جریان خاموش هپاتیت در بدن

به گزارش پردیسان آنلاین؛ ششم مراد ماه روز جهانی هپاتیت با شعار حذف هپاتیت سی با پوشش مناسب و خدمات پیشگیری، تشخیص، مراقبت و درمان است، هپاتیت C به نوعی عفونت ویروسی می‌گویند که باعث التهاب کبد می‌شود و گاهی آسیب جدی به کبد می‌رساند، ویروس هپاتیت سی یا HCV (اچ سی وی) از طریق خون آلوده منتقل می‌شود، سیاری از مبتلایان تا سال‌ها علائمی ندارند اما به طور کلی علائم رایج این بیماری خستگی، درد شکم و زردی است. هپاتیت سی با مصرف داروهای ضدویروسی خوراکی مدیریت می‌شود.

در واقع بیماری کبد ناشی از HCV (ویروس هپاتیت C) هپاتیت C نامیده می‌شود. HCV باعث التهاب کبد شده و از عملکرد خوب آن جلوگیری می‌کند، به طور کلی HCV منجر به عفونت مزمن یا طولانی مدت کبد می‌شود. HCV می‌تواند منجر به زخم شدن کبد (سیروز) شود، مگر اینکه با داروها با موفقیت درمان شود. هپاتیت C به آرامی در طی ۲۰ تا ۳۰ سال به کبد آسیب می‌رساند. هپاتیت C، اگر درمان نشود، می‌تواند پیشرفت کند سیروز کبدی (اسکار کبد) و بیش از ۵۰ درصد از بیماران مبتلا به هپاتیت C درمان نشده ممکن است به سیروز کبدی مبتلا شوند. و اگر سیروز ایجاد شود، بیماران در معرض خطر بیشتری برای ابتلاء به نارسایی کبد هستند و حدود ۵ تا ۱۰ درصد از آنها به سرطان کبد مبتلا می‌شوند.

عارضه هپاتیت c ممکن است سال‌ها بدون علائم در بدن وجود داشته باشد و فرد مبتلا به آن تا زمانی که آزمایش هپاتیت ندهد، متوجه بیماری خود نشود، متخصصان شایع‌ترین علائم هپاتیت سی را شامل خستگی، تب، کاهش وزن، بی اشتهایی، درد عضلانی، درد مفاصل، درد در سمت راست شکم، تیره شدن ادرار، خارش پوست، تورم در پا و شکم، زرد شدن چشم و پوست و مدفوع رنگی بیان می‌کنند.

عفونت هپاتیت C می‌تواند حاد (کوتاه مدت) یا مزمن (بلند مدت) باشد. علائم و نشانه‌ها در فرد مبتلا به هپاتیت حاد تا ۶ ماه باقی می‌ماند. هر چند که در بیش از ۵۰ درصد موارد، عفونت حاد به شکل مزمن تبدیل می‌شود: یعنی بدن از شر این ویروس خلاص نمی‌شود. داروهای جدیدی برای درمان هپاتیت c مزمن عرضه شده‌اند و محققان معتقدند که این ویروس عفونی دردسرساز تا سال ۲۰۳۶ به تعداد انگشت‌های دست خواهد رسید. اگرچه هپاتیت C برخلاف ۲ نوع هپاتیت B و A واکسنی برای پیشگیری ندارد اما افراد می‌توانند با رعایت اقدامات پیشگیرانه، ریسک ابتلاء به عفونت اچ سی وی را به حداقل برسانند.

آگاهی از علائم هپاتیت c و استفاده از راه‌کارهای پیشگیری و درمان، می‌تواند مسیر زندگی بسیاری از بیماران را تغییر دهد و از عوارض ناگوار جلوگیری کند. تا همین اواخر، بیماران مبتلا به هپاتیت c باید به صورت هفتگی آمپول و داروی خوراکی مصرف می‌کردند. امروزه اچ سی وی مزمن با مصرف روزانه داروهای خوراکی به مدت ۲ تا ۶ ماه درمان می‌شود. با این حال، نزدیک به نیمی از مبتلایان به دلیل مشخص نبودن علائم این بیماری نمی‌دانند که آلوده هستند. به همین دلیل، توصیه می‌شود همه بزرگسالان بین ۱۸ تا ۷۹ سال حداقل یک‌بار تست غربالگری هپاتیت سی انجام دهند، حتی اگر علائمی نداشته‌باشند.

