به گزارش پردیسان آنلاین، وجود منابع طبیعی و موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد، ظرفیت بالایی برای بهره‌برداری از انرژی بادی در کشور ما فراهم کرده است به‌ویژه مناطق شمال غرب، شمال شرق و حتی جنوب که از وزش بادهای مناسب و پایدار برخوردارند. مطالعات نشان می‌دهد ایران می‌تواند تا ۳۰ هزار مگاوات برق از انرژی بادی تولید کند که بسیار فراتر از ظرفیت کنونی است.
ظرفیت تولید برق از نیروگاه‌های بادی در سال ۲۰۲۳ به حدود ۳۶۰ مگاوات می‌رسید که این ظرفیت با افتتاح نیروگاه ۵۰ مگاواتی در سیستان و بلوچستان افزایش پیدا کرد، اما این ظرفیت در مقایسه با نیازهای برقی کشور که تا سال ۲۰۳۰ تا رقم ۴۴۴ میلیون مگاوات ساعت پیش‌بین می‌شود فاصله زیادی دارد.
در سال ۲۰۲۲ کمتر از یک درصد برق ایران از منابع تجدیدپذیر تولید می‌شد و نزدیک به ۸۱ درصد نیازهای انرژی کشور از گاز طبیعی تأمین می‌شود، اما هدف‌گذاری دولت این است که تا پایان سال ۲۰۲۵ نزدیک به ۱۰ درصد برق کشور از منابع تجدیدپذیر تأمین شود و برای رسیدن به این هدف برنامه‌هایی در زمینه نصب ۱۰ هزار مگاوات ظرفیت جدید انرژی تجدیدپذیر در نظر گرفته شده که بخشی از آن به انرژی باد اختصاص دارد.
نصب توربین‌های کوچک بادی در میان ساختمان‌های بلند
سید مهرداد هاشمیان اصفهانی؛ مسئول مرکز هدایت و حمایت از تحقیقات کاربردی خودرو برقی و کارشناس انرژی در گفت‌وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین اظهار کرد: در زمینه بهره‌برداری از انرژی باد روش‌های مختلفی وجود دارد که یکی از روش‌های قابل مشاهده برای همه توربین بادی نصب شده روی کوه صفه هستند که کار بسیار بزرگ و پرهزینه‌ای است.
وی با اشاره به انجام کار تحقیقاتی برای استفاده از روش‌های دیگر برای بهره‌برداری از انرژی باد در شهرها افزود: ساختمان‌های بندی که در سطح شهرها ساخته می‌شود سد بلندی در برابر تردد هوا ایجاد می‌کند که از وسط این سد ایجاد شده گذر هوا به شدت اتفاق می‌افتد و می‌توان از این ظرفیت برای به کار انداختن توربین‌های بادی کوچک استفاده کرد.
این کارشناس مدیریت راهبردی انرژی نصب توربین‌های بادی کوچک را روشی برای تأمین انرژی ساختمان‌های بلندمرتبه در شهرها معرفی کرد و گفت: شهر اصفهان در دشت قرار دارد و در صورتی که رودخانه زاینده‌رود جریان داشته باشد، با ایجاد اختلاف دما، تردد هوا نیز بیشتر خواهد شد که موجب ایجاد باد می‌شود، اما اکنون نیز باد به‌نسبت در سطح شهر به‌ویژه بین ساختمان‌های بلند وجود دارد که با استفاده از این روش می‌توانیم توربین‌های بادی کوچک را راه اندازی و از انرژی حاصل از آن بهره‌برداری کنیم.
ضعف سیستم‌های دولتی در بهره‌برداری از انرژی بادی
وی با اشاره به استقبال ضعیف سیستم‌های دولتی از روش‌های بهره‌برداری انرژی بادی سبک افزود: این استقبال ضعیف موجب شده کسانی که در این زمینه پژوهش‌ها و طرح‌هایی ارائه داده‌اند، اقداماتشان در حد کارهای کوچک باقی بماند و تحقیقات آن‌ها وسیع نشود، اما این امکان وجود دارد که بتوانیم در بخش مراکز تحقیقاتی این کار را انجام دهیم و نتیجه مناسبی بگیریم.
