به گزارش پردیسان آنلاین، ایران با داشتن تنوع جغرافیایی و فرهنگی چشمگیر، میزبان روستاهایی است که هرکدام داستان‌ها و ویژگی‌های خاص خود را دارند؛ این روستاهای ناشناخته، با طبیعت بکر، معماری سنتی و آداب و رسوم محلی، تصویری از زندگی ساده و اصیل ایرانی را به نمایش می‌گذارند، اما با وجود این پتانسیل‌های فراوان، بسیاری از این روستاها هنوز در سایه مانده‌اند و فرصت‌های بی‌شماری برای توسعه گردشگری در آن‌ها نادیده گرفته شده است.

در این میان، شناخت و معرفی این روستاها نه تنها می‌تواند به رونق اقتصادی و فرهنگی این مناطق کمک کند، بلکه به گردشگران نیز فرصتی برای کشف زوایای جدیدی از ایران زمین می‌دهد.

شهر لی‌لی پوت‌ها، ظرفیت ناشناخته ایران

جواد جلالی‌نژاد، کارشناس حوزه گردشگری در گفت‌وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین اظهار می‌کند: کشور ایران با تنوع گسترده جغرافیایی و اقلیمی، دارای روستاهایی با ویژگی‌های منحصر به فرد است که هرکدام می‌توانند مقصدی جذاب برای گردشگران باشند، اما با وجود پتانسیل‌های فراوان، بسیاری از این روستاها هنوز به‌خوبی شناسایی و معرفی نشده‌اند.

وی اضافه می‌کند: ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، دارای تنوع اقلیمی فراوانی است که این تنوع، روستاهای مختلف کشور را دارای ویژگی‌های منحصر به فرد کرده است، برای مثال روستای ماخونیک در استان خراسان جنوبی به دلیل ویژگی‌های زیستی و فرهنگی خاص خود به «شهر لی‌لی‌پوت‌های ایران» مشهور شده است؛ مردم این روستا به کوتاه قدی شهرت دارند و نوع معماری سازه‌های سکونتی آن‌ها نیز بسیار خاص است.

نایب رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی استان قم و کارشناس حوزه گردشگری تصریح می‌کند: روستاهایی در استان لرستان به دلیل آبشارهای زیبا و روستای هجیج در اطراف پاوه به دلیل کوه‌های سرسبز و زیبا، جاذبه‌های گردشگری منحصربه‌فردی دارند این در حالی است که بسیاری از این روستاها هنوز به‌درستی معرفی نشده‌اند و ظرفیت‌های آن‌ها ناشناخته باقی مانده است.

چالش‌ها و موانع توسعه گردشگری روستایی

جلالی بیان می‌کند: یکی از مهم‌ترین چالش‌های توسعه گردشگری در روستاهای ایران، آمادگی نداشتن فرهنگی و زیرساختی جامعه محلی برای پذیرایی از گردشگران است؛ در بسیاری از روستاها، مردم محلی به دلیل نگرانی از تأثیرات منفی رفت و آمد گردشگران بر فرهنگ بومی‌شان، مقاومت می‌کنند، این امر باعث شده که بسیاری از روستاها به‌رغم دارا بودن ظرفیت‌های گردشگری، نتوانند به عنوان مقصد گردشگری شناخته شوند و از مزایای اقتصادی این صنعت بهره‌مند شوند.

وی تشریح می‌کند: برای توسعه گردشگری پایدار در روستاهای ایران، لازم است جامعه محلی آمادگی لازم را برای پذیرایی از گردشگران داشته باشد؛ این آمادگی نه تنها شامل زیرساخت‌های فیزیکی بلکه شامل فرهنگ مهمان‌نوازی و پذیرش گردشگران نیز می‌شود؛ گردشگرانی که به روستاها سفر می‌کنند، از فضای بومی و سنتی آن‌ها لذت می‌برند و به دنبال تجربه‌ای متفاوت از زندگی شهری و مدرن هستند، بنابراین هرچه روستاها بتوانند فضای بومی خود را حفظ کنند و همزمان آداب میزبانی را به‌خوبی رعایت کنند، جذابیت بیشتری برای گردشگران خواهند داشت.

اهمیت حفظ فرهنگ بومی و محیط زیست

نایب رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی استان قم و کارشناس حوزه گردشگری خاطرنشان می‌کند: یکی از نکات مهم در توسعه گردشگری روستایی، حفظ فرهنگ بومی و محیط‌زیست است، گردشگران باید به فرهنگ و آداب و رسوم محلی احترام بگذارند و در حفظ محیط‌زیست نیز مشارکت داشته باشند، همچنین، جامعه محلی باید تلاش کند تا فرهنگ خود را به گردشگران منتقل کند و از تأثیرات منفی فرهنگ‌های بیرونی جلوگیری کند.

