حجت الاسلام محمد رضا غریبی دبیر کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی و دبیر اجتماعی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس در گفت وگو با خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی پردیسان آنلاین، با اشاره به پخش برنامه «مهلا» و «معلی» از تلویزیون در ایام محرم امسال، نکاتی را در قالب نقد و بررسی این دو برنامه‌ تلویزیونی ارائه کرد.

وی با بیان این که باید بین اختلافات سلیقه‌ای و مباحث مبنایی تفاوت قائل باشیم، اظهار داشت: آن چیزی که مورد قبول بوده و اگر کسی بخواهد با آن مخالفت کند، مورد مذمت قرار می‌گیرد، مذموم و نکوهیده بودن اختلاف سلیقه است؛ چرا که افراد می‌توانند با سلایق مختلف محبت خود را به اهل بیت علیهم السلام نشان دهند.

دبیر کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان داشت: اگر بخواهم برای این گفته، مثالی بزنم باید بگویم که به عنوان مثال در سبک و سیاق عزاداری، برخی افراد هستند که سلیقه آنان با یک مداح مشخص، جفت و جور است و سبک خاصی از عزاداری همچون روضه یا سینه زنی، سبب به وجود آمدن حالت حزن در آنان می شود و برخی دیگر نیز با مداحی مداحان دیگر، حالت حزن می گیرند که همه این موارد، اختلاف سلایق بوده و همه این اختلاف سلیقه ها در زیر خیمه امام حسین علیه السلام قابل جمع هستند.

وی افزود: اما در یک مواقعی بحث ما از مباحث سلیقه‌ای عبور کرده و حالت مبنایی به خود می گیرد که در این گونه مباحث مبنایی، این گونه نیست که انسان بتواند به راحتی از کنار یک مقوله ای عبور کرده و آن را به حساب نیاورد؛ بلکه باید به این مسئله دقت نظر کرده و به راحتی از کنار آن عبور نکند.

اختلافات مبنایی مسامحه پذیر نیستند

 حجت الاسلام غریبی اضافه کرد: در آن جاهایی که بحث ما از مباحث اختلافات سلیقه‌ای می‌باشد، می توان با مسامحه با آن برخورد کرد؛ اما در جایی که بحث ما از مباحث مبنایی است، طبیعتاً شارع نیز اجازه نمی‌دهد که ما بخواهیم از کنار مباحث مبنایی با مسامحه عبور کنیم.

دبیر اجتماعی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به مباحثی که در برنامه‌های مهلا و معلی به اجرا گذاشته می‌شد، بیان داشت: در مباحثی که در این دو برنامه مخاطبان با آن مواجه بودند، دارای مزیت هایی بود که یکی از این مزیت ها این بود که این برنامه توانست سلایق مختلف را در کنار همدیگر جمع کرده و سبک‌های مختلف عرض ارادت به ساحت اباعبدالله الحسین علیه السلام را با توجه به جغرافیا و اقلیم های مختلف ایران اسلامی به نمایش گذاشته و به مردم معرفی کند.

وی در ادامه حضور کارشناسان متخصص در برنامه را از دیگر محصنات برنامه معلی دانست و عنوان کرد: آن چیزی که باید در برنامه مهلا و معلی کمی پررنگ‌تر می‌شد؛ اما جای آن خالی بود، آنجایی است که ما بخواهیم مباحثی را مطرح کرده و احیانا آن را ترویج کنیم که ممکن است از لحاظ مبنایی مسئله دارای مشکل و ایراد باشد.

دبیر کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان داشت: اگر بخواهد مباحث مبنایی در این برنامه ها مطرح شود، نیازمند افراد متخصص و خرّیت در فن مورد نظراست؛ مثلاً آیا این نحوه موسیقی، این نوع کلام و شعر و ادبیات با مبانی دینی و قیام امام حسین علیه السلام مطابق بوده و همراه است که ما آن را در برنامه ترویج کنیم؟ که در هر دو برنامه به نظر می رسد که خلاء وجود کارشناس به این معنا، وجود داشت.

اصلی‌ترین امتیاز و نقطه قوت این دو برنامه، بها دادن به اختلاف‌های سلیقه‌ای بود

وی افزود: البته شاید سبک و فضای برنامه و آن حسّ و حالی که برنامه مورد نظر قرار است آن را به وجود آورد، وجود کارشناس به این معنا را نپسندد و لذا شاید به خاطر تجربه ای که در برنامه قبل بود، این بار به آن عمل نشد؛ اما چون پخش برنامه با ضبط قبلی است، می‌توانستند این خلع را در لابلای برنامه جبران کنند و اشتباهات و ایرادات اصلاح شده و یا تبیین و توضیح داده شوند.

حجت الاسلام غریبی اظهار داشت: نظر من این است که اصلی‌ترین امتیاز و نقاط قوت این دو برنامه، بها دادن به اختلاف‌های سلیقه‌ای بود؛ اما در برخی از بخش های برنامه مهلا که مباحثی مطرح شد و سبب انتقاد و واکنش عمومی مردم شد، دیگر بحث سلیقه‌ای نبود؛ بلکه از مباحث مبنایی به شمار می‌آمد و سبب می شد تا نقاط مثبت برنامه هم زیر سوال برده شود که اگر کارشناس در آنجا حضور داشت و کارِ کارشناسی صورت می گرفت، این مشکلات به وجود نمی آمد.

باید زمان پخش برنامه ها از تلویزیون توسط عاملان پخش، مدیریت شود

وی در ادامه افزود: نکته دیگری که باید به آن توجه کنیم این است که ما در مورد برنامه‌های ماه مبارک رمضان به عینه شاهد بودیم که شاید پخش و یا تعدّد پخش برنامه‌ای از صدا و سیما در مقطعی سبب شود که برخی از افراد به دلیل دنبال کردن این گونه برنامه‌ها از طریق تلویزیون، دیگر قصد و رغبت به حضور فیزیکی در مساجد، محافل و مجالسی همچون شب قدر را نداشته باشند که این یک آفت است که باید در زمان پخش برنامه ها هم این دقت نظر را داشته و زمان‌های پخش این برنامه‌ها مدیریت شود.

دبیر کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان خاطرنشان کرد: باید از ظرفیت هایی که این گونه برنامه‌ها در جذب مخاطب ایجاد می کنند، استفاده حداکثری شده و با مدیریت و برنامه‌ریزی‌های لازم، بتوانیم بیشترین بهره‌برداری را از لحاظ غنابخشی به مخاطبان داشته باشیم.