع ملی و چه در بخش خصوصی عدد بسیار زیادی را به خود اختصاص داده اند.
وی با طرح این پرسش که واحد های فناوری و صنایع معدنی که با استفاده از منابع ملی ایجاد شده‌اند تا چه زمانی می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند، افزود: در برنامه ۱۴۰۴ تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در سال پیش بینی شده‌است و واحدهای فناوری مورد نیاز ایجاد یا در دست احداث‌اند و فکر می‌کنم تا سال ۱۴۰۴ بتوانند ظرفیت تولید حدود ۵۵ میلیون تن فولاد را ایجاد کنند.
رئیس سابق سازمان نظام مهندسی معدن با اشاره به اینکه مساله اصلی نیاز به سنگ آهن است، گفت: میزان سنگ آهنی که تا کنون در منابع ایران شناخته شده و مورد وفاق عمومی قرار دارد حدود ۳ و نیم میلیارد تن سنگ آهن برآورد شده است که میزان قابل استخراج آن می تواند تا حداکثر ۲ و نیم میلیارد تن باشد و با توجه به روند و میزان استخراجی که در حال حاضر داریم، در سال ۱۴۰۴ چیزی حدود ۸/۱ میلیارد تن سنگ آهن در داخل زمین خواهیم داشت که با توجه به نیاز حدود ۱۶۰ میلیون تن سنگ آهن برای تولید ۵۵ میلیون تن در سال می تواند حدود ۱۲ یا ۱۳ سال پاسخگوی تامین سنگ آهن ما باشد.
اسماعیلی با اشاره به اینکه در حال حاضر یکی از نکات استراتژیک، تامین سنگ آهن برای این واحدهای فناوری است، اظهار کرد: دو مسیر اصلی برای تامین سنگ آهن وجود دارد یکی از این دو راه رونق دهی به بحث اکتشاف است. به ویژه اکتشافات عمیق که توجه خاصی به آن نشده است و باید با برنامه ریزی دولت و ورود شرکت های بزرگ به اکتشافات عمیق بخشی از این سنگ آهن مورد نیاز را تامین کنیم.
وی با اشاره به اینکه دومین راه این است که به سراغ منابع کشورهای دیگری که از منابع سنگ آهن برخوردار هستند برویم، ادامه داد: شرکت های بزرگ می‌توانند به سرمایه‌گذاری در این کشورها بپردازند و ذخایر را با قراردادهای معتبر بین المللی از آن خود کنند تا بتوانیم از آن سنگ ها هم استفاده کنیم.
این استاد دانشگاه، بیان کرد: در سال ۱۳۹۹ در ایران حدود ۱۰۰ میلیون تن سنگ آهن استخراج شد و اگر قرار باشد تا سال ۱۴۰۴ این استخراج به ۱۶۰ میلیون تن برسد، این میزان استخراج باید تبدیل تقریبا ۲ برابر شود و این دو برابر شدن، ملزومات و مقدماتی را نیاز دارد که یکی از مهم ترین آن ماشین آلات معدنی است.
اسماعیلی ادامه داد: در حال حاضر ماشین‌آلات معدنی مورد نیاز، داخل کشور تولید نمی شود و اجازه واردات آن‌ها هم داده نمی شود. پیش‌تر در ازای صادرات مواد فراوری شده سنگ آهن و ارز حاصل از آن، این ماشین‌آلات وارد می‌شد که متاسفانه در حال حاضر این واردات انجام نمی شود.
وی افزود: همانند اتومبیلی که برای برای حرکت به بنزین نیاز دارد و اگر بنزین نباشد این ماشین از حرکت باز می ماند، همان محرکه و قوای اصلی بخش معدن هم ماشین آلات آن است.
رئیس سابق سازمان نظام مهندسی معدن بیان کرد: ماشین آلات موجود تا چند سال آینده توان استخراج و حمل و نقل مواد معدنی را ندارد. مسائل جاده ای، ریلی، اسکله و… مورد دیگری است که باید به آن توجه شود.
اسماعیلی گفت: در اینکه در حال حاضر در کشور ما پتانسیل استخراج سنگ آهن وجود دارد شکی نیست و هیچ یک از صاحب نظران بخش معدن نظری جز این ندارند اما اینکه دولت و فعالان چه برنامه ای برای این موضوع داشته باشند قابل توجه است.
وی در پایان افزود: امیدواریم که دولت جدید و به‌ویژه وزارت صنعت، معدن و تجارت برنامه مدون و مشخصی در این راستا داشته باشد و از نظرات صاحب نظران استفاده کند و بتواند نسبت به اکتشاف و استخراج مواد معدنی خصوصا سنگ آهن زمینه سازی کند و به این اتفاق کمک کند.
