فارس پلاس؛ محمد آزادی: اوضاع بازار خودرو توفانی است؛ قیمت‌ها درحال سبقت مداوم از یک‌دیگرند. خریدار چندانی اما در بازار نیست. مردم تمایلی برای خرید پراید ۱۷۰ میلیون تومانی ندارند! همزمان اما وزیر صمت از برنامه‌‍‌های دولت برای افزایش تولید می‌گوید. ماجرا چیست؟ چگونه می‌توان سرکشی بازار خودرو را مهار کرد؟

روایت یک درد؛ ریشه‌های التهاب بازار خودرو کجاست؟

۱۴۵۰۰۰۰ خودرو در یک سال! این بالاترین رکورد خودروسازان داخلی در تولید «سواری» در سال ۹۶ است؛ قبل از خروج آمریکایی‌ها از برجام. زمستان صنعت خودرو از سال ۹۷ آغاز شد. جایی که سربند تحریم‌های ظالمانه و خروج فرانسوی‌ها، تولید، تقریباً نصف شد و به ۸۹۰هزار دستگاه در سال رسید.

بررسی جدول نشان می‌دهد گرفتاری‌ها در سال ۹۸ نیز ادامه داشت و خودروسازان پانزده درصد کمتر از سال ۹۷ موفق به تولید شدند. باعبور از پیک تحریم اما در سال ۹۹ تدریجاً دوباره رمق تاحدودی به پیکر خودروسازی بازگشت. حالا هم که وزیر صمت از برنامه‌ریزی برای تولید یک‌میلیون و ششصدهزار دستگاه در سال آینده خبر می‌دهد.

کاهش ارزش ریال از همان بحران ارزی سال ۹۷ آغاز شد. همزمان با کمبود منابع، واردات ماشین خارجی نیز ممنوع اعلام شد. اتفاقی که بازار خودرو را ملتهب‌تر کرد. حالا با گذشت سه سال، کمتر می‌توان خودروی صفر در بازار پیدا کرد. خارجی‌های کارکرده نیز با قیمت‌های نجومی در حال معامله هستند.  

خودروسازان هم می‌گویند هزینه تولید محصولات خودرویی با قیمت نهایی بازار فروش توازن ندارد و اغلب در محصولات مختلف و پر فروش قیمت عرضه پایین‌تر از قیمت فروش است و این یعنی خودروساز با فروش هر محصول ضرر هم می‌کند. میزان این ضرر در هر خودرو حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد است.

همه این موارد طرف «عرضه» را در بازار خودرو دچار اختلال اساسی کرد. بگذریم از آنکه سیاست‌هایی مانند «قرعه‌کشی خودرو» با آن حاشیه سود، طرف «تقاضا» را نیز به‌هم ریخت. بعبارت دیگر بسیاری از مردم بدون نیاز واقعی، تنها با انگیزه کسب پول‌های بادآورده به صف خریداران خودرو اضافه شدند.

برنامه‌های دولت نو؛ ایده فاطمی‌امین برای ساماندهی بازار خودرو چیست؟

مردم چشم‌انتظار تحقق وعده‌های دولت برای تنظیم بازارند. وزیر صمت از برنامه‌هایی برای افزایش فوری تیراژ محصولات ایران‌خودرو و سایپا گفته است. آن‌طور که فاطمی‌امین می‌گوید تلاش‌ها برای تکمیل بالغ بر ۱۴۰هزار خودروی ناقص کفِ پارکینگ ساکنان جاده مخصوص تا ۲ ماه آینده ادامه دارد.

ضمن آنکه طبق وعده آقای وزیر از هفته آینده روزانه ۷۰۰ دستگاه بیشتر خودرو در کشور تولید خواهد شد. ۵۰۰ عدد سهم ایران‌خودرو و ۲۰۰ تا هم سهم نارنجی‌پوشان سایپایی است. فاطمی امین البته از ۱۰ برنامه برای اصلاحات ساختاری در صنعت خودروی کشور نیز خبر داده است:

نمایندگان مردم برای ساماندهی بازار خودرو چه می‌کنند؟

تنها افزایش تیراژ خودروهای داخلی کافی نیست؛ خودروهای لوکس، با تکنولوژی بالا، کراس‌اور یا شاسی‌بلند اگر از طُرق دیگری تامین نشود، می‌تواند لیدر افزایش قیمت داخلی‌ها در بازار آزاد باشد.

برای همین نمایندگان مردم همزمان با تلاش‌های وزارت صمت برای افزایش تولید، به‌دنبال واردات محدود خودرو هستند. چرا «محدود»؟ جدول زیر آمار واردات خودرو در سال‌های ۹۵ و ۹۶ (قبل از بحران ارزی) است. روشن است نیاز واقعی کشور در شرایط پایدار بیشتر از ۷۰هزار خودروی خارجی در سال نیست:

طرح «ساماندهی صنعت خودرو» با همین انگیزه در بهارستان مطرح شد. طرحی که واردات خودروهای صفر و کارکرده (تا ۳سال) را به تعداد محدود و شرایط خاصی آزاد می‌کرد. این طرح هم‌چنین برای جلوگیری از فشار مضاعف به بازار ارز، ساز و کارهای روشنی برای تأمین مالی واردکنندگان پیش‌بینی کرده بود.

طرح در مجلس شورای اسلامی به‌تصویب رسید. شورای نگهبان درباره آن نگرانی‌هایی داشت. خبر تازه این‌که نمایندگان مردم با چکش‌کاری طرح، ایرادات موردنظر شورا را مرتفع کردند. سخنگوی کمیسیون صنایع حالا به فارس خبر داده طرح اصلاح‌شده احتمالاً به‌زودی مجدداً در صحن بررسی خواهد شد.

مردم بویژه مصرف‌کنندگان خودرو حالا چشم‌انتظار نتیجه هستند. این‌که تا چه اندازه برنامه‌های دولت و نمایندگان برای «تنظیم بازار» قرین توفیق خواهد شد؟  

انتهای پیام/