به گزارش پردیسان آنلاین، زبان فارسی نه تنها ابزار سخن گفتن، بلکه ستون هویت و حافظه تاریخی ملت ایران است؛ زبانی که قرن‌ها میراث اندیشه، عرفان، حکمت و هنر را در خود پرورانده و از دل آن بزرگانی چون فردوسی، حافظ و مولوی برخاسته‌اند. در روزگار کنونی که جهان به سرعت در حال تغییر است و زبان‌ها در معرض فرسایش و استحاله فرهنگی قرار دارند، پاسداشت زبان فارسی بیش از هر زمان دیگری ضرورت یافته است.
در همین راستا، «جایزه پارسی‌جان» به عنوان طرحی خلاقانه و مردم‌محور از سوی دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری، تلاشی است برای بازگرداندن زبان به بطن زندگی روزمره مردم. این جایزه، نه ویژه اهل ادبیات و دانشگاه، بلکه تقدیری است از کسانی که در عرصه‌های غیررسمی و گاه غیرمنتظره، با عشق و خلاقیت، زبان فارسی را زنده نگاه می‌دارند. از بازی‌سازی که مفاهیم ایرانی را در جهان دیجیتال بازآفرینی می‌کند تا خلبانی که پرواز را با شعر آغاز می‌کند و خواننده‌ای که در میان ملودی‌ها، اشعار کهن فارسی را به گوش نسل جوان می‌رساند؛ همه آنان حلقه‌های زنجیری هستند که تداوم فرهنگی این زبان را ممکن می‌سازند.
پاسداری از پارسی‌جان؛ احیای زبان، هویت و جان ایرانی
جایزه پارسی‌جان بر آن است تا نشان دهد پاسداری از زبان، محدود به نهادهای رسمی و برنامه‌های ادبی نیست. این مسئولیتی همگانی است که می‌تواند در کلاس درس، کابین خلبان، صحنه موسیقی یا حتی در نام‌گذاری یک فروشگاه تجلی یابد. در واقع، ارزش این حرکت در «مردمی‌بودن» آن است؛ حرکتی که از دل جامعه آغاز می‌شود و با شناخت نقش هر فرد در نگهبانی از فرهنگ ایرانی، ریشه می‌دواند.
برگزاری آئین اهدای این جایزه، فرصتی برای بازاندیشی در نسبت ما با زبان فارسی است؛ زبانی که جان ایرانی در آن جریان دارد و با زوال آن، بخشی از هویت ما نیز خاموش می‌شود. زبان فارسی تنها گذشته ما نیست، بلکه آینده ماست؛ آینده‌ای که در گروِ عشق و تعهد مردمی به سخنِ نیاکان است. «پارسی‌جان» از این منظر نه تنها یک جایزه، بلکه یادآوری دوباره‌ی پیوندی است که میان زبان، فرهنگ و زیست ایرانی برقرار است؛ پیوندی که اگر زنده بماند، جانِ ایران نیز پایدار خواهد ماند.
آخرین آئین اهدای جایزه پارسی‌جان روز چهاردهم آبان ۱۴۰۴ در سالن طاهره صفارزاده حوزه هنری برگزار شد؛ مراسمی که به پاس صیانت و استفاده شایسته از زبان فارسی از سه چهره مردمی و خلاق تقدیر کرد. در این دوره، شهریار ازهاریان‌فر به‌دلیل خلق بازی «آمیرزا» با رویکردی ایرانی و زبان‌محور، علی بزرگی خلبان خوش‌ذوقی که پیام‌های پروازی خود را با شعر فارسی آغاز می‌کند و محسن چاووشی خواننده‌ای که در آثارش به اشعار فاخر فارسی وفادار مانده است، نشان پارسی‌جان را دریافت کردند.
