علی‌اکبر حق ویسی روز دوشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین،‌ افزود: در آلودگی هوا کودکان، سالمندان، مادران باردار و مبتلایان به بیماری‌های قلبی و ریوی بیشتر از افراد دیگر آسیب می‌بینند و باید امکانات لازم برای حفظ سلامت آن‌ها مهیا گردد.

وی با بیان این‌که آلاینده‌های موجود در هوا با حمله به سلول‌های بدن عوارض نامطلوبی را به جا می‌گذارد، اضافه کرد: در حالت عادی، سیستم دفاعی بدن، سلول‌ها را از کلیه آسیب‌های بیرونی محافظت می‌کند، اما عوامل مخرب محیطی مثل اشعه ماوراءبنفش، الکل و آلودگی‌های محیط باعث می‌شوند بدن نتواند مبارزه کند، در نتیجه ساختمان و عمل سلول‌های بدن توسط مخرب‌هایی نظیر رادیکال‌های آزاد تخریب می‌شود.

وی ادامه داد: در مقابل آنتی‌اکسیدان‌ها مولکول‌هایی هستند که جلوی عمل رادیکال‌های آزاد را گرفته و مانع از تخریب سلول‌های حیاتی بدن می‌شوند؛ مصرف بیشتر آنتی‌اکسیدان‌ها زمینه‌ای را فراهم می‌کنند که بدن به‌راحتی رادیکال‌های آزاد مضر را از بین ببرد.

حق ویسی با اشاره به این‌که عملکرد عمده ویتامین E نقش آنتی‌اکسیدانی آن است، بیان کرد: این ویتامین نسبت به شرایط طبخ مقاومت بیشتری دارد؛ روغن‌ها غنی‌ترین منبع این ویتامین‌ هستند که با پختن از بین نمی‌روند، ولی با سرخ کردن تخریب می‌شوند.

وی افزود: منابع این ویتامین روغن سویا، روغن آفتابگردان، جوانه گندم و سایر روغن‌های گیاهی است؛ بنابراین سعی شود در طبخ و فرآوری غذاها حتما از انواع روغن‌های خوراکی گیاهی استفاده شود.

وی خاطرنشان کرد: روغن ماهی، روغن زیتون و انواع مغزها به‌عنوان منابع خوب این ویتامین هستند، ولی نباید بیش از نیاز مصرف شوند؛ زیرا در صورت مصرف بیش از حد نیاز با تولید انرژی می‌توانند منجر به اضافه وزن یا چاقی شوند.

کارشناس مرکز بهداشت قم با بیان این‌که عملکرد ویتامین C به دلیل وجود آنتی‌اکسیدان،  افزایش مقاومت به عفونت‌ها و افزایش جذب آهن است، گفت: این ویتامین در سبزی‌ها و میوه‌های تازه موجود است؛ نسبت به حرارت، نور و محیط قلیایی بسیار حساس است؛ مثلا با افزودن جوش‌شیرین به غذا، ویتامین موجود در غذا غیرفعال می‌شود.

وی افزود: مهم‌ترین منابع ویتامین C عبارت است از مرکبات، فلفل سبز، کلم بروکلی، گل‌کلم، کلم‌برگ، گوجه‌فرنگی، سبزی‌های برگی‌شکل سبز(سبزی‌خوردن)، اسفناج، کیوی، طالبی، توت‌فرنگی و سیب‌زمینی؛ ازاین‌رو بهتر است میوه‌ها و سبزی‌ها برای حفظ ویتامین‌های موجود در آن‌ها تا حد امکان به‌صورت خام و تازه مصرف شوند.

وی اضافه کرد: باید در برنامه روزانه حتما از تمامی سبزی‌ها و میوه‌های فصل مصرف شود و برای کلیه افراد خانواده تاکید بر مصرف سبزی و میوه به شکل تازه در شرایط آلودگی می‌باشد.

حق ویسی با بیان این‌که توصیه می‌شود روزانه از گروه سبزی‌ها ۳ تا ۵ واحد و گروه میوه‌ها روزانه ۲تا ۴ واحد استفاده شود، ادامه داد: هر واحد میوه برابر است با یک عدد میوه متوسط یا نصف لیوان آب‌میوه تازه یا یک‌چهارم میوه خشک و هر واحد سبزی برابر است با یک لیوان سبزی برگی (سبزی‌خوردن یا کاهو) یا نصف لیوان سبزی پخته یا خردشده، یا یک عدد گوجه‌فرنگی یا پیاز متوسط.

وی همچنین بیان کرد: بتاکاروتن نیز یکی از کاروتنوئیدهای مهم و پیش ساز ویتامین A است که در بدن تبدیل به ویتامین A می‌شود. سبزی‌ها و میوه‌های سبز، زرد و نارنجی مانند هویج، کدوحلوایی، کلم بروکلی، اسفناج، گوجه‌فرنگی، انواع کلم مثل کلم بروکلی، طالبی، هلو و زردآلو، موز از منابع خوب بتاکاروتن هستند.

وی افزود: نقش ویتامین A علاوه بر عملکرد عمده آن بر بینایی و پوست، بر  تقویت سیستم ایمنی نیز نقش دارد؛ بنابراین در شرایط آلودگی باید در برنامه غذایی خانوار انواع سبزی‌ها و میوه‌های رنگی گنجانده شود.

رییس گروه تغذیه مرکز بهداشت قم با بیان این‌که پکتین ماده‌ای مفید است که سرب را به‌طور کامل از بدن دفع می‌کند، خاطرنشان کرد: منابع غنی آن در سیب موجود است و سایر منابع غنی از پکتین از جمله مرکبات(پرتقال ،نارنگی ، لیمو و گریپ‌فروت)، توت‌فرنگی، هویج و غلات سبوس‌دار حاوی پکتین است.

