گروه زندگی ـ ماه رمضان، ماه تمرین استقامت جسم و روح برای رسیدن به درجات بالای معنوی است. اگر مومنی در این ماه به استثنای نخوردن و نیاشامیدن، بتواند تمرین سعه صدر، صبر و شکیبایی، توحید و خداشناسی، خودشناسی، فرزندپروری پسندیده و دستیابی به سایر عادات پسندیده و ترک عادات ناشایست داشته باشد، قطعا در ماه های دیگر سال یک شخص بهتر و مفیدتری برای خود ، خانواده و جامعه اش خواهد بود.
سیده «زهرا موسوی»، کارشناس مذهبی و سخنور درباره رسیدن انسان در ماه رمضان به تقوای الهی می گوید: برای حصول به رضایت الله و زندگی توحیدی در هر مقام، مسند و موقعیتی که هستیم، تنها به دنبال جلب رضایت خدا باشیم.در نظر داشته باشیم برای خوشامدگویی مدیر، رییس ،فرزندان و هر شخصی که به نحوی به او وابسته ایم، نعوذ بالله آیات الهی را زیر پا نگذاریم.اینطور نباشد که به خاطر مدیر فلان اداره، پول و مصلحت های مادی و غیر خدایی در زمره افرادی باشیم که قرآن کریم خطاب به آنها می فرماید:« آیات الهی را به بهایی ناچیز می فروشند.»
خانمی که در ملأعام خودش را به نمایش می گذارد یا کارمندی که به هر شکل دورویی می کند و با نفاق و تمجید در صدد رضایت رییس، معلم یا استادش برمی آید . برای موقعیت یا راحت طلبی وظیفه اش را درست انجام نمی دهد و همه اینها از ضعف خداباوری و نهایتا خدا محوری است.
در ارتباط با اهمیت خدامحوری و توجه به توحید در ماه مبارک رمضان و اثرات آن در خانواده با سیده «زهرا موسوی» ، کارشناس مسائل مذهبی، مشاور مذهبی خانواده و عرفان های نوظهور و کاذب، سخنران و مدرس به گفت وگو نشستیم که شرح آن را در ادامه می خوانیم:
*در ابتدا بفرمایید که مومن چطور می تواند از برکات ماه مبارک رمضان بهره برداری کند تا هم خودش و هم خانواده اش به تقوای الهی نزدیک تر شوند؟
ماه رمضان ماه میهمانی خداست و خدا منحصر با بنده هایش ارتباط گرفته و حتی آن ها که روزه نمی گیرند هم باب های جهنم به رویشان بسته شده است ، پس این میهمانی خاص است و فرد بخواهد یا نخواهد این برکات را می برد ،اما خیلی مهم است که چطور در این مسیر ما بهره مند از فیوضات خاص خدا بشویم.
صحبتم را با آیه ۱۸۴ سوره بقره (وَ أَنْ تَصُومُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ) «روزه گرفتن برای شما بهتر است اگر بدانید» آغاز می کنم. در ارتباط با ماه مبارک رمضان علما و اساتید صحبت زیاد داشتند ،اما بحث بسیار مهمی که شاید خیلی وقت ها از مباحث اصلی جا مانده این است که ماه رمضان، ماه خدا محوری، خدا باوری و توحید است.به این معنا که اگر توحید را در خودمان تقویت کنیم، قطعا به نتایج ارزشمندی در زمینه رفتارهای شخصی، خانوادگی و اجتماعی می رسیم .این رفتارها خودمان را هم آزار می دهد رفتار هایی مثل عدم کنترل خشم ، تهمت، حسادت، غیبت و درگیری با دیگران و اعضای خانواده . در این ماه بسیار راحت تر می توان از این بیماری ها ی روحی و امراض نجات پیدا کرد.
البته این را هم باید بگویم که خداوند هیچ دستورالعملی برای بشر قرار نمی دهد که در آن خیر کثیر نباشد چرا که خدا تک بعدی عمل نمی کند. ماه رمضان و روزه هم جزو تکالیفی است که به لحاظ جسمی، روانی و معنوی برای انسان خیر دارد. ما گاهی بُعد روانی و معنوی را یکی می دانیم، اما این ها با هم کاملا متفاوت است. از لحاظ روانی اضطراب، استرس و مشکلاتی از این دست در ماه رمضان می تواند درمان یا کمرنگ می شود ،اما معنویت ما در گرو سلامت جسم و روان است و با تقویت این بُعد در ماه رمضان می توانیم خودمان را تغییر دهیم.
متخصصان علوم متخلف هم چون علمای مذهبی درباره این روزها می گویند که معنویات می تواند خیلی از بیماری های انسانی را درمان کند، حتی بقراط و فیثاغورث هم برای درمان بسیاری بیماری ها روزه را تجویز می کردند.
