به گزارش پردیسان آنلاین، صنعت خودرو در ایران همواره به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی با چالش‌ها و فرصت‌های متعددی روبه‌رو بوده است؛ در سال‌های اخیر با توجه به تحولات اقتصادی، تغییرات نرخ ارز و سیاست‌های جدید دولت در حوزه واردات و تولید خودرو این صنعت شاهد نوسانات قابل توجهی بوده است، حال یکی از مهم‌ترین ابزارهایی که خودروسازان برای مدیریت این نوسانات از آن استفاده می‌کنند، پیش‌فروش خودرو است.
پیش‌فروش‌ها نه‌تنها به عنوان راهی برای جمع‌آوری نقدینگی از بازار عمل می‌کنند، بلکه در شرایطی که خودرو به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است، به ابزاری برای جبران زیان‌های انباشته خودروسازان نیز تبدیل شده‌اند.
با این حال، پیش‌فروش خودروها با چالش‌های متعددی همراه است؛ تغییر ارز نیمایی به مبادله‌ای، افزایش نرخ تورم و رکود اقتصادی موجب شده‌اند که قیمت‌ها به‌طور مداوم در نوسان باشند و پیش‌بینی دقیق آنها دشوار شود، از سوی دیگر معوقات تحویل خودرو و تأخیر در تولید به‌ویژه در شرکت‌های مونتاژ کار به یک چالش جدی تبدیل شده است، این تأخیرها نه‌تنها موجب نارضایتی مشتریان شده است، بلکه بر تعادل بازار خودرو نیز تأثیر منفی گذاشته است.
در این میان، تقاضای بالای بازار برای خودروهای جدید و وارداتی نشان‌دهنده این است که خودرو همچنان به‌عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری بلندمدت در نظر گرفته می‌شود، با این حال کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان و گرایش آنها به سمت خودروهای کارکرده نشان‌دهنده تأثیرات منفی شرایط اقتصادی بر بازار خودرو است.
تغییر ارز نیمایی به مبادله‌ای و تأثیر آن بر قیمت‌ها
مسیح فرزانه، کارشناس و فعال صنعت و بازار خودرو در گفت‌وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین اظهار کرد: هنگامی که خودروسازان از برنامه ترسیم شده سیاست گذار عقب هستند و تعهدات معوقه در تحویل خودرو دارند، در چنین شرایطی اقدام به اعلان طرح‌های پیش‌فروش متعدد با قیمت‌های غیر قطعی و تحویل‌های طولانی مدت می‌کنند، در واقع از این روش برای جذب نقدینگی از کف بازار سود می‌برند تا کمی از ضرر و زیان انباشته خود کم کرده و در این مسیر دست به اصلاح قیمتی خزنده نیز می‌زنند، در حقیقت حذف ارز نیمایی ۵۵ هزار تومانی از دو ماه گذشته و قرار گرفتن منشأ ارز روی بازار مبادله‌ای با دلار حواله ۶۶ و اسکناس ۶۸ تا ۶۹ تومنی که امروز قیمت می‌خورد اگر چه روش درستی برای حذف برخی رانت‌های شکل گرفته بود اما ناخودآگاه هم سبب کم اثر شدن اصلاح قیمت ۳۵ درصدی اخیر خودروسازان و هم تغییر قیمت خزنده درب کارخانه خودروهای داخلی و مونتاژی شده که در آینده نزدیک نیز ادامه خواهد داشت.
وی در ادامه افزود: خودروسازان در طول سال‌های اخیر همواره تلاش کرده‌اند از طریق پیش فروش‌های گسترده، بخشی از نقدینگی مورد نیازشان را از بازار (مصرف کننده) جمع‌آوری کنند، حال این موضوع به‌ویژه زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که سالهاست خودرو در کشور به یک کالای سرمایه‌ای در طولانی مدت تبدیل شده است و مردم همچنان به خودرو به‌عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری بلندمدت نگاه می‌کنند و خودروسازان نیز با همین دیدگاه اقدام به پیش‌فروش می‌کنند، نمونه‌ای که به تازگی شاهد آن بوده‌ایم مربوط به سامانه پیش‌فروش خودروهای وارداتی است، که در آن با پیش‌فروش حدود ۱۰ هزار دستگاه خودرو، حدود ۹۰ هزار حساب برای ثبت‌نام بلوکه شد، این موضوع به وضوح نشان دنده آن است که تقاضا برای خودرو همچنان در سطح بالایی قرار دارد.
کارشناس و فعال صنعت و بازار خودرو مطرح کرد: در حال حاضر و پس از تغییرات ارز نیمایی و مبادله‌ای در کنار افزایش تورم نقطه به نقطه تولید خودرو به صورت ماهانه و تغییرات نرخ ارز آزاد، قیمت خودرو درب کارخانه در برخی مدل‌ها و به صورت اندک افزایش را به خود می‌بیند که اتفاق عجیبی نیست، البته این عادت بازار خودرو است که در دوره‌هایی که خودروها تحویل داده می‌شوند، قیمت‌ها با کمی تعدیل رو به‌رو می‌شوند که در حوزه وارداتی‌ها نیز همین روال است، یعنی در علم اقتصاد یکی از ابزارهای متعادل کننده بازار دو فاکتور عرضه و تقاضاست، اما این کاهش در زمان ثبت‌نام مشهود نیست، تحویل فیزیکی خودرو و ورود آن به کف بازار می‌تواند، تأثیراتی بر تغییرات قیمت داشته باشد، پیش‌فروش‌ها نیز اغلب با قیمت‌های غیرقطعی انجام می‌شود که این موضوعی طبیعی است، چراکه به دلیل شرایط اقتصادی، پیش‌بینی دقیق قیمت‌ها دشوار است یک محرک مهم برای امکان دوباره اصلاح قیمت خودرو در آینده است.
