وظایف روابط عمومی‌ها در دیدگاه سنتی به ارایه خدمات فرهنگی، همراهی با مدیر، انجام امور تشریفاتی، توجیه گری و تبلیغات محدود می‌شد در حالیکه در حال حاضر با ظهور و بروز رسانه‌های نوین و فضای مجازی و سرعت بالای انتشار اخبار و بازنشر اطلاعات وظایف این جایگاه حساس در دستگاه‌ها نیز متحول شده است.
امروزه دیگر با اتکا به روش‌های سنتی نمی‌توان در کار روابط عمومی موفق بود و در ایفای وظایف محوله و بخش عظیمی از وظایف تعریف نشده به خوبی از عهده برآمد.
گسترش ضریب نفوذ تلفن همراه هوشمند و فعالیت ۵۰ تا ۶۰ میلیون شهروند خبرنگار در سطح کشور حکایت از گردش آزاد اطلاعات دارد که مدیریت افکار عمومی و اذهان توده‌های مردمی در این شرایط، نیازمند مدیران روابط عمومی خلاق، متخصص و توانمند است.
در عصر حاضر، اعتماد سازی، برجسته سازی، فرهنگ سازی، بستر سازی و مدیریت افکار عمومی، رویکردهای جدید به روابط عمومی است که بدون توجه به این امور، روابط عمومی یک دستگاه، نهاد یا مجموعه در پیشبرد کارهای خود موفق نخواهد بود.
رفع آسیب‌های روابط عمومی‌ها با آموزش و برگزاری دوره‌های تخصصی
رئیس شورای اطلاع رسانی استان قزوین در این خصوص به خبرنگار پردیسان نوین گفت: روابط عمومی‌ها امروزه در عصر ارتباطات از جایگاه بسیار والا و ارزشمندی برخوردار هستند و به عنوان یک رکن اصلی در شکل دهی و جهت دهی افکار، دیدگاه‌ها و نگرش انسان‌ها نقش ایفا می‌کنند.
منوچهر حبیبی افزود: روابط عمومی‌ها صدای رسای افکار عمومی هستند و باید با توجه به این رسالت مهم و بنیادین برای ایفای رسالت آگاهی، دانستن و اعتلای مدنیت در جامعه انسانی گام بردارند.
وی اضافه کرد: در نگاه سنتی و قدیمی، یکی از آسیب‌ها و ضعف‌های روابط عمومی‌های برقراری ارتباط یک سویه میان دستگاه‌ها و مردم بود ولی در عصر حاضر با توسعه رسانه‌ها و گسترش فضای مجازی دیگر برقراری ارتباط یک سویه جوابگو نیست و بدون تردید هنر و مهارت روابط عمومی در ارتباط دو سویه صمیمانه و اثربخش بین مردم و حاکمیت معنا می‌یابد.
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار قزوین افزود: در عصر حاضر نقش یک روابط عمومی به عنوان یک بلندگو و مبلغ صرف برای یک مدیر و دستگاه در عرصه اطلاع رسانی مفید و موثر نیست و باید یک کارشناس روابط عمومی با خلاقیت، نوآوری، ابداع و تازگی در کار خود برای برقراری ارتباط میان دستگاه، مردم و رسانه‌ها تلاش کند.
این مسوول گفت: متاسفانه در سایه نگاه سنتی به روابط عمومی‌ها چالش‌ها و آسیب‌های جدیی به پیکره این جایگاه مهم در دستگاه‌ها وارد شده است که بخشی از آنها باید با ارتقای نگاه مدیران و مسوولان دستگاه‌ها و بخشی دیگر با برگزاری دوره‌های آموزشی و تخصصی مرتفع شود.
صدور پیام تبریک و تسلیت، وظیفه یک روابط عمومی در نگاه سنتی است
مدیر کل روابط عمومی استانداری قزوین در این باره به خبرنگار پردیسان نوین گفت: در نگاه سنتی به روابط عمومی‌ها وظایف محدودی از قبیل صدور پیام تبریک و تسلیت، نصب بنر و بارگذاری اخبار در سایت از مسوولان این جایگاه انتظار می‌رفت و همین نگاه باعث شده بود هر نیرویی که در یک حوزه‌ای عملکرد مطلوبی نداشت به روابط عمومی انتقال داده شود.
سید حسین بی نیاز افزود: امروزه روابط عمومی نوین کاملا یک هنر و فن محسوب می‌شود و هدف از آن، تحقق مشارکت پذیری به معنی سهیم کردن مخاطبان در اجرای اهداف تعیین شده برای روابط عمومی‌ها است.
وی اضافه کرد: یک روابط عمومی در عصر حاضر دیگر مجیز گوی مدیر نیست و به عنوان پل ارتباطی بین مردم، رسانه و مدیر، عملکرد دستگاه را به مردم منعکس می‌کند و گوش شنوایی برای مسوولان بالادستی و مردم است.
