از شهرهای مبارز با گرانی مسکن تا برترین فرودگاه‌ها

به گزارش سرویس ترجمه پردیسان آنلاین، جدیدترین خبرهای جهان را در این بسته خبری بخوانید.

برترین فرودگاه‌های جهان از نظر مسافران در سال

۰ فرودگاه برتر جهان در سال ۲۰۲۵ نشان می‌دهند که فرودگاه‌ها تنها محل گذر مسافران نیستند، بلکه به مقاصدی لوکس و هوشمند برای کسب تجربه بی‌نظیری از سفر هوایی تبدیل شده‌اند. نظرسنجی منتشرشده در CN Traveler (کاندنست تراولر) از بیش از ۷۵۰ هزار مسافر به ارزیابی و انتخاب فرودگاه‌هایی پرداخته که خدمات، طراحی و امکانات رفاهی آن‌ها، سفرهای هوایی را به خاطره‌ای خوش و متفاوت تبدیل کرده است.

فرودگاه استانبول Istanbul Airport

فرودگاه استانبول (IST) با ظاهری مدرن و فناوری‌های پیشرفته، پله‌های بالاترین کیفیت را در پذیرش مسافران جهانی پیموده و تبدیل به یک مرکز حمل‌ونقل با ظرفیت بسیار بالا شده است. معماری این فرودگاه تلفیقی از پایداری و مدرنیسم چشمگیر است و ترکیبی از زیبایی و پایداری زیست‌محیطی را ارائه می‌دهد.

فرودگاه استانبول با بهره‌گیری از ربات‌ها و سامانه‌های خودکار جهت سهولت تردد مسافران، آینده سفرهای هوایی مدرن را تداعی می‌کند. و با ظرفیت پذیرش بیش از ۹۰ پرواز در ساعت و بیش از ۲۰۰ میلیون مسافر سالانه در آینده، برای رهبری نسل بعدی سفرهای جهانی ساخته شده است.

فرودگاه چانگی سنگاپور Singapore Changi Airport

فرودگاه چانگی سنگاپور (SIN) در جایگاه دوم نماد جهانی نوآوری و مهمان‌نوازی است. این فرودگاه میزبان مجتمع خیره‌کننده جواهر ( Jewel ) است، گنبد شیشه‌ای که باغ‌های سرسبز، بلندترین آبشار داخلی جهان و پارک سرپوشیده کانوپی را در خود جای داده و تجربه‌ای طبیعی و هنری برای مسافران فراهم کرده است.

چانگی فراتر از طراحی نفس‌گیر، سرگرمی‌های متنوعی همچون باغ پروانه، استخر روی پشت‌بام، سالن‌های سینما و تراس‌های باز رت برای هر مسافر ارائه می‌دهد و تنها یک فرودگاه نیست، بلکه مقصدی است که توقف‌های طولانی را به تجربه‌ای لذت‌بخش تبدیل می‌کند و مکانی فراتر از یک پایانه حمل‌ونقل محسوب می‌شود.

فرودگاه بین‌المللی حمد Hamad International Airport

فرودگاه بین‌المللی حمد قطر (DOH) بیشتر شبیه یک اقامتگاه لوکس است تا یک مرکز ترانزیت. این فرودگاه پر از آثار هنری چشمگیر، سالن‌های آرام و فضاهای ورزشی از جمله باشگاه ورزشی، زمین اسکواش و حتی استخر شناست. فرودگاه حمد یک هتل (هتل فرودگاهی اوریکس Oryx Airport Hotel) درون خود دارد که اتاق‌های آن به‌صورت ساعتی کرایه داده می‌شود و امکانات برتری برای مسافران در حال عبور فراهم می‌کند. با ترکیب راحتی، فناوری و خدمات، فرودگاه بین‌المللی حمد همواره از فرودگاه‌های محبوب میان مسافران محسوب می‌شود.

فرودگاه بین‌المللی دبی Dubai International Airport

فرودگاه بین‌المللی دبی (DXB) نیز با ترمینال وسیع و امکانات لوکس شامل فروشگاه‌های برند، باغ‌های آرامش‌بخش و فضاهای خصوصی آرامش، تجربه‌ای منحصربه‌فرد از سفر را برای گردشگران به ارمغان می‌آورد. تعداد کمی از فرودگاه‌های جهان با وسعت و شکوه فرودگاه بین‌المللی دبی قابل مقایسه هستند. تنها ترمینال شماره ۳ این فرودگاه یکی از بزرگ‌ترین ساختمان‌های جهان است که بیش از ۱۸ میلیون فوت مربع را پوشش می‌دهد. فرودگاه بین‌المللی دبی به‌عنوان مرکز اصلی تردد امارات، مسافرانی از گوشه‌وکنار جهان را به یکدیگر متصل می‌کند و یکی از توقف‌گاه‌های کلیدی برای پروازهای بین اروپا، آسیا و اقیانوسیه است.

