به گزارش خبرنگار پردیسان آنلاین، سازمان ملی مهاجرت، مجموعه‌ای است که باید هرچه زودتر و به فوریت، لایحه یا طرح تشکیل آن بررسی و نهایی شود، اما هنوز مجلس به آن ورود نکرده است. هر چند وزارت کشور مدتی است با فعال‌تر کردن ادارات کل اتباع استانداری و برنامه‌ریزی بهتر برای ساماندهی آنها اقداماتی را انجام داده است.
بر همین اساس، اقدامات کور و تحرکاتی همچون دو مرحله ترور با سلاح گرم در حرم نورانی احمد ابن موسی (ع) در شیراز که جان شماری از هم‌وطنانمان را گرفت و شماری را راهی بیمارستان کرد، چه در حادثه تروریستی سال گذشته و چه در اقدام تروریستی چند روز قبل در حرم شاهچراغ (ع)، همه عوامل دخیل در میدان و پشت پرده، از اتباع خارجی و مهاجران مقیم کشورمان بودند.
این موضوع و چندین مورد مشابه آن نشان می‌دهد باید رصد اطلاعاتی و نظارت بر این افراد بیشتر شود و سازمان ملی مهاجرت هرچه زودتر باید شکل بگیرد و تأسیس شود؛ سازمانی که با قدرت، فراگیری و خدمات بیشتری موارد مربوط به اتباع غیرایرانی و مهاجران را پیگیری و بر امور آنها نظارت خواهد کرد.
فروردین ماه امسال ابوالفضل ابوترابی، عضو کمیسیون امور داخلی مجلس شورای اسلامی، به خبرنگار پردیسان آنلاین گفته بود آمار اتباع خارجی ساکن کشور بین پنج تا هفت میلیون نفر است.، همچنین این آمار تقریبی است و اعداد و ارقام دقیقی در این زمینه وجود ندارد. دقیق نبودن این آمار خود نکته مهمی است که باز هم ضرورت مدیریت هوشمندانه، بهتر و نظارت بیشتر بر این حوزه را می‌رساند. که ۱۴ دستگاه اجرایی به صورت پراکنده در رابطه با اتباع خارجی و مهاجران تصمیم‌گیری می‌کنند، که گاهی ناهماهنگی و اقدامات متضادی از سوی آنها انجام می‌شود.
ساماندهی سوادآموزی اتباع، ازدواج غیرقانونی زنان ایرانی با مردان خارجی، مشکلات هویتی و اسنادی، اشغال کار و اشتغال‌های متعدد در استان‌های مختلف کشور از جمله مشکلات و ضرورت‌های مربوط به اتباع خارجی و غیرایرانی است که باید به فکر چاره برایشان بود و هم‌زمان همه این مسائل را مدیریت و راهبری کرد.
بیشتر اتباع خارجی ساکن در کشور از افغانستان هستند، از کشورهای پاکستان و بنگلادش نیز در کشورمان حضور دارند که به‌طور عمده دارای مجوزهای قانونی اقامتند. حدود ۴۰ هزار نفر نیز اتباع عراقی و تعداد محدودی از کشور سوریه در ایران سکونت دارند.
بر اساس ماده ۱۲۰ قانون کار ایران، اتباع بیگانه نمی‌توانند در ایران مشغول به کار شوند، مگر آن که دارای روادید ورود با حق کار مشخص باشند و مطابق قوانین و آئین‌نامه‌های مربوطه پروانه کار دریافت کرده باشند. همچنین کارفرمایانی که اتباع بیگانه فاقد پروانه کار یا پروانه کار منقضی شده را به خدمت گیرند یا در کاری غیر از آنچه در پروانه کارشان ذکر شده است، به کار گرفته شوند، برابر قانون از ۹۱ روز تا ۱۸۰ روز حبس و پرداخت چند برابر دستمزد یک کارگر جریمه می‌شوند.
نقش‌آفرینی اتباع خارجی به عنوان عوامل اصلی و دخیل در حادثه تروریستی شاهچراغ، بار دیگر ضرورت ساماندهی مهاجران غیرقانونی ساکن در ایران را به قانون‌گذاران متذکر شد تا با فوریت لایحه سازمان ملی مهاجرت را بررسی و تصویب کنند، زیرا می‌توان با طراحی یک برنامه جامع راهبردی در قالب تشکیل سازمان ملی مهاجرت تهدیدات ناشی از این حوزه را در کشور دور ساخت.
مهاجرت پدیده پیچیده‌ای است
محمدصالح جوکار، رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها به خبرنگار پردیسان آنلاین، گفت: هر کشوری با موضوع مهاجرت درگیر است؛ مهاجرت در مجموع پدیده پیچیده‌ای است که برخی کشورها نگاه منفعتی به آن دارند و به‌عنوان نیروی کار مؤثر به آن نگاه می‌کنند.
به گفته وی، گاهی استفاده از نخبگان و سرمایه‌گذاران غیرایرانی هم در موضوع مهاجرت اهمیت دارد و کشورها از این منظر هم به آن نگاه و از این ظرفیت استفاده می‌کنند.
رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها خاطرنشان کرد: ایران همسایگان متعددی دارد و بازار کار خوبی برای نیروی کار کشورهای همسایه محسوب می‌شود، بنابراین حضور گسترده اتباع به‌ویژه از کشور افغانستان را در کشورمان شاهد هستیم.
وی با تاکید بر اینکه اگر موضوع مهاجران با برنامه‌ریزی و مدیریت اصولی انجام شود یک فرصت خوب برای کشورمان خواهد بود، ادامه داد: در عین حال اگر این اقدام بدون سیاست‌گذاری و نظارت باشد، نه تنها فرصتی برای ما ایجاد نمی‌کند، بلکه می‌تواند به یک تهدید تبدیل شود.
جوکار اظهار کرد: طرح ساماندهی اتباع و مهاجران در دستور کار کمیسیون مربوطه بوده و دولت هم لایحه سازمان ملی مهاجرت را پیشنهاد داده است. این دو طرح و لایحه ادغام شده و در دستور کار قرار گرفت، اما هنوز در صحن علنی مطرح نشده است.
وی با اشاره به اینکه در طرح ساماندهی اتباع تهیه بانک اطلاعاتی این افراد اهمیت زیادی دارد، تصریح کرد: نخست اینکه این افراد باید دارای مجوز باشند، همچنین موضوع کفالت برای اتباع در نظر گرفته شده است تا یک فرد ایرانی کفالت آنها در حوزه‌های امنیتی، اجتماعی، آموزشی و حتی بهداشتی را بر عهده گیرد.
رئیس کمیسیون شوراها اظهار کرد: پیشنهاد شده است شماری از این افراد در قالب یک شرکت یا افراد حقیقی باشند تا مسئولیت آنها هم مشخص باشد.
وی ابراز امیدواری کرد: هرچه زودتر این طرح یا لایحه تصویب شود تا شاهد باشیم آنچه در به صورت ساختاری برای سازمان ملی مهاجرت در نظر گرفته شده است، محقق شود و این سازمان بتواند اقدامات اساسی در رابطه با امور مهاجران و اتباع غیرایرانی انجام دهد.
جوکار تصریح کرد: اگر مجوزهای لازم مهاجران را صادر کنیم و بانک اطلاعاتی دقیقی از اتباع داشته باشیم، به‌طور قطع تهدیدی برای ما نخواهند داشت، اما شماری از افراد به‌صورت غیرقانونی در کشورمان به سر می‌برند که غیرقانونی وارد کشور شده‌اند؛ در این بخش دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی نقش مهمی دارند.
ساماندهی اتباع خارجی به مراحل خوبی رسیده است
فداحسین مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم در گفت‌وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین، اظهار کرد: طرح ساماندهی اتباع و مهاجران از مدت‌ها قبل مطرح بوده و به مراحل خوبی هم رسیده است تا در قالب یک سازمان تأسیس و سازماندهی شود، وزارت کشور هم با وجود پیگیری خوب مجلس، اقدامات خوبی در این بخش داشته است.
وی تصریح کرد: موضوع سازمان مهاجرت از مدت‌ها قبل به لحاظ اهمیت موضوع، به‌ویژه از زمانی که اتفاقات و تغییرات ساختاری در افغانستان ایجاد شد، مطرح شده است و شتاب بیشتری گرفته است.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یازدهم خاطرنشان کرد: یکی از اهداف ساماندهی اتباع این است که در بین آنها نخبگان، سرمایه‌گذاران و شخصیت‌هایی هستند که می‌توانند در مسائل هر کشوری تأثیرگذار باشند و کشورمان هم بتواند از آنها استفاده کند. از طرف دیگر افرادی هم ممکن است قصد و غرضی داشته باشند یا تحت تأثیر گروه‌های تروریستی خارج کشور قرار گیرند.
به گفته وی، اگر این اقدام به سامان برسد، مهاجران در رصد دقیق‌تر دستگاه‌های نظارتی و امنیتی قرار می‌گیرند، همچنین مجلس خواستار این است که همه نهادهای مرتبط در تشکیل و ساختار سازمان ملی مهاجرت نظر دهند و دخیل باشند.
مالکی اظهار کرد: ساختار ساماندهی اتباع در مجلس مطرح است اما اداره کل اتباع استانداری‌های استان‌های مختلف از قدیم بوده‌اند. هر چند وزارت کشور دو سال است با ظرفیتی که دارد، طرح ساماندهی را آغاز کرده است و اداره‌کل‌های اتباع، در حال فعالیت در این بخش هستند.
وی با اشاره به اینکه وقتی ساختار ساماندهی به شکل سازمانی باشد، نظم و دقت بیشتری خواهد داشت، افزود: کشور ما اتباع پذیر است؛ برخی می‌خواهند سرمایه‌گذاری کنند اما قانونی در این رابطه وجود ندارد. ضمن اینکه در این ساختار عواملی که به دنبال ایجاد شرارت باشند هم در قانون دیده خواهد شد.
به گزارش پردیسان آنلاین، اقدام تروریستی اخیر در حرم شاهچراغ (ع) توسط یک تبعه خارجی غیرمجاز در شیراز، تاکنون آثار مخربی بر وضعیت روحی و روانی جامعه وارد کرده است، بر همین اساس ضرورت دارد مسئولان و نمایندگان مجلس، ساماندهی، هوشمندسازی و مدیریت بر اتباع خارجی را در دستور کار خود قرار دهند.