رییس شورای مرکزی روابط عمومی‌های استان قزوین گفت: یک روابط عمومی متخصص و توانمند در عصر حاضر برای برقراری ارتباط دوسویه تلاش می‌کند در حالیکه این ارتباط درگذشته تک سویه بود به همین دلیل هر فردی به سمت روابط عمومی یک دستگاه منصوب می‌شد.
این مسوول اضافه کرد: روابط عمومی‌ها با بروز و ظهور رسانه‌های نوین، فضای مجازی و تنوع کار رسانه‌ها به نیروهای متخصص و ایده پرداز نیاز دارند تا بتوانند با شناسایی نیازها برای پاسخگویی به آنها تلاش کنند.
خلاقیت و ایده پردازی نباید از روابط عمومی‌ها گرفته شود
بی نیاز با بیان اینکه در عصر حاضر روابط عمومی به معنی خلاقیت و ایده پردازی است، افزود: یک روابط عمومی خلاق هرروز که به سرکار می آید به این فکر می‌کند امروز چه کار نوینی را می‌تواند در اشکال مختلف انجام دهد چون اگر روابط عمومی درجا بزند سیستم از حرکت و پویایی می‌ایستد و البته لازمه خلاقیت و ایده پردازی، انگیزه و عشق به کار است.
وی با بیان اینکه متاسفانه نگاه اکثر مسوولان به روابط عمومی‌ها مناسب نیست، افزود: هنوز بسیاری از مدیران نگاه خود را به مقوله روابط عمومی به روز نکرده‌اند و اگر این اتفاق بیفتد قطعا برای پیشرفت خود سیستم اثراگذار است.
بی نیاز گفت:مدیران باید روابط عمومی را به عنوان یک تشکیلات مجزا باور کنند و برای تامین امکانات سخت افزاری و نرم افزاری آن اعتبار تعریف کنند که البته این اعتبار هزینه محسوب نمی‌شود و یک سرمایه گذاری برای نیل به هدف سازمانی است.
این مسوول گفت: روابط عمومی باید نقش مشاور را برای مدیر دستگاه ایفا کند نه اینکه تنها پیام یا عملکرد سازمان را به گوش مردم برساند.
خیلی از روابط عمومی‌ها از کمترین امکانات در محل کار برخوردار نیستند
وی اضافه کرد: فقدان بهره مندی یک روابط عمومی از کمترین امکانات در محل کار یک آسیب جدی است که رفع آن نیازمند نگاه جدید و به روز مدیران دستگاه‌ها به روابط عمومی‌ها است.
بی نیاز گفت: یک آسیب و چالش دیگر روابط عمومی‌ها این است که با تغییر مدیریت یک دستگاه، روابط عمومی‌ها هم جابه جا می‌شوند در حالیکه اکثر روابط عمومی‌ها نیروهای متخصص هستند و نگاه سیاسی آنچنانی ندارند که با تغییر مدیران از آنها چشم پوشی شود.
وی اضافه کرد: این نوع رفتار در حالی است که یک سازمان برای پرورش نیروی روابط عمومی هزینه و سرمایه گذاری زیادی انجام داده است و باید سال‌ها از وی در این پست استفاده شود اما این اتفاق نمی‌افتد.
شورای مرکزی روابط عمومی برای حل چالش‌های این حوزه تلاش می‌کند
بی نیاز افزود: شورای مرکزی روابط عمومی‌ها به تعداد ۱۵ نفر با رای مسوولان روابط عمومی‌های دستگاه‌های استان انتخاب می‌شوند و به مدت ۲ سال برای رفع مشکلات و آسیب‌های این حوزه تلاش می‌کنند.
رییس شورای مرکزی روابط عمومی‌های استان اضافه کرد: جلسات این شورا که هر ۴۵ روز یکبار برگزار می‌شود برای ارتقای سطح دانش و مهارت روابط عمومی‌های استان تصمیم گیری می‌کند و برگزاری دوره‌های آموزشی و مهارتی و وحدت بخشی و انسجام دهی روابط عمومی‌ها و ارتقای جایگاه آنها را در دستور کار دارد.
وی افزود: یکی از مهترین برنامه‌هایی که امسال در دستور کار داریم تشکیل خانه روابط عمومی‌ها است که در مرحله نگارش اساسنامه خانه روابط عمومی‌های استان هستیم.
بی نیاز گفت: با تشکیل این خانه می‌توانیم اهداف خود را سیستماتیک‌تر دنبال کنیم و نقش و جایگاه روابط عمومی‌ها را در دستگاه‌ها بیشتر ارتقا دهیم.
