به گزارش روز یکشنبه پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست، احمدرضا لاهیجان زاده ضمن ابراز خرسندی از اختصاص ۱۰ میلیون یورو توسط اتحادیه اروپا برای اجرای پروژه «ارتقاء مدیریت جامع منابع طبیعی برای احیای اکوسیستم تالاب و حمایت از معیشت‌های جایگزین جوامع محلی» در حوضه آبریز تالاب‌های بین‌المللی هامون واقع در شمال استان سیستان و بلوچستان، گفت: سند همکاری پنج ساله بین معاونت دریایی و برنامه توسعه ملل متحد امضا شد.

وی ضمن بیان برگزار نشدن مراسم رسمی امضای سند به دلیل انتشار ویروس کووید- ۱۹، از شروع به کار دفتر پروژه «ارتقای مدیریت جامع منابع طبیعی برای احیای اکوسیستم تالاب و حمایت از معیشت‌های جایگزین جوامع محلی» برای اجرایی کردن اهداف آن خبر داد.

لاهیجان زاده افزود: سند این پروژه در نتیجه تلاش‌های صورت گرفته در دهه‌های اخیر توسط سازمان حفاظت محیط زیست و پروژه‌های بین‌المللی از جمله طرح حفاظت از تالاب‌های ایران، منارید (تقویت و انسجام سازمانی در راستای مدیریت یکپارچه منابع طبیعی)  و اجرای طرح‌ها و گزارش‌های متعددی با همکاری مجموعه‌های ملی و بین‌المللی تهیه شده است.

معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست با تشکر از تلاش‌های اخیر وزارت امور خارجه برای تسهیل روابط بین المللی بین ایران و اتحادیه اروپا، ابراز امیدواری کرد که این پروژه بتواند فرصت‌های همکاری نزدیک با کشور همسایه افغانستان و ایجاد معیشت‌های جایگزین را برای به حداقل رساندن فشارها بر منابع آب و خاک و احیای اکوسیستم تالاب فراهم آورد.

لاهیجان زاده بیان کرد: تمرکز این پروژه بر ارتقای مدیریت جامع منابع طبیعی برای احیای اکوسیستم تالاب و حمایت از معیشت‌های جایگزین جوامع محلی است و بر اساس سه جزء اصلی “افزایش ظرفیت و هماهنگی بین نهادهای محلی جهت بهبود مدیریت تالاب هامون”، “مدیریت پایدار آب و سرزمین” و ” کشاورزی مطابق با اقلیم و معیشت های جایگزین” طراحی و تبیین شده است.

وی گفت: اجرایی شدن اهداف این پروژه مربوط به هماهنگی و مشارکت تمامی ذینفعان و بخش‌ها است، شرکای اصلی این پروژه وزارت امور خارجه، وزارت کشور، وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی و وزارت کار در سطح ملی و استانداری سیستان و بلوچستان در سطح استانی است.

تالاب‌های هامون 

تالاب‌های بین المللی هامون به عنوان تالاب های فرامرزی و در بخش شمالی استان سیستان و بلوچستان قرار گرفته اند و مشتمل بر سه دریاچه هامون هیرمند، هامون صابوری و هامون پوزک است که سطح آن‌ها مرتبا در حال نوسان و تغییر است. وسعت این تالاب در شرایط حداکثر آبگیری حدود ۵۷۰۰ کیلومتر مربع است که از این مقدار ۳۸۲۰ کیلومتر مربع آن در کشور ایران و مابقی در کشور افغانستان قرار گرفته است.

در دهه‌های گذشته دولت ایران به منظور ارتقا بخشیدن به سطح حفاظت از محیط زیست و گونه‌های گیاهی و جانوری بی نظیر این تالاب‌ها تلاش‌های متعددی را در قالب “ثبت ۶۰ هزار هکتار از تالاب های هامون به عنوان سایت کنوانسیون رامسر از سال ۱۳۵۴”، “ثبت ۲۹۳.۰۳۰ هکتار از تالاب های هامون به عنوان پناهگاه حیات وحش از سال ۱۳۶۹ ” و ثبت تالاب های هامون به عنوان ذخیره گاه زیست کره و انسان یونسکو از سال ۱۳۹۵ انجام داده است.

متاسفانه وضعیت تالاب‌های هامون به دلایل مختلف از جمله خشکسالی دستخوش تغییرات نامطلوبی شد و از سال ۱۳۶۹ این تالاب در لیست مونترو کنوانسیون رامسر قرار گرفت. از آنجا که فعالیت اصلی ساکنان منطقه اغلب به کشاورزی، دامپروری، صیادی و تولید صنایع دستی وابسته به تالاب است، اثرات منفی دوره های بلندمدت خشکسالی بر وضعیت اقتصادی – اجتماعی و محیط زیستی منطقه شامل “از بین رفتن فعالیت‌های عمده اقتصادی و در نتیجه بالارفتن سطح بیکاری و فقر در جامعه”، “بالا رفتن ریسک امنیت غذایی در منطقه”، ” افزایش مهاجرت در منطقه ” و ” افزایش دوره های طوفان شن در منطقه و در نتیجه بالا رفتن نرخ بیماری های تنفسی و قلبی” مشهود است.