به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه پردیسان آنلاین ـ فرهاد دانشجو رئیس دانشگاه تربیت مدرس متولد ۱۳۳۸ تهران است و رتبه علمی استاد تمامی دارد، دکترایش را از پلی تکنیک مرکزی لندن دانشگاه وستمینستر گرفته است، هر چند که نتوانست از رساله‌اش در این دانشگاه دفاع کند، چرا که دولت انگلیس وی را اخراج کرد. بر روی برگه اخراج وی، درباره دلیل اخراجش نوشته شده است: « به جرم دفاع از خمینی ـ (ره ) ـ شما برای کشور ما مضر شناخته شده‌اید.» لذا با توجه به پرونده خوب دانشگاهیش در یونان دفاع و مدرکش را دریافت کرد.
دانشجو با حضور در تحریریه پردیسان آنلاین در جمع صمیمانه خبرنگاران به سوالات آنها پاسخ داد، وی در این گفت‌وگو از فعالیت‌هایش طی ۴ ماهه بازگشت مجدد به ریاست دانشگاه تربیت مدرس گفت و تدابیری که برای ارتقاء سطح کیفی دانشگاه درنظر گرفته است.
از طراحی چارت جدید برای دانشگاه تربیت مدرس خبر داد و راه‌اندازی نهضت ساخت تجهیزات آزمایشگاهی. از تدابیری گفت که می‌توان طی ۱۰ سال آینده دانشگاه‌ها را خودکفا کرد به صورتی که نه تنها دیگر نیازی به بودجه دولتی نداشته باشند، بلکه در صورت نیاز به دولت‌ها هم کمک کنند.
دانشجو در این گفت‌وگو از ساخت پالایشگاه توسط دانشگاه تربیت مدرس هم خبر داد و تاکید کرد که با احداث این پالایشگاه در سال ۱۴۰۴ این دانشگاه ۵۰ درصد از بودجه‌اش را خودش تامین می‌کند.
فارس: از دانشگاه در ۴ ماه گذشته بگویید.
دانشجو: حدود ۴ ماه از حضورم در دانشگاه تربیت مدرس می‌گذرد، در این مدت باید اقداماتی صورت می‌پذیرفت، باید بررسی می‌شد که دانشگاه در چه شرایطی قرار دارد، برهمین اساس جلسات متعددی با معاونان، روسای دانشکده‌ها، کارمندان و تشکل های دانشجویی برگزار شد. سعی شد بررسی کنیم که طی ۶ ـ ۷ سال گذشته چه اتفاقات و اقدامات خوبی انجام شده و چه مشکلاتی وجود داشته است؛ باید بررسی‌ها صورت می‌پذیرفت تا به عنوان داده‌های موجود برای برنامه‌ریزی آینده از آنها استفاده کنیم، باید نکات مثبت حفظ شود و برای برطرف کردن مشکلات برنامه‌ریزی کنیم.
زمان ریاست تعدادی از رؤسای دانشکده‌ها تمام شده بود و باید تغییر می‌کردند، بعضی از شوراها نیاز به باسازی داشت، باید بررسی می‌شد که چه کسانی می‌توانند بمانند، چه کسانی باید ابقا شوند و حکم جدید بگیرند.
من از قبل هم با دانشگاه تربیت مدرس آشنا بودم و هم با برنامه‌های وزارت علوم آشنا هستم، در جریان اقدامات وزرای قبلی و جدید هم هستم، خودم هم برنامه مختصری نوشته و به وزیر علوم داده‌ام و تشریح کردم که در چهار سال آینده رئیس دانشگاه چه برنامه‌هایی دارد و قرار است چه اتفاقات و اقداماتی در این دانشگاه رخ دهد، اولویت‌ها و برنامه‌ها مشخص شده است.