فرودگاه زوریخ Zurich Airport

فرودگاه زوریخ (ZRH) به دقت سوئیسی مشهور است؛ سالن‌های لوکس، رستوران‌های با کیفیت و سکوی دیدبانی با چشم‌اندازهای پانورامیکی با منظره‌ای زیبا از کوه‌های آلپ، نمادی از هماهنگی بین کارایی و لوکس بودن آن است. گزینه‌های عالی غذاخوری و ناوبری آسان در ترمینال‌های این فرودگاه بسیار قابل ستایش است فرودگاه زوریخ با پاکیزگی، آرامش و سازماندهی نمونه‌ای جهانی از کارایی غیر قابل قیاس محسوب می‌شود.

فرودگاه بین‌المللی اینچئون سئول Seoul Incheon International Airport

فرودگاه اینچئون سئول (ICN) با ترکیب فرهنگ محلی و امکانات فناورانه، طیف وسیعی از خدمات تفریحی و رفاهی را ارائه می‌کند و تجربه سفری مخصوص را به این مسافران فراهم می‌آورد. امکانات مدرن و فرهنگی غنی این فرودگاه که در سال ۲۰۰۳ روی زمینی بازسازی‌شده ساخته شد، بسیار تحسین‌برانگیز است. فرودگاه بین‌المللی اینچئون به سرعت رشد کرد و به مرکز اصلی خطوط هوایی کره‌جنوبی تبدیل شد.

مسافران این فرودگاه از ترکیبی از سرگرمی و آرامش شامل پیست اسکیت، سالن‌های لوکس و خیابان فرهنگی بهره می‌برند که موسیقی محلی و غذا را به نمایش می‌گذارد. طراحی بی‌نقص، خدمات کارآمد و رفتار دوستانه کارکنان، این فرودگاه را به یکی از بهترین تجارب سفر آسیا تبدیل کرده است.

فرودگاه بین‌المللی هنگ‌کنگ Hong Kong International Airport

فرودگاه بین‌المللی هنگ‌کنگ (HKG) با سالن‌های اختصاصی لوکس، مراکز سلامتی و هتل داخل ترمینال، همچنین قطار سریع‌السیر متصل به مرکز شهر، یکی از بهترین‌ها در تسهیل ترانزیت است. این فرودگاه نیز روی زمینی بازسازی‌شده بنا شده و یکی از شلوغ‌ترین فرودگاه‌های جهان با بهترین اتصالات است که مسافران را به ده‌ها مقصد در سراسر آسیا و فراتر از آن متصل می‌کند. قطار این فرودگاه به‌صورت سریع، روان و بسیار کارآمد مسافران را در کمتر از ۲۵ دقیقه از ترمینال به مرکز شهر هنگ کنگ می‌رساند.

فرودگاه بین‌المللی ایندیرا گاندی دهلی نو Indira Gandhi International Airport

فرودگاه بین‌المللی ایندیرا گاندی دهلی نو (DEL) که استاندارد سفر هوایی در سراسر جنوب آسیا را تعیین می‌کند، با زیرساخت‌های پیشرفته و ظرفیت بالا، مترادف سرعت و مهمان‌نوازی در سفرهای آسیایی است. این فرودگاه نمادی از نوسازی سریع هند محسوب می‌شود و با مدیریت میلیون‌ها مسافر هر سال تعادلی بین کارایی و مهمان‌نوازی گرم برقرار می‌کند.

چهار باند پرواز و زیرساخت‌های پیشرفته فرودگاه بین‌المللی ایندیرا گاندی عملیات روان حتی در ساعت‌های اوج تردد را تضمین می‌کنند. مسافران این فرودگاه از ترمینال‌های مدرن، سازه‌های فرهنگی و امکان انتخاب گسترده‌ای از گزینه‌های غذایی هندی و بین‌المللی بهره می‌برند.

فرودگاه هاندا توکیو Tokyo Haneda Airport

فرودگاه هاندا توکیو (HND) که از پایگاهی داخلی به یکی از فرودگاه‌های محبوب جهانی تبدیل شده است، به‌دلیل موقعیت ممتاز و خدمات سریع، برای سفرهای بین‌المللی انتخاب اول به‌شمار می‌رود. این فرودگاه تنها در فاصله چند دقیقه رانندگی از مرکز توکیو قرار دارد و به‌واسطه ترمینال‌های بی‌نقص، گزینه‌های گسترده خرید و غذاخوری و ارتباطات سریع شهری شناخته شده است.

