پردیسان نوین، گروه استان‌ها- سکینه اسمی: آذربایجان غربی با بیش از ۸۹۱ کیلومتر مرز مشترک با سه کشور، پنج پایانه و ۹ گمرک مرزی، پتانسیل بالایی برای دسترسی به بازارهای جهانی به‌خصوص اروپا در کشور دارد ولی این روزها شیوع ویروس کرونا موجب بروز مشکلات زیادی در بخش اقتصادی به‌خصوص مبادلات مرزی شده است.

آذربایجان غربی با سهم ۲۰ درصدی از کل صادرات و واردات کشور و تنها استان هم‌مرز با سه کشور خارجی این روزها با بروز این میهمان ناخوانده بیش از سایر استان‌ها متحمل مشکلات اقتصادی به‌خصوص در مناطق مرزی شده است که بیشتر معیشت مردم از راه مبادلات تجاری تأمین می‌شود.

تعریف پروتکل‌های بهداشتی، ایجاد منطقه مشترک مرزی با کشور همسایه و تخلیه کالاهای صادراتی و وارداتی با الزامات کامل بهداشتی، مبادلات ریلی، ایجاد گیت های ضدعفونی و فراهم کردن امکان انجام تست و خدمات بهداشتی و درمانی به رانندگان در مناطق مرزی بخشی از راهکارهاست هم‌اکنون نه‌تنها ترددهای مرزی و رفت‌وآمدهای مسافری در مرزها ممنوع شده که باوجود ایجاد برخی امکانات بهداشتی حجم مبادلات تجاری نیز بسیار محدود و در برخی مناطق مرزی به صفر رسیده است و با توجه به تداوم این بیماری، ادامه این روند در ماه‌های آتی احتمالاً موجب بروز مشکلات متعددی خواهد شد.

روند مبادلات تجاری ایران به‌دنبال شیوع ویروس کرونا و بسته شدن مرز از سوی برخی کشورها رو به کاهش است، تاکنون کشورهای همسایه مرزهای خود را با ایران بسته‌اند، هرچند تدابیر ویژه برای تأمین اقلام اساسی و موردنیاز مردم اندیشیده شده، اما با توجه به سهم بالای مبادلات تجاری در رونق اقتصادی نمی‌توان از این مشکل اقتصادی چشم‌پوشی کرد و به‌راحتی از کنار آن گذشت.

کارشناسان اقتصادی معتقدند با توجه به تداوم بیماری کرونا در دنیا، کشورها به اتخاذ شیوه و راهکارهای متعددی برای حل مشکل مراودات اقتصادی روی آورده‌اند که در این میان با توجه به نقش مهم تجارت کالایی در اقتصاد کشور استان‌های مرزی نیز باید به دنبال شیوه‌ها و راهکارهایی در این خصوص باشند.

تعریف پروتکل‌های بهداشتی، ایجاد منطقه مشترک مرزی با کشور همسایه و تخلیه کالاهای صادراتی و وارداتی با الزامات کامل بهداشتی، مبادلات ریلی، ایجاد گیت‌های ضدعفونی و فراهم کردن امکان انجام تست و خدمات بهداشتی و درمانی برای رانندگان در مناطق مرزی بخشی از این شیوه‌ها است که اجرایی شدن آن‌ها نیازمند رایزنی با کشورهای همسایه و حمایت مسئولان کشوری است.

منطقه مشترک تخلیه کالاهای صادراتی و وارداتی در مرز ایران و ترکیه ایجاد شود

رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکیه در گفتگو با خبرنگار پردیسان نوین در خصوص آخرین وضعیت مبادلات مرزی با کشور ترکیه از آذربایجان غربی به‌عنوان تنها استان مرزی ایران با کشور ترکیه، اظهار کرد: با توجه به حجم بالای مبادلات مرزی ایران و ترکیه متأسفانه شیوع ویروس کرونا موجب بروز خسارات اقتصادی در این بخش شده است.

پردیسان نوینداد سعادت‌دهقان افزود: با توجه به تداوم وضعیت محدودیت و توقف مبادلات مرزی بین ایران و ترکیه با شیوع بیماری کرونا، رایزنی‌های زیادی با طرف ترک انجام و تمهیدات زیادی در این خصوص اندیشیده شده است.

وی با بیان اینکه با شیوع ویروس کرونا طرف ترکیه مرزهای خود از سمت ایران را بسته و هم‌اکنون مبادلات تجاری بین ۲ کشور از طریق مرزهای زمینی صورت نمی‌گیرد، ادامه داد: از روز اول با شیوع ویروس کرونا و محدودیت و توقف مبادلات مرزی بین ۲ کشور، رایزنی‌ها با طرف ترک برای حل مشکل از سوی اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکیه آغازشده و تصمیمات خوبی اتخاذشده است.

