به گزارش پردیسان آنلاین از مازندران، جنگل، کوه، دریا، دشت، جلگه از جمله نعمت‌های خدادادی استان مازندران است و شگفتی‌های خاصی همچون چشمه‌های جوشان آب گرم و سرد، غارهای اسرارآمیز با پدیده‌های ژئوفیزیکی چندین هزار ساله، نهرهای آرام و روان در پستوی رودخانه‌های خروشان در جای جای مناطق جنگلی، استپی، جلگه‌ای و حاصل‌خیزی این استان دیده می‌شود.
مازندرانی که درختان هیرکانی ثبت جهانی گرفته تا دیرینه‌های پیش از میلاد مسیح، پیش از اسلام و حتی عصر رنسانس از سوی باستان‌شناسان فرانسوی، از قدمت کهن این سرزمین خبر می‌دهد، در همه زمان‌ها و با وجود عصر تکنولوژی و فناوری‌های نوین، گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می‌کند، گردشگرانی که برای دیدن شگفتی‌های خدادادی مشتاقانه پا به این سرزمین می‌گذارند.
در پیرامون جلوه مساحتی سکونتگاه‌های این استان در نوار ساحلی، دشت و جلگه، سکونتگاه‌هایی در دل کوه‌های متعدد مازندران به چشم می‌آید که هر یک از آن‌ها جلوه‌های خاصی را برای علاقه‌مندان به طبیعت ایجاد کرده‌اند، سکونتگاه‌هایی که مازندرانی‌ها آن مناطق را به‌عنوان ییلاق می‌شناسند و در دو فصل بهتر و تابستان کوله‌بار خودشان را می‌بندند و ساکن ییلاقات خود طی شش ماه نخست سال می‌شوند.
منطقه خوش آب‌وهوا و زیبای کندلوس یکی از ییلاقات استان مازندران محسوب می‌شود که همچون هر یک از این ییلاقات در دل خود زیبایی‌ها و شگفتی‌های خاص خودش را نهفته دارد.
کندلوس، روستای ییلاقی زیبا و با قدمت دیرینه در دل همین رشته‌کوه‌های قد برافراشته استان پرطراوت مازندران از توابع شهرستان نوشهر قرار می‌گیرد که در مسیر جاده چالوس به تهران، دقیق‌تر در شمال مرزن‌آباد می‌تواند پس از طی مسافت ۴۰ کیلومتری و عبور از روستاهای دوآب کجور، حسن‌آباد، کنیس، دلم، دشت نظیر، گت کش، کینچ، اسلام‌آباد، کیاکلا و خوشل، به این روستای بکر و باشکوه کندلوس برسید.
قدمت این روستا بر اساس بررسی باستان‌شناسان و محققان مردم‌شناسی و تاریخ‌نگاری چهار هزار سال تخمین زده می‌شود و کشف آثاری از دوره‌های قبل از میلاد مسیح موجودیت دیرینه این منطقه تاریخی را به اثبات می‌رساند.
موقعیت جغرافیایی این روستا دقیق‌تر در ارتفاعات شمال تهران و اطراف جاده چالوس جای گرفته است که در دل طبیعت قرار دارد و با طی مسافت و گشت‌وگذار در این منطقه چشم‌هایتان فقط کوه‌ها و دشت‌های سرسبز مشاهده می‌کند، روستایی که تا ارتفاع از سطح دریا حدود ۱۶۵۰ متر فاصله دارد و این موجب خوش آب‌وهوایی و خنک در فصل گرم تابستان و هوایی بسیار سرد و سوزناک به‌همراه بارش‌های سنگین برف و باران در روزهای زمستان شود.
کندلوس یا میخ‌ساز
در زمینه پیشینه تاریخی این روستای ییلاقی بخش کجور شهرستان نوشهر علاوه‌بر قدمت دیرینه آن به دوران قبل میلاد مسیح، روایتی از گذشتگان به ثبت رسیده است که در دوران حکومت ناصرالدین شاه و حکومت قاجاریه، روزی شاه در حال عبور از این منطقه بود که تعدادی کولی را در این منطقه می‌بیند که مشغول به فلزکاری هستند، بنابراین نام این منطقه را میخ‌ساز گذاشت و بر همین دلیل امروزه بومی‌های منطقه به روستای کندلوس، میخ‌ساز می‌گویند، علاوه بر این روایت و با وجود قدمت سکونت در روستای کندلوس به دوران پیش از میلاد، آثاری تاریخی از دوران پیش از اسلام و پس از اسلام در این منطقه نیز وجود دارد که بین بومی‌های منطقه از ارزش و احترام بالایی برخوردار هستند.
