به گزارش پردیسان آنلاین، بوستان خانواده‌محور فضای شهری است که در میان فشردگی و تنیدگی ساختار فیزیکی شهرها، فضایی را برای رهایی از روزمرگی‌ها و کاهش بار روانی ناشی از آلودگی‌های سمعی و بصری فراهم و به ایجاد آرامش و سلامت روان خانواده‌ها برای ادامه فعالیت‌های زندگی شهری کمک می‌کند.
هدف‌گذاری شهرداری‌ها برای احداث این پردیس‌ها خانواده است و شهرداری اصفهان نیز در این مسیر گام برداشته است؛ در این شهر بزرگ بوستان‌هایی پدید آمده است برای تمام خانواده‌ها، با زمین‌های بازی کودکان، مسیرهایی برای دوچرخه‌سواری نوجوانان و نیمکت‌هایی برای پدران و مادران تا اعضای خانواده از بودن در کنار یکدیگر لذت ببرند و به نیازهای تفریحی و خواسته‌های جمعی پاسخ دهند.
بوستان‌های خانواده‌محور نقش مهمی در تقویت تعاملات اجتماعی دارند و به‌عنوان رویکردی جدید در طراحی و مدیریت فضاهای عمومی و شهری، با هدف ایجاد محیط‌های مناسب برای تمام اعضای خانواده‌ها طراحی شده است؛ این پردیس‌ها با در نظر گرفتن نیازها و خواسته‌های گروه‌های مختلف سنی و اجتماعی در خانواده‌ها، تلاش می‌کنند فضاهایی فراهم آورند که ضمن پاسخگویی به نیازهای تفریحی، آموزشی و اجتماعی به تقویت پیوندهای خانوادگی نیز کمک کند.
طراحی این فضاها به‌گونه‌ای است که تمام افراد خانواده، از کودکان و نوجوانان گرفته تا بزرگسالان و سالمندان، امکان استفاده از فضاها را داشته باشند و از حضور در این محیط‌ها احساس امنیت و آرامش کنند.
یکی از ویژگی‌های مهم بوستان‌های خانواده‌محور، توجه ویژه به ایمنی و راحتی است، زیرا این فضاها اغلب با استانداردهای بالایی از نظر ایمنی و دسترسی طراحی می‌شود تا کودکان و افراد کم‌توان نیز بتوانند از امکانات آن استفاده کنند.
وجود فضای سبز، زمین‌های بازی مناسب برای کودکان، مسیرهای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری و امکانات ورزشی برای بزرگسالان از جمله ویژگی‌هایی است که در این پردیس‌ها دیده می‌شود، همچنین با در نظر گرفتن فضاهای استراحت و خدمات رفاهی، امکان تجربه‌ی یک روز کامل و بدون دغدغه در این محیط‌ها برای خانواده‌ها فراهم می‌شود.
وجود بخش‌های آموزشی همچون کتابخانه، فضاهای هنری و کلاس‌های آموزشی به والدین و فرزندان اجازه می‌دهد تا از فرصت‌های یادگیری مشترک بهره‌مند شوند؛ این تعاملات نه‌تنها به رشد اجتماعی و عاطفی کودکان کمک می‌کند، بلکه برای بزرگسالان نیز فرصتی برای ارتباط با دیگران و تبادل تجربیات است.
آنچه در ادامه می‌خوانید، حاصل گفت‌وگوی خبرنگار پردیسان آنلاین با فرزانه کلاهدوزان، رئیس کمیسیون خانواده، بانوان و جوانان شورای اسلامی شهر اصفهان با محوریت بررسی مهمترین برنامه‌ها، مصوبات و پیگیری‌های این کمیسیون در راستای توسعه و ارتقای سطح فرهنگی، اجتماعی، ورزشی و تفریحی این کلان‌شهر ویژه خانواده‌ها، بانوان و جوانان است.
پردیسان آنلاین: ورزش بانوان در اصفهان چگونه در دسترس‌تر، ارزان‌تر و گسترده‌تر شده است؟
کلاهدوزان: ورزش و فرهنگ ورزشی یکی از ضرورت‌های مهم شهرنشینی امروز است؛ زیرا ارتقای نشاط و سلامت اجتماعی بدون گسترش فعالیت‌های بدنی ممکن نیست و مدیریت شهری اصفهان نیز در این دوره نگاه ویژه‌ای به توسعه ورزش بانوان داشته و تلاش کرده است تا بانوان بیش از گذشته به امکانات ورزشی ارزان‌قیمت و در دسترس دسترسی داشته باشند.