* تصمیمات در دانشگاه باید از پایین به بالا بیاید
لازمه هر اقدامی در دانشگاه، هماهنگی مجموعه اساتید، روسای دانشکده‌ها و کارکنان با رئیس دانشگاه است، این گونه نیست که رئیس دانشگاه بگوید فلان موضوع اتفاق بیفتد و این اتفاق بیفتد، حتما باید تصمیمات از پایین به بالا بیاید نه از بالا به پایین وگرنه اگر از بالا ابلاغ بشود، اجرایش تقریبا غیرممکن خواهد بود، چون همه صاحب نظر و صاحب فکر هستند.
الحمدالله الان بعد از چند ماه با همکاران و دانشکده‌های دانشگاه همفکر شدیم و مشخص است که می‌خواهیم چه کاری انجام بدهیم.
مورد بعدی بحث بودجه است، باید کارهای روزمره دانشگاه انجام شود، ما طی ماه‌های گذشته کمبود بودجه داشتیم، بحث همسان سازی حقوق اعضای هیئت علمی را هم داشتیم، جلسات متعددی در بحث همسان سازی با وزیر علوم و نمایندگان مجلس برگزار کردیم، شاید بیش از ۱۲ جلسه در این زمینه برگزار شد.
واقعا رسیدگی به امور در بعضی موارد مثل پرداخت حقوق ماهیانه برای ما مسئله شده بود، اساتید جوان ما مستاجر هستند و وام‌هایی دارند که باید در زمان مقرر پرداخت کنند، زندگی آنها با همین مقدار پولی است که از دانشگاه دریافت می‌کنند، وقتی پرداخت این مبلغ دیر می‌شود واقعا زندگیشان دچار چالش می‌شود.
* پرداخت بدهی حق التدریس اعضای هیئت علمی با ۱۰ سال سابقه کمتر
خیلی تلاش و همفکری کردیم تا اینکه توانستیم چند روز قبل بدهی مربوط به حق التدریس اعضای هیئت علمی با ۱۰ سال سابقه کمتر را پرداخت کنیم، این اساتید چون جوان هستند، نیازشان بیشتر است.
دانشگاه تربیت مدرس نزدیک ۳۵۱ نفر عضو هیئت علمی پیمانی و رسمی ازمایشی دارد، از این تعداد ۲۰۲ نفر پیمانی هستند و ۱۴۹ نفر رسمی آزمایشی که ۹ نفر از آنها زیر ۱۰ سال سابقه خدمت دارند. همچنین بیش از ۴۲۰ نفر هم عضو هیأت علمی رسمی قطعی دانشگاه هستند.
معوقه ۷ ترم اساتید حق‌التدریس طی روزهای گذشته پرداخت شد، کارمندها هم از سال ۹۸ معوقه داشتند که معوقه آنها هم پرداخت شد، با توجه به شرایط بی پولی فعلی همه تلاش و سعی مان را کردیم که پولی را وارد دانشگاه کنیم.
ما در دانشگاه رساله‌ها و پایان‌نامه‌هایی داریم که نیازهایی دارند، نمی‌شود آنها را نگه داشت، دانشجو به مرحله‌ای رسیده که باید آزمایش‌هایش را انجام دهد، نمی‌توان نگه داشت که ببینیم سال دیگر پول می‌آید یا نه و ببینیم چه می‌شود، این دانشجو باید کارش را ادامه بدهد و تجهیزات می‌خواهد و ما باید این تجهیزات را فراهم کنیم.
* کمک یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومانی به پایان نامه‌ها و رساله‌ها
ما برنامه‌ریزی کرده‌ایم که هیچ پایان نامه و رساله‌‌ای دچار مشکل نشود و توانستیم بودجه‌های پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها که الزامی بودند و اگر پرداخت نمی‌شدند، کار انجام نمی‌شد را پرداخت کنیم، بر همین اساس توانستیم نزدیک یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان به پایان نامه‌ها و رساله‌ها کمک کنیم.
آزمایشگاه‌های دانشگاه تربیت مدرس ۱۲ میلیارد تومان بدهی داشت که طی ماه‌های گذشته ۴ میلیارد تومان آن را پرداخت کردیم و از بدهی هایمان کم شد.