*شما بحث خداشناسی و توحید از اصول دین اسلام را مطرح کردید ؛چطور می توانیم این بُعد دینی مان را تقویت کنیم ؟چطور می شود دیندار باشیم ؟ماه رمضان چطور می تواند فرصت رشد معنویمان را فراهم کند؟
ماه رمضان ماه لبیک گفتن به دعوت خداست ما هم لبیک گفتیم و وارد شدیم، اما اینکه ما در این ضیافت مهمان خوبی باشیم و بتوانیم وظایف میهمان بودن را به خوبی انجام دهیم، میزبان که خداوند است ،حال یکی از نمره صفر تا صد ، مثل ائمه (ع) نمره صد می گیرد و ما هم براساس دریافتمان از برکات، نمرات متفاوتی دریافت می کنیم.
اما درباره سوال شما باید بگویم که مرحله اول همان لبیک گفتن است که ما لبیک می گوییم، روزه می گیریم و نماز می خوانیم، اما روزه داری فقط به شکم گرسنه نیست. باید همه چیز در وجودمان کنترل شود و لازمه این کنترل هم شناخت است: «مَن عرف نفسه فقد عرف ربَّه» ما اول باید روی خودشناسی کار کنیم، یعنی این بشر و فطرت های انسانی شامل فطرت های انسانی، جسمی، روانی و … را بشناسیم و در مسیر شناخت آن حرکت کنیم و با بصیرت عبادت کنیم.
نخستین گام لبیک گفتن به دعوت میهمانی خداوند ، خودشناسی است
اگر هفتاد سال عبادت کنیم و تنها عابد باشیم، مومن واقعی نمی شویم . روزه یکی از راه های عبادت است اما خداوند تنها عابد نمی خواهد مثل کسانی که همه ساله دور خانه خدا عبادت می کنند، اما ممکن است از بینشان داعش هم بیرون بیاید، خداوند عابد محض نمی خواهد، عبدِ «الله محور» و «خدا محور» می خواهد.
ممکن است یک نفر روزه ، نماز ، حجاب و ظواهر اسلامی را در ظاهر خوب رعایت کند، اما به مرحله اجرا که برسد داستان کربلا راه بیافتد، به هرحال کربلا میدان اجرایی شدن توحید بود.
* آن زمان داستان کربلا بوده ، الان چطور این تناقضات نمود پیدا می کند؟
الان هم همینطور است، همه صحنه های زندگی ما به سختی همان زمان است. الان ما می خواهیم حجاب داشته باشیم، فرض کنید همه بی حجاب هستند. ما می خواهیم نماز اول وقت بخوانیم، همه آخر وقت می خوانند یا اصلا نمی خوانند، ممکن است ما هم از ترس مسخره شدن ، قدیمی قلمداد شدن یا اینکه شبهات برایمان پیش بیاید، اینکه اصلا به شک بیافتیم چرا روزه بگیریم و نماز بخوانیم؟ بنابراین هر لحظه برای ما حق و باطل اتفاق می افتد هر جا ما منافع خود را به منافع خداوند ترجیح دادیم، خداباوری مان کمرنگ می شود.
خود روزه داری در این دوازده ـ سیزده ساعت ما را ملزم می کند که مراقب باشیم چیزی نخوریم، گناهی مرتکب نشویم، دروغ نگوییم و حتی ظن گناه آلود نداشته باشیم، همه اینها موقعیت است که در ماه های دیگر ما نداریم.
با این حال افرادی هستند که روزه می گیرند؛اما روزه ای بدون خدا .مثلا برای سلامت جسمی و لاغری روزه می گیرند .برای ریا کردن روزه می گیرند . یا معتقدند باید روزه بگیرند چون همه روزه می گیرند، در این روزه توحید نیست! ما برای اینکه توحید را در خود تقویت کنیم باید خواست خدا را بر مصالح و لذت های شخصی مان ارجح بدانیم.
اگر از خانم بدحجاب بپرسید که چرا حجابت کامل نیست؟ می گوید هم نماز می خواند و هم روزه می گیرد ،اما چون دوست دارد، اینطور حجابش را رعایت می کند! شاید ناخن هم بکارد و لاک هم بزند این فرد توحیدش ضعیف است و باورش را به خدا براساس علایق شخصی خود تبدیل می کند.
حضرت ابراهیم و اسماعیل (ع) دو نماد توحید محوری هستند؛ حضرت ابراهیم(ع) وقتی خداوند از او می خواهد سر فرزندش را ببرد، بهانه جویی و چرا نمی آورد .ما الان برای یک کار کوچک عبادی هم چرا و توجیهات شیطانی می آوریم و توحیدمان ضعیف می شود. یکی دیگر از راه های توحیدمحوری هم توکل کردن به خداوند است اینکه خداوند فرموده روزی ما را می دهد «و هو الغنی» ؛ اما باز هم برای انفاق کردن ممکن است بترسیم که روزی مان کم شود!
یک وقت هایی رضایت خانواده، دوستان یا حتی رییس اداره مان برایمان شرط است در حالیکه رضایتی که اگر ابتدا رضایت خداوند را در پی داشته باشد ، قطعا رضایت خلق را هم به همراه دارد. حضرت امام(ره) برای اینکه تمام مردم ایران عاشقش شوند نیاز به هیچ گونه قانون جذب ، کائنات و کار دیگری برای رضایت مردم نداشت، او بنده خدا بود و به خدا وصل بود.
