به گزارش پردیسان آنلاین؛ با قدم در هرکدام از محله‌های تاریخی شهر قم انگار کتابی از تاریخ را ورق زده و در دل تاریخ قدم برمی داریم محله‌هایی که هنوز بوی زندگی و طراوت در آن پیچیده است؛ محله‌هایی که با رشد زندگی شهری و تغییر سبک زندگی از ویلایی به‌سمت آپارتمانی ، هویت خود را حفظ کرده است و آدمی می‌تواند هویت و فرهنگ اصیل گذشته خود را با قدم در گوشه گوشه این محله‌ها بشناسد.
در دل این محله‌ها مردمان اصیلی هستند که در کنار فرهنگ‌های جدید، هنوز هویت؛ فرهنگ، ارزش‌ها و آداب ورسوم خود را با حفظ اصالت حفظ کرده‌اند .در کنار معضل مهاجرت‌هایی که کلان‌شهر قم با آن روبه‌رو است به‌راستی ساکنان همین محلات قدیمی هستند که در کنار فرهنگ هایی از ملت‌های مختلف در قم دیده‌می‌شود اصالت گذشته خود را حفظ کرده‌اند اما این محله‌های تاریخی و زیبا که ورقی از کتاب تاریخی ما است چشم‌انتظار توجه مسئولان شهری هستند چرا که با مشکلات و معضلات بسیاری دست و پنجه نرم می‌کنند.
یکی از این محله‌های تاریخی زیبا که در شهر قم مانند نگینی در بافت تاریخی شهر قم می‌درخشد محله «دروازه ری» است؛ این محله از شمال به خیابان عمار یاسر چهل و سوم و شانزده متری رجایی از شرق با بلوار ۱۵ خرداد و بلوار محتشم کاشانی و از جنوب نیز با خیابان نوبهار و علاوه بر آن از غرب با محله نوقطار و با جک یک و چهل اختران و رضویه و هم چنین پامنار مجاورت دارد.
محله دروازه ری انتهایی‌ترین محله شهر قم در روزگار صفویه است که کاروانیان از آن راه رفتن به‌سوی تهران را پیش می‌گرفتند، این محله امروز دستخوش مشکلاتی است و جزء محلاتی است که قرار است طرح‌های بازآفرینی در آن اجرا شود و طرح‌های ترافیکی هم در آن اجرا شده‌است. در دل این محله تاریخی چند جاذبه تاریخی وجود دارد که حرفی برای گفتن دارد.
از بازار کهنه شهر قم با همه زیبایی‌ها و چشم‌نوازی‌هایش که یادگار دوران صفوی است اگر عبور کنید وارد محله دروازه ری شده‌اید. چند قدم بیشتر راه نیست تا رسیدن به مسجد جامع قم که زیبایی و سادگی‌اش آوازه‌ای دارد. دقیقاً روبه‌روی درب مسجد جامع ، درهای چوبی زیبایی به بنایی باز می‌شوند که شاید کمتر دیده‌شده باشد اما ارزش‌های معماری و تاریخی بسیاری دارد “مدرسه جهانگیر خان “یکی از همین بناهای تاریخی است که افتخار ثبت در آثار ملی کشور دارد.
اما محلات تاریخی که تاریخچه مهمی از خود به یادگار گذاشته‌اند این‌روزها منتظر توجه و بهسازی از سوی مسئولان شهری هستند محلاتی که هویت و جزء میراث شهر قم هستند دروازه ری جزء برنامه‌های بازآفرینی قرار دارد و ساکنان آن منتظر توجه بیشتر و رفع مشکلات هستند اگر توجهی به این محله نشود گرد فراموشی گریبان‌گیر آن شده و باعث می‌شود ساکنان با اصالت آن از این محله مهاجرت و جای خود را به افراد غیر بومی خواهند داد.
طی مصاحبه‌های میدانی از ساکنان قدیمی که با این محله انس و خاطرات تلخ و شیرینی دارند مشخص می‌شود که ساکنان محله دروازه ری مانند دیگر محلات شهر قم علاقه دارند محله آن‌ها بهسازی شود.