ما طی ماه‌های گذشته توانستیم شرایط موجود پارک علم و فناوری دانشگاه را شناسایی کنیم که البته کار سختی بود چرا که کار در پارک‌ها ترکیبی است، بخشی خصوصی و بخشی دولتی است. بعد از شناسایی، سیاست ما برای پارک علم و فناوری مشخص شد، ما امسال ۱۲۶ مرکز رشد در پارک علم و فناوری داریم و ۱۶ شرکت و موسسه، نزدیک ۱۷۱ شرکت در پارک وجود دارند که باید حمایت شوند و نزدیک ۳۰۰ شرکت پشت در هستند و متقاضی ورود به پارک.
ما در پارک علم و فناوری دانشگاه تربیت مدرس فعلا نمی‌توانیم شرکت جدیدی را پذیرش کنیم. لذا اول آزمایشگاه‌های شرکت‌هایی که پذیرش شده‌اند را تجهیز کردیم تا بتوانند کار علمی انجام بدهند.
* پیگیر حضور شرکت‌های بزرگ و مادر در پارک علم و فناوری دانشگاه تربیت مدرس هستیم
برنامه دانشگاه برای جذب شرکت‌های جدید، پیگیری حضور شرکت‌های بزرگ و مادر در پارک علم و فناوری دانشگاه تربیت مدرس است، این شرکت‌ها می‌توانند چندین شرکت دانش‌بنیان را حمایت کنند.
فارس: دانشگاه حتی توان پرداخت حقوق اساتید را نداشت، چگونه توانستید معوقه‌ها و بدهی‌های گذشته را پرداخت کنید؟
دانشجو: لازم است از صبر و صبوری اعضای هیئت علمی و کارمندان و دانشجویان دانشگاه تشکر کنم، کار شبانه روزی را می‌طلبید و شاید رجوع بیش از ۳۰ بار به نمایندگان مجلس و برگزاری جلسات شخصی متفاوت. با مسئولان محترم سازمان برنامه و بودجه هم جلسات متعددی برگزار شد، جناب آقای دکتر محسن رضایی که عضو هیئت امنای دانشگاه تربیت مدرس هستند کمک زیادی کردند که جا دارد از ایشان خیلی تشکر کنم، دکتر مخبر معاون اول رئیس‌جمهور، دکتر حاجی بابایی، دکتر عزیزی، دکتر نادری و بسیاری از نمایندگان مجلس هم خیلی کمک کردند، اگر کمک آنها نبود شاید نمی‌توانستیم مشکلات را برطرف کنیم، ضمن اینکه من در بحث مدیریت مالی و مدیریت بودجه مشاوران خیلی خوبی دارم، این عزیزان طی روزهای گذشته شبانه‌روزی کار می‌کردند. کمک آنها باعث شد که ما مشکلات را به صورت علمی و ضابطه‌ای حل کنیم.
* برنامه‌های ویژه برای خانه‌دار شدن اعضای هیئت علمی جوان
فارس: برنامه‌ای برای حمایت از اعضای هیئت علمی دارید؟
دانشجو: با اضافه کردن ۳۰ درصدی حقوق اعضای هیئت علمی، خصوصا هیئت علمی جوان این افراد نمی‌توانند خانه بخرند، اگر این افراد سالی ۱۲۰میلیون تومان حقوق دریافت کنند، حتی نمی‌توانند خانه اجاره کنند. پیگیر این موضوع هستیم که ساختمانی را تا اواخر سال ۱۴۰۱ آماده کرده و با قیمت مناسب‌تر در اختیار اساتیدی که خانه ندارند، قرار دهیم. پیش‌بینی‌ها شده و با شهرداری هم هماهنگی‌هایی برای ساخت شده است. اساتید جوان می‌توانند بر اساس دستورالعملی ۴ تا ۵ سال در این ساختمان زندگی کنند.
فارس: این ساختمان را کجا می‌سازید؟
دانشجو: خارج از دانشگاه، با شهرداری صحبت کرده ایم، خودمان هم زمین داریم.