هپاتیت C و بروز علائم حاد و مزمن

مهدی کاظمی، فوق تخصص بیماری‌های گوارش و کبد بزرگسالان در مورد درگیری کبد بدن انسان با ویروس هپاتیت C به خبرنگار پردیسان آنلاین می‌گوید: هپاتیت C می‌تواند هم علائم حاد و هم علائم مزمن ایجاد کند؛ در دوره حاد این بیماری، ۱۰ تا ۱۵ درصد بیماران به سمت بهبودی و حدود ۷۵ درصد آن‌ها به سمت بیماری مزمن کبدی پیش می‌روند و عوارض آن به‌صورت از کار افتادن کبد، سیروز کبدی و سرطان‌های کبدی ظاهر می‌شود، در واقع یکی از ویروس‌هایی که موجب درگیری کبد می‌شود، ویروس هپاتیت C است، ویروس هپاتیت C نیز شبیه هپاتیت B از طریق خون و مایعات بدن انتقال پیدا می‌کند و همراه با بیماری هپاتیت B از شایع‌ترین بیماری‌ها در دنیا است که موجب از بین رفتن کبد می‌شود.

وی می‌افزاید: در حال حاضر سیستم بیماری‌های دنیا تغییراتی کرده است و بیشتر بیماری‌های غیرواگیر و بیماری‌های متابولیک موجب از بین رفتن کبد می‌شود، تا چند سال پیش این وضعیت ادامه داشت و هپاتیت B و C از بیماری‌هایی بود که باعث از بین رفتن کبد بدن انسان می‌شد؛ هپاتیت C در تمام نقاط دنیا وجود دارد و بسیاری از افرادی که مبتلا به ویروس هپاتیت C هستند، از بیماری خود اطلاع ندارند.

فوق تخصص بیماری‌های گوارش و کبد بزرگسالان تصریح می‌کند: در شرق آسیا و در ناحیه شرق مدیترانه شیوع این بیماری زیاد است، اما ایران نسبت به کشورهای همسایه میزان شیوع کمتری دارد و حدود ۰.۵ درصد در کشور شیوع هپاتیت C وجود دارد، این اتفاق به همت مسئولان، پزشکان و مردم است که توانستند در هشت استان این بیماری را به‌طور کامل ریشه‌کن کنند و امیدواریم به‌زودی این بیماری در کل کشور ریشه‌کن شود.

وی در خصوص تفاوت‌های بیماری هپاتیت C با هپاتیت B اظهار می‌کند: تفاوت در این است که هپاتیت C ایمنی دائمی ایجاد نمی‌کند و واکسنی برای پیشگیری از شیوع این نوع هپاتیت وجود ندارد، اما طی چند سال گذشته شیوه‌های درمانی برای هپاتیت C آمده است که این شیوه‌های درمان می‌تواند بالای ۹۵ درصد این نوع هپاتیت را درمان کند و داروهای این نوع هپاتیت تحت پوشش بیمه در اختیار بیماران قرار می‌گیرد.

راه‌های انتقال بیماری هپاتیت

کاظمی عنوان می‌کند: راه‌های انتقال این بیماری مانند هپاتیت B است، در گذشته غربالگری از طریق فراورده‌های خونی انجام نمی‌شد و قبل از سال ۱۳۷۵ شایع‌ترین راه انتقال این بیماری از طریق فراورده‌های خونی بود، در شرایط فعلی شایع‌ترین راه انتقال ویروس هپاتیت C از طریق سرنگ‌های آلوده مشترک معتادانی است که از مواد تزریقی استفاده می‌کنند، همچنین خالکوبی‌ها و تتوهایی که در مکان‌های غیربهداشتی انجام می‌شود، راه دیگر انتقال این ویروس است.

وی ادامه می‌دهد: در مراکز بهداشتی مانند دندان‌پزشکی‌ها استفاده وسایلی که موجب خون‌ریزی می‌شود یا در آرایشگاه‌هایی که از تیغ‌های مشترک استفاده می‌شود، احتمال انتقال این بیماری وجود دارد، همچنین رفتارهای پرخطر جنسی موجب انتقال این بیماری می‌شود.

