به گزارش پردیسان آنلاین، افغانستان، کشوری با ذخایر معدنی غنی و دست‌نخورده، همواره به‌عنوان یکی از مهم‌ترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری در منطقه برای ایران مطرح بوده است. با توجه به نیاز فزاینده ایران به مواد اولیه صنایع معدنی و فولادی و هم‌جواری جغرافیایی دو کشور، همکاری‌های معدنی بین ایران و افغانستان در سال‌های اخیر شتاب چشمگیری گرفته است. از ایجاد منطقه ویژه اقتصادی مشترک تا تشکیل کنسرسیوم‌های بزرگ معدنی، این همکاری‌ها نه‌تنها به تقویت اقتصاد دو کشور کمک می‌کند، بلکه می‌تواند نقش مهمی در توسعه زیرساخت‌ها و ایجاد اشتغال در افغانستان ایفا کند.
بر اساس توافق اخیر مقامات دو کشور، منطقه ویژه اقتصادی معدنی در مرز ایران و افغانستان با تمرکز بر معادن آهن در حال طراحی است که این طرح با استقبال شرکت‌های فولادی ایرانی روبه‌رو شده است. این منطقه به‌عنوان هسته اولیه همکاری‌های مشترک، امکان استخراج، فراوری و صادرات مواد معدنی را با استفاده از زیرساخت‌های لجستیک ایران فراهم می‌کند، ضمن اینکه وزارت صنعت افغانستان متعهد به ارائه تسهیلات ویژه برای سرمایه‌گذاران ایرانی شده است.
بررسی ذخایر معدنی افغانستان نشان می‌دهد این کشور دارای بیش از ۱.۴ میلیارد تن سنگ آهن، ۲۷.۵ میلیون تن مس و ۲٬۷۰۰ کیلوگرم طلای کشف‌شده است که این ارقام، افغانستان را به یکی از غنی‌ترین کشورهای منطقه از نظر منابع زیرزمینی تبدیل کرده است. نکته حائز اهمیت، هم‌جواری معادن سنگان ایران با ذخایر آهن افغانستان است که امکان ایجاد زنجیره تولید یکپارچه فولاد را فراهم می‌آورد.
تشکیل کنسرسیوم‌های بزرگ معدنی
چندین شرکت برجسته ایرانی شامل مجموعه‌های فعال در حوزه استخراج، فراوری و تولید فولاد، کنسرسیومی برای سرمایه‌گذاری مشترک در معادن افغانستان تشکیل داده‌اند. بر اساس اعلام اتاق بازرگانی ایران، این کنسرسیوم قصد دارد در فاز اول بر استخراج معادن آهن هرات و غور تمرکز کند که ذخایر آن بالغ بر ۱.۸ میلیارد تن برآورد می‌شود. شرکت فولاد مبارکه به‌عنوان بازیگر اصلی این پروژه، برنامه‌ریزی برای احداث کارخانه فراوری سنگ آهن در نزدیکی معادن افغانستان را در دست اجرا دارد.
اگرچه افغانستان تسهیلات قانونی برای سرمایه‌گذاران خارجی ایجاد کرده است، اما نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران به دو مانع اصلی اشاره می‌کند: نخست ریسک‌های امنیتی ناشی از ثبات سیاسی و دوم محدودیت‌های مالی شرکت‌های ایرانی در مقایسه با رقبای چینی و ترکی است، همچنین مشکلات نقل و انتقال مالی به‌دلیل تحریم‌های بین‌المللی، چالش مضاعفی برای فعالان اقتصادی ایرانی محسوب می‌شود.
طبق آخرین آمار وزارت معادن افغانستان، سرمایه‌گذاری‌های ایرانی در بخش معادن این کشور به ۲.۳ میلیارد دلار رسیده که ۴۵ درصد آن در بخش معادن آهن، ۳۰ درصد در حوزه مس و ۲۵ درصد در بخش طلا متمرکز است. یکی از پروژه‌های شاخص مشارکت ایران در اکتشاف و استخراج معدن مس عینک است که با ذخیره ۱۱.۳ میلیون تن مس، بزرگترین ذخیره کشف نشده منطقه محسوب می‌شود.
ایران علاوه‌بر سرمایه‌گذاری مستقیم معدنی، در توسعه شبکه حمل‌ونقل افغانستان نیز مشارکت دارد که از جمله می‌توان به پروژه احداث خط آهن هرات-مشهد اشاره کرد که هزینه آن بالغ‌بر ۸۰۰ میلیون دلار برآورد شده است. این خط ریلی ظرفیت انتقال سالانه ۵ میلیون تن مواد معدنی به ایران را دارد و زمان حمل را از ۴۸ ساعت به ۸ ساعت کاهش می‌دهد.