کوچه‌هایی که چشم‌انتظار کف سازی هستند
یکی از بانوان قدیمی که بیش از ۵۰ سال در این محله زندگی می‌کند می‌گوید: این محله جزء محلات تاریخی شهر قم می‌باشد و مانند دیگر محله‌ها نیاز به توجه دارد بیشتر کوچه‌های آن وضعیت مناسبی ندارد و نیاز به آسفالت و کف سازی دارد اما هنوز اقدامی در این امر صورت نگرفته است به‌دلیل اینکه خیابان‌ها و معابر آن تکه تکه و چاله و چوله‌های در آن وجود دارد تردد خودرو و موتورسیکلت‌ها با سختی صورت‌می‌گیرد.
سیده رباب محمدی می‌افزاید: بسیاری از ساکنان محله به‌دلیل مشکلات و بی توجهی مسئولان از محله مهاجرت کرده اندو این معضل بزرگی است هم چنین به‌دلیل بی توجهی به امر کف سازی و بهسازی معابر با کم‌ترین بارندگی با آبگرفتگی‌های بسیاری روبه‌رو می‌شویم از مسئولان می‌خواهیم توجه ویژه ایی به این محله داشته‌باشند.
دیوارهایی که گاه به گاه ریزش می‌کنند
یکی از قدیمی‌های محله که عمری ساکن این محله بوده به مشکلات این محله اشاره و بیان می‌کند: دیوارهای منازل به‌دلیل قدمتی که دارند بسیاری از آن فرو می‌ریزند و نیاز به بهسازی دارند وقتی رهگذران از این محله تردد می‌کنند برخی دیوارها به‌دلیل سستی فرو ریخته و این امر خطرناکی است تعدادی خانه‌های قدیمی هم در این محله هستند که مالکان بدون اجازه میراث حق تصرف در خانه‌های خود ندارند و باید میراث فرهنگی با پرداخت تسهیلاتی در بهسازی این خانه‌ها کمک کنند.
محمدرضا رحمانی عنوان می‌کند: با توجه به اجرای طرح جهش تولید مسکن می‌توان برخی خانه‌های فرسوده‌ای که در این محله ارزش تاریخی هم ندارند با اندکی سرمایه‌گذاری و توجه مسئولان این نهضت را اجرا کرد که در نشاط اجتماعی محله و ساکنان آن تأثیر مثبتی داشته‌باشد.
ساکنانی که تشنه خدمات از سوی مسئولان هستند
یکی از ساکنان محله می‌گوید: معابر این محله تنگ هستند و برای پیشگیری از هر گونه خطراتی از جمله آتش‌سوزی؛ حوادث طبیعی و غیره وجود ایستگاه آتش‌نشانی و امداد و نجات بیشتر احساس می‌شود . با وجود معابر تنگ که پارک خودرو برخی ساکنان باعث می شود به زحمت خود را به خیابان اصلی می‌رسانند در برخی معابر آن خرابه‌های متروکه‌ای وجود دارند که می‌توان با تغییر کاربری از آن استفاده‌کرد در جوی های آن بعضاً جوندگان از جمله موش دیده‌می‌شود که از مسئولان می‌خواهیم به این امر توجه کنند.
علی بیطرفان عنوان می‌کند: قرار بود این محله از سوی مسئولان بهسازی شود اما هنوز اتفاق خاصی رخ نداده است در حالی که با توجه به قدمت بسیاری که این محله دارد هنوز زندگی در آن جریان دارد با اندکی توجه حتی می‌توان نسل جدید را برای زندگی در این محله‌ها که برخی خانه‌های آن از سوی افراد غیر بومی اجاره و خریداری شده را برای زندگی ترغیب کرد تا اصالت آن تغییر نکند و دستخوش تغییر با خرده فرهنگ‌هایی که وارد قم شده‌اند نباشد.