در حوزه ورزش بانوان، دو محور اصلی مورد تأکید قرار گرفته است؛ نخست ورزش‌های همگانی و صبحگاهی که به‌خصوص ایستگاه‌های ورزشی ویژه بانوان بسیار پرطرفدار هستند و استقبال زیادی از آن‌ها به عمل می‌آید و دوم، تجهیز و توسعه ورزشگاه‌ها و فضاهای سرپوشیده ورزشی در مناطق مختلف شهر که شرایط مناسب‌تری برای بانوان فراهم کرده است.
گام مهم‌تر و متفاوت‌تری که مدیریت شهری برداشته، استفاده از ظرفیت فضاهای اجتماعی محلات بوده است. در همین راستا طرحی توسط معاونت فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان به شورای شهر ارائه شد که براساس آن حسینیه‌ها به تجهیزات ورزشی برای بانوان مجهز شوند و این طرح با هدف گسترش ورزش ارزان‌قیمت در تمامی محلات تعریف شد تا بانوان بتوانند در نزدیک‌ترین نقطه به محل سکونت خود از خدمات ورزشی بهره‌مند شوند.
تا کنون ۵۳ حسینیه در محلات مختلف شناسایی و تجهیز شده‌اند و مربیان و تسهیلگران در این مجموعه‌ها فعالیت می‌کنند تا ورزش برای همه بانوان در دسترس باشد که این اقدام به‌ویژه با توجه به افزایش آپارتمان‌نشینی، کمبود تحرک و چالش‌های سلامت جسمی شهروندان از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند بخش قابل توجهی از این مشکلات را رفع کند.
هدف مدیریت شهری از این طرح، افزایش عدالت در برخورداری ورزشی، دسترسی آسان، کاهش هزینه‌ها و توسعه نشاط اجتماعی است و مجموعه اقدامات انجام‌شده نشان‌دهنده یک سیاست جدی برای تبدیل ورزش بانوان به یک سبک زندگی عمومی در اصفهان است.
پردیسان آنلاین: بوستان‌های خانواده‌محور بر چه مبنایی در اصفهان ایجاد می‌شوند و چه نقشی در تقویت نشاط اجتماعی دارند؟
کلاهدوزان: یکی از مهمترین محورهای مدیریت شهری در این دوره، حرکت به سمت تحقق شعار «اصفهان؛ شهر زندگی» است؛ شعاری که بر ایجاد فضاهای شاد، باطراوت و مناسب برای حضور خانواده‌ها در کنار یکدیگر تأکید دارد و از نگاه شهرداری و شورای اسلامی شهر اصفهان، ایجاد محیط‌هایی که خانواده به عنوان هویت اصلی اجتماع بتواند در آن حضور و مشارکت مؤثر داشته باشد، ضرورتی مهم برای آینده شهر است.
در همین راستا مدیریت شهری اصفهان هدف‌گذاری کرده تا در چهار نقطه از شهر بوستان‌های خانواده‌محور را طراحی و احداث کند و این بوستان‌ها به شکلی طراحی می‌شوند که نیاز تمام اعضای خانواده در آن دیده شود؛ از کودکان گرفته تا سالمندان و فراهم بودن فضاهای بازی ایمن برای کودکان، امکانات مناسب برای گردهمایی، بخش‌های ورزشی و همچنین حفظ امنیت محیط از ویژگی‌های مهم این بوستان‌ها است.
نخستین بوستان خانواده‌محور با عنوان «بوستان شمس الشموس» در منطقه ۸ اصفهان افتتاح شد و اکنون مورد استقبال گسترده مردم قرار گرفته است؛ این بوستان نیاز جدی خانواده‌های این منطقه را برطرف کرده و فضای مناسبی برای اوقات خوش کنار خانواده فراهم ساخته است.
بوستان بعدی با نام «موعود» در منطقه ۱۴ و در پهنه‌ای به نام صحرای سودان در حال تکمیل است و ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و براساس برنامه‌ریزی صورت‌گرفته، این بوستان نیز طی یک تا دو ماه آینده به بهره‌برداری می‌رسد و ظرفیت تفریحی و اجتماعی مهمی برای مردم این منطقه ایجاد خواهد کرد.
دو بوستان دیگر نیز در مناطق ۱۲ و ۵ تعریف شده و به ترتیب در حال اجرا هستند تا در مجموع چهار بوستان خانواده‌محور در این دوره از مدیریت شهری به بهره‌برداری برسد.
استقبال مردم، به‌ویژه بانوان، از بوستان‌های خانواده‌محور بسیار چشمگیر بوده است؛ زیرا این فضاها پاسخی به نیاز واقعی و روزمره شهروندان به تفریح و گردهمایی خانوادگی است و این بوستان‌ها علاوه بر کارکرد محلی، ظرفیت استفاده در مقیاس شهری را نیز دارند و به مکانی برای تقویت سرمایه اجتماعی تبدیل شده‌اند.
پردیسان آنلاین: چگونه بوستان‌های خانواده‌محور به بهبود کیفیت زندگی شهری کمک می‌کنند؟
کلاهدوزان: بوستان‌های خانواده‌محور صرفاً یک فضای سبز نیستند؛ بلکه محل استمرار روابط خانوادگی و اجتماعی در دل زندگی پرتلاطم شهری‌اند و این بوستان‌ها با ایجاد بستر تعامل و حضور جمعی، به کاهش آسیب‌های اجتماعی، ارتقای امنیت روانی و افزایش حس تعلق به شهر کمک می‌کنند که طراحی آن‌ها بر اساس اصول شهر دوستدار خانواده انجام شده است و مدیریت شهری در تلاش است تا اصفهان در کنار عنوان «شهر دوستدار کودک»، عنوان «شهر دوستدار خانواده» را نیز به خود اختصاص دهد.
مطابق طرح‌های اجرایی، فضاهایی برای بازی کودکان با استانداردهای ایمنی، فعالیت ورزشی بانوان و آقایان، حضور و تعامل سالمندان، برگزاری رویدادها و برنامه‌های فرهنگی و امنیت و نظارت کامل در فضا در این بوستان‌ها پیش‌بینی شده که آن‌ها را از بوستان‌های عادی متمایز می‌کند.
استقبال مثبت مردم از بوستان شمس الشموس نشان داده است که مردم نیازمند فضاهای امن، شاد و خانواده‌محور هستند و مدیریت شهری نیز در جهت تأمین این نیاز گام‌های مؤثری برداشته است.
پردیسان آنلاین: چرا مدیریت شهری اصفهان نگاه ویژه‌ای به بانوان و خانواده‌ها دارد؟
کلاهدوزان: خانواده، نخستین هسته اجتماعی و نقش‌آفرین‌ترین واحد در ساختار فرهنگی جامعه است؛ بنابراین ایجاد فضاها و فرصت‌هایی برای حضور فعال خانواده در اجتماع، سیاستی راهبردی در برنامه‌های شهری اصفهان محسوب می‌شود.
نگاه مدیریت شهری این است که شهر باید برای تمام گروه‌های اجتماعی، از کودک تا سالمند، قابل زیست باشد و همین نگاه سبب شده است که ورزش بانوان در محله‌ها افزایش یابد، فضاهای تفریحی خانواده‌ها توسعه پیدا کند و برنامه‌های اجتماعی با محوریت خانواده اجرا شوند.
این اقدامات نشان از تعهد مدیریت شهری در ارتقای کیفیت زندگی شهروندان دارد؛ شهری که در آن مردم احساس کنند در یک شهر برای زندگی‌کردن زندگی می‌کنند نه صرفاً برای عبور و تردد.
پردیسان آنلاین: چگونه المپیادهای ورزشی می‌توانند تحرک‌پذیری جوانان را افزایش دهند؟
کلاهدوزان: در ادامه تشریح اقدامات مدیریت شهری اصفهان در حوزه ورزش، نشاط اجتماعی و تقویت سبک زندگی سالم، موضوع برگزاری المپیادهای ورزشی به‌عنوان یکی از رویدادهای فراگیر مورد تأکید قرار گرفت و بر اساس توضیحات ارائه‌شده، در هفته تربیت‌بدنی و ورزش، شهر اصفهان میزبان رویدادی ملی و مهم با عنوان سومین المپیاد ورزشی سراسری آمادگی جسمانی و تندرستی بود؛ رویدادی که برای نخستین‌بار میزبانی آن به اصفهان سپرده شده است.
این المپیاد که مشارکت ۱۴۰۰ ورزشکار از سراسر کشور را در برمی‌گیرد، نتیجه مراحل مقدماتی مسابقات در استان‌هاست و منتخبین استانی در رده‌های سنی جوانان و بزرگسالان در آن حضور پیدا می‌کنند و نکته مهم در این دوره آن است که ۷۰۰ بانوی ورزشکار و ۷۰۰ ورزشکار مرد در رقابت‌های این المپیاد شرکت خواهند کرد و همین موضوع بر اهمیت توجه به سلامت و توانمندی بانوان در این دوره از مدیریت شهری تأکید مجدد دارد.
محل برگزاری مسابقات مجموعه باغ‌ابریشم تعیین شده و آئین افتتاحیه این رویداد نیز روز چهارشنبه برگزار خواهد شد و طبق برنامه‌ریزی‌ها، رقابت‌ها طی دو روز ویژه بانوان و دو روز ویژه آقایان ادامه پیدا می‌کند تا در فضایی پرنشاط و رقابتی، هدف اصلی این المپیاد یعنی توسعه ورزش و ارتقای تندرستی عمومی محقق شود.
پردیسان آنلاین: اصفهان چگونه به الگوی شهر دوستدار کودک در کشور تبدیل می‌شود؟
کلاهدوزان: کودک به‌عنوان مهمترین و ارزشمندترین سرمایه خانواده، جایگاه ویژه‌ای در برنامه‌ریزی‌های شهری دارد و همین رویکرد، شهرداری را به‌سوی توسعه زیرساخت‌ها و خدمات کودک‌محور سوق داده است که بر همین اساس، طی ماه‌های آینده سه مرکز مادر و کودک در سطح شهر به بهره‌برداری می‌رسد، همچنین تجهیز و توسعه اتاق‌های مادر و کودک در حال انجام است تا خدمات مناسب با رویکردی استاندارد و تخصصی به خانواده‌ها ارائه شود.
در حوزه تفریح و هنر نیز، پردیس سینمای کودک به‌عنوان مجموعه‌ای منحصربه‌فرد راه‌اندازی شده است؛ فضایی نوآورانه که سال گذشته، بخش مهمی از جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان را میزبانی کرد و به یکی از مراکز شاخص سرگرمی و خلاقیت کودکان در شهر بدل شد.
در کنار این اقدامات، توسعه فضاهای بازی و مشارکت اجتماعی کودکان در رویدادها و مناسبت‌های شهری نیز پیگیری شده است، همچنین با آغاز سال تحصیلی، طرح‌های تأمین امنیت دانش‌آموزان در مسیر مدرسه با همکاری معاونت حمل‌ونقل شهرداری اجرا شد تا آغاز سال آموزشی برای خانواده‌ها و فرزندان با آرامش بیشتری همراه باشد.
تمام این فعالیت‌ها مجموعه‌ای هماهنگ از خدماتی هستند که آینده‌ای سلامت‌محور، پرنشاط و با مدیریت هوشمندانه را برای نسل‌های آینده اصفهان رقم خواهند زد.
پردیسان آنلاین: قانون جوانی جمعیت چه تأثیری بر خدمات شهری اصفهان گذاشته است؟
کلاهدوزان: به‌دلیل نگرانی‌های جدی درباره پیری جمعیت در کشور، یکی از محورهای مهم و سیاست‌های در اولویت مدیریت شهری، اجرای تکالیف مندرج در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت است و مطابق این قانون، همه دستگاه‌ها از جمله شهرداری‌ها موظفند بخش قابل توجهی از فعالیت‌های فرهنگی و خدماتی خود را به تشویق فرزندآوری و تقویت خانواده اختصاص دهند.
در این چارچوب یک‌سوم ظرفیت تبلیغات محیطی شهری باید در اختیار تبلیغات فرهنگ‌سازی جمعیت قرار گیرد و خدمات مراکز تفریحی و فرهنگی شهرداری برای خانواده‌های دارای سه فرزند با ۵۰ درصد تخفیف ارائه می‌شود.
شهرداری اصفهان اجرای این سیاست را از طریق کارت منزلت شهروندی عملیاتی کرده و مادرانی که فرزند سوم‌شان از سال ۱۴۰۰ به بعد متولد شده، می‌توانند با ثبت‌نام در این سامانه، از مزایای ذکرشده بهره‌مند شوند.
این تخفیف شامل مجموعه‌هایی همچون باغ پرندگان، باغ گل‌ها، مراکز فرهنگی و کتابخانه‌ها وموزه‌های وابسته به شهرداری می‌شود و تأکید شد بسیاری از خانواده‌ها از این ظرفیت بی‌اطلاع مانده‌اند و لازم است اطلاع‌رسانی گسترده‌تری در سطح شهر انجام شود تا همه شهروندان بتوانند از این مزایا استفاده کنند.
پردیسان آنلاین: چگونه دختران جوان به فعالیت ورزشی بیشتر ترغیب می‌شوند؟
کلاهدوزان: با توجه به اینکه ورزش در ارتقای سلامت جسمی، روحی و حتی معنوی نقشی اساسی دارد، شهرداری تلاش کرده زیرساخت‌های ورزش همگانی را در سراسر شهر گسترش دهد.
برخی ایستگاه‌های ورزشی صبحگاهی، به‌ویژه در ساعات اولیه روز، کمتر مورد استفاده دختران جوان قرار می‌گیرد و اکنون اطلاعات کامل این ایستگاه‌ها در وب‌سایت سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری و همچنین در اپلیکیشن اصفهان من بارگذاری شده است.
فرصت‌های ورزشی ایجادشده در محلات و بوستان‌ها، به‌صورت ارزان و در دسترس فراهم شده تا هیچ محدودیتی برای حضور بانوان وجود نداشته باشد.