وی اضافه کرد: مصرف روزانه میوه‌های حاوی پکتین برای کاهش خطرات آلودگی هوا مناسب است؛ بنابراین توصیه به مصرف حداقل یک سیب در طول روز است.

به گفته وی، برای عملکرد آنزیم‌هایی در بدن که بتواند با شرایط بد محیطی و آسیب‌رسان به سلول‌های بدن مقابله کند دریافت سلنیم ضروری است که این ماده مغذی را می‌توان از طریق  منابع غذایی آن از جمله ماهی، گوشت قرمز، غلات، حبوبات، تخم‌مرغ، مرغ و سیر با تنظیم یک برنامه غذایی سالم دریافت نمود.

حق ویسی با اشاره به این‌که ریزمغذی روی از مواد موثر در تقویت سیستم ایمنی بدن است، گفت: انواع گوشت و غلات به‌خصوص غلات سبوس‌دار منابع سرشار از روی هستند و مصرف انواع فراورده‌های دریایی، نخود سبز، عدس و جوانه گندم به دلیل این‌که از منابع خوب ریزمغذی برخوردار هستند، توصیه می‌شود.

وی افزود: منیزیم نیز در هوای آلوده موجب کاهش جذب فلزات سنگین  مانند کادمیوم شده و دفع سرب را بالا می‌برد و از این طریق زمان تماس این ترکیبات زیان‌بار را در بدن به حداقل می‌رساند و بنابراین مصرف انواع سبزی‌ها با رنگ سبز تیره  که از این ماده مغذی غنی هستند، به همه افراد توصیه می‌شود.

وی ادامه داد: انجیر، لیمو، گریپ‌فروت، ذرت زرد، بادام، گردو، پسته، مغزها، آجیل، سبزی‌ها برگی شکل مثل کلم، اسفناج، جعفری، کاهو، برگ چغندر، غلات سبوس‌دار و حبوبات مثل لوبیا و سویا منابع غذایی خوب منیزیم است.

حق ویسی تصریح کرد: مصرف ماهی‌های روغنی که سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند می‌تواند در کاهش تنگی نفس و اثرات زیان‌بار ترکیبات التهاب آور مفید باشد.

وی اضافه کرد: از سرخ کردن ماهی اجتناب کنید و آن را در صورت امکان بخارپز، آب پز و یا تنوری مصرف کنید؛ افزودن انواع چاشنی‌ها از جمله آب‌لیمو و آب‌نارنج به ماهی بخارپز و تنوری و یا آب پز موجب بهبود طعم و مزه آن می‌شود.

وی گفت: چای سبز شامل ویتامین‌هایی از جمله  ویتامین E، ویتامین B، ویتامین A، ویتامین C، کلسیم، آهن، اسیدفولیک و ریبوفلاوین است و به دلیل داشتن مقدار قابل‌توجهی آنتی‌اکسیدان تاثیر زیادی بر سیستم ایمنی دارد.

رییس گروه تغذیه مرکز بهداشت قم تاکید کرد: با تقویت سیستم ایمنی، بدن در مقابل بیماری‌های مختلف به‌ویژه بیماری‌های فصلی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا در زمستان، اسهال و استفراغ در فصل تابستان و حساسیت‌های فصل پاییز و آلودگی‌ها مقاوم می‌شود.

به گفته وی، نوشیدن چای سبز باعث آرامش و رفع التهاب و حساسیت دستگاه تنفس به‌ویژه بافت‌های آسیب‌دیده می‌شود؛ تئوفیلین موجود در چای سبز در حکم دارویی است که باعث آرامش و رفع التهاب و حساسیت دستگاه تنفس  می‌شود؛ البته باید توجه داشت نوشیدن چای سبز به‌طور متعادل مفید است، ولی خوردن بیش از حد آن می‌تواند ضرر داشته باشد.

وی در ادامه با اشاره به اهمیت نوشیدن شیر در رفع عوارض ناشی از آلودگی هوا، بیان کرد: مصرف روزانه شیر و مواد لبنی به مقدار کافی، عوارض ناشی از آلودگی هوا را بر دستگاه گوارش به دلایلی از جمله دارا بودن فسفر، منیزیوم و کلسیم و خنثی‌کننده سموم کاهش می‌دهد.

حق ویسی با بیان این‌که شیر، دفع ادرار و مدفوع و مواد آلاینده را تنظیم می‌کند، افزود: هر وقت میزان باکتری‌های مفید بر اثر ورود سرب و مواد آلاینده به بدن کم شود، عمل دفع هم با مشکل مواجه می‌شود و این مواد در بدن باقی می‌ماند؛ شیرهای غنی‌شده با باکتری‌هایی به نام پروبیوتیک، سطح باکتری‌های مفید را در روده انسان تعادل می‌بخشد.

وی با اشاره به این‌که کلسیم موجود در شیر، منجر به کاهش جذب سرب و همه فلزات سنگین موجود در هوای آلوده می‌گردد، توصیه کرد: در شرایط آلودگی هوا از شیر کم‌چرب استفاده شود، زیرا دریافت اسیدهای چرب اشباع موجود در فرآورده‌های لبنی پرچرب می‌تواند در کاهش کارایی سیستم ایمنی دخالت کرده و موجب گسترش بیماری‌های ریوی در هوای آلوده شود.

وی تاکید کرد: روزانه حداقل ۲ لیوان شیر مصرف شود.