خانه‌های گلی با سقفی چوبی
کندلوسی‌ها را مردمی خون‌گرم و مهمان‌نواز و آدم‌هایی پاکیزه و منظم معرفی می‌کنند، چراکه با حضورسان به این ییلاق خوش آب‌وهوا و عبور از کوچه کوچه‌های آن می‌بینید که زباله‌ای ریخته نشده و سنگ‌فرش‌های آن از تمیزی با روانی آب در خیابان‌هایش موجب می‌شود تا ساعت‌ها در آن روستای دلنشین به پیاده‌روی بپردازید و از آواز پرندگان و حتی صدای حیوانات خانگی همچون مرغ و خروس لذت ببرید، روستایی که دارای محلات متعدد با نام‌های دیرینهدرزی کلاً، ملاکلا، جورسری، جیرسری، بنیم سری و سری دله است و مردم این روستا سال‌های طولانی است که همگی در کنار یکدیگر به خرمی زندگی می‌کنند.
خانه‌های گلی که با مشاهده از سبک معماری زیبای آن هرگز سیر نمی‌شوید، هنرمندان چیره‌دست سال‌ها پیش با آن دستان توانمند خود سقف‌های این خانه‌ها را با ترسیم به‌صورت منبت در آورده‌اند تا امروزه ما همچنان شاهد این نوع معماری اسلامی در این روستای با قدمت باشیم.
در کنار این جاذبه‌های زیبا و وجود درختان سر به فلک کشیده از دیگر دیدنی‌های کندلوس نمی‌توانید غافل شوید، دیدنی‌هایی که بعضی از آن‌ها در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌اند و کافی‌ست به دیدن هر یک از آن‌ها بروید.
موزه مردم‌شناسی کندلوس مملو از آثار شگفت‌انگیز
در کندلوس دو موزه مردم‌شناسی و گیاهان دارویی وجود دارد که در موزه مردم‌شناسی می‌توانید آثار گران‌بها و دیرینه آن هم در دو طبقه با بخش‌های مختلف ببینید که شامل بافته‌ها، پوشاک و زینت‌آلات روستایی، مجسمه‌ها، نقاشی‌های سنتی، قهوه‌خانه‌ای، ظروف، ابزارآلات فلزی و چوبی، اشیا و ظروف سفالی، چینی‌آلات و وسایل روستایی از هزاره دوم پیش از میلاد تا دوره قاجاریه می‌شود و در بخش دیگر گنجینه‌هایی قدمتی اسناد و کتب خطی، نسخ خطی، کلام‌الله مجید، دیوان اشعار و عقدنامه‌ها و فرامین می‌توانید ببینید که با شناسنامه و اطلاعات دقیق، به‌صورت زیبایی در کنار هم چیده شده‌اند و راوی فرهنگ اقوام ساکن مازندران هستند، این موزه سال ۶۰ تا ۶۸ با تلاش دکتر علی‌اصغر جهانگیری به‌عنوان نخستین موزه روستایی جهان تأسیس شد.
موزه گیاهان دارویی با قدمت ۳۸ ساله
از نکات بسیار جالب این روستا، موزه گیاهان دارویی مجتمع کشاورزی کندلوس است که در سال ۱۳۶۵ با هدف‌های کشت، پرورش، تولید و بسته‌بندی گیاهان اصلی دارویی و معطر و تولید اسانس‌ها و روغن‌های گیاهی راه‌اندازی شد که این موزه برای نخستین بار در ایران در زمینی به مساحت ۱۰ هکتار بر پا شده است و با کاشتی بالغ‌بر ۲۵۰ گونه گیاه ژنتیک ارزشمند در ایران به تولید و عرضه محصولات گوناگون در زمینه‌های مختلف اقدام کرده است.
آبشار و حمام زیرزمینی کندلوس
کندلوس دو جاذبه دیدنی دیگر یعنی آبشار و حمام قدیمی زیرزمینی دارد که خواه‌ناخواه گردشگران و توریست‌ها را برای دیدن آن جلب می‌کند، آبشاری در پنج کیلومتری کندلوس که برای رسیدن به آن باید یک ساعت پیاده‌روی کنید، آبی که از ارتفاع ۱۰ متری کوه به‌صورت قطره‌قطره پایین می‌ریزد و منظره سحرانگیزی را ایجاد کرده است، حمام خزینه‌دار و زیرزمینی این روستا مربوط به دوران قاجار که به‌عنوان یک اثر تاریخی ثبت شده است و با سبک معماری حمام‌های آن زمان که برگرفته از سبک زندگی مردم بوده است، احداث شد.
خانه مینا و پلنگ و ماجرای افسانه ۴۰۰ ساله آن
شگفتی دیگر این روستای چهار ساله وجود خانه‌ای کوچک و با نمای گلی، سنگی و چوبی است که به خانه مینا و پلنگ معروف است، خانه‌ای که داستان آن به یک افسانه ۴۰۰ ساله در روستای کندلوس بر می‌گردد، آن هم روایتی از قصه دوستی یک انسان و پلنگ که به شکلی عجیب بین این دو موجود شکل گرفته است و مردم روستا را در بهت و حیرت فرو برده بود.
اهالی کندلوس که به این داستان باور عمیقی دارند، تا به امروز خانه مینا و پلنگ را نگه داشته‌اند. اگر سری به روستای کندلوس زدید، سراغی هم از خانه مینا و پلنگ بگیرید.