فرودگاه بین‌المللی ونکوور Vancouver International Airport

فرودگاه بین‌المللی ونکوور (YVR) با حفظ فرهنگ محلی و تسهیلات دسترسی آسان، نمادی از خدمات با کیفیت در کاناداست و مسافران را با ترکیبی از ویژگی‌های محلی و عملیات روان جذب می‌کند. این فرودگاه به‌واسطه دسترسی آسان و راحتی شناخته شده و دروازه‌ای به سوی مناظر طبیعی کانادا و صحنه غذایی پررونق است. مسافران فرودگاه بین‌المللی ونکوور از تنوع فرهنگی بالایی برخوردارند که دامنه آن از غذاهای خیابانی الهام‌گرفته از ژاپن تا نمایش‌های هنری شیک گسترده شده که میراث بومیان است. گسترش‌های اخیر این فرودگاه مسیرهای جدیدی به شهرهای بزرگ آمریکا همچون نشویل، تمپا و رالی اضافه کرده و نقش آن را به‌عنوان یک مرکز اقیانوس آرام تقویت کرده است.

این ۱۰ فرودگاه با ارائه ترکیبی از راحتی، نوآوری و طراحی هنری، تعریف جدیدی از سفر هوایی ارائه داده‌اند که بازتابی از تحول صنعت هوانوردی در سال ۲۰۲۵ است. هر یک از این فرودگاه‌ها نمونه‌هایی برجسته از این تحول هستند که سفر را به تجربه‌ای لذت‌بخش، امن و کارآمد تبدیل کرده‌اند و به مسافران حس راحتی، رفاه و سرعت می‌دهند.

داستان تحول حمل‌ونقل عمومی اروپا

بسیاری از شهرهای جهان در رویارویی با بحران‌های اقلیمی، آلودگی هوا، ازدحام شهری و نابرابری در دسترسی به خدمات حمل‌ونقل، به‌دنبال راهکارهایی برای کاهش وابستگی به خودروهای شخصی هستند. یکی از مؤثرترین ابزارها در این مسیر، اجرای طرح‌های تشویقی برای ترویج استفاده از حمل‌ونقل عمومی است. این طرح‌ها نه‌تنها به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کنند، بلکه موجب افزایش عدالت اجتماعی، کاهش هزینه‌های خانوار و بهبود کیفیت زندگی شهری می‌شوند. در ادامه چند نمونه موفق از شهرهای اروپایی بررسی می‌شود که هرکدام با رویکردی متفاوت، توانسته‌اند تحولاتی چشمگیر در رفتار سفر شهروندان ایجاد کنند.

نخستین کشور با حمل‌ونقل عمومی رایگان در سطح ملی

لوکزامبورگ در مارس ۲۰۲۰ به‌عنوان نخستین کشور جهان، تمام خدمات حمل‌ونقل عمومی شامل اتوبوس، تراموا و قطار را برای شهروندان و گردشگران رایگان اعلام کرد. این تصمیم در چهارچوب راهبرد ملی کاهش ترافیک، ارتقای عدالت اجتماعی و تسهیل گذار به حمل‌ونقل پایدار گرفته شد. پیش از اجرای این طرح، درآمد حاصل از فروش بلیط حدود ۴۱ میلیون یورو در سال بود که تنها ۸ درصد از هزینه‌های سالانه حمل‌ونقل عمومی را پوشش می‌داد. پس از حذف این درآمد، دولت لوکزامبورگ متعهد شد که هزینه‌ها را از بودجه عمومی تأمین کند.

بودجه سالانه حمل‌ونقل عمومی از ۵۹۰ میلیون یورو در سال ۲۰۲۰ به ۹۰۵ میلیون یورو در سال ۲۰۲۵ افزایش پیدا کرد. این افزایش بودجه صرف توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل، نوسازی ناوگان، افزایش فرکانس حرکت وسایل نقلیه و بهبود کیفیت خدمات شد. بخش قابل‌توجهی از سرمایه‌گذاری‌ها به توسعه شبکه تراموا اختصاص یافت که در شهر لوکزامبورگ و مناطق اطراف گسترش پیدا کرد، همچنین مسیرهای جدید اتوبوس‌رانی در مناطق روستایی و مرزی راه‌اندازی شدند تا دسترسی همگانی به حمل‌ونقل عمومی تضمین شود.