بهسازی محله دروازه ری در قالب طرح بازآفرینی شهری کلید می خورد
مدیر منطقه یک شهرداری قم در پاسخ به وضعیت محله دروازه ری در گفت‌وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین می‌گوید: محله دروازه ری از محله‌های قدیمی شهر قم می‌باشد که در دهه ۳۰ و ۴۰ ساخت و ساز در آن شکل گرفته‌است همچنین اینکه این محله از محلات تاریخی و مهم شهر قم می‌باشد در شکل گیری انقلاب اسلامی هم نقش مهمی داشته و تقریباً ۱۲۸ شهید از سوی خانواده‌های ساکن در این محله تقدیم انقلاب اسلامی شده‌است لذا متأسفانه ساختار کاربری محله در دهه‌های گذشته به‌سمت فرسودگی رفته‌است.
مجید محمدرضا خانی می‌افزاید: ساختار محله به‌نحوی شکل گرفته که بخشی از آن فرسوده شده و این امر شایسته ساکنان این محله نیست بخشی از ساکنان قدیمی محله به‌دلیل فرسودگی بی توجهی مسئولان به این محله؛ از محله مهاجرت کرده‌اند و ساکنان بومی آن کم شده به‌دنبال آن آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی در این محله افزایش یافته‌است.
به گفته این مسئول؛ اتفاقاتی که بر اثر کم عرض بودن معابر و هم چنین فرسودگی‌هایی که در این محله ساکنین با آن روبرو هستند می‌بایست باید برای این محله اقداماتی برای بهسازی در نظر گرفته و به آن توجه کنند چرا که این محله تاریخی قدمت بسیاری داشته و در دل این محله جاذبه‌های فرهنگی و تاریخی مهمی هم وجود دارد و ساکنان محله دروازه ری هم افراد با فرهنگ و اصیلی هستند.
وی در پاسخ به این سؤال که برای این محله چه برنامه‌هایی در نظر گرفته شده‌است بیان می‌کند: مشاورانی برای بهسازی این محله انتخاب و طرح بازآفرینی برای آن اتخاذ شده‌است که می‌تواند به افزایش ارزش افزوده واحدهای مسکونی محله برای ایجاد انگیزه برای بازسازی واحدهای مسکونی؛ توسعه خدمات با هدف توسعه سکونت در محله؛ ایجاد نوسازی با اهدای بسته‌ها و تسهیلات به ساکنان و هم چنین توجه به بهسازی محله که می‌تواند رغبت زندگی و ماندگاری ساکنان محله دروازه ری را به‌دنبال داشته‌باشد.
مدیر منطقه یک شهرداری قم در ادامه گفت وگوی خود می‌افزاید: علاوه بر آن طرح تقویت محور خیابان نوبهار در دستور کار ما قرار گرفته‌است. در طرح تفصیلی عرض خیابان دروازه ری ۱۸ متر تعریف‌شده است. ساخت مجموعه ورزشی و فرهنگی و هم چنین فضای سبز و تأسیسات شهری در این محدوده در نظر گرفته شده‌است.
مجید محمدرضاخانی می‌گوید: طرح بازآفرینی محله دروازه ری تعریف و تدوین شده است که مدیریت شهری راه‌حل مناسب برای ساماندهی این محله اتخاذ کرده و به نتیجه برساند.
وی عنوان می‌کند: شهرداری در بودجه سال ۱۴۰۱، حدوداً ۲۰ میلیارد تومان به‌عنوان منابع پشتیبانی در نظر گرفته‌است، که مهم‌ترین پشتیبان آن طرح زمین‌های ۴۸ هکتاری است بحث بازآفرینی محلات کمتر توسعه یافته در سفر ریاست جمهوری به آن پرداخته شد، با پیگیری‌هایی که توسط شهرداری و همچنین مجموعه‌های استان انجام شد، مقرر گردید بخشی از منابعی که به‌عنوان زمین‌های ۴۸ هکتاری در پردیسان تعریف‌شده، به‌عنوان پشتیبان تملکات محور دروازه ری قرار بگیرد.
