عبدالخالق کشاورزی روز جمعه در گفت‌ وگو با خبرنگار سلامت پردیسان نوین درباره خدمات تله مدیسین یا پزشکی از راه دور بیان کرد: بعضی از خدمات قابل ارائه از طریق تله مدیسین در حال حاضر تعرفه دارند و سایر خدمات نیز با تعامل خوبی که با شورای عالی بیمه و سازمان‌های بیمه گر وجود دارد پس از تعریف استاندارد خدمت تعرفه گذاری می‌شوند.

وی ادامه داد: تا پایان اردیبهشت استانداردهای فاز اول و طی یک ماه آتی همه استانداردهای خدمات قابل ارائه با تله مدیسین از سوی معاون درمان وزارت بهداشت ابلاغ خواهد شد.

مرحله اول پذیرش خدمات تله مدیسین

کشاورزی گفت: با توجه به پیگیری سازمان نظام پزشکی جهت گسترش امضای الکترونیک پزشکان به نظر می‌رسد فاز اول پذیرش بعضی از خدمات تله مدیسین و توافق تعرفه ارائه خدمت حداکثر تا دو ماه آینده عملیاتی شود و با مرور زمان سایر خدمات نیز به این چرخه اضافه خواهند شد.

مصداق‌های خدمات تله مدیسین

وی درباره مصداق‌های خدمات تله مدیسین یا پزشکی از راه دور اظهار داشت: این خدمات شامل موارد مختلفی است. مشاوره بین پزشکان سطوح مختلف به خصوص از بیمارستان‌های مناطق محروم، انجام ویزیت پیگیری یا فالوآپ بیماران در کلینیک‌های سرپایی جهت جلوگیری از ازدحام بیماران، گزارش خدمات تصویربرداری نوار قلب آنژیوگرافی و پاتولوژی بیماران از سوی مراکز تخصصی‌تر به سطوح محیطی از جمله این موارد است.

مدیرکل دفتر ارزیابی فناوری سلامت، استانداردها و تعرفه‌های وزارت بهداشت ادامه داد: همچنین ویزیت بیماران جدید در قالب تله ویزیت و box های تحت وب جهت انتقال همزمان تصاویر از مراکز محیطی به مراکز پیشرفته، ارسال نسخه‌های تمدیدی بیماران بر اساس آزمایش‌های ارسالی به داروخانه‌ها و امکان ارسال نسخه بیماران به در منزل و امکان استفاده از نظر جراحان مهمان بین اعمال جراحی پیچیده در مراکز از جمله موارد دیگر خدمات تله مدیسین است.

حرکت به سمت تله مدیسین

سعید نمکی، وزیر بهداشت نیز فروردین امسال درباره تله مدیسین گفته بود: چند اتفاق جالب در این دوره شکل گرفت. یکی اینکه توسعه خدمات الکترونیک و تله مدیسین و پزشکی از راه دور در حال ساماندهی است و با استفاده از ظرفیت‌های موجود به سمت تله مدیسین می‌رویم.

نمکی اظهار داشت: دلیلی ندارد یک فرد دیابتی مبتلا به فشار خون یا خیلی از افراد دیگر را هر روز به مطب بکشانیم تا کنترل شود. خدمات پزشکی از راه دور بسیاری از این خدمات را پوشش می‌دهد و باید به سمت نسخه نویسی و نسخه پیچی الکترونیک برویم.

کاهش مراجعه حضوری بیماران

همچنین قاسم جان بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت نیز اسفند ۹۷ درباره تله مدیسین به خبرنگار سلامت پردیسان نوین گفته بود: اینکه بتوانیم برخی خدمات مانند تصویربرداری از راه دور را برای بیماران اورژانسی توسط پرستار یا فرد آموزش دیده انجام بدهیم تا پزشک متخصص از نقطه‌ای دورتر بتواند به طور مثال سونوگرافی را ببیند و گزارش را ارائه بدهد، این موضوع مورد نظر وزیر بهداشت است، اما هنوز به صورت رسمی شروع نشده است زیرا مواردی در رابطه با پوشش بیمه‌ای نیز وجود دارد که باید حل شود، تله مدیسین یکی از برنامه‌های وزارت بهداشت است، به طور مثال کلینیک مجازی می‌تواند بار مراجعه مردم را به صورت حضوری کم کند.