تولید عقب‌مانده، قیمت‌های ثابت؛ معادله نامتعادل بازار
فرزانه ادامه داد: تحلیل بلندمدت نشان می‌دهد که زمان تحویل خودرو در پیش‌فروش‌ها به‌ویژه در شرایط فعلی که اقتصاد و تولید با تورم و رکود رو به رو است، طولانی‌تر شده است، این موضوع به‌طور خاص در شش ماه دوم سال جاری مشهود است، چراکه بازار در این دوره تحت تأثیر رکود تورمی تعمیق شده تری قرار گرفته است، حال در چنین شرایطی پیش‌فروش‌ها بیشتر با هدف جمع‌آوری نقدینگی از بازار انجام می‌شوند تا کنترل قیمت‌ها، حتی اگر تغییرات قیمتی محسوسی در بازار خودرو مشاهده نشود، احتمال افزایش قیمت‌ها به دلیل تغییر نرخ ارز، حذف ارز نیمایی و تأثیرات ناشی از آن وجود دارد.
وی عنوان کرد: یکی از چالش‌های جدی که در حال حاضر با آن رو به رو هستیم، معوقات تحویل خودرو است، بسیاری از خودروها به‌موقع به دست مشتریان نمی‌رسند و این مشکل به‌ویژه در شرکت‌های خودروسازی که در حوزه مونتاژ فعالیت می‌کنند، تشدید شده است، این معوقات نه‌تنها موجب ایجاد چالش در فرایند تحویل خودرو شده‌اند، بلکه حجم این تأخیرها را نیز به‌طور قابل توجهی افزایش داده‌اند، این وضعیت به نارضایتی مشتریان و ایجاد مشکل در برنامه‌ریزی‌های مرتبط با بازار خودرو منجر شده است.
کارشناس و فعال صنعت و بازار خودرو متذکر شد: پیش‌فروش خودروها با قیمت‌های غیرقطعی یک سیگنال به بازار می‌دهد که ممکن است قیمت‌ها تغییر کنند، اما در شرایط کنونی کاهش قیمت‌ها در دراز مدت قابل تصور نیستند، برای آنکه قیمت‌ها ثابت یا تعدیل شوند، تولید خودرو باید به‌طور چشمگیری افزایش یابد، با این حال در وضعیت کنونی تولید خودرو با عقب ماندگی از برنامه‌های سیاست‌گذار مواجه است، در این میان کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان سبب شده است، تا آنها در سه سال گذشته به سمت خرید خودروهای کارکرده گرایش بیشتری پیدا کنند که این مسئله به‌وضوح نشان‌دهنده بازماندن تورم دستمزدها از تورم قیمت‌ها و کاهش پول نقد در کف بازار است که به شدت به کسبه‌های در حوزه بازار خودرو آسیب زده است.
به گزارش پردیسان آنلاین، صنعت خودرو در ایران در شرایطی پیچیده و پرچالش قرار دارد که از یک سو با تقاضای بالای بازار و از سوی دیگر با محدودیت‌های تولید و تأمین منابع روبه‌رو است، پیش‌فروش خودروها به‌عنوان یک راهکار کلیدی برای خودروسازان نه‌تنها به جمع‌آوری نقدینگی کمک می‌کند، بلکه در شرایطی که خودرو به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است، وسیله‌ای برای جبران بخشی از زیان‌های انباشته نیز تبدیل شده است، با این حال این استراتژی با چالش‌های متعددی همراه است.
تغییرات نرخ ارز، حذف ارز نیمایی و جایگزینی آن با ارز مبادله‌ای و افزایش هزینه‌های تولید موجب شده است که قیمت‌ها به‌طور مداوم در نوسان باشند و پیش‌بینی دقیق آنها دشوار شود، این موضوع به‌ویژه در پیش‌فروش‌ها که با قیمت‌های غیرقطعی انجام می‌شوند، مشهود است.
با توجه به آمارهای رسمی، کاهش تولید خودرو در کنار تقاضای بالای بازار شکاف عمیقی بین عرضه و تقاضا ایجاد کرده است، این شکاف به‌وضوح در پیش‌فروش اخیر خودروهای وارداتی مشاهده می‌شود، جایی که تقاضا برای ۱۰ هزار دستگاه خودرو به‌حدی بالا بود که بیش از ۹۰ هزار حساب برای ثبت‌نام بلوکه شد، این موضوع نشان‌دهنده آن است که خودرو همچنان به‌عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری بلندمدت در نظر گرفته می‌شود، اما کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان و گرایش آنها به سمت خودروهای کارکرده، نشان‌دهنده تأثیرات منفی شرایط اقتصادی بر زندگی مردم است.
در چنین شرایطی، افزایش تولید خودرو و بهبود فرایندهای تحویل به‌عنوان راهکارهای کلیدی برای تعدیل قیمت‌ها و کاهش فشار بر مصرف‌کنندگان مطرح می‌شوند، با این حال تا زمانی که چالش‌های ساختاری برطرف نشوند، ثبات در بازار خودرو دور از دسترس به نظر می‌رسد، حال بهبود شرایط اقتصادی کشور و افزایش قدرت خرید مردم از جمله عوامل کلیدی هستند که در ایجاد تعادل پایدار در بازار خودرو نقش مؤثری دارند.
