به گزارش پردیسان آنلاین، بورس که از هفته دوم تیرماه و پس از وقفه ۱۲ روزه جنگ بازگشایی شد، پنج روز ریزشی را پشت سر گذاشت و هفته‌ای که با ۳۰ همت صف فروش آغاز کرده بود را با کمتر از ۶ همت صف فروش به پایان رساند.
این هفته در مجموع خالص ارزش معاملات خرد به حدود ۵۰ همت رسید و در نتیجه آن حدود ۲۸ همت پول خرد از بازار خارج شد. شاخص کل حدود ۱۰ درصد و شاخص هم وزن ۸,۳ درصد سقوط کرد.
از ابتدای امسال و به دنبال شکل‌گیری فضای مثبت ناشی از مذاکرات، بازار سرمایه با اقبال قابل ملاحظه‌ای روبه‌رو شد تا جایی که به گفته حمید یاری؛ معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار پس از چند سال رکود، بورس در جایگاه مناسبی قرار گرفت که بخشی از بازده ۲۰ درصدی در برخی نمادها و رشد حدود ۱۲ درصدی شاخص را می‌توان نتیجه همین فضای خوش‌بینانه دانست.
تعطیلی بازار برای جلوگیری از شوک
وی حوادث سه هفته پیش و تنش‌ها را موجب حاکم شدن شرایط ویژه بر بازار سرمایه دانست و گفت: تعطیلی سه‌روزه بورس در آن زمان به پیشنهاد هیئت‌مدیره سازمان، با هدف صیانت از بازار صورت گرفت. این تصمیم آخرین گزینه ما بود؛ اما با توجه به فضای پرتنش آن زمان و همچنین درخواست فعالان بازار، این اقدام را ضروری دیدیم و شورای‌عالی بورس برای دو دوره سه‌روزه با تداوم تعطیلی بازار سهام موافقت کرد.
معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به ادامه فعالیت‌های کارشناسی در روزهای تعطیلی بازار اعلام کرد: در این مدت، سازمان بورس تعطیل نبود و بررسی‌های تخصصی و جلسات کارشناسی ادامه داشت. برای بازگشایی بازار پس از جنگ نیز در شورای عالی بورس سناریوها به‌صورت دقیق بررسی شد. برخی پیشنهادها برای باز شدن بازار با دامنه‌نوسان باز مطرح بود اما در نهایت، مدل کنونی یعنی بازگشایی بازار با دامنه سه درصدی، با حمایت شورای عالی بورس انتخاب شد.
وی با اشاره به تفاوت شرایط اخیر بازار سرمایه با بحران‌های قبلی مانند شیوع کرونا یا سال ۱۳۹۹ افزود: بحران ناشی از تهدیدات امنیتی در نوع خود خاص و پیچیده است، در برخی کشورها نهادهای نظارتی چابک‌تر عمل می‌کنند و دامنه‌نوسان را آزاد می‌گذارند اما ما به دلیل ماهیت بازار و ساختار سرمایه‌گذاران، نمی‌توانیم بازار را در معرض شوک قرار دهیم.
کمک ۶۰ هزار میلیاردی نظام بانکی
یاری یادآور شد: برای رویارویی با فضای «پنیک» ایجاد شده، به‌سرعت بسته حمایتی بازار تعریف شد که بخشی از آن به حمایت ۶۰ هزار میلیارد تومانی نظام بانکی بازمی‌گردد. تاکنون بخشی از این حمایت نظام بانکی وارد بازار شده و مابقی به تدریج تزریق خواهد شد.
وی درباره نقش دولت و بانک مرکزی در حمایت از بازار سرمایه گفت: برخلاف برخی دیدگاه‌ها که مداخله دولت را نادرست می‌دانند، معتقدیم اگر بازار سرمایه دچار تزلزل شود، پیامدهای آن به بازارهای دیگر مانند سیستم بانکی سرریز خواهد شد.
