به گزارش پردیسان آنلاین از تهران، در جنگ دوازده‌روزه اخیر تهران زیرساخت‌های مسکونی با آسیب‌هایی روبه‌رو شد، بحرانی که ابعاد آن آزمونی برای تاب‌آوری شهری محسوب می‌شد؛ طبق گزارش‌های رسمی حدود ۴۷۰۰ واحد مسکونی در مناطق مختلف شهر از جمله نواحی شمال، جنوب و مرکزی آسیب دید.
بیشتر ساکنان مناطق جنوبی و مرکزی از طبقات متوسط و کم‌درآمد هستند، در این میان ۴۰۰ واحد چنان به لحاظ سازه‌ای تخریب شده که تنها راه بازگشت‌شان به چرخه سکونت، تخریب کامل و ساخت مجدد آن‌ها است.
در پاسخ به این بحران، شهرداری تهران طرحی چندلایه و جامع را کلید زده است تا بتواند به ترمیم فضای زیستی شهروندان آسیب‌دیده بپردازد، برای واحدهایی که دچار خسارات جزئی از جمله شکستگی پنجره‌ها یا درها شده‌اند، هزینه‌ها از سوی شهرداری تأمین شده است و تمام این تعمیرات طبق برنامه تا پایان تیر به پایان می‌رسد.
در سطح آسیب‌های متوسط، حدود ۲۶۰۰ خانواده مشمول دریافت کمک‌هزینه تا سقف ۳۰۰ میلیون تومان هستند، مبلغی که با پیش‌پرداخت ۷۰ میلیون تومانی آغاز و سپس با پیشرفت عملیات تعمیراتی به‌صورت مرحله‌ای پرداخت می‌شود، این واحدها نیازمند مقاوم‌سازی، بازسازی داخلی یا تعویض سیستم‌های اصلی خدماتی هستند.
آن دسته از خانه‌هایی که در دسته نوسازی کامل قرار دارند، مشمول دریافت ۲۰ میلیون تومان به ازای هر متر مربع شده‌اند، شهرداری نیز با حذف هزینه‌هایی همچون طراحی نقشه، دریافت پروانه ساخت و خدمات نظام مهندسی، مسیر ساخت مجدد را برای مالکان هموارتر کرده است.
شهرداری تهران در پی آن است که این بحران را به فرصتی برای بازآفرینی شهری هوشمند و پایدار تبدیل کند و طرح‌های در دست بررسی شامل توسعه خطوط حمل‌ونقل عمومی در مناطق بازسازی‌شده، افزایش فضای سبز، و به‌کارگیری فناوری‌های نوین در حوزه انرژی و مدیریت پسماند است
برای تشویق بازسازی، معافیت از عوارض شهری و امکان دریافت تراکم تشویقی در نظر گرفته شده است تا انگیزه مالی برای مالکان فراهم شود؛ برای پیشبرد این طرح عظیم شهرداری تهران به همکاری سایر نهادها نیازمند است.
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی نقش ارزیاب فنی و مجری ساخت را ایفا می‌کند، وزارت راه و شهرسازی نیز در تأمین منابع ملی و تدوین دستورالعمل‌ها فعال است، از سوی دیگر سازمان نظام مهندسی با نظارت بر کیفیت اجرا و شورای شهر با تصویب مقررات حمایتی تلاش کرده‌اند تا این سازوکار با کمترین اصطکاک اجرایی شود، همچنین دولت مرکزی نیز با پشتیبانی مالی به تقویت منابع تخصیص‌یافته کمک کرده است.
عبدالمطهر محمدخانی، سخنگوی شهرداری تهران به خبرنگار پردیسان آنلاین اظهار می‌کند: شهرداری بخش اسکان موقت را با جدیت دنبال کرده است و حدود ۳۵۰ خانوار در ۹ هتل مستقر شده‌اند که هزینه صبحانه را هتل‌ها و وعده‌های ناهار و شام را شهرداری تقبل کرده است.
وی می‌افزاید: برای خانواده‌هایی که فرایند بازسازی خانه‌شان بیش از سه ماه به طول خواهد انجامید، تسهیلاتی همچون پرداخت ۲۵۰ میلیون تومان ودیعه مسکن، ۳۰ میلیون تومان اجاره ماهانه و ۲۵۰ میلیون تومان برای تهیه لوازم ضروری منزل در نظر گرفته شده است، این اعتبارات بیشتر از محل بودجه‌های بحران و کمک نهادهای پشتیبان تأمین می‌شود.
سخنگوی شهرداری تهران خاطرنشان می‌کند: تلاش شهرداری و نهادهای همکار بر آن است که از دل این بحران، الگویی برای بازسازی شهری مبتنی بر عدالت اجتماعی، پایداری و مشارکت مردمی ارائه شود.
