به گزارش خبرگزاری پردیسان آنلاین، آن‌ها که بهمن سال ۵۷ در ایران را به چشم دیدند، کم نیستند، اما نسلی که سال‌های بعد متولد شدند، برای درک لحظات سرنوشت‌ساز آن روزها تنها می‌توانند به دیده‌ها و شنیده‌های دیگران رجوع کنند یا به سراغ اسناد و روایت‌های بازمانده از آن زمان بروند، روزنامه‌ها و مطبوعات داخلی و خارجی یکی از بهترین اسناد موجود برای سفر به روزهای پرشور بهمن ۵۷ و گام برداشتن در کنار مردمی است که یکی از بزرگترین انقلاب‌های تاریخ را رقم زدند. سفر با روایت‌ها، سفری است تاریخی با مرکبی از جنس کلمات که امروز ما را به بیست و دوم بهمن ۱۳۵۷ می‌برد.

روزنامه اطلاعات در بیست و دوم بهمن، از آشوب و درگیری در سطح شهر خبر داده و با تیتر «تهران صحنه جنگ خونین مسلحانه»، صفحه اول را مزین به عکس‌هایی از مردان اسلحه به دست در پشت سنگرهای شنی کرده است. گزارش روزنامه اطلاعات از درگیری‌های روز بیست و دوم بهمن ماه با اخباری از تظاهرات گسترده در نقاط مختلف تهران، اعتصاب کارکنان شهرداری و سازمان برق آغاز می‌شود. سپس در گزارش‌های کوتاه که از مناطق مختلف شهر توسط خبرنگاران این روزنامه مخابره شده است به شرح آشوب در سراسر تهران می‌پردازد: درگیری شدید در ساعت ۹:۴۰ دقیقه صبح بین سربازان نیروهای هوایی و افراد گارد در فرح‌آباد ژاله، تیراندازی در پایگاه یکم شکاری و سرازیر شدن سیل جمعیت در ساعت ۱۰:۴۵ صبح به سمت پادگان نیروی هوایی، حمایت مردم از نیروی هوایی در پایگاه هوایی دوشان‌تپه، سنگربندی در خیابان‌ها، تصرف ۳ تانک و توزیع اسلحه در میان مردم توسط نیروی هوایی…

اطلاعات درباره وقایع ۲۱ بهمن می‌نویسد: «تهران دیشب صحنه یک جنگ واقعی و همه جانبه بود. از نخستین ساعات غروب تا پگاه، لحظه‌ای صدای شلیک و گلوله غریو رعدآسای مسلسل و انفجار نارنجک قطع نمی‌شد. شهر غرق آتش و دود و خون بود و بیمارستان‌ها هر لحظه دهها زخمی جدید را پذیرا می‌شدند.» سپس این‌طور ادامه می‌دهد «نطفه این رویداد خونین که صدها کشته و زخمی حاصل آن بود، زمانی بسته شد که اعلامیه شماره ۴۰ فرمانداری نظامی تهران که طی آن ساعت آغاز ممنوعیت رفت‌وآمد شبانه از ۱۲ شب به ۴:۳۰ بعد از ظهر جلو کشیده شده بود، انتشار یافت. در اندک زمانی پس از انتشار این اطلاعیه شایع شد که این اقدام به منظور جدایی انداختن بین مردم و آن گروه از پرسنل نیروی هوایی است که از شنبه شب با گروهی از واحدهای گارد جاویدان درگیرند. اعلامیه فرمانداری نظامی تهران نه تنها مردم را غافلگیر کرده بلکه حتی روزنامه نگاران را که معمولاً قبل از دیگران در متن خبرها قرار می‌گیرند حیرت زده کرد.»

ماجرای اعلام حکومت نظامی و اعلامیه امام

پس از روی کار آمدن دولت بختیار، وی دولت خود را قانونی می‌دانست در ۲۱ بهمن ماه ۱۳۵۷ با هماهنگی انجام شده، قصد راه اندازی یک کودتا برای جلوگیری از روند پیروزی انقلاب اسلامی را داشت. آن روز اعلام کردند: «از ساعت چهار بعد از ظهر هیچ‌کس حق ندارد بیرون بیاید و حکومت نظامی است.»