صف عرضه طولانی‌تر از تقاضا
حجت‌اله صیدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز حمایت تدریجی از سهامداران خرد را در دستور کار دولت و بانک مرکزی اعلام کرد و گفت: در جنگ ۱۲ روزه مهمترین ماموریتمان حفاظت از دارایی‌های سهامداران بود، چون در فضای متلاطمی قرار داشتیم اما در شرایط کنونی مراقبت می‌کنیم تا معاملات به صورت منصفانه انجام شود همچنین تلاش و تاکید داریم نقدشوندگی بازار افزایش یابد.
وی اصل مهم در زمان بحران و جنگ را حفظ اصل سرمایه سهامداران بیان کرد و افزود: در دوره جنگ اخیر، بر اساس مصوبات هیئت مدیره سازمان بورس و شورای عالی بورس، معاملات سهام و صندوق‌های مبتنی بر سهام تعطیل شد ولی چون برخی دارندگان صندوق‌ها به نقدینگی نیاز داشتند، صندوق‌هایی با درآمد ثابت، قابل معامله بود و پس از اعلام توقف جنگ نیز به سمت بازگشایی بازار سهام حرکت کردیم.
صیدی با تاکید بر اینکه ریزش سهام در شرایط جنگی امری طبیعی است، ادامه داد: طبیعی است که در این شرایط صف عرضه بیشتر از صف تقاضا باشد. البته مهم این است که نقدشوندگی سهام حفظ شود تا ما به یک شرایط عادی دست پیدا کرده و بازار به حالت تعادل برسد.
نیاز به اصلاح مشکلات ساختاری و اعتمادسازی
اقدام اخیر بانک مرکزی و سازمان بورس برای اختصاص مبلغ ۶۰ هزار میلیارد تومان اعتبار از محل منابع نظام بانکی برای حمایت از بازار سرمایه گرچه با هدف ایجاد ثبات و جلوگیری از ریزش شاخص‌ها انجام شده است اما کارشناسان بر این باورند که از نظر اقتصادی، راهکاری اصولی و پایدار نیست زیرا بازار سرمایه مکانی برای سرمایه‌گذاری واقعی و بلندمدت است، بنابراین تزریق چنین اعتبار بزرگی از منابع بانکی، آن هم بدون اصلاح مشکلات ساختاری بازار، نه‌تنها به بازسازی اعتماد کمک نمی‌کند، بلکه ممکن است شکل‌گیری دوباره‌ی حباب، افزایش رانت و در نهایت ضربه‌زدن به اعتماد عمومی را به دنبال داشته باشد.
نگاهی به بازدهی بورس در هفته دوم تیر ۱۴۰۴ حکایت از آن دارد که این هفته بیش از ۲۸.۸ همت پول حقیقی از بازار خارج شد. ریزش دنباله‌دار شاخص‌های بازار و قیمت سهام در کنار خروج پیاپی پول حقیقی، نشان داد که اهالی بازار سرمایه همچنان در سایه ریسک‌های ناشی از جنگ معامله می‌کنند. این هشداری بود که کارشناسان بازار سرمایه گوشزد و آن را برای آینده بازار سهام زیان‌آور ارزیابی کرده بودند.
عقب‌نشینی ۱۱ درصدی شاخص کل
برآیند معاملات پنج روزه بازار سهام در دومین هفته تیرماه، ریزش ۲۹۵ هزار واحدی شاخص کل بورس و عقب نشینی ۱۱ درصدی آن بود. در همین حال، شاخص هم‌وزن نیز طی این هفته ۷۶ هزار و ۷۴۸ واحد ریخت تا ۹ درصد کاهش را تجربه کرده باشد.
حجم و ارزش معاملات خرد در ابتدای این هفته بسیار اندک بود و موتور بازار سهام از روز دوشنبه با سرعت بیشتری به حرکت درآمد؛ به نحوی که حجم معاملات خرد در دو روز ابتدایی هفته کمتر از هشت میلیارد برگه سهم بود اما روز دوشنبه به ۴۹.۵ میلیارد برگه سهم، روز سه‌شنبه به ۶۲.۸ میلیارد برگه سهم و روز چهارشنبه به ۷۹.۵ میلیارد برگه سهم رسید.
ارزش معاملات خرد نیز در مسیر صعودی حجم معاملات قرار گرفت و از نیمه هفته افزایشی شد اما روز چهارشنبه ارزش معاملات خرد با جهش فوق‌العاده از مرز ۲۷ همت گذشت تا در این هفته، بازار به طور میانگین شاهد ثبت ۱۰ هزار و ۶۵۷ میلیارد تومان ارز معاملات خرد در هر روز باشد.