فوق تخصص بیماری‌های گوارش و کبد بزرگسالان در مورد راه‌های تشخیص و علائم هپاتیت C می‌گوید: این نوع هپاتیت دو نوع است و می‌تواند هم علائم حاد و هم علائم مزمن ایجاد کند، در دوره حاد این بیماری ۱۰ تا ۱۵ درصد بیماران به سمت بهبودی می‌روند و حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد آن‌ها به سمت بیماری‌های مزمن کبدی پیش می‌روند که عوارض آن به‌صورت از کار افتادن کبد، سیروز کبدی و سرطان‌های کبدی ظاهر می‌شود.

نحوه شناسایی بیماران مبتلا به هپاتیت C

وی خاطرنشان می‌کند: یکی از راه‌های پیشگیری از پخش هپاتیت C این است که بتوانیم افرادی که ناقل ویروس هپاتیت C هستند را بشناسیم و درمان کنیم، با درمان می‌توانیم این بیماری را به‌طور کامل از بین ببریم و چرخه‌ای که از هپاتیت C در جامعه وجود دارد را بشکنیم.

کاظمی در مورد نحوه شناسایی بیماران مبتلا به هپاتیت C تصریح می‌کند: گروه‌های پرخطر انتقال این بیماری باید شناسایی شوند، یکی از گروه‌ها معتادانی هستند که از سرنگ‌های آلوده مشترک استفاده می‌کنند، در زندان‌ها این اتفاق می‌افتد و لازم است در زندان‌ها غربالگری انجام شود. کسانی که قبل از سال ۱۳۷۵ خون گرفته‌اند و بیماران هموفیلی و تالاسمی و افرادی که خال‌کوبی انجام می‌دهند، باید باید مورد چکاپ قرار گیرند، در این صورت می‌توان افراد مبتلا به بیماری هپاتیت C را شناسایی کرد، باید روش‌های پزشکی ایمن در کلینیک‌ها و در مراکز دندان‌پزشکی و آزمایشگاه‌ها به‌کار گرفته شود.

وی عنوان می‌کند: در حال حاضر سازمان انتقال خون تمام خون‌هایی را که برای تزریق می‌فرستد، از نظر هپاتیت B و C بررسی می‌کند و از این نظر مشکلی وجود ندارد، بعد از اینکه در جامعه، غربالگری‌هایی برای هپاتیت B و C اتفاق افتاد، روند رو به کاهش بسیار چشمگیری در شیوع هپاتیت C به‌وجود آمد، ضروری است بیماران مبتلا به هپاتیت C را شناسایی و درمان کنیم تا این بیماری در جامه ریشه‌کن شود. در شرایط فعلی داروهای مؤثری برای درمان هپاتیت C در کشور وجود دارد و طول دوره درمان سه تا شش ماه و وابسته به وضعیت کبد بیمار است، بیماران ماهانه توسط پزشک معالج ویزیت می‌شوند و باید داروهایی را که برای آن‌ها تجویز می‌شود، برای تکمیل درمان مصرف کنند.

هپاتیت علائم مختل‌کننده و علت‌های متفاوتی دارد

مریم سهیلی‌پور، فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان در مورد بیماری هپاتیت و زمان بروز آن به خبرنگار پردیسان آنلاین می‌گوید: با التهاب کبد بیماری هپاتیت در بدن ایجاد می‌شود هپاتیت ممکن است علائم مختل کننده و علت‌های متفاوتی داشته باشد، علائم این عارضه بستگی به نوع هپاتیت دارد گاهی اوقات نوع هپاتیت حاد است، یعنی علائم آن از همان ابتدا مانند علائم شبه آنفلوانزا قابل مشاهده است و احتمال دارد وقتی که فرد بیمار باشد دچار بدن درد، سردرد، زردی رنگ در ادرار، درد شکم و مدفوع بی‌رنگ شود و گاهی اوقات هم علائم دیده نشود و بیمار به مرحله مزمن برسد که با اختلال عملکرد کبد تشخیص داده شود.

