راه‌اندازی خط ریلی ، بارانداز و نیز شهرک صنعتی مشترک بین استان اردبیل و جمهوری آذربایجان از جمله طرح‌های اقتصادی مهمی است که توافقنامه آن بین مقام‌های بلندپایه کشورمان با مقام‌های جمهوری آذربایجان منعقد شده و اقدامات اولیه برخی از آنها نیز آغاز شده است.
گرچه شیوع بیماری کرونا برای مدت کوتاهی تعللی در مذاکرات و طرح‌های اقتصادی مشترک با جمهوری آذربایجان ایجاد کرد اما استاندار اردبیل چندی پیش اعلام کرد که مراودات و گفت و گوها برای عملیاتی کردن طرح‌های اقتصادی مشترک با مقام‌های آذری از سر گرفته شده است.
اکبر بهنامجو گفت: به دلیل شیوع کرونا جلسات مشترک ایجاد شهرک صنعتی ایران و آذربایجان در منطقه مرزی ۲ کشور به تعویق افتاده که در آینده نزدیک این جلسات و نیز مروادات اقتصادی دوباره از سرگرفته می‌شود.
او افزود: با توجه به اینکه کرونا با شیب نزولی در کشور ما و آذربایجان مواجه شده جلسات مشترکی را با مسوولان کشور همسایه برگزار خواهیم کرد.
خط ریلی و بارانداز سکوی تبدیل استان اردبیل به مرکز مبادله کالا بین ایران و کشورهای همسایه شمالی
راه‌اندازی خط ریلی و بارانداز که ایجاد آن در منطقه پارس‌آباد مغان پیش‌بینی شده از ۲ سال پیش در دستور کار قرار گرفته و امیدها برای راه‌اندازی این طرح برای توسعه مراودات اقتصادی و تجاری ایران و با جمهوری آذربایجان و دیگر کشورهای همسایه شمالی بیشتر شده است.
احداث خط ریلی در منطقه مغان مورد توافق روسای جمهوری ایران و آذربایجان قرار گرفته و بر اساس آن خط آهن جمهوری آذربایجان تا داخل خاک ایران در پارس‌آباد امتداد می‌یابد، این خط ریلی در آینده با احداث خط راه‌آهن اردبیل – پارس‌آباد که هم‌اکنون مطالعات آن پایان یافته به خط راه‌آهن سراسری ایران متصل خواهد شد.
با احداث این خط و نیز بارانداز شهرستان پارس‌آباد به محل دپوی کالاهای صادراتی و نیز ترانزیتی کشورهای منطقه تبدیل خواهد شد، کالاهای صادراتی استان‌های مختلف کشور از جمله منطقه شمال و شمال غرب از طریق این بارانداز به جمهوری آذربایجان و کشورهای همسایه شمالی حمل شده و کالاهای وارداتی و ترانزیتی این کشورها نیز در این بارانداز تخلیه و به سراسر کشور و دیگر کشورها حمل خواهد شد.
مهم‌ترین تاثیر ایجاد خط ریلی و بارانداز در پارس‌آباد مغان افزایش توان صادراتی کشور، کاهش ترافیک حمل و نقل جاده‌ای، توسعه حمل و نقل ریلی و افزایش فرصت‌های اشتغال و در نتیجه رشد و توسعه اقتصادی منطقه می‌باشد.
در واقع ماهیت بارانداز ریلی کاهش هزینه حمل و نقل و ترانزیت کالاست، این مزیت‌ها و بسترها هم‌اکنون در منطقه مغان وجود دارد چرا که این منطقه در ۱۶ کیلومتری مرز جمهوری آذربایجان و در نزدیکی خط ریلی این کشور واقع شده و علاوه بر آن وجود کشت و صنعت مغان و فرودگاه هم در شهرستان پارس‌آباد مغان از مزیت‌های مهمی برای احداث بندر خشک در این منطقه بشمار می‌آید.