البته درنظر داشته باشید که این کمک هم برای اساتید خانه نمی‌شود و آنها را خانه‌دار نمی‌کند، فقط به آنها کمک می‌کند، یک زمینی را در دوره ریاست قبلیم در هلاجرد برای دانشگاه خریده بودیم، جای بسیار خوبی است، طی سال‌های گذشته انگار کسی نمی دانست که این زمین هم هست و متعلق به دانشگاه است یا ارزشش را نمی‌دانستند، عده ای قسمت‌هایی از این زمین را تصاحب کرده‌اند، ما باید این تصرف‌های عدوانی را حل کنیم، این زمین ۶۰ هکتار است، برنامه داریم که به زمین‌های ۵۰ یا ۱۰۰ متری تقسیم کنیم و به اعضای هیئت علمی و کارمندان دانشگاه، آنهایی که تا حالا از امکانات دولتی استفاده نکرده‌اند با هزینه‌های خیلی نازل واگذار کنیم.
* طراحی چارت جدید برای دانشگاه تربیت مدرس
فارس: گویا در چارت تشکیلاتی دانشگاه هم تغییراتی ایجاد کرده‌اید.
دانشجو: بله، در چارت تشکیلاتی دانشگاه هم تغییراتی داریم، مانند معاون اموزشی پژوهشی را ادغام کردیم، با مجموعه دانشکده‌ها، مراکز تحقیقاتی و گروه‌های مشاور متخصص نشست‌هایی برگزار و چارت جدیدی را طراحی کردیم، این چارت نهایی شده و ان‌شاءالله در دستور کار جلسه هیئت امنا قرار می‌گیرد. اگر چارت سازمانی جدید تصویب شود بشود گام بلندی برای رسیدن به اهداف مورد نظر برداشته‌ایم.
* راه‌اندازی مرکز توسعه سرمایه‌گذاری در دانشگاه
ما می‌خواهیم مرکز توسعه سرمایه‌گذاری در دانشگاه داشته باشیم، هدف این است که دانشگاه‌ها در یک دوره ۱۰ ساله یا ۱۵ ساله تقریبا خودکفا شوند و اینقدر وابسته به بودجه دولتی نباشند، دانشگاه‌ها باید سرمایه گذاری‌هایی انجام دهند که پس از مدتی به سوددهی برسند تا زمانی که دولت پول نداشت، اینقدر تحت تاثیر قرار نگیرند، برای همین قضیه ما یک مدیریت توسعه سرمایه گذاری درنظر گرفتیم.
ما با چند جا از صنایع که فکر می‌کردیم پول دارند و می‌توانند روی پارک‌های علمی و فناوری دانشگاه سرمایه گذاری کنند، حرف زدیم، از جمله شورای صنفی خودروسازان و شورای صنفی طلافروشان و طلاسازان جلساتی داشتیم با چندتا از بانک ها هم صحبت کردیم، داریم ریل‌هایی را که سازمان توسعه سرمایه گذاری دانشگاه نیاز دارد تا بتواند موفق باشد را شناسایی و پایه‌ریزی می‌کنیم. وقتی ریل‌گذاری درست انجام شود هر لوکوموتیوی را که روی آن بگذاری مسیر مشخص و درستی را طی خواهد کرد.
ما به دنبال این هستیم که ریل گذاری مناسبی داشته باشیم، به گونه‌ای که پارک علم و فناوری در آن دخیل باشد، اعضای هیئت علمی و نخبگان ما نیازهای واقعی جامعه و صنعت را برطرف کنند.
ما همچنین در معاونت دانشجویی فرهنگی اجتماعی، مدیریت اجتماعی و تشکل‌ها ایجاد کرده ایم که کارشان برگزاری کلاس های سیاسی و مناظره‌های سیاسی است، باید روش فعالیت سیاسی را به دانشجوهایمان آموزش بدهیم و دانشجو را آماده حضور در جامعه کنیم.
این دانشگاه حدود ۱۰ هزار دانشجو دارد و وظیفه معاونت فرهنگی دانشگاه هم فقط رسیدگی به امور فرهنگی دانشجوها نیست بلکه امور فرهنگی کارمندان و اعضای هیئت علمی و تشکل‌های مرتبط با آنها را هم دربر می‌گیرد.