جلالی می‌گوید: توسعه گردشگری در روستاهای ایران می‌تواند به اقتصاد محلی کمک شایانی کند و حتی منجر به مهاجرت معکوس از شهر به روستا شود؛ با این حال، برای دستیابی به این هدف، نیازمند همکاری و هماهنگی بین جامعه محلی، گردشگران و نهادهای مسئول هستیم، آموزش‌های لازم برای جامعه محلی، ایجاد زیرساخت‌های مناسب و معرفی بهتر روستاها از طریق رسانه‌ها و پلتفرم‌های مختلف، می‌تواند به توسعه پایدار گردشگری روستایی کمک کند.

پتانسیل‌های فرهنگی و طبیعی روستاهای ایران

سید فرخ میرشاهزاده، دکترای مدیریت گردشگری و کارشناس برجسته حوزه توسعه گردشگری در گفت‌وگویی با خبرنگار پردیسان آنلاین به بیان نظرات و دیدگاه‌های خود درباره پتانسیل‌های گردشگری روستاهای ناشناخته ایران و چالش‌های مرتبط با این حوزه می‌پردازد و می‌گوید: این مناطق دارای پتانسیل‌های بی‌نظیر فرهنگی، اجتماعی و طبیعی هستند.

وی با تأکید بر اهمیت حفظ اصالت و بومی‌گرایی در این مناطق ادامه می‌دهد: مهم‌ترین جاذبه‌های روستاهای ناشناخته کشور ما، فرهنگ و غنای بومی مردم آن مناطق است.

این کارشناس حوزه گردشگری با اشاره به نمونه‌هایی از روستاهای دارای پتانسیل گردشگری بیان می‌کند: روستاهای ناشناخته شامل روستاهایی مانند خفر سمیرم، زهک سیستان و بلوچستان، ورزش روستای آذربایجان شرقی، جزیره لارک در هرمزگان و سروآباد کردستان است؛ این روستاها هر یک دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی هستند که می‌توانند به عنوان مقاصد گردشگری جذاب معرفی شوند.

چالش‌های ناشناخته ماندن جاذبه‌های گردشگری

میرشاهزاده با ابراز نگرانی بیان می‌کند: ضعف فرهنگ گردشگری در ایران وجود دارد، ناشناخته ماندن بسیاری از جاذبه‌های گردشگری ناشی از تمرکز بیش از حد بر جاذبه‌های برجسته و شناخته‌شده است؛ این تمرکز باعث شده تا بسیاری از جاذبه‌های دیگر کشور که دارای پتانسیل‌های بالایی هستند در سایه قرار گیرند.

وی همچنین با اشاره به رسالت اصلی گردشگری که توزیع متوازن ثروت است، می‌گوید: برنامه‌ریزی‌های کنونی در حوزه گردشگری بیشتر به صورت نقطه‌ای و در نقاط مشخصی انجام می‌گیرد به عنوان مثال، اکثر مردم در آخر هفته‌ها به سمت شمال ایران حرکت می‌کنند؛ اگر جاذبه‌های گردشگری پراکنده به درستی معرفی شوند، می‌توان به توازن اقتصادی در کشور دست یافت.

میرشاهزاده اضافه می‌کند: مناطق مختلف ایران با تنوع آداب و رسوم ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را دارند؛ به عنوان مثال، روستای ابیانه با آداب خاص ماه محرم و صفر، روستای پیرشالیار در هورامان کردستان با جشن سه روزه پیرشالیار و تفاوت‌های محلی در لباس‌ها، غذاها و مهمان‌نوازی، نمونه‌هایی از این تنوع فرهنگی است.

به گزارش پردیسان آنلاین، روستاهای ناشناخته ایران نه تنها گنجینه‌هایی بکر و دست‌نخورده از طبیعت و فرهنگ هستند، بلکه کلیدهای بالقوه‌ای برای توسعه گردشگری پایدار و رونق اقتصادی مناطق محروم به‌شمار می‌آیند؛ برای بهره‌برداری از این ظرفیت‌های فراوان، لازم است تلاش‌های هماهنگی برای معرفی و توسعه زیرساخت‌های گردشگری در این مناطق انجام شود و همچنین امید است که با توجه به پتانسیل‌های بی‌نظیر روستاهای ایران، وزیر فرهنگ در دوره جدید با تدوین برنامه‌های جامع و هماهنگی با دیگر نهادهای مرتبط، به معرفی و توسعه پایدار گردشگری در این مناطق بپردازد.

این اقدام نه تنها به رشد اقتصادی و فرهنگی این روستاها کمک خواهد کرد، بلکه موجب حفظ و انتقال فرهنگ بومی به نسل‌های آینده نیز می‌شود.