ریزش ۳۰ درصد ارزش دلاری بورس
مصطفی صفاری؛ کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین اظهار کرد: شاخص بورس دماسنج اقتصاد به شمار می‌آید بنابراین شوک‌های سیاسی و اقتصادی باید در این بازار خود را نشان دهد، در هفته‌های گذشته یک یک موشک باران ۱۲ روزه به کشور تحمیلی به کشور وارد شد در شرایطی که سرمایه‌ها ترسو هستند و حتی پیش از آغاز تعطیلات نوروز، سرمایه‌گذارانی که نیاز به نقدینگی دارند اقدام به فروش سهام می‌کنند.
وی با اشاره به تعطیلی ۱۲ روزه بورس به دلیل شرایط جنگی خاطرنشان کرد: فضای جنگ و نااطمینانی سرمایه‌گذاران باعث شد پس از بازگشایی بازار در این هفته، صف فروشندگان بسیار طولانی شود به ویژه در روز شنبه که بازار با ۳۲ هزار میلیارد صف فروش سهام باز شد اما هرچه جلوتر رفتیم از التهاب کمتر شد.
این کارشناس بازار سرمایه انتخاب وزیر جدید اقتصاد را در دوران تعطیلات ۱۲ روزه بورس دانست و گفت: با توجه به اینکه وزیر جدید هنوز شناخت کافی از بازار و حساسیت‌های آن نداشت، صف‌های فروش سهام در این هفته باعث شد ۳۰ درصد ارزش دلاری بازار ریزش کند.
وضعیت جنگی در بازار
وی ادامه داد: دامنه نوسان نیز در این هفته همان به‌اضافه و منفی سه درصد بود و از سوی دیگر سهامداران عمده که باید از سودآوری سهام خود در بلندمدت حمایت کنند، اقدام چندانی در این زمینه انجام ندادند، سیستم بانکی نیز هنوز تسهیلاتی در نظر نگرفته بود و شرایطی مشابه وضعیت جنگی در بورس ایجاد شد.
صفاری این وضعیت را باعث دامن زدن به نگرانی سهامداران بیان کرد و گفت: این در حالی است که اگر به پیامدهای جنگ نگاه کنیم، می‌بینین که هیچیک از شرکت‌های بورسی در این دوره آسیب ندیدند به جز یک شرکت دارویی که یکی از پلن‌هایش آسیب دید، برای بقیه هیچ اتفاقی نیفتاده بود.
وی تیرماه را فصل تقسیم سود یک سال گذشته شرکت‌های بورسی معرفی کرد و ادامه داد: اکنون در فصل مجامع قرار داریم که به طور معمول بازار در اوج خود قرار دارد در حالی که ریزش ۳۰ درصدی در عمل بیشتر به دلیل جنبه انتظاراتی و شوکی وارد شده بود به سرمایه‌گذاران بود که به دلیل نگرانی در صف فروش آمدند.
یک هفته تأخیر در تصمیمات حمایتی
صفاری تصریح کرد: در شرکت‌های سبدگردان این هفته کمتر شاهد فروش سهام بودیم و بیشتر فروشندگان اشخاص حقیقی بودند از سوی دیگر برخی اظهارنظرها درباره احتمال ادامه جنگ و حملات این نگرانی را در بین سرمایه‌گذاران ایجاد کرد که به وضعیت عادی بر نمی‌گردیم و باید سهام خود را بفروشند.
وی با اشاره به تصویب اعتبار ۶۰ همتی برای حمایت از بورس گفت: این تصمیم باید چهارشنبه هفته گذشته گرفته می‌شد اما به دلیل اینکه وزیر جدید اقتصاد شناخت کافی از بازار سرمایه نداشت، با یک هفته تأخیر و پس از ریزش‌های سنگین شاخص‌ها در این هفته اعلام شد.