دو امام‌زاده فضل و فاضل در یک جا
وقتی وارد قسمت شرقی روستا می‌شوید، امامزاده‌ای را می‌بینید که قدمت آن به ۱۰۰ سال پیش برمی‌گردد، ساختمان این امام‌زاده با نام‌های فضل و فاضل معماری جالبی دارد؛ پلان آن به شکل چهارگوش و از جنس آجر است که یک ایوان چوبی زیبا نیز دارد. سقف آن از چوب است و نقاشی‌های بسیار ظریفی روی آن وجود دارد
از خانه مینای افسانه‌ای تا دو موزه کاربردی و حیاتی
مریم مددی کارشناس ثبت غیرمنقول بناهای تاریخی میراث‌فرهنگی مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین از مازندران از ثبت چند بنا روستای کندلوس در فهرست آثار ملی کشور خبر می‌دهد و می‌گوید: خانه مینا و پلنگ، حمام خزینه‌دار، امام‌زاده فضل و فاضل و خانه‌های امین‌زاده و شیخ اسلامی، دو موزه مردم‌شناسی و گیاهان دارویی از جمله این آثار هستند.
وی با بیان اینکه بافت روستایی کندلوس هنوز در فهرست آثار ملی قرار نگرفته است، می‌افزاید: البته پرونده این روستا در لیست آثار یونسکو قرار دارد و این موضوع در دست بررسی است.
مددی با اشاره به اینکه طالب، امیری، کشتی مقوم، عروس سوار کردن، چو سما، نوازش کودک یا همان لالایی مادرانه، موسیقی‌های رایج در بین اهالی روستا است، تصریح می‌کند: جو را بافی با پنج میل، لتاک، گلدوزی و جاجیم بافی مهم‌ترین صنایع‌دستی بانوان کندلوس است که از آن درآمدزایی نیز می‌کنند.
کارشناس ثبت غیرمنقول بناهای تاریخی میراث‌فرهنگی مازندران با بیان اینکه معماری خانه‌های روستا به شکل بومی و با مصالح سبک و با دوام موجب افزایش عمر بنا شده است، می‌گوید: قوره گل، سنگ لاشه، خاک سفید، چوب، گچ، آهک، از مصالح این خانه‌های بومی است که همچنان این معماری را در کندلوس می‌بینید.
مددی از وجود آسیاب آبی در مسیر روستا نیز خبر می‌دهد و می‌افزاید: این آسیاب با وجود تکنولوژی روز همچنان در کندلوس فعالیت دارد و روستاییان شلتوک برنج خود را برای الک به آن‌جا می‌برند.
وی ادامه می‌دهد: کندلوس به‌دلیل قدمت دیرینه و وجود همین بافت تاریخی آن موجب جذب گردشگران و توریست‌های بسیاری در طول سال به‌ویژه در دو فصل بهار و تابستان می‌شود.
به گزارش پردیسان آنلاین، مهم‌ترین نکته قابل توجه در روستای تاریخی کندلوس، آداب و رسوم و فرهنگ کهن مردم این دیار است که در طول سال با برپایی آئین‌های سنتی، بومی و محلی با برپایی آن به حفظ ارزش‌های معنوی نیاکان پرداختند، سنت‌هایی چون تیرماه سیزده شو، فِردینماشو در روزهای پنجم و ششم مرداد هم‌زمان با سال نوی تبری که همراه با جشن و آواز و رقص مازندرانی و برپایی عروسی سنتی با پخت انواع غذاهای منطقه غرب مازندران و نان‌های محل، موجب شده است که کندلوس فقط جاذبه فیزیکی نداشته باشد، بلکه آداب و رسوم و سنت‌های بومی و محلی آن نیز مورد توجه گردشگران باشد.
روستای کندولس در مسیر جهانی شدن قرار دارد، اما این مهم نیازمند تأمین زیرساخت‌های مورد نیاز است، زیرساخت‌هایی به‌منظور رفع مناطق احتمالی خطر در مسیر، تقویت مخابرات و مشاغل خانگی و بومی از جمله الزامات برای ثبت جهانی است، اقداماتی که از سوی دستگاه‌های متعدد نیاز به تعامل و هماهنگی‌های لازم را دارند تا از نظر اینترنت مشکلی وجود نداشته باشد، منابع طبیعی و جهاد کشاورزی باید نسبت به درختکاری در روستاها و حاشیه مسیرها اقدام کنند.
راه‌اندازی کمیته اطلاع‌رسانی با محوریت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، نصب تابلوهای دوزبانه، تفکیک زباله از دیگر الزامات برای ثبت جهانی است و ثبت کندلوس در فهرست روستاهای جهانی توریست‌های خارجی را نیز به این منطقه سرازیر می‌کند که توسعه گردشگری و رونق اقتصادی نه تنها مردم این دیار حتی استان مازندران را در بر خواهد داشت.