فارس: برنامه‌های دانشگاه تربیت مدرس برای تولید علم که تاکید مقام معظم رهبری است، چیست؟
دانشجو: دانشگاه تربیت مدرس حلقه‌ای است از حلقه‌های آموزش عالی کشور، که مثل دانه‌های تسبیح با یک نخ به هم وصل هستند، اگر این نخ پاره یا این حلقه ضعیف شود، همه دانشگاه‌ها تاثیر می‌پذیرند.
* نیاز ۳۷۵ میلیارد تومانی برای تجهیز آزمایشگاه‌ها
ما با مسئله ای رو به رو هستیم که خیلی از آزمایشگاه‌های ما برای تولید علم به روز تجهیزاتشان دارد قدیمی می‌شود و لازم است که این تجهیزات به روز رسانی شود چرا که علم طی سال‌های اخیر خیلی رشد کرده است، بودجه و پول و سیاستی که بتواند تولید علم به روز داشته باشد الان وجود ندارد، وزارت علوم سیاست را دارد اما امکانش را ندارد، ما حدود ۱۵ میلیون دلار برای تجهیز آزمایشگاه نیاز داریم تا برای امروز آن را بروز کنیم. یعنی حدود ۳۷۵ میلیارد تومان.
* زنگ خطر اقت علمی در صورت عدم تجهیز آزمایشگاه‌های دانشگاه‌ها
اگر تجهیزات آزمایشگاهی دانشگاه‌ها امروز تجهیز نشود ما در ۲ سال آینده دچار افت رتبه علمی کشور می‌شویم.
مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب می‌فرمایند که دانش آشکارترین وسیله اقتدار کشور است، روی دیگر دانایی توانایی است.
در جای دیگری می‌فرمایند: استعداد علم و تحقیق در کشور ما از متوسط دنیا بیشتر است.
در بخش دیگری می‌فرمایند: راهی که تا حالا در مسئله علم و پژوهش طی شده، با همه اهمیت و با شتاب زیادش فقط یک آغاز بوده و ما هنوز از قله‌های دانش جهان بسیار عقب هستیم. باید به قله‌ها دست یابیم، باید از مرزهای کنونی دانش در مهم‌ترین رشته‌ها عبور کنیم.
ما می‌خواهیم فرمایش مقام معظم رهبری را انجام دهیم، انجام این فرمایش نیازمند ابزاری است که یکی از این ابزار ما آدم‌ها هستیم. افراد دانشمند و فهیمی که کاربلد باشند و بخواهند مشکلات کشور را حل کنند، به این باور داشته باشند که می‌توانیم، ما با این تجهیزات فعلی در حال رشد هستیم اما فاصله ما با دنیا زیاد است. باید شتاب علمی را زیاد کنیم.
فارس: کشور ما امکانات خوبی دارد، فکر نمی‌کنید بخشی از این مشکلات به نوع مدیریت منابع برمی‌گردد؟
دانشجو: با شما همفکر هستم، کشور ما کشور غنی است. ایران یک درصد جمعیت جهان را دارد و ۷ درصد ذخایر معادن جهان. ما فرصت‌های زیادی داریم که بخشی از آنها فعال نشده است. کمتر ایرانی هست که فکر کند کشورش کشور غنی نیست، چه دلایلی باعث می شود که در حدی که می توانیم با شدت و شتاب لازم رشد نکنیم؟ اصلا چرا باید الان در موقعیتی باشیم که بگوییم پول نیست و کم است؟ بخشی برمی گردد به نحوه مدیریت و البته بخشی هم برمی‌گردد به تحریم‌های ما. ابزار مدیریت از دست مدیران خوب ما به دلیل تحریم‌ها خارج شده است. نمی توانند به علت بعضی از تحریم ها از علم و ابزار مدیریتی استفاده کنند.
* دولتمردان ما در تعریف منابع ملی مشترک نیستند
فارس: مشکل اینجاست که وقتی تحریم نبود هم ما از امکانات استفاده نمی‌کردیم، پول نفت را می‌گرفتیم و هزینه می‌کردیم و نیازی به فناوری بومی نمی‌دیدیم.