در این خصوص ناصر فیض، شاعر، طنزپرداز و مدیر دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری در گفت‌وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین با اشاره به اهمیت توجه به زبان فارسی در همه عرصه‌های اجتماعی و شغلی اظهار کرد: تصور عموم از برخی مشاغل مانند خلبانی، سطحی و محدود است؛ گمان می‌کنند خلبان تنها وظیفه دارد مسافران را سالم به مقصد برساند، در حالی که گاه یک خلبان با دغدغه فرهنگی خود می‌تواند منشأ اثرات عمیق‌تری باشد.
وی افزود: وقتی انسانی کاری را فراتر از وظیفه‌اش انجام می‌دهد، شگفت‌انگیز است. مثلاً اگر جراحی به زبان فارسی علاقه‌مند باشد، درست و دقیق سخن بگوید، از واژه‌های فارسی استفاده کند و به غنای ادبی زبان خود اهمیت دهد، این خود نوعی خدمت فرهنگی محسوب می‌شود.
خلبانی که حافظ می‌خواند، پاسدار زبان فارسی است
مدیر دفتر پاسداشت زبان فارسی با اشاره به دیدار خود با یکی از خلبانان باسابقه کشور گفت: پیش از یکی از پروازها با این خلبان دیدار داشتم و از میزان آگاهی و علاقه او به ادبیات فارسی شگفت‌زده شدم. درباره اخوان ثالث، نظامی، سعدی و حتی داستان‌های مثنوی معنوی صحبت می‌کرد. معلوم بود که سطحی از فضای مجازی نخوانده، بلکه با دغدغه شخصی در خانه شعر و ادب می‌خواند.
این طنزپرداز ادامه داد: نکته جالب‌تر این بود که ایشان در پروازهایش برای آرامش مسافران، گاهی با دو بیت شعر طنز یا ادبی فضای اضطراب را می‌شکند. چنین رویکردی نه تنها از هوش اجتماعی بالا حکایت دارد، بلکه پاسداشت زبان فارسی را در موقعیتی غیرمنتظره به نمایش می‌گذارد.
فیض تأکید کرد: وقتی فردی در شغلش دغدغه زبان فارسی دارد، حتی در ساده‌ترین ارتباط‌ها، کلمه درست را انتخاب می‌کند و به اثرگذاری سخنش می‌اندیشد. این یعنی پاسداری واقعی از زبان فارسی بدون شعار.
وی با اشاره به طرح اهدای «نشان ملی پارس» عنوان کرد: در شورای زبان فارسی تلاش داریم این نشان را به کسانی اهدا کنیم که در پاسداشت زبان فارسی عملکرد ویژه و خلاقانه‌ای دارند؛ چه خلبان باشند، چه هنرمند یا برنامه‌نویس. مهم، اثر فرهنگی و میزان دغدغه آنان است.
این شاعر تصریح کرد: اگر جامعه ما بداند زبان فارسی گنجینه‌ای ارزشمند است، دیگر نیازی به تذکر و اجبار نیست. مردم خودشان آن را حفظ خواهند کرد، همان‌طور که هر چیز ارزشمندی را حفظ می‌کنند. ما فقط باید یادآور شویم که این میراث چقدر باارزش است.
فیض در با اشاره به نقش هنرمندان در این مسیر گفت: باید خوانندگانی داشته باشیم که اشعار فارسی را درست بخوانند و به اصالت کلمات وفادار باشند. حتی اگر در صدا تخصص دارند، باید برای فهم دقیق شعر نزد متخصصان بروند. این دقت و احترام به زبان، به ارتقای فرهنگی جامعه کمک می‌کند.
به گزارش پردیسان آنلاین، «جایزه پارسی‌جان» فراتر از یک آئین نمادین، تلاشی فرهنگی برای احیای رابطه مردم با زبان فارسی است؛ زبانی که ریشه‌های هویت، تفکر و احساس ایرانی را در خود دارد. آنچه این حرکت را متمایز می‌کند، نگاه مردمی و خلاقانه آن است؛ اینکه پاسداری از زبان، تنها وظیفه ادیبان و نهادهای رسمی نیست، بلکه هر فرد در هر جایگاه می‌تواند در حفظ و گسترش آن نقش‌آفرین باشد.
