به گزارش پردیسان آنلاین، در هیاهوی تاریخ‌نگاری رسمی، شاید کمتر کسی شنیده باشد که نخستین قیام علنی برای خون‌خواهی امام حسین (ع) از سیستان برخاست، نه از کوفه، نه از مدینه. سرزمینی که سینه به سینه، غیرت دینی و عشق به اهل‌بیت (ع) را نسل‌به‌نسل پاس داشته است.
بنا بر گزارش‌هایی از جمله «تاریخ طبری» و «تاریخ سیستان»، قیام «عبدالله بن حرّ» در سیستان، تنها چند ماه پس از فاجعه کربلا، به نشانه اعتراض به جنایت یزید و کارگزارانش در شام و عراق شکل گرفت، هرچند این حرکت به جایی نرسید، اما نخستین جرقه نهضت خون‌خواهی را روشن کرد و الهام‌بخش قیام‌هایی بزرگ‌تر چون قیام مختار ثقفی شد.
سندی زنده از عشق به حقیقت در دیار سیستان
پیوند مردم سیستان با اهل‌بیت، ریشه‌دارتر از آن بود که صرفاً واکنشی عاطفی به کربلا باشد، حسن مظفری‌زاده، پژوهشگر تاریخ اسلام با اشاره به این وفاداری تاریخی می‌گوید: از زمان خلافت امام علی (ع)، مردم سیستان در برابر انحراف از سنت نبوی ایستادند، آنها حتی در برابر بازگشت کارگزاران معاویه به این منطقه مقاومت کردند و اعلام کردند تنها از امامی پیروی می‌کنند که وارث راه علی‌بن ابی‌طالب (ع) باشد.
وی ادامه می‌دهد: پس از واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) و اسارت اهل‌بیت رسول خدا (ص) و امیرمؤمنان علی (ع) از کوفه به شام و انعکاس آن در سراسر دنیای اسلام، مردم سیستان با شنیدن این خبر به خون‌خواهی اباعبدالله الحسین (ع) بر ضد یزیدبن‌معاویه و حکمران او در سیستان، عَبّادبن‌زیاد (برادر عُبَیْدالله‌بن‌زیاد عامل جنایت کربلا) قیام کردند، با اینکه در آن موقع، حکمران سیستان، هم سپاه و هم نیروی انتظامی (شُرطه) و هم محکمه قضا در اختیار داشته و کاملاً بر اوضاع مسلط بوده، اما همین که عده‌ای از مردم آغازگر قیام شدند، عَبّادبن‌زیاد درنگ را جایز ندانست و با برداشتن ۲۰ میلیون درهم موجودی بیت‌المال، از سیستان فرار کرد، به‌طوری‌که سیستان ماه‌ها بدون والی ماند، پیداست که اگر عَبّاد نمی‌گریخت و در سیستان مانده بود، جان خود را از دست می‌داد. بعد از چند ماه، عُبَیْدالله‌بن‌زیاد به جای والی سابق، دو برادر دیگرش، یزیدبن‌زیاد و ابوعبیدة‌بن‌زیاد را باهم به سیستان فرستاد.، در طبیعت که آنها نیز با مدارا با مردم سیستان رفتار کردند تا توانستند اوضاع را آرام کنند و به حکومت خود ادامه دهند.
قیامی که بر جان تاریخ حک شد
در تاریخ قیام‌های پساعاشورا از واقعه حره گرفته تا قیام توابین و مختار، همگی به نوعی دنباله‌رو خیزشی بودند که نخستین بار در سیستان شکل گرفت، این قیام گرچه در منابع رسمی کمتر برجسته شده، اما به‌وضوح نقطه آغاز نافرمانی مردمی علیه دستگاه خلافت اموی است.
تحلیل‌گران تاریخ سیاسی اسلام بر این باور هستند که تمرکز منابع رسمی خلافت‌های عباسی و اموی بر وقایع مرکزی‌تر همچون کوفه و مدینه موجب شده قیام‌هایی نظیر خیزش سیستان در سایه باقی بمانند اما بازخوانی تاریخ، جای خالی این وقایع را پر می‌کند، وقایعی که نشان می‌دهند جغرافیای وفاداری، همیشه با جغرافیای قدرت یکی نبوده است.
به گزارش پردیسان آنلاین، سیستان نه تنها خاستگاه نخستین قیام برای خون‌خواهی حسین (ع)، بلکه نماد پایبندی ایرانیان به حقیقت، عدالت و ولایت است، قیامی که نه از خشم کور، بلکه از بصیرت برخاست، نه از قدرت‌طلبی، بلکه از وفای به عهد، قیامی که اگرچه خاموش شد، اما شراره‌اش قرن‌ها بعد هنوز بر جان تاریخ مانده است و مردم این دیار هر سال سالگرد این قیام را گرامی می‌دارند.