توجه بیمه‌ها برای پوشش خدمات پزشکی از راه دور

کوروش فرزین، معاون بیمه و خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت نیز پیش از این در این رابطه به خبرنگار سلامت پردیسان نوین گفته بود: توجه سازمان بیمه سلامت به موضوع تله مدیسین، اجرای آن با اولویت مناطق محروم و جاهایی است که امکان دسترسی به پزشکان متخصص وجود نداشته و با محوریت پزشک خانواده. یعنی به عبارتی پزشک خانواده و پزشک متخصص جهت یک بیمار می‌توانند از این بستر نسبت به تجویز خدمات استفاده کنند.

فرزین بیان کرد: با توجه به اینکه برای پوشش هر خدمت جدید، ابلاغ اولیه استانداردهای ارائه خدمت، سطح بندی، ضوابط خرید راهبردی خدمت و تعرفه‌های در تعهد الزامی است، اگر این پیش نیازها هرچه سریع‌تر در شورای عالی بیمه سلامت با حضور ذینفعان بررسی و تهیه شده و به تصویب برسد، این امکان برای سازمان فراهم می‌شود که با تمام ظرفیت نسبت به پوشش بیمه‌ای این خدمات در سطح کشور اقدام کند.

تله مدیسین چیست؟

تله مدیسین به معنی پزشکی از راه دور است. این کلمه در دهه ۷۰ میلادی توسط فردی به نام «تومایس برد» (Thomas bird) معرفی شد. تعریف‌های بسیاری از این کلمه مطرح شده و طبق تعریف ITU، تله مدیسین عبارتست از عمل مراقبت پزشکی با استفاده از ارتباطات صوتی تصویری. این عمل مشتمل بر نگهداری، مراقبت، تشخیص، مشاوره و معالجه است ضمن اینکه در این مرحله توجه به انتقال داده‌های پزشکی و مسائل آموزشی نیز وجود دارد.

در نگاهی جامع‌تر و کامل‌تر می‌توان گفت که به طور عمومی تله مدیسن به کاربرد فناوری‌های پزشکی و ارتباطی جهت تبادل هر گونه اطلاعات، اعم از داده، صدا یا ارتباطات تصویری بین پزشک و بیمار یا پزشک و متخصصان بهداشت و درمان در موقعیت‌های مجزای جغرافیایی و به منظور ایجاد امکان تبادل جهت مقاصد پزشکی، بهداشتی درمانی، تحقیقاتی و آموزشی تحصیلی اطلاق می‌شود.

سرویس‌های تله مدیسین به سه گروه اطلاعات داده‌ای، صوتی و تصویری تقسیم می‌شوند. اطلاعات و سرویس‌های صوتی بر مبنای اطلاع رسانی به وسیله خطوط تلفن مهیا می‌شود. کم هزینه‌ترین نوع سرویس اطلاع رسانی پزشکی به وسیله تلفن است که در ایران هم تحت عنوان پزشک در منزل مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سرویس به دو گونه تقسیم بندی می‌شود. گروه اول به صورت برون خط یا آفلاین است. به طور مثال صدای قلب بیمار برای پزشک ارسال و توسط دستگاه ضبط می‌شود تا مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد و گاهی هم خروجی به صورت منحنی کشیده شده و نتیجه به بیمار اعلام می‌شود.

گروه دوم به صورت بر خط یا آنلاین است. به طور مثال صدای بیمار از طریق خط تلفن مستقیم به پزشک می‌رسد و پزشک همان جا روی آن تصمیم گیری کرده و اعلام نتیجه می‌کند. اطلاعات و سرویس‌های تصویری از جمله این سرویس‌ها می توان به کنفرانس ویدیویی و انتقال تصاویر و دورآ پرتو نگاری اشاره کرد. این سرویس‌ها هزینه بر هستند، ولی کاربرد فراوانی دارند. گاهی اوقات با دستگاه‌های اسکنر این اطلاعات به پزشک معالج می‌رسد و گاهی هم به وسیله پرتونگاری دیجیتالی این اتفاق رخ می‌دهد که به طور مستقیم تصاویر به صورت دیجیتالی تبدیل شده و انتقال می‌یابد. این روش امروزه در مراکز پرتونگاری رایج است.