اعتبارهای جابه‌جایی برای کاهش خودروهای آلاینده، کاونتری | انگلستان

شهر کاونتری در منطقه وست میدلندز، سال‌ها با چالش‌های جدی در زمینه آلودگی هوا روبه‌رو بود. بررسی‌های زیست‌محیطی نشان داده بود که خودروهای قدیمی و دیزلی به‌ویژه در مناطق مسکونی و اطراف مدارس، سهم قابل‌توجهی در انتشار ذرات معلق و گازهای آلاینده دارند. در پاسخ به این بحران، شورای شهر کاونتری با همکاری سازمان حمل‌ونقل منطقه‌ای و حمایت دولت مرکزی، طرحی نوآورانه با عنوان «برنامه اعتبارهای حمل‌ونقل» را از سال ۲۰۱۹ به‌صورت آزمایشی اجرا کرد.

در این طرح، شهروندانی که خودروهای آلاینده و فرسوده خود را اسقاط می‌کردند، تا سقف ۳۰۰۰ پوند اعتبار دیجیتال دریافت می‌کردند. این اعتبارها قابل استفاده در طیف وسیعی از گزینه‌های حمل‌ونقل پایدار از جمله خدمات اتوبوس‌رانی، قطارهای منطقه‌ای، تاکسی‌های برقی، اشتراک دوچرخه و حتی اجاره خودروهای الکتریکی بود. هدف اصلی این برنامه، کاهش تعداد خودروهای آلاینده در سطح شهر و تشویق شهروندان به استفاده از شیوه‌های تردد پاک و عمومی بود.

آزمایش حمل‌ونقل عمومی رایگان، گلاسگو | اسکاتلند

شهر گلاسگو در سال‌های اخیر با مجموعه‌ای از چالش‌های حمل‌ونقلی روبه‌رو بود که شامل ازدحام شدید در ساعات اوج، نابرابری در دسترسی به وسایل حمل‌ونقل عمومی و وابستگی بالای گروه‌های کم‌درآمد به خودروهای شخصی فرسوده می‌شد. مطالعات شهرداری نشان داده بود که بخش قابل‌توجهی از جمعیت فعال اقتصادی، به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار، به دلیل هزینه‌های بالا و نبود گزینه‌های حمل‌ونقل قابل‌اعتماد، از مشارکت کامل در فعالیت‌های شهری بازمی‌مانند، همچنین آلودگی هوا در مناطق مرکزی شهر به‌طور نگران‌کننده‌ای افزایش پیدا کرده و سهم بخش حمل‌ونقل در انتشار گازهای گلخانه‌ای به بیش از ۳۰ درصد رسیده بود.

در پاسخ به این چالش‌ها، شورای شهر گلاسگو با همکاری اداره حمل‌ونقل منطقه‌ای غرب اسکاتلند و حمایت مالی دولت اسکاتلند، طرحی آزمایشی را برای حمل‌ونقل عمومی رایگان تدوین کرد که هدف آن ارزیابی تأثیرات اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی حمل‌ونقل رایگان در مقیاس محدود بود. پیشنهاد اولیه توسط کمیته سیاست‌گذاری شهری و گروه مشاوران حمل‌ونقل پایدار دانشگاه استرث‌کلاید تهیه و پس از بررسی‌های کارشناسی، در جلسه رسمی شورای شهر در ژانویه ۲۰۲۵ تصویب شد.

مشوق‌های رفت‌وآمد پایدار در محیط‌های کاری، آمستردام | هلند

سیاست‌های حمل‌ونقل پایدار در آمستردام، به‌طور گسترده با محیط‌های کاری و شرکت‌ها تلفیق شده‌اند. از سال ۲۰۲۲، شهرداری آمستردام با همکاری وزارت زیرساخت و محیط‌زیست هلند، برنامه‌ای با عنوان «کار برای حمل‌ونقل پایدار» را راه‌اندازی کرد. این برنامه با بودجه‌ای بالغ بر ۴۵ میلیون یورو طی سه سال، شرکت‌ها را تشویق می‌کند تا کارکنان خود را به استفاده از حمل‌ونقل عمومی، دوچرخه‌سواری و کار از راه دور ترغیب کنند.

در این طرح، شرکت‌ها می‌توانند از تخفیف‌های مالیاتی، یارانه‌های سفر و امتیازهای کربن بهره‌مند شوند. برای مثال، کارفرمایانی که برای کارکنان خود کارت سفر عمومی تهیه کنند، تا سقف ۲۰۰