ضعف بنیه نیروهای کارآمد، مهمترین آسیب بر پیکره روابط عمومی‌ها
یک استاد علوم ارتباطات در این زمینه به خبرنگار پردیسان نوین گفت: از نگاه تخصصی آن چیزی که بیشتر در روابط عمومی‌های سازمان‌ها و نهادهای دولتی و خصوصی نمود پیدا می‌کند ضعف بنیه نیروهای کارآمد در روابط عمومی‌ها است.
حمید ساوه افزود: وقتی تولید محتوای محصولات روابط عمومی‌ها را بررسی می‌کنیم عموما کارشناسانی که دست به قلم هستند و خبرها را تنظیم می‌کنند با ضعف‌هایی در خبرها و گزارش‌ها مواجه هستند که کار آنها را تحت الشعاع قرار داده است.
وی اضافه کرد: چون روابط عمومی‌ها منبع اصلی رسانه‌های گروهی هستند باید به این مساله توجه بیشتری داشته باشند و تولید محتوا در فضای سایبری، فضای آزاد اطلاعات و رقابت رسانه‌ها می‌طلبد که تولید محتوا از بنیه دقیق علمی و تخصصی بالایی برخوردار باشد.
ساوه افزود: قطعا تولید محتوا به فراخور رسانه‌های مختلف از روزنامه، سایت، کانال، فضای مجازی و رسانه‌های شنیداری و گفتاری بسیار متفاوت است و جا دارد که یک کارشناس روابط عمومی به نیاز هر رسانه آگاهی داشته باشد و متناسب با آن نیاز برای تولید محتوا اقدام کند.
این استاد علوم ارتباطات، عمده ضعف روابط عمومی‌ها را در تهیه و تنظیم خبر دانست و افزود: تولید محتوا برای شبکه‌های مجازی باید موجز، کوتاه و دقیق باشد و حال اینکه در رسانه‌های تحلیلی و عمقی این موضوع برعکس است و باید یک کارشناس روابط عمومی بر این مسایل اشراف لازم را داشته باشد.
ساوه ادامه داد: یک روابط عمومی خلاق، فعال و پویا خبری را تولید می‌کند که دارای فکت و ارزش باشد و بتواند نیاز مخاطب را برطرف کند در غیر این صورت تمامی زحمات روابط عمومی‌ها عبث و بیهوده است.
این استاد دانشگاه افزود: خوشبختانه ضعف‌ها و آسیب‌های وارده به روابط عمومی‌ها در سال‌های اخیر تا حدودی مرتفع شده است چون مدیران به این مساله پی برده اند که روابط عمومی‌ها تنها مجیزه گو، بلندگو و مبلغ دستگاه و مدیر نیستند و باید در برابر افکار عمومی پاسخگو باشند.
ساوه با اشاره به راهکارها برای رفع نقاط ضعف و آسیب در روابط عمومی‌ها، خاطر نشان ساخت: در ابتدا باید یک نهضت در درون سازمان‌ها ایجاد شود تا در مرحله نخست نقش و تاثیرگذاری رسانه‌ها در ذهن مدیران از استاندار تا شهردار و … روشن گردد که روابط عمومی یک کار تخصصی است و نمی‌توان آن را به هرکسی سپرد.
وی اضافه کرد: بعد از شکل گیری این ذهنیت در مرحله بعد باید براساس آن برای ایجاد تمهیدات لازم برای تربیت نیروی مناسب با برگزاری دوره‌های تخصصی و آموزشی اقدام کرد چون تربیت نیروی انسانی کارآمد بسیار ارزشمند بوده و بسیاری از آسیب‌ها و چالش‌های موجود را مرتفع خواهد ساخت.
امروزه با توسعه رسانه‌های نوین، فضای مجازی و افزایش سرعت انتشار اخبار دیگر نمی‌توان وظایف سنتی و قدیمی را از روابط عمومی‌ها انتظار داشت بلکه باید با تغییر نگاه از این جایگاه مهم ایفای رسالت آگاهی، دانستن و اعتلای مدنیت در جامعه انسانی را مطالبه کرد.
قطعا تحقق چنین انتظاراتی نیازمند نگاه جدید به روابط عمومی‌ها، تغییر نگرش سنتی مدیران به این جایگاه، تخصیص اعتبارات برای این پست در دستگاه‌ها، افزایش حمایت‌های معنوی و برگزاری دوره‌های آموزشی و تخصصی است که قطعا در تحقق وظایف تعیین شده و اهداف مورد نظر موثر و نقش آفرین خواهد بود.
۲۷ اردیبهشت‌ماه به عنوان روز روابط عمومی و اطلاع رسانی نامگذاری شده که سرآغاز هفته‌ای به همین نام است و تا دوم خرداد ادامه دارد.
