به گزارش پردیسان آنلاین، جهاد تبیین گونه‌ای مجاهدانه و خستگی‌ناپذیر از روشنگری است که در مقابل جنگ‌های شناختی چندجانبه و تحریفات تاریخی و دینی می‌ایستد و حقیقتِ حقیقی را به گوش جامعه می‌رساند؛ رهبر انقلاب جهاد تبیین را یک فریضه قطعی و فوری می‌دانند که در جنگ بی امان میان اسلام و کفر و جنگ روایت‌ها جایگاه حقیقی ما را در این جبهه همیشگی مشخص می‌کند.

از سویی زمانی که به سیره ائمه (ع) نگاهی می‌اندازیم، شاهدیم که دوران حیات بابرکت امام سجاد (ع) یکی از مصادیق کامل جهاد تبیین بوده و بر این اساس با عباسعلی رهبر، عضو هیئت علمی علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

پردیسان آنلاین: برکات روشنگری‌های امام سجاد (ع) برای جهان اسلام چه بود؟

رهبر: حضرت زین‌العابدین (ع) و حضرت زینب (س) با تلفیق جهاد تبیین و رهبری هوشمند به احیای اسلام و عاشورا و جریان حق پرداختند؛ حادثه عاشورا و آن ایستادگی و آزادگی ساحت ظلم و بی‌عدالتی و تحریف اسلام را خراب می‌کند و امام سجاد (ع) و حضرت زینب (س) نقش معماری نوین و بازسازی جریان حق را به عهده می‌گیرند، آن هم در نقطه‌ای از تاریخ که امویان به‌سرعت در راه تحریف اسلام در حرکت بودند تا جایی که می‌خواستند چهارشنبه نماز جمعه بخوانند و محرمات الهی را آشکارا مرتکب شوند.

پردیسان آنلاین: شیوه جهاد تبیین امام سجاد (ع) چگونه بود؟

رهبر: در جهاد تبیین اولین نکته رعایت زبان مطابق با فرهنگ هر قوم و ملت و امت است، کلام تنها برای صحبت کردن و رفع نیازهای روزانه نیست، بلکه مبنای این زبان اندیشه و ملاحظات اجتماعی نیز هست، وقتی از زبان مردم اصفهان صحبت می‌کنیم یا زبان مردم سیستان و کردستان و همدان، منظور یک زبان هویتی است، زبان معیاری برای فرهنگ‌سازی و نگاه‌های تمدنی است؛ هر کاری زبان مخصوص به خود را دارد و جهاد تبیین هم از این قاعده مستثنی نیست؛ در جهاد تبیین زبان معیار، زبان منطق است یعنی زبان منطق باید در فضایی که امنیت‌محور و اقتصادمحور است فرهنگ خودش را کارآمد کند و به قدرت نرم برای احیای جامعه دینی تبدیل شود، به همین دلیل است که در کلام امیرالمؤمنین (ع) در کنار جهاد با اموال و جان‌ها، جهاد با زبان هم مطرح شده است، در معارف الهی امام سجاد (ع)، اولین نکته استفاده از زبانی اندیشه‌ورز و هویتی است که اخلاف در آن رایج است، اخلاقی که در آن متانت و منطق و عقلانیت و استفاده از عواطف مثبت انسانی و پرهیز از تهمت و دشنام و دروغ به‌ویژه فریب در جریان است؛ زبان منطق از ابتدای گسترش اسلام تا در کلام و سیره حضرت زهرا (س) و سایر ائمه معصومین (ع) مورد استفاده بوده است.

پردیسان آنلاین: پیرامون رسالت امام سجاد (ع) در جهاد تبیین به رهبری هوشمند اشاره کردید، پیرامون آن توضیح می‌دهید؟

رهبر: رهبری هوشمند بر اساس ادبیات مربوط به خود از سه مؤلفه برخوردار است که اگر شخص یا سازمانی که از این ۳ مؤلفه برخوردار باشد می‌تواند ذیل عنوان رهبری هوشمند جا بگیرد، اولین مؤلفه رهبری هوشمند بعد عقلایی است که از منطق و عقلانیت برمی‌خیزد، اما منطق و عقلانیتی که متعلق به همان جهان زیست باشد، بر فرض مثال عقلانیت در جهان‌زیست غرب با عقلانیت در جهان‌زیست اسلام اشتراکات و اختلافاتی دارند، دومین مؤلفه رهبری هوشمند بعد هیجانی است که مدیریت عواطف و احساسات است و سومین آنها بعد معنوی است که امام سجاد (ع) جهاد تبیین و رهبری هوشمند را در یک فضا ایجاد کرده‌اند و مصداق بارز مجاهد هوشمند و رهبر تبیین گرا هستند، به همین دلیل است که می‌بینیم بعد از شهادت مظلومانه امام حسین (ع)، رسوایی یزید ابن معاویه و ابن زیاد به‌رغم تمام سازوکارهای تبلیغاتی و خوارج معرفی کردن شهدای دشت نینوا با فاصله زمانی کمی پس از حادثه عاشورا اتفاق می‌افتد و ورق برمی‌گردد، بنابراین تجمیع رهبری هوشمند و جهاد تبیین از جمله ابداعات و ابتکارات امام زین‌العابدین (ع) و حضرت زینب (س) بوده است.