سعادت‌دهقان با اعلام اینکه هم‌اکنون مبادلات تجاری ۲ کشور به‌صورت ریلی و از طریق استان آذربایجان غربی به‌صورت محدود در حال انجام است، گفت: این حجم مبادلات ریلی به دلیل مسائل و مشکلات پیش‌روی این بخش ازجمله کمبود واگن در ۲ کشور و نیز حمل و بارگیری ناچیز بوده و قابل‌توجه نیست.

وی با بیان اینکه از یک ماه گذشته تجارت ریلی بین ایران و ترکیه در حال انجام است، عنوان کرد: بر اساس اقدامات انجام‌گرفته در حال افزایش واگن در ۲ کشور و نیز تسهیل شرایط حمل و بارگیری کالاهای صادراتی و وارداتی دو طرف هستیم.

۱۶۰ کامیون حامل کالاهای وارداتی ایران در مرز ترکیه متوقف شده است

رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکیه با اشاره به توقف ۱۶۰ کامیون حامل کالاهای وارداتی از کشور ترکیه به مقصد ایران، گفت: با شیوع این بیماری متأسفانه روند مبادلات تجاری بین ۲ کشور دچار مشکل شده و هم‌اکنون ۱۶۰ کامیون حامل کالاهای وارداتی به ایران در خاک ترکیه چندین ماه است بلاتکلیف متوقف‌شده است.

سعادت‌دهقان افزود: برای حل مشکلات مبادلات مرزی بین ۲ کشور پیشنهادشده منطقه مشترک مرزی بین ۲ کشور برای تخلیه بارهای وارداتی و صادراتی با رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی ایجاد شود که این موضوع از سوی مقامات کشور مورد تأیید قرارگرفته و منتظر اعلام نظر از سوی کشور ترکیه هستیم.

برای حل مشکلات مبادلات مرزی بین دو کشور پیشنهاد شده منطقه مشترک مرزی بین دو کشور برای تخلیه بارهای وارداتی و صادراتی با رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی ایجاد شود وی با بیان اینکه برای ایجاد این محوطه مشترک مرزی در مرز بازرگان محوطه موردنیاز فراهم‌شده است، اضافه کرد: برای ایجاد این منطقه نیازمند ایجاد منطقه مشترک مرزی به مساحت ۱۰ هزار مترمربع هستیم که بخشی از این محوطه از سمت مرز بازرگان در حال آماده‌سازی است که در صورت توافق کشور ترکیه و ایجاد این منطقه بخشی از مشکلات مبادلات مرزی برطرف می‌شود.

رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکیه با اشاره به قرنطینه ۱۴ روزه کامیون‌های حامل کالاهای صادراتی و وارداتی در خاک ترکیه، گفت: در این زمینه نیز بعد از رایزنی‌های انجام‌شده به کشور ترکیه پیشنهادشده است از رانندگان کامیون‌های ایرانی تست سلامت گرفته و بعد از نتیجه تست به رانندگان سالم اجازه تردد داده و رانندگانی که احتمال مبتلا شدن به بیماری را دارند برای درمان به کشور مقصد بازگرداند شوند که با اجرایی شدن این پیشنهاد، موضوع قرنطینه ۱۴ روز نیز حل می‌شود.

وی در خصوص زیرساخت‌های تجارت ریلی بین ۲ کشور، عنوان کرد: هم‌اکنون روزانه به‌طور میانگین ۱۳۰ واگن مبادلات تجاری بین ۲ کشور انجام می‌گیرد و در منطقه قره‌تپه سلماس و نیز رازی این زیرساخت‌های ریلی فراهم بوده و با افزایش واگن مشکلی در این بخش نداریم.

صف‌های طولانی کامیون‌ها در گمرکات ناشی از ضعف در اطلاع‌رسانی است

نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی هم در خصوص مشکلات مبادلات تجاری آذربایجان غربی و کشورهای همسایه به‌عنوان دروازه ورود ایران به بازارهای جهانی با شیوع ویروس کرونا، اظهار کرد: با شیوع ویروس کرونا نه‌تنها استان و کشور، بلکه دنیا با تغییر و تحولات زیادی همراه شده که بخشی از این تغییرات اجتناب‌ناپذیر است.

روح‌الله حضرت‌پور در گفتگو با خبرنگار پردیسان نوین با بیان اینکه برای حل مشکلات اقتصادی و مبادلات مرزی باید به‌دنبال روش و شیوه‌های نوین با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و الزامات ضروری در این حوزه باشیم، افزود: اینکه مرزها و گمرکات کشور چه زمانی به حالت عادی بازگردد، قطعاً تنها به شرایط کشور ما بستگی ندارد و تابع وضعیت بیماری در دیگر کشورها نیز هست.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: البته بسته بودن مرزها مطلق نیست و با مذاکراتی که با کشورهای همسایه انجام شد، تعدادی از کامیون‌داران ما توانستند به کشور بازگردند یا برخی کامیون‌داران دیگر کشورها توانستند از ایران خارج شوند.