در پی این واقعه امام خمینی (ره) در اعلامیه‌ای که روز بیست و یکم بهمن منتشر کردند این حکومت نظامی را خدعه و خلاف شرع دانستند و خطاب به مردم انقلابی نوشتند: «من این تعرض غیرانسانی عمل گارد را محکوم می‌کنم، اینان با این برادرکشی می‌خواهند دست اجانب را در کشور ما باز نگه دارند چپاولگران را به موضع خود بازگردانند. من با آنکه هنوز دستور جهاد مقدس نداده‌ام و نیز مایلم تا مسالمت حفظ و قضایا موافق آرای ملت و موازین قانونی حل شود لیکن نمی‌توانم تحمل این وحشیگری‌ها را بکنم و اخطار می‌کنم که اگر دست از این برادرکشی برندارند و لشکر گارد به محل خودش برنگردد و از طرف مقامات ارتش از این تعدیات جلوگیری نشود، تصمیم آخرم را به امید خدا می‌گیرم و مسئولیت آن با متجاسرین و متجاوزین است. من از مردم شجاع تهران می‌خواهم که در صورتیکه قوای متجاوز عقب نشینی کردند با حفظ آمادگی و هوشیاری از خدعه دشمن آرامش و نظم را حفظ کنند ولی مجهز و مهیا برای دفاع از اسلام و نوامیس مسلمین باشند و اعلامیه امروز حکومت نظامی خدعه و خلاف شرع است و مردم به هیچ وجه به آن اعتنا نکنند. هراس به خود راه ندهید که به خواست خداوند تعالی حق پیروز است. از خداوند تعالی پیروزی ملت اسلام را خواهانم. والسلام و علیکم و رحمت الله و برکاته.»

مهدی بازرگان، رئیس دولت موقت نیز در اطلاعیه شماره یک دولت موقت اعلام کرد: «خبری که ساعت ۱۴ امروز در رادیو ایران دایر به ممنوعیت عبور و مرور شهر تهران از ساعت ۴:۳۰ بعد از ظهر پخش شده است توطئه ای علیه پیروزی انقلاب اسلامی مردم می‌باشد و پذیرفتنی نیست. برقرار باد حکومت جمهوری عدل اسلامی.»

سردار یوسف فروتن می‌گوید: «بلافاصله پس از انتشار اعلامیه امام را روی پلاکاردهای بزرگ نوشتیم و از طریق بلندگو مطلب را همه‌جا اعلام کردیم. وقتی آن را تلفنی به اطلاع شهرها و کشورهای مختلف رساندیم. در مدت بسیار کوتاهی اعلامیه در همه جا پخش شد. زمانی که حکم امام (ره) کلمه به کلمه و لحظه به لحظه خوانده می‌شد، در پوست و جان و استخوان افراد نفوذ کرده و شور و حرکت ایجاد می‌کرد. همه شهرها این حکم را به عنوان حکم ولایی می‌دانستند. همه کوچه‌ها و خیابان‌ها مملو از جمعیت شد.»

طبق خاطرات محمدرضا اعتمادیان: در آن روز «همه مردم، فرمان امام را اجرا کرده و به خیابان‌ها ریخته بودند. حتی قرارگاه‌های لویزان و پادگان‌های نیروی هوایی در خیابان پیروزی یکی یکی تسلیم می‌شدند و اسلحه‌هایشان را تحویل می‌دادند.»

بدین ترتیب امام خمینی با فرمان خود و مردم با حضور میلیونی‌شان، این توطئه رژیم پهلوی را خنثی کردند. حجت‌الاسلام فلسفی در این رابطه می‌گوید: «بعد معلوم شد که اصلاً صدور اطلاعیه فرمانداری نظامی، به دستور آمریکا بوده است تا نظامیان با تانک‌ها، و توپ‌ها و مسلسل‌ها داخل خیابان‌ها بیایند. حتی من از بعضی افراد مطلع شنیدم که بنا بوده دو نقطه به‌طور قطع بمباران شود: یکی منزل امام در دبیرستان علوی، برای اینکه امام کشته شود، ولو هزاران نفر هم به قتل برسند و دیگر مراکز حساس قم؛ ولی امام نقشه آن‌ها را با یک اعلامیه بر هم زد.»