پردیسان آنلاین: اگر رهبری هوشمند را منتسب به افراد شاخص و خواص جامعه بدانیم آیا در کنار آن پیروی هوشمند مردم و حمایت آنان هم تعریف می‌شود؟ کنش مردم جامعه پس از روشنگری‌های امام سجاد (ع) از واقعه کربلا چه بود؟

رهبر: تاریخ ثابت کرده است که اگرچه در مقاطعی از زمان جامعه به رهبری هوشمند و روشنگری‌ها به ظاهر بی‌تفاوت است، اما این بازگشت را به سوی حق دارد و در نهایت مسیر خود را به سوی راهی که امام معصوم در آن بنیان نهاده کج می‌کند و آن پیام را دریافت می‌کند، مردم جامعه اسلامی همواره در طول تاریخ این بازگشت را داشته‌اند، از نمونه‌های آن مردم مکه بوده‌اند که با روشنگری‌های پیامبر اکرم (ص) یکتاپرستی و اسلام را نپذیرفتند و باعث شدند پیامبر از مکه به مدینه هجرت کنند و در جنگ‌های احد و بدر مشارکت نکردند، اما تجلی این بازگشت به مسیر درست و اثربخشی تبیین‌های پیامبر اکرم را در فتح مکه می‌توانیم شاهد باشیم؛ به همین دلیل در اثر جهاد تبیین با خلوص و مبانی فکری صحیح و رهبری هوشمند دیر یا زود جامعه مسیر حق خود را بازخواهد یافت و در کنار آن باید عرصه‌هایی برای بصیرت افزایی و روشن‌اندیشی مردم نیز مهیا شود.

پردیسان آنلاین: نهادها و خواص جامعه چطور می‌توانند عرصه روشن‌اندیشی را برای مردم جامعه فراهم کنند؟

رهبر: این امر هم از طریق کارگزاری‌های فردی و هم از طریق نهادمندی می‌تواند دنبال شود، برای مثال امر به معروف و نهی از منکر را باید به جایگاه اصلی و حقیقی خودش بازگرداند که با معنای آن در جامعه امروز بسیار متفاوت است، کنار گذاشته شدن امر به معروف و نهی از منکر به دلیل تبلیغات منفی شدید و روش‌های نادرست برخی افراد است و این در حالی است که امر به معروف و نهی از منکر امری بسیار مهم در راه احیای جامعه به سمت بینش سیاسی و اجتماعی و پرهیز از بی‌تفاوتی است؛ یکی از مسائل مهم جامعه غرب بی تفاوتی سیاسی است که در مشارکت پایین‌تر از حد استاندارد این جوامع در انتخابات‌ها مشهود است، این نبود مشارکت‌ها ناشی از داشتن اختلاف با احزاب جمهوری‌خواه و لیبرال نیست، بلکه ریشه در بی‌تفاوتی فراگیری دارد که جامعه غرب را در بر گرفته است.

پردیسان آنلاین: چگونه می‌توان امر به معروف و نهی از منکر را به جایگاه حقیقی خودش بازگرداند؟

رهبر: احیای امر به معروف و نهی از منکر نباید توسط نهادهای سیاسی و دولتی و به صورت بالا به پایین باشد، بلکه باید مردم‌گرا و مردم‌ساز باشد، همچون هیئت‌ها و گروه‌های جهادی و انجمن‌های ادبی و گروه‌های گردشگری که توسط مردم احداث و اداره می‌شوند، این انجمن‌ها باید با شیوه‌های به‌روز و روش‌های جدید رویکردهای متفاوتی را در پیش بگیرند و در راه معماری نوین تمدن اسلامی گام بردارند، رویکردهای نادرست، انسجام اجتماعی یک جامعه را بر هم می‌زند و اهداف امر به معروف و نهی از منکر را محقق نمی‌سازد.

پردیسان آنلاین: منظور شما از انسجام اجتماعی چیست؟

رهبر: منظور از انسجام اجتماعی پرهیز از رفتارهایی است که در جامعه دوقطبی‌سازی می‌شود، شیوه امر به معروف باید به‌گونه‌ای باشد که گروه‌های گوناگون را تحت یک عنوان جذب کند و اتحاد آفرین باشد، برخی اشاره‌ها که مردم یک استان را به روستانشینی و سنت‌گرایی متهم می‌کنند به این دلیل که سبد آرایشان با انتظارات ما متفاوت بوده یا اطلاق رأی قومیتی به گروهی از هم‌وطنان اقدامات ناصحیحی است که عقلانیت و روشن اندیشی مردم جامعه را نفی می‌کند، جامعه ایران جامعه‌ای با فطرت پاک است که دلسوزی و ایثار خود را در عرصه‌هایی همچون انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و همدلی شکل گرفته در زمان کرونا پس داده است و با اصلاحات جزئی به مسیر حقیقی خود باز می‌گردد، بدیهی است که جهادگر تبیین و رهبر هوشمند باید بر معیار حق تبیین کند و خودش عامل به گفته‌هایش باشد همان‌طور که حضرت علی ابن الحسین (ع) و حضرت زینب کبری (س) عامل به روشنگری‌های خود بودند؛ هنوز عمق حرکت پرعظمت و نورانی امام سجاد (ع) بر ما پوشیده است، حرکتی که طی آن و در عرض چند روز به‌رغم فضای تبلیغاتی تحریف، جنگ نرم را به قدرت نرم تبدیل کردند و این ناشی از حرکت مجاهدان و تبیین‌گر امام سجاد (ع) بود که با رهبری هوشمند گره خورده بود و در کنار اندیشه عقلایی توجه به هیجانات نگاه معنوی را هم در بر می‌گرفت که گنجینه‌ای با ارزش برای جهادگران تبیین است.