انواع دوخت‌های سنتی مانند تابلوهای ملیله دوزی، سرمه دوزی، و منجوق دوزی، رومیزی‌های گلابتون یا سوزن دوزی، جانمازهای ترمه، جلیقه‌های مخمل، و بقچه‌های گلدوزی، قسمت مهمی از فرهنگ و هنر ایرانی هستند و در خانواده‌های ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارند. این هنرهای دستی نه تنها ثروت فرهنگی و تاریخی دارند، بلکه زینت بخش مهمی از زندگی مردم ایران هستند.
با این حال، برای بسیاری از افراد، به خصوص نسل‌های جوان‌تر، نگهداری و مراقبت از این نوع صنایع دستی ممکن است چالش‌بر باشد. به همین دلیل، در این بخش از نکات خانه داری نمناک، به نکاتی درباره مراقبت و نگهداری از این پارچه های گرانقیمت پرداخته‌ایم.
روش شستشوی ترمه
برای شستشوی ترمه، ابتدا باید نوع رنگ آن را مورد توجه قرار دهید. در صورتی که ترمه از رنگ‌های ثابت گیاهی تشکیل شده باشد، می‌توانید از آب سرد و شوینده‌های معمولی استفاده کنید و ترمه را با دست بشویید. اما اگر ترمه دارای آستر و یراق باشد، شستشو با آب ممکن است به آن آسیب برساند. در این صورت، می‌توانید از روش خشکشویی ترمه استفاده کنید.
اگر رنگ الیاف ترمه شیمیایی باشد و می‌ترسید از پس دادن رنگ، حتماً باید آن را خشکشویی کنید. در زمان خشکشویی ترمه، مراقب باشید که از آب شویی استفاده نکنید.
اگر می‌خواهید پارچه ترمه را در منزل بشویید، مراقبت‌های زیر را برای شستشوی خود در نظر بگیرید:
- قبل از شستشو، گرد و غبار را با ضربات ملایم از روی ترمه بردارید.
- برای شستشوی پارچه‌های بزرگ ترمه مثل پرده، بهتر است آنها را به خشکشویی ببرید چراکه شستشوی حجم زیادی از این پارچه‌ها به علت ضخامت و حساسیت آنها در منزل کار دشواری است. همچنین، ممکن است مواد شوینده به درستی از سطح آنها پاک نشوند و پارچه لکه داشته و آسیب ببیند.
روش شستشوی پارچه ابریشمی و گیپور
پارچه‌های ابریشمی باید پس از هر بار استفاده حتماً شسته شوند، زیرا عرق بدن می‌تواند باعث پوسیدگی و تخریب پارچه‌های ابریشمی شود. آب سرد بر روی ابریشم تأثیر مضری ندارد، اما استفاده از آب گرم می‌تواند موم ابریشم را مذاب کند و باعث کم شدن جلای آبراه مومی آن شود.
اگر مواد قلیایی یا اسیدی معتدل نباشند، تأثیر چندانی بر روی پارچه‌های ابریشمی ندارند. برای شستشوی پارچه‌های ابریشمی، می‌توانید از آب گرم به همراه پودر رختشویی یا صابون، البته بدون فشار دادن و چنگ زدن استفاده کنید.
پس از شستشو، پارچه‌های ابریشمی ممکن است کمی سفیدک بگیرند. برای جلوگیری از این اتفاق، می‌توانید در هنگام شستشو از مقدار کمی سرکه استفاده کنید. همچنین، برای اتوکشی پارچه‌های ابریشمی، از اتوی با دمای ۸۰ درجه سانتی‌گراد و روانداز نخی برای محافظت از راه پارچه استفاده کنید.
نحوه شستشوی پارچه خز دار
شرایط نگهداری صحیح برای محصولات خز طبیعی بسیار حائز اهمیت هستند، و از آنجا که قیمت این محصولات بسیار بالاست، تعویض آنها به سادگی در بازه زمانی کوتاه امکان‌پذیر نیست. بنابراین، در ادامه نکات مهم و اساسی برای شستشو و نگهداری مناسب از پوشاک و پارچه‌های خز طبیعی ذکر شده است که می‌تواند به شما در مراقبت از این محصولات کمک کند.
- قبل از شستشو، لباس یا پارچه خز دار را کمی تکان دهید تا گرد و غباری که ممکن است به مرور زمان در موهای خز جمع شده باشد، خارج شود.
- دمای آب برای شستشو بسیار مهم است. برای محصولات خز طبیعی، بهترین دما را در دستگاه شستشو یا دستی انتخاب کنید و آن را رعایت کنید.
- برای شستشو از مواد شوینده مناسب برای پوشاک خزدار استفاده کنید.
- پس از شستشو، لباس یا پارچه خز دار را به دقت بدون فشار و چنگ زدن بشویید.
- به جای خشک کنی با دستگاه، محصولات خز را به آرامی و در دماهای مناسب خشک کنید.
- تا حد امکان از آفتاب مستقیم و حرارت اضافی برای نگهداری از محصولات خز طبیعی پرهیز کنید.
- در صورت نیاز به اتوکشی، از دمای مناسب و با استفاده از روی‌دادن نخی برای محافظت از سطح پارچه استفاده کنید.
برای شستن پارچه خز طبیعی باید:
- ابتدا یک تشت آب سرد آماده کنید.
- سپس از مقدار بسیار کمی از مایع شستشو کننده به همراه روغن زیتون و نارگیل استفاده کنید.
- با دست و پارچه نرم، با دقت پارچه خز را در این محلول شستشو دهید، و از چنگ زدن و حرکاتی که ممکن است به ساختار پرزهای خز طبیعی آسیب بزند، پرهیز کنید.
- سپس پارچه را آب‌کشی کنید و از خشک‌کننده‌ها هنگام خشک کردن پارچه استفاده ننمایید. به جای آن، می‌توانید با حرکات آرام و نرم، آب داخل پرزهای پارچه را خارج کنید.