نزدیکی به بازار ۴۰۰ میلیون نفری روسیه، قفقاز و آسیای مرکزی از جمله مزیت‌های جغرافیای سیاسی استان اردبیل است که تاکنون از این ظرفیت بسیار غنی در بخش اقتصادی کشور به دلایل مختلف، استفاده بهینه نشده و طرح‌های ارائه شده از جمله ایجاد بارانداز ریلی از سوی مدیران استانی دولت تدبیر و امید چراغ راهی برای مسیر توسعه‌ای این استان می‌باشد.
منطقه مغان در شمال استان اردبیل یکی ار مناطق مستعد در بخش کشاورزی است که به انبار غله شمال غرب کشور مشهور بوده وهزاران تن محصول کشاورزی از جمله غلات ، دانه‌های روغنی و محصولات دامی وباغی در آن تولید می‌شود، تولیداتی که در صورت برنامه‌ریزی و فرآوری مناسب می‌تواند روانه بازارهای بزرگ کشورهای شمالی شده و ارزآوری قابل توجهی برای کشور داشته باشد و برانداز ریلی یکی از مهم‌ترین مقوله‌ها و زیرساخت‌ها برای عملی شدن این راهبرد اقتصادی می‌باشد.
همچنین سرمایه‌گذاری در صنایع تولیدی، کشاورزی و خدمات، توسعه زیرساخت‌های حمل و نقلی و تشویق سرمایه‌گذاری از جمله معیارهای قوی و تاثیرگذار در ایجاد این طرح است.
به گفته استاندار اردبیل ،با توجه به انعقاد تفاهم‌نامه راه‌اندازی خط ریلی بین ایران و جمهوری آذربایجان و بر اساس موافقت راه‌آهن جمهوری اسلامی مرکز لجستیک و بارانداز ریلی در پارس‌آباد احداث می‌شود.
بهنامجو با بیان اینکه مشاوران بارانداز ریلی، نقشه و طراحی این پروژه را تکمیل کرده‌اند، افزود: نقشه و طراحی پروژه توسط مشاوران ایرانی تحویل شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی شده و در کارگروه های تخصصی در حال بررسی کارشناسی برای تصویب است.
او گفت: تفاهم‌نامه ساخت پایانه تخلیه و بارگیری ریلی بین استانداری و شرکت راه‌آهن امضا شده و پیش‌بینی می‌شود تا ۲ ماه آینده شروع امنیت اجرایی در محدوده شمال استان آغاز شود.
وی ایجاد شهرک صنعتی مشترک و بارانداز ریلی را بستر توسعه برای استان اردبیل برشمرد و افزود: اجرای این پروژه‌ها در توسعه تجاری و اقتصادی موثر بوده و همچنین افزایش تولیدات کشاورزی در منطقه را سبب می‌شود.
استاندار اردبیل گفت: با احداث این خط ریلی روابط تجاری و صادراتی استان اردبیل با جمهوری‌های قفقاز ، کشورهای آسیای میانه و روسیه توسعه چشمگیری داشته و زمینه ایجاد صنایع و واحدهای تبدیلی ، بسته‌بندی و جهش تولید فراهم خواهد شد.
بهنامجو اظهارداشت: با احداث این خط ریلی روابط تجاری و صادراتی استان اردبیل با جمهوری‌های قفقاز، کشورهای آسیای میانه و روسیه توسعه چشمگیری داشته و زمینه ایجاد صنایع و واحدهای تبدیلی ، بسته‌بندی و جهش تولید فراهم خواهد شد.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اردبیل نیز با تاکید بر اینکه توسعه خطوط ریلی یکی از راه‌های افزایش صادرات و رشد اقتصادی منطقه است، بیان کرد: از این‌رو مسوولان استانی باید اجرای پروژه اتصال استان اردبیل به خط ریلی جمهوری آذربایجان را پیگیری کرده و موجبات توسعه استان اردبیل را بیش از پیش فراهم کنند.
حسین پیرموذن افزود: احداث بارانداز ریلی مورد درخواست تجار و بازرگانان بود که تحقق آن این استان را از بن‌بست خارج می‌کند.