وی می‌افزاید: بیشتر هپاتیت‌های A و B و C را می‌شناسیم به دلیل اینکه هپاتیت‌هایی مثل B و C می‌توانند مزمن شوند، یعنی بیمارانی که نارسایی و اختلال عملکرد کبد دارند را مورد بررسی قرار می‌دهیم، احتمال دارد هپاتیت B یا هپاتیت C عامل آن باشد، اما در فاز حاد یا فاز اولیه علامت آن‌چنانی ندارد و برای بیمار تشخیصی ایجاد نشده است، هنگامی که بیماری مزمن شود نارسایی کبد ایجاد کرده و تشخیص را برای بیمار می‌دهیم، اما در نوع هپاتیت A همان مرحله حاد و اولیه علامت ایجاد می‌کند و می‌توانیم تشخیص دهیم، این نوع هپاتیت خود محدود است و به حالت مزمن هپاتیت B و C نمی‌رسد.

فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان تصریح می‌کند: هپاتیت‌های ویروسی بیشتر احتمال دارد از طریق تزریق خون آلوده یا سرنگ‌های مشترک معتادان تزریقی یا از طریق خالکوبی‌ها و تتوهایی که استفاده می‌کنند به افراد انتقال پیدا کند و این موارد قابل پیشگیری هستند. در حال حاضر واکسن هپاتیت B از کودکی تزریق می‌شود و متولدان ۱۳۶۸ به بعد همه واکسن هپاتیت B را گرفته‌اند، قبل از آن هم که بسیاری از افراد که ریسک‌پذیری بالایی داشته‌اند واکسن را دریافت کرده‌اند و برای این افراد به طور مرتب آنتی‌بادی بدن بررسی می‌شود تا مطمئن شویم ایمنی دارند و شانس ابتلای آنها به هپاتیت بسیار ناچیز است.

شیوع هپاتیت‌ها در بین سنین متفاوت

وی خاطرنشان می‌کند: در حال حاضر برای هپاتیت C واکسنی نداریم بنابراین با روش‌های پیشگیری و غربالگری که صورت می‌گیرد افرادی که به تازگی هپاتیت C می‌گیرند مشخص می‌شود و این هپاتیت بیشتر از طریق روش‌های تتو کردن و استفاده از سرنگ مشترک و ارتباط با ترشحات آلوده افراد دیگر است. بنابراین باید مراقبت‌هایی صورت بگیرد و تماس با ترشحات آلوده را نداشته باشند، این اتفاق احتمال دارد در بین معتادان تزریقی اتفاق بیفتد. چنانچه در خانواده‌ای فردی مبتلا به هپاتیت B است باید بقیه افراد بررسی شده و واکسن تزریق کنند تا دیگر افراد خانواده مبتلا نشوند.

سهیلی‌پور در خصوص شیوع هپاتیت‌ها در بین سنین متفاوت تصریح می‌کند: همه افراد ممکن است مبتلا به هپاتیت شوند و شیوع هپاتیت تا زمانی است که در بدن فردی بروز کرده و علائم را نشان دهد، در سنین بالاتر هپاتیت را در حالت مزمن می‌بینیم، اما هپاتیت B امکان دارد از مادری که مبتلا است به کودک انتقال پیدا کند، در حال حاضر با واکسیناسیون دوران کودکی این موارد پیشگیری می‌شود، با سبک زندگی کنونی و تزریق تتو، خالکوبی و استفاده از سرنگ مشترک در بین معتادان و بروز کبد چرب ممکن است در آینده شیوع هپاتیت C بیشتر از هپاتیت B شود، در حال حاضر هپاتیت B شیوع بیشتری در کشور دارد.

وی درباره عوارض بیماری هپاتیت عنوان می‌کند: عمده‌ترین عارضه هپاتیت نارسایی کبد است ولی به هر حال تعدادی از هپاتیت‌ها مانند هپاتیت B احتمال دارد عوارض و مشکلات کلیوی را همراه با هپاتیت مانند دفع پروتئین یا ضایعات پوستی داشته باشد و با روند درمانی این عوارض رفع می‌شوند. در حال حاضر شیوع هپاتیت B به دلیل واکسیناسیون در حال کاهش است و شیوع هپاتیت C احتمال دارد بیش از هپاتیت B باشد. ممکن است هپاتیت‌های ناشی از کبد چرب به دلیل سبک زندگی امروزی، کم تحرکی و شیوع چاقی را در آینده داشته باشیم، بیشتر هپاتیت‌ها و نارسایی‌های کبدی ناشی از کبد چرب، کم تحرکی و اضافه وزن است.