این کارشناس بازار سرمایه پیش‌بینی کرد هرچه از فضای جنگ و ابهامات ناشی از آن دور شویم، بازار سرمایه زودتر به شرایط عادی خود بر می‌گردد و افزود: معتقدم که این اتفاق تا پایان تیر رخ خواهد داد زیرا امسال سال بورس است حتی ممکن است در شرایط ریزشی افرادی جذب بورس شوند که می‌توانند سهام را با ۳۰ درصد قیمت پایین‌تر خریداری کنند.
وی از کاهش شدید P/E بازار خبر داد و تاکید کرد: در وضعیت کنونی بازار سهام‌هایی با P/E دو تا سه بسیار زیاد عرضه می‌شوند که به دلیل ترس سرمایه‌گذاران این موضوع طبیعی است که زهر عرضه را با فروش سهام کاهش دهند با وجود این به نظر می‌رسد که اگر هفته آینده شوک و رخداد غیرمترقبه‌ای رخ ندهد، بازار به وضعیت قبل برگردد و مثبت شود به ویژه اینکه تیر هواره زمان تقسیم سود و اوج بازار بوده است.
از مسکن موقت تا تصمیمات درست
صفاری مثبت شدن بازار در روزهای آینده را دور از انتظار ندانست و گفت: تزریق بودجه به بورس یک مسکن موقت برای کاهش دید است، در صورتی که مسئولان قصد تقویت بورس را داشته باشند باید نرخ بهره را کاهش دهند و عملیات اقتصادی انجام دهند تا نتیجه آن، مثبت شدن بازار شود وگرنه با یک مسکن موقت نمی‌توان انتظار حل مشکلات کنونی بورس را داشت.
وی تصمیمات درست مسئولان اقتصادی را عامل مهمی برای بازگشت فضای مثبت و رشد به بورس بیان کرد و توضیح داد: باید به این موضوع نیز توجه کنیم که شعار امسال سرمایه‌گذاری برای تولید اعلام شده است بنابراین باید رویکرد وزارت اقتصاد و دارایی و سازمان بورس تقویت بازار سرمایه باشد.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به شتاب روند افت شاخص‌ها در هفته جاری گفت: از روز شنبه و در عرض یک هفته تمام شاخصی که از ابتدای سال رشد کرده بودند به سه ماه قبل بازگشت و اثر رشد آنها خنثی شد در حالی که باید توجه کنیم بخش عمده این جنگ اقتصادی است و فرماندهان اقتصادی باید حواسشان به بازارها و این شاخص‌ها باشد.
به گزارش پردیسان آنلاین، بازار سرمایه، پس از درگیری‌های نظامی با افت قابل توجهی همراه شده است و در این شرایط کارشناسان بورس معتقدند سرمایه‌گذاران برای پذیرش ریسک بالاتر، نیازمند بازدهی بیشتری بوده و حاضر نیستند دارایی‌ها را به قیمت‌های پیشین خریداری کنند این موضوع باعث می‌شود نسبت P/E بازار کاهش پیدا کند. اگر نسبت P/E تعادلی بازار را حدود ۷ در نظر بگیریم، افزایش ریسک می‌تواند آن را به شش کاهش دهد که معادل افتی حدود ۹ تا ۱۰ درصدی در شاخص کل خواهد بود در نتیجه بازار سرمایه بخشی از ارزش خود را از دست می‌دهد همانگونه که در روزهای اخیر، شاخص کل بیش از ۱۰۰ هزار واحد افت کرد، ارزش دلاری بازار کاهش یافت و خروج خالص پول حقیقی از بخش سهام خرد به حدود ۵ هزار میلیارد تومان رسید تا جایی که در سه روز پیاپی، صف‌های فروش سنگین شکل گرفته‌اند و از میان حدود ۶۵۰ نماد فعال، تنها حدود ۱۰ نماد مثبت بوده‌اند. این وضعیت نشان‌دهنده عمق بحران در بازار است.
در چنین فضایی، حمایت‌های دولتی می‌توانند به بهبود نقدشوندگی بازار کمک کنند، اما تأثیر مستقیمی بر افزایش قیمت‌ها نخواهند داشت. بازار در فازی قرار دارد که هر افت قیمتی می‌تواند به‌عنوان فرصت خرید تلقی شود، مشروط بر آنکه فضای سیاسی به سمت ثبات حرکت کند.