*در بحث قرآن خواندن هم بفرمایید که چقدر این قرآن خواندن در ماه رمضان می تواند بر خداشناسی ما اثر بگذارید؟
ببینید در هر حال قرآن کلام خداست. یک زمان است شما قرآن می خوانید، اما فقط می خوانید و لذتی نمی برید که مشکل همان ضعف توحید است، اما یک زمان شما حس می کنید که خداوند با شما سخن می گوید به هرحال یکی از مونس های انسان در قبر قرآن است و خداوند قرآن را به شکل ملکی برای فرد در می آورد تا در قبر کنارش باشد. اگر ارتباطاتمان را قوی نکنیم و تنها نماز بخوانیم و روزه بگیریم که رفع تکلیف کرده باشیم، قطعا به رضایت خود و خدا هم نمی رسیم. اگر تنها رضایت خدا را بخواهیم، خود به خود بهشت هم حاصل می شود.
آیات قرآن هم پیش بینی و هم پیشگویی دارد، خداوند خودش می فرماید که بشر در خسران است، فراموشکار است و اکثرا هم تفکر نمی کند، برای همین می گوید که یک لحظه تفکر در شب های قدر بالاتر از هفتاد سال عبادت است، اینکه تفکر کنیم واقعا مشکلمان چیست؟ چه بیماری در وجودمان است و این را تشخیص دهیم و بعد از خداوند در شب های قدر بخواهیم که اگر در وجودمان حسادت،کینه ، تنفر، تنبلی و… داریم آن را از وجودمان ریشه کن کند، دعا کنیم خداوند کمک کند این مشکلات را از وجودمان پاک کنیم چون این بیماری ها ما را از خدا و مردم دور می کند.
پس ما اول باید تفکر کنیم ، بیماریمان را تشخیص دهیم و بعد از خداوند در دعاهایمان به طور جزئی بخواهیم که مشکلمان را حل کند چرا که یکی دیگر از مشکلات ما همین کلیشه ای و کلی دعا کردن است، همین باعث می شود ماه رمضان تمام شود و ما هیچ تغییری نکرده باشیم. از کلیشه در آمدن و به عملگرایی نزدیک شدن بهترین راه رسیدن به توحید در ماه رمضان است.
یکی از مشکلات ما کلیشه ای و کلی دعا کردن است همین باعث می شود ماه رمضان تمام شود و ما هیچ تغییری نکنیم!
همه انسان ها با هزاران کمبود بزرگ می شوند که اگر این کمبودها تبدیل به عقده شود، هزار عوارض مثل غیبت، تهمت، دروغ، حسادت و …پیدا می کنند و همین بیماری ها باعث می شود مایی که تلاش کردیم درست زندگی کنیم و سالم از دنیا برویم، لحظات آخر ناسالم و کافر از دنیا برویم. بنابراین اگر این سلامت را در دنیا نتوانیم به دست بیاوریم در عالم برزخ همین عقده ها باعث عذاب و مشکلات ما می شود.
*شما در عرصه عرفان ها و ادیان نوظهور و انحرافی هم فعال هستید، در این بحث خدامحوری کجای کار می لنگد که افراد دیندار به این سمت و سوها گرایش پیدا می کنند؟
بله من در بحث ادیان های نوظهور زیاد کار کردم و متوجه شدم تنها چیزی که باعث کشش انسان به سمت این ادیان و عرفان ها می شود، همین بحث توحید است. مثلا فرد می خواهد با حجاب باشد، اما به نفس خود بها می دهد و خود را از خدا بیشتر دوست دارد، ما باید خدا را اولویت اول زندگی قرار دهیم و ماه مبارک رمضان هم فرصت خوبی است تا بتوانیم چنین چیزی را تمرین کنیم.
الان مشکل ما با نسل جدید این است که می گویند نمازخوان ها و مسجدبروهای ما فلان طور هستند پس ما برای چه نماز بخوانیم؟ درست هم هست، خیلی از این افراد مومن بودند ،اما در مسیر که قرار گرفتند چون خدامحوری در زندگی شان پیاده نشده، به حب مال و جاه منحرف می شوند.
متاسفانه در زمینه کار فرهنگی برای جوانانمان خوب عمل نکردیم، خیلی از جوانان در دام عرفان ها یا ادیان انحرافی می افتند، چون شک و شبهه پیدا می کنند، اینکه مدیران ما فقط می خواهند گزارش و بیلان کاری بدهند و دیگر نتیجه برایشان مهم نیست، مدرسین اگر برای جوان ها کارگاه و کلاس می گذارند باید اثرگذاری آن را هم ببینند.
مثال من روزه می گیرم چون برای سلامتی ام مفید است و من را از یک سری چیزها دور می کند و خودم لذت می برم و برای توجیه روزه گرفتنم هم دلائل نقلی و عقلی می آورم ؛اما توحیدمحوری می گوید من روزه می گیرم چون خداوند امر کرده است. امروزه بحث توحید در زندگی ما ضعیف شده است و باید روی آن کار کنیم.
انتهای پیام/