هاشمیان درباره برنامه افزایش استفاده از انرژی بادی یادآور شد: هنوز تعداد نیروگاه‌های بادی زیادی در کشور وجود ندارد به جز مناطقی در جاده خراسان و رودبار، تاسیساتی در این زمینه وجود ندارد، زیرا به نظر می‌رسید که هزینه ایجاد نیروگاه‌های بادی بیشتر از خورشیدی است در حالی که انرژی‌های فتوالکتریک نیز به سرویس نگهداری نیاز دارند که چندان درباره آن بحث نمی‌شود.
وی بیشتر چالش‌های تولید انرژی از باد را مربوط به توربین‌های بادی بزرگ دانست و گفت: توربین‌های بزرگ همچون تاسیساتی که در کوه صفه اصفهان نصب شده است، توان بادی خوبی دارد، اما سیستم‌های توربین‌های کوچک به‌عنوان مثال تولید در حد ۲۵ کیلووات در هر ساعت نسبت به تولید انرژی در سطحی که تجهیزات فتوالکتریک نیاز دارد به صرفه‌تر است.
توان تولید ۷۰ کیلووات برق از توربین‌های کوچک
این کارشناس مدیریت راهبردی انرژی ادامه داد: تجهیزات مربوط به سلول‌های فتوالکتریک روی بام قرار می‌گیرند در حالی که توربین‌های بادی کوچک بین ساختمان‌های بلند نصب می‌شند و بین دو ساختمان پنج شش طبقه می‌توان دو سه توربین قرار داد که توان تولید حدود ۷۰ کیلووات در ساعت انرژی وجود دارد.
وی توربین‌های بادی را نیازمند سرویس‌های دوره‌ای دانست و گفت: روش ساخت توربین‌های کوچک بادی در کاهش هزینه‌های سرویس دوره‌ای این تجهیزات مؤثر خواهد بود که این موضوع نیازمند انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه است.
هاشمیان توضیح داد: توربین‌های بادی بزرگ مقیاس چالش‌های بیشتری به‌عنوان مثال در طوفان‌های شدید دارند، اما به‌دلیل نداشتن چرخ‌دنده و گیربکس، چالشی برای توربین‌های کوچک مقیاس متصور نیست، البته این تجهیزات باید ساخته و استفاده شوند تا بتوان برآورد دقیقی در این زمینه داشت.
وی از آمادگی مرکز هدایت و حمایت از تحقیقات کاربردی انرژی برای حمایت از تیم‌های فعال در این زمینه خبر داد و گفت: با هماهنگی مرکز هدایت و حمایت از تحقیقات کاربردی خودروهای برقی هماهنگ و مرکز نوآوری و توسعه خودروهای برقی همچنین تعاونی تحقیقاتی مدیتک و مرکز زنجیره ارزش ملی خودرو برخی کارهای تحقیقاتی را شروع کردیم.
به گزارش پردیسان آنلاین، ظرفیت‌های بادی ایران، از کوه‌های صفه اصفهان تا بادهای پایدار سیستان و بلوچستان، گنجینه‌ای خفته در مسیر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر است، اما فاصله‌ی چشمگیر میان پتانسیل ۳۰ هزار مگاواتی و تولید کنونی، همراه با چالش‌های فنی و مالی نیروگاه‌های بزرگ، ضرورت بازنگری در راهبردها را آشکار می‌کند. آنچه در این میان امیدبخش است، نوآوری‌هایی همچون توربین‌های کوچک شهری است که با بهره‌گیری از جریان باد میان ساختمان‌های بلند، نه‌تنها هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، بلکه افقی تازه برای تولید غیرمتمرکز و هوشمند انرژی در قلب شهرها می‌گشاید.
بی‌شک عبور از مسیر کنونی که تنها یک درصد از برق کشور را تجدیدپذیرها تأمین می‌کنند به سمت اهداف بلندپروازانه‌ی ۲۰۲۵، بدون جسارت در به‌کارگیری راهکارهای نو و مقرون‌به‌صرفه، به ویژه در عرصه‌ی انرژی باد، میسر نخواهد شد. آینده‌ی انرژی ایران در گرو تبدیل بادهای جغرافیایی به بادهای رونق صنعتی است.