روند درمانی بیماری هپاتیت چگونه است؟

فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان در مورد روند درمانی بیماری هپاتیت C تاکید می‌کند: برای هپاتیت C داروهای خوراکی جدیدی از سال ۲۰۱۶ به بعد آمد، در بیشتر موارد اگر بیمار آسیب کبدی جدی نداشته باشد سه ماه درمان دارویی روزی یک قرص برای بیمار تجویز و بیش از ۹۰ درصد بیماران درمان می‌شوند. در حال حاضر وضعیت درمان برای هپاتیت مزمن C بسیار بهتر از هپاتیت B است، امروزه به دلیل وجود واکسن، کمتر شاهد شیوع هپاتیت B هستیم، اما درمان هپاتیت C اکنون راحت‌تر و در دسترس‌تر است، موردی مانند کبد چرب را هم نمی‌توانیم درمانی برای آن اعلام کنیم و باید بیمار کاهش وزن پیدا کند و حدود پنج تا هفت درصد وزن او کم شود چنانچه بیمار کاهش وزن پیدا نکند و سبک زندگی خود را تغییر ندهد این هپاتیت برای او باقی می‌ماند و منجر به نارسایی کبد و پیشرفت آن می‌شود.

مبرهن راست که هر عفونت طولانی‌مدت هپاتیت C با یک مرحله حاد آغاز می‌شود. هپاتیت C حاد تشخیص داده نمی‌شود، زیرا به ندرت علائمی ایجاد می‌کند. اگر در این مرحله علائمی ظاهر شوند، ممکن است شامل زردی، خستگی، حالت تهوع، تب و درد عضلانی باشند.

عفونت طولانی‌مدت با ویروس هپاتیت C به هپاتیت C مزمن معروف است. هپاتیت سی مزمن سال‌ها بدون هیچ علامتی باقی می‌ماند. علائم تنها زمانی بروز می‌کنند که ویروس به حدی به کبد آسیب رسانده باشد که موجب ایجاد این علائم شود.

هپاتیت c یک عفونت ویروسی است که کبد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به دو شکل حاد و مزمن بروز پیدا می‌کند. نوع حاد هپاتیت سی اغلب به مدت شش ماه در بدن باقی می‌ماند و پس از آن بهبود می‌یابد، اما نوع مزمن این بیماری سال‌های زیادی در بدن وجود داشته و به آرامی کبد را تخریب کرده است، افراد مستعد این عارضه باید برای اطمینان از سلامت خود آزمایش هپاتیت بدهند. در غیر این صورت، ممکن است ویروس عامل هپاتیت سی (HCV) بدون ایجاد علائم مشخصی باعث تخریب کامل کبد شود.

اگرچه تاکنون واکسنی برای پیشگیری از ابتلاء به هپاتیت C ساخته نشده است اما می‌توانید با رعایت بعضی نکات بهداشتی از خود در برابر ابتلاء به بیماری محافظت نمائید. خوشبختانه درمان هپاتیت C با داروهای تجویزشده در بیشتر موارد موفقیت‌آمیز است و سبب بهبودی کامل می‌شود.

طول عمر افراد مبتلا به هپاتیت به عوامل مختلفی از جمله، زمان تشخیص، وضعیت سلامتی کلی فرد و دسترسی به درمان بستگی دارد. با درمان به موقع و مراقبت‌های مناسب، بسیاری از افراد مبتلا به هپاتیت سی می‌توانند طول عمر طبیعی و بدون ایجاد عوارض شدید کبدی داشته باشند. اگر این بیماری توسط آزمایش هپاتیت در مراحل اولیه شناسایی شود، در بیشتر موارد ویروس با درمان‌های جدید به طور کامل از بین می‌رود. این وضعیت می‌تواند به بهبود سلامتی و افزایش طول عمر بیمار کمک کند.