تأثیرات اقتصادی بر دو کشور
بر اساس تحلیل‌های اقتصادی، این همکاری‌ها می‌تواند سالانه ۱.۲ میلیارد دلار برای ایران و ۷۵۰ میلیون دلار برای افغانستان ارزش افزوده ایجاد کند. از طرفی سهم ایران از تولید فولاد منطقه با دسترسی به مواد اولیه ارزان‌قیمت افغانستانی تا ۲۰ درصد افزایش پیدا خواهد کرد، ضمن اینکه افغانستان نیز از انتقال فناوری و ایجاد اشتغال برای ۱۲٬۰۰۰ نیروی کار مستقیم بهره‌مند می‌شود.
کارشناسان معتقدند با توجه به نیاز فزاینده ایران به مواد معدنی و تمایل افغانستان برای جذب سرمایه‌گذار، حجم مبادلات معدنی دو کشور تا سال ۱۴۱۰ به ۵ میلیارد دلار خواهد رسید. توسعه همکاری‌ها در حوزه انرژی خورشیدی با ظرفیت نصب ۳۰۰ مگاوات و پروژه‌های مشترک پتروشیمی از دیگر محورهای مورد توافق طرفین است که می‌تواند همکاری دوجانبه را به سطح استراتژیک ارتقا دهد.
بر اساس توافق اخیر مقامات دو کشور، منطقه ویژه اقتصادی معدنی در مرز ایران و افغانستان با تمرکز بر معادن آهن در حال طراحی است که این طرح با استقبال شرکت‌های فولادی ایرانی همچون فولاد مبارکه روبه‌رو شده است. این منطقه به‌عنوان هسته اولیه همکاری‌های مشترک، امکان استخراج، فراوری و صادرات مواد معدنی را با استفاده از زیرساخت‌های logistic ایران فراهم می‌کند، ضمن اینکه وزارت صنعت افغانستان متعهد به ارائه تسهیلات ویژه برای سرمایه‌گذاران ایرانی شده است.
بررسی ذخایر معدنی افغانستان نشان می‌دهد این کشور دارای بیش از ۱.۴ میلیارد تن سنگ آهن، ۲۷.۵ میلیون تن مس و ۲٬۷۰۰ کیلوگرم طلای کشف‌شده است، که این ارقام، افغانستان را به یکی از غنی‌ترین کشورهای منطقه از نظر منابع زیرزمینی تبدیل کرده است. نکته حائز اهمیت، هم‌جواری معادن سنگان ایران با ذخایر آهن افغانستان است که امکان ایجاد زنجیره تولید یکپارچه فولاد را فراهم می‌آورد.
تشکیل کنسرسیوم‌های بزرگ معدنی
چندین شرکت برجسته ایرانی شامل مجموعه‌های فعال در حوزه استخراج، فراوری و تولید فولاد، کنسرسیومی برای سرمایه‌گذاری مشترک در معادن افغانستان تشکیل داده‌اند. بر اساس اعلام اتاق بازرگانی ایران، این کنسرسیوم قصد دارد در فاز اول بر استخراج معادن آهن هرات و غور تمرکز کند که ذخایر آن بالغ بر ۱.۸ میلیارد تن برآورد می‌شود، شرکت فولاد مبارکه به‌عنوان بازیگر اصلی این پروژه، برنامه‌ریزی برای احداث کارخانه فراوری سنگ آهن در نزدیکی معادن افغانستان را در دست اجرا دارد.
اگرچه افغانستان تسهیلات قانونی برای سرمایه‌گذاران خارجی ایجاد کرده است، اما نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران به دو مانع اصلی اشاره می‌کند: نخست ریسک‌های امنیتی ناشی از ثبات سیاسی و دوم محدودیت‌های مالی شرکت‌های ایرانی در مقایسه با رقبای چینی و ترکی، همچنین مشکلات نقل و انتقال مالی به‌دلیل تحریم‌های بین‌المللی، چالش مضاعفی برای فعالان اقتصادی ایرانی محسوب می‌شود.
به گزارش پردیسان آنلاین، کارشناسان معتقدند با توجه به نیاز فزاینده ایران به مواد معدنی و تمایل افغانستان برای جذب سرمایه‌گذار، حجم مبادلات معدنی دو کشور تا سال ۱۴۱۰ به ۵ میلیارد دلار خواهد رسید. توسعه همکاری‌ها در حوزه انرژی خورشیدی با ظرفیت نصب ۳۰۰ مگاوات و پروژه‌های مشترک پتروشیمی از دیگر محورهای مورد توافق طرفین است که می‌تواند همکاری دوجانبه را به سطح استراتژیک ارتقا دهد.