وی با بیان اینکه برخی کامیون‌ها که دارای کالاهای بهداشتی و درمانی بودند نیز می‌توانند از مرزها تردد کنند، عنوان کرد: متأسفانه به‌دلیل ضعف در اطلاع‌رسانی و نبود سازوکار معین، شاهد صفوف طولانی کامیون‌ها در گمرکات هستیم که باید از این روند جلوگیری به عمل آید.

حضرت‌پور گفت: اخیراً نیز وزیر تجارت ترکیه با رئیس دفتر رئیس‌جمهور گفت‌وگوهایی داشته و قول صدور مجوز برای تردد کامیون‌ها را داده که بعید است با این روند بحرانی رشد بیماری در ترکیه به این زودی‌ها شاهد تردد کامیون‌ها باشیم.

ترکیه تمایلی برای بازگشایی بازارچه مرزی «ساری سو» ندارد

وی خاطرنشان کرد: در راستای همین رشد سریع بیماری در ترکیه، ترکیه در روزهای اخیر نه‌تنها برای ترانزیت، صادرات و واردات کالا به ایران اجازه تردد به کامیون‌های ایرانی و سایر کشورها را نمی‌دهد، بلکه از روز جمعه مورخ ۲۲ فروردین‌ماه امسال کامیون‌های ترکی که از مسیر ایران قصد بازگشت به ترکیه را دارند، هم نمی‌پذیرد.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی افزود: بنا به اعلام گمرک فعلاً تنها راه صادرات و واردات کالا بین ایران و ترکیه مسیر ریلی رازی است که بیش از ۱۳۰ واگن در حال جابجایی کالا بین ۲ طرف است.

وی در خصوص بازگشایی بازارچه مرزی «ساری سو» هم گفت: بر اساس اطلاعاتی که به من رسیده، طرف ایرانی آمادگی بازگشایی این بازارچه را دارد، اما فعلاً ترکیه قصدی برای بازگشایی آن ندارد.

درحالی‌که مسئولان و نمایندگان آذربایجان غربی و ایران از اتخاذ تصمیمات جدید برای ازسرگیری مبادلات تجاری و راهکارهایی برای افزایش و تسهیل این شرایط باوجود بیماری کرونا خبر می‌دهند، اما هنوز برخی کشورهای همسایه ازجمله ترکیه تمایلی برای حل این مسائل ندارند.

به گفته مسئول امور بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان آذربایجان غربی، تاب‌آوری کشورهای همسایه در مقابل تجارت مرزی کم بوده و به‌زودی آماده انجام توافقاتی برای حل مشکلات ناشی از شیوع ویروس کرونا و محدودیت‌های مرزی خواهند شد.

بر اساس اعلام این مسئول، کشورهای همسایه با ایران بیشتر کشورهای مصرف‌کننده بوده و برای بقای اقتصاد و تأمین نیازهای خود نیازمند انجام مبادلات تجاری هستند و با توجه به تداوم وضعیت شیوع بیماری کرونا در دنیا به‌ناچار روش و راهکارهایی برای حل این مشکلات باید اتخاذ شود.

آذربایجان‌غربی ۲۰ درصد از سهم صادرات کشور را به خود اختصاص داده است

حسین محمدجانی در خصوص آخرین وضعیت مبادلات تجاری و مرزی در آذربایجان غربی به خبرنگار پردیسان نوین گفت: آذربایجان غربی تنها استان هم‌مرز با سه کشور خارجی با شیوع ویروس کرونا نسبت به سایر استان‌ها تحت تأثیر قرارگرفته و هم‌اکنون حجم مبادلات تجاری این استان کاهش‌یافته است.

با وجود سهم ۲۰ درصدی استان از حجم کل صادرات و واردات و نیز سهم ۴.۸ درصدی خود استان از صادرات شاهد کاهش حجم مبادلات تجاری هستیم که ادامه این روند موجب بروز مشکلات اقتصادی زیادی خواهد شد

وی با بیان اینکه بررسی آمار صادرات استان در سال ۹۸ به‌خصوص در ماه‌های پایانی سال، به‌ویژه اسفندماه حاکی از کاهش قابل‌توجه صادرات و واردات از بازارچه‌های مرزی و گمرکات استان است، افزود: در اسفندماه سال ۹۸ در مقایسه با مدت‌زمان مشابه سال قبل از آن، ارزش صادرات استان ۴۶ درصد و ازنظر وزنی نیز ۵۷ درصد کاهش را نشان می‌دهد.