وی اضافه کرد: ارزش افزوده، سرمایه‌گذاری، صادرات و بخش اشتغال چهار شاخصه مهمی هستند که باید برای تحقق شعار جهش تولید در ابتدای کار هدف‌گذاری اساسی شوند.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اردبیل با تاکید بر اینکه توسعه خطوط ریلی یکی از راه‌های افزایش صادرات و رشد اقتصادی منطقه است، اظهارداشت: احداث پروژه اتصال استان اردبیل به خط ریلی جمهوری آذربایجان موجبات توسعه اقتصادی استان را بیش از پیش فراهم می‌کند.
پیرموذن افزود: یکی از راه‌های توسعه صادرات و رشد اقتصادی استان توجه ویژه به تولیدات صادرات‌محور بوده و باید اقدامات اساسی در این حوزه با ایجاد صنایع تبدیلی مجهز به فناوری‌های نوین صورت بگیرد تا توان رقابت در بازار جهانی ارتقا یابد.
وی افزود: در پروژه اتصال ریلی استان اردبیل به جمهوری آذربایجان که از چند سال گذشته مطرح شده، هزینه تکمیل ریل‌گذاری تا نقطه صفر مرزی پارس‌آباد توسط طرف آذربایجانی تکمیل می‌شود و فقط موافقت طرف ایرانی نیاز بود که مورد تایید قرار گرفت.
ارژنگ عزیزی ، معاون اقتصادی استاندار اردبیل هم در این باره گفت: این طرح مورد پیگیری مسوولان استانی است و نگران تاخیر در اجرای آن نباید شد.
وی افزود: مهم‌ترین اهداف راه‌اندازی این طرح افزایش خدمات بندری در منطقه داخلی کشور، کاهش تقاضای نیاز به استفاده از اراضی حاشیه ساحل ،افزایش کارایی حمل و نقل، بهبود وضعیت زیرساخت‌های مرتبط با حمل و نقل، بهبود وضعیت مالی و اقتصادی و افزایش سرمایه‌گذاری مستقیم کشورهای خارجی است که این هدف با راه‌اندازی خط ریلی در پارس‌آباد قابل تحقق است.
عزیزی افزود: خط ریلی هم می‌تواند به صورت منفرد و هم داخل منطقه آزاد باشد که یکی از ویژگی‌های آن کاهش تراکم و بار ترافیکی حمل و نقل ، اشتغالزایی و جابجایی کالا است.
شهرک صنعتی مشترک ایران و آذربایجان زمینه‌ساز توسعه صادرات استان اردبیل
ایجاد شهرک صنعتی مشترک ایران و آذربایجان نیز یکی از مهم‌ترین زمینه‌های همکاری مشترک ۲ کشور می‌باشد که قرار است در شهرستان مرزی پارس‌آباد ایجاد شود و با این اقدام استان اردبیل شاهد توسعه صنعتی و نیز صادرات محصولات خود به کشورهای شمالی همسایه ایران خواهد بود.
در دیدار هیات ایرانی به سرپرستی استاندار اردبیل با “شاهین مصطفی‌اف” معاون نخست وزیر جمهوری آذربایجان که اواخر پارسال در باکو صورت گرفت، ۲ طرف ظرفیت‌های موجود را برای ساخت شهرک صنعتی مشترک مرزی بررسی کرده و احداث این شهرک را بستر مناسبی برای سرمایه‌گذاران ایران و جمهوری آذربایجان، توسعه همکاری‌های اقتصادی و ورود محصولات ایرانی به بازار روسیه و کشورهای آسیای مرکزی دانستند.
مصطفی‌اف ،ظرفیت استان‌های مرزی جمهوری اسلامی ایران از جمله اردبیل را قابل توجه دانست و آمادگی کشورش را برای ساخت شهرک صنعتی مشترک مرزی اعلام کرد.
وی افزود: با توجه به اهمیت ساخت هر چه سریع‌تر این شهرک، جمهوری آذربایجان کارگروهی برای تهیه اسناد و مدارک لازم تشکیل داده است.