محمدخانی عنوان می‌کند: یکی از نقاط تمرکز اصلی، ایجاد زیرساخت‌های تاب‌آور و چندمنظوره در مناطق آسیب‌دیده است و شهرداری تلاش دارد تا از فرصت بازسازی بهره ببرد و با رویکردی آینده‌نگر، کیفیت محیطی و عملکرد شهری را ارتقا دهد.
وی ادامه می‌دهد: در این راستا طرح‌هایی برای جایگزینی مصالح سنتی با مواد مقاوم در برابر زلزله و شرایط بحرانی به‌همراه طراحی خانه‌هایی با قابلیت‌های چندگانه مطرح شده و هدف این است که واحدهای جدید نه‌تنها پاسخگوی نیاز اولیه مسکن باشد، بلکه در برابر تهدیدات طبیعی و انسانی نیز ایمن‌تر و کارآمدتر عمل کند.
احیای پیوندهای اجتماعی در شهر
سیداحمد علوی، عضو شورای اسلامی شهر تهران نیز به خبرنگار پردیسان آنلاین اظهار می‌کند: به طور قطع مسیر بازسازی با چالش‌هایی همچون محدودیت منابع مالی، هماهنگی میان نهادهای اجرایی، پیچیدگی‌های حقوقی در املاک چند مالکیتی، کمبود پیمانکاران متخصص و فشار روانی ساکنان، روند اجرای این برنامه‌ها را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و تشکیل ستادهای محلی از جمله راهکارهایی است که برای مدیریت بهتر این موانع به کار گرفته شده است.
وی اضافه می‌کند: احیای پیوندهای اجتماعی نیز در دستور کار قرار گرفته است و شهرداری با برگزاری نشست‌های محله‌ای، تلاش می‌کند اعتماد میان شهروندان و نهادهای اجرایی را تقویت و از خود مردم برای اولویت‌بندی پروژه‌ها نظرخواهی کند.
عضو شورای اسلامی شهر تهران تاکید می‌کند: تیم‌های روان‌شناسی اجتماعی و مددکاری در مناطق بحران‌زده مستقر شده‌اند تا آسیب‌های روحی ساکنان را ارزیابی کنند و خدمات حمایتی لازم را ارائه دهند.
علوی تصریح می‌کند: تأمین اشتغال در پروژه‌های بازسازی نیز یکی دیگر از اهدافی است که هم در کاهش نرخ بیکاری و هم در تسریع روند ساخت‌وساز تأثیرگذار خواهد بود و شهرداری با اولویت دادن به نیروهای کار محلی و ایجاد دوره‌های آموزشی برای مشاغل ساختمانی تلاش دارد جوانان و افراد بیکار در همان محله‌ها را وارد چرخه اشتغال کند.
یکی از نقاط تمرکز اصلی، ایجاد زیرساخت‌های تاب‌آور و چندمنظوره در مناطق آسیب‌دیده است و شهرداری تلاش دارد تا از فرصت بازسازی بهره ببرد و با رویکردی آینده‌نگر، کیفیت محیطی و عملکرد شهری را ارتقا دهد
وی می‌گوید: این رویکرد هم به مشارکت اجتماعی کمک می‌کند و هم موجب ارتقای سطح اقتصادی خانوارهای آسیب‌دیده می‌شود.
عضو شورای اسلامی شهر تهران تصریح می‌کند: در افق بلندمدت، شهرداری تهران در پی آن است که این بحران را به فرصتی برای بازآفرینی شهری هوشمند و پایدار تبدیل کند و طرح‌های در دست بررسی شامل توسعه خطوط حمل‌ونقل عمومی در مناطق بازسازی‌شده، افزایش فضای سبز، و به‌کارگیری فناوری‌های نوین در حوزه انرژی و مدیریت پسماند است.
علوی اظهار می‌کند: قرار است در ساخت‌وسازهای تهران تجهیزات پنل‌های خورشیدی، سیستم‌های جمع‌آوری آب باران و تهویه طبیعی در نظر گرفته شود تا هم هزینه‌های خانوار کاهش پیدا کند و هم شهر از منظر زیست‌محیطی بهره‌مند شود.
به گزارش پردیسان آنلاین، بازسازی تهران پس از جنگ، تنها تلاشی برای ترمیم کالبد شهر نیست بلکه گامی به سوی تعریف مجدد از شهر در رویارویی با بحران است، این تجربه با تمام دشواری‌ها و امیدهایش، می‌تواند آغازگر مسیری باشد که نشان دهد تاب‌آوری نه در دیوارهای مقاوم، بلکه در همبستگی، آینده‌نگری و توانمندی اجتماعی ریشه دارد.