دانشجو: ما از اول انقلاب در تحریم بودیم، شدت و ضعف داشت و هیچ وقت اجازه ندادند آنطوری که می‌خواهیم نفتمان را بفروشیم. می‌توانستیم پول نفت را بگیریم و برای مباحث زیربنایی سرمایه‌گذاری کنیم. بخش دیگر تفکر مسئولینی است که در زمان‌های مختلف بودند، این تفکر در همه جای دنیا هست اما یک تفکراتی مشترک است و اساسشان بر این است که منافع ملی با هم مشترک هستند و شاید در روش‌های رسیدن به منافع ملی در تناقض باشند، دولتمردان ما در تعریف منابع ملی مشترک نیستند، از یک دولت به دولت دیگر متفاوت است و در یک راستا قرار نمی‌گیرد. باید برای منافع ملی تعریف مشترک داشته باشیم.
* راه‌اندازی نهضت ساخت تجهیزات آزمایشگاهی
ما در بحث تجهیزات باید رویکرد ساخت تجهیزات آزمایشگاهی داشته باشیم، یعنی اگر می‌توان تجهیزاتی را در داخل کشور ساخت از توان داخلی استفاده کنیم و بسازیم.
ما در دانشکده مهندسی عمران محیط زیست در گروه خاک چند تجهیزات آزمایشگاهی دارد که در زمانی که قبلا رئیس دانشگاه بودم خود اساتید با کمک صنعت ساختند. تحت عنوان نهضت ساخت تجهیزات آزمایشگاهی که این نهضت مجدد راه می‌افتد. خیلی از تجهیزات را می توانیم بسازیم و مشکل چندانی نداریم.
سازمان توسعه سرمایه‌گذاری خیلی مهم است، ما نمی نشینیم که وقتی اوضاع درست شد کارها را جلو ببریم. در این فکر هستیم که شاید تحریم‌ها حالا حالاها ادامه داشته باشد.
* دانشگاه تربیت مدرس پالایشگاه ایجاد می‌کند
فارس: جه تدابیری درنظر دارید؟
دانشجو: ما باید منابع مالی دیگری را برای دانشگاه به وجود بیاوریم. ما طرحی داریم که می شود یکی از طرح های سازمان توسعه ما، این طرح مکتوب کاغذیش تمام شده و برای تصویب به هیئت امنا ارایه می‌شود، اسم طرح « پترو مدرس » است و بر اساس آن دانشگاه تربیت مدرس می‌خواهد یک پالایشگاه ایجاد کند، ایجاد این پالایشگاه ۶۰۰ میلیارد تومان پول نیاز دارد، طرح آماده است، نفت می‌گیریم و آن را تبدیل به تولیدات دیگر می کنیم، فعالیتش بخشی از نیاز کشور را برطرف می‌کند و سودش بخشی از نیاز دانشگاه را. دانشجوهای ما در رشته های شیمی و ریاضی و موارد دیگری که در قالب فعالیت پالایشگاه تعریف می‌شود کار کاربردی انجام می دهند و اساتید درگیر می شوند، احداث پالایشگاه ۴۰۰ تا ۶۰۰ شغل ایجاد می‌کند.
این پالایشگاه در سال‌های ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ به سود می رسد، اشتغال زایی و تولید دارد. جای آن هم مشخص شده است. برای منابع مالی با تعدادی از بانک‌ها صحبت کردیم و موافقت آنها را گرفته ایم. این پروژه بعد از یک سال و ۸ ماه به نتیجه می رسد و می تواند به سود برسد. با احداث این پالایشگاه در سال ۱۴۰۴ می‌توانیم ۵۰ درصد از بودجه دانشگاه را خودمان را تامین کنیم.
از سوی دیگر مدیریت پژوهش های کاربردی ثبت اختراعات و اکتشافات را اول به نام دانشگاه ثبت می‌کند و وقتی به تولید رسید، درصدی را برای دانشگاه درنظر می‌گیرد.
انتهای پیام/