استاندار اردبیل نیز گفت: برای توسعه همکاری‌های ایران و جمهوری آذربایجان در زمینه حمل و نقل ریلی و ترانزیتی و نیز ایجاد شهرک صنعتی مشترک مرزی برنامه‌ریزی لازم صورت گرفته است.
به گفته اکبر بهنامجو، سالانه ۴.۵ میلیون تن محصول در استان اردبیل برداشت می‌شود و یک میلیون تن هم در حال افزایش است.
وی افزود: بزرگترین گلخانه کشور به مساحت یک هزار و ۵۰۰ هکتار در منطقه مغان در حال احداث است که ظرفیت مناسبی برای ورود به بازارهای هدف از جمله روسیه و کشورهای آسیای مرکزی با استفاده از قابلیت‌های شهرک مشترک مرزی و حمل و نقل ریلی و ترانزیتی است.
استاندار اردبیل همچنین از انتخاب شهرستان پارس‌آباد به عنوان محل احداث شهرک صنعتی مشترک جمهوری آذربایجان و ایران خبر داد و افزود: محل مورد نظر به دلیل نزدیکی به راه‌آهن پارس‌آباد – آذربایجان انتخاب شده و توسط هیات صنعتی و اقتصادی جمهوری آذربایجان نیز تایید شده است.
بهنامجو گفت: احداث این شهرک صنعتی موجب تحول بزرگ در حوزه اقتصادی استان و کشور خواهد شد و از طریق این شهرک صنعتی می‌توانیم از امتیازات و تخفیفات دو کشور در این خصوص استفاده کنیم.
وی بیان‌کرد: با احداث این شهرک می‌توانیم صنایع تبدیلی و بسته‌بندی را در این منطقه توسعه داد و صادرات محصولات تولیدی استان را به کشورهای آسیای میانه و روسیه در سریع‌ترین زمان انجام دهیم.
استاندار ادبیل اظهارداشت: این امتیاز ویژه‌ای است که دولت به طور ویژه به استان اردبیل اختصاص داده است.
حسین پیرموذن ،رییس اتاق بازرگانی استان اردبیل گفت: ایجاد شهرک صنعتی مشترک با توجه به اینکه استان اردبیل به لحاظ دارا بودن زیرساخت‌های لازم و نزدیکی بیشتر با جمهوری آذربایجان به عنوان مرکز شهرک صنعتی مشترک ایران و آذربایجان انتخاب شده و طرف آذری هم توافق اولیه را قبول کرده ،می‌توان امید داشت که با احداث خط ریلی تحول چشمگیری در تجارت استان رخ خواهد داد.
او ادامه‌داد: احداث این طرح موجب تحولات عظیمی در حوزه اقتصادی در استان و کشور شده و از طریق آن می‌توان از امتیازات ۲ کشور در بحث رونق اقتصادی و تجاری استفاده کرد.
وی افزود: با احداث این طرح همچنین می‌توان صنایع تبدیلی و بسته‌بندی را در این منطقه ایجاد و صادرات محصولات تولیدی استان اردبیل را به کشورهای آسیای میانه و روسیه در سریع‌ترین زمان ممکن انجام داد.
به هر حال راه‌اندازی شهرک صنعتی مشترک، بارانداز ریلی، ایجاد اتاق مشترک بازرگانی، شبانه‌روزی شدن گمرک بیله‌سوار ،رونق حجم مبادلات ارزی، افزایش تبادلات میان ایران و آذربایجان در حوزه‌هایی نظیر برق‌رسانی، صنایع پتروشیمی ، فراهم شدن زیرساخت‌های مهمی همچون خط ریلی اردبیل – پارس‌آباد و سرمایه گذاری مشترک در حوزه گردشگری از جمله اقداماتی است که برای توسعه روابط ۲ کشور با مدیریت استان اردبیل در سال‌های اخیر انجام شده و می‌توان در آینده نتایج مثبت آن را در توسعه اقتصادی منطقه بوضوح مشاهده کرد.