محمدجانی ممنوعیت و محدودیت واردات و صادرات به‌دلیل شیوع ویروس کرونا را از مهم‌ترین دلایل این کاهش عنوان کرد و گفت: باوجود سهم ۲۰ درصدی استان از حجم کل صادرات و واردات و نیز سهم ۴.۸ درصدی خود استان از صادرات شاهد کاهش حجم مبادلات تجاری هستیم که ادامه این روند موجب بروز مشکلات اقتصادی زیادی خواهد شد.

مسئول امور بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان آذربایجان‌غربی با بیان اینکه هم‌اکنون هیچ مبادله کالایی با کشور ترکیه غیر از تجارت ریلی صورت نمی‌گیرد، اظهار کرد: تنها تجارت زمینی استان بعد از شیوع ویروس کرونا از طریق مرز تمرچین و با کشور عراق انجام می‌شود.

محمدجانی با بیان اینکه مشکل اصلی صادرات در مرز تمرچین پیرانشهر نیز کمبود کامیون‌های عراقی برای تخلیه و بارگیری و نیز اجاره روزانه ۲۰ الی ۲۵ دستگاه کالای ترانزیتی از سوی اقلیم کردستان عراق است، افزود: راهکارهای خوبی از سوی مسئولان کشوری برای حل مشکلات مبادلات تجاری انجام‌شده که منتظر توافق کشورهای همسایه به‌خصوص ترکیه هستیم.

هرچند مسئولان استان از اتخاذ راهکارهای متعدد برای حل مشکلات مبادلات تجاری بین کشورهای همسایه خبر می‌دهد، اما یکی از سرمایه‌گذاران مطرح استان معتقد است دنیا بعد از شیوع ویروس کرونا دچار تحولات زیادی شده و نه‌تنها بخش اقتصادی، بلکه همه بخش‌ها باید خود را برای بقای حیات باوجود این ویروس آماده کنند.

دولت از تولیدات ملی حمایت ویژه‌ای کند / باید با کرونا زندگی کنیم

علی آقازاده در گفتگو با خبرنگار پردیسان نوین در خصوص خسارات بخش اقتصادی استان ناشی از ویروس کرونا به خبرنگار پردیسان نوین گفت: شیوع این بیماری موجب بروز تغییرات و مشکلات زیادی در دنیا شده و به‌ناچار باید زندگی با کرونا را قبول کنیم.

وی با بیان اینکه ویروس کرونا مشخص نیست تا چه زمانی میهمان کشورها است، افزود: با شیوع این بیماری روند مبادلات تجاری در دنیا به‌خصوص ایران و آذربایجان غربی دچار تغییر شده، اما با تدابیر و اقدامات متعددی ازجمله تعریف پروتکل‌های بهداشتی ویژه در مرزها می‌توان بخشی از این مشکلات اقتصادی را مدیریت کرد.

هم اکنون بخشی از مبادلات به خصوص در بخش کشاورزی از طریق زیرساخت‌های ریلی در مرز رازی و قره تپه سلماس انجام می‌شود اما جوابگو نیست

آقازاده با اشاره به اینکه بعد از شیوع ویروس کرونا مبادلات مرزی استان به‌صورت ریلی انجام می‌شود، گفت: هم‌اکنون بخشی از مبادلات به‌خصوص در بخش کشاورزی از طریق زیرساخت‌های ریلی در مرز رازی و قره‌تپه سلماس انجام می‌شود، اما جوابگو نیست.

این سرمایه‌گذار با تأکید بر حمایت دولت از تولیدات ملی در سالی که به نام جهش تولید نام‌گذاری شده است، افزود: بخشی از مشکلات اقتصادی را در داخل کشور می‌توان با اتخاذ سیاست‌های حمایتی از تولیدات ملی حل کرد و در بعد صادرات و واردات نیز با تدابیر و تعریف پروتکل‌های بهداشتی و رایزنی با کشورهای همسایه مبنی بر کنترل و مدیریت این بیماری در کشور می‌توان در راستای حل مشکلات گام برداشت.

تاکنون اظهارنظرهای قطعی و مشخصی در خصوص اتمام شیوع ویروس کرونا نه‌تنها در کشور، بلکه دنیا انجام نگرفته و بر اساس اعلام نظر مسئولان با شرایط فعلی این بیماری امسال هم در کشور ماندگار است.

آنچه مسلم است توسعه کشور و حل مشکلات اقتصادی باوجوداین بیماری نیازمند رایزنی و تدابیر ویژه ازجمله تعریف و فراهم کردن زیرساخت پروتکل‌های بهداشتی در کشور به‌خصوص مناطق مرزی است تا زمینه‌ساز کاهش حجم مشکلات اقتصادی و بهبود معیشت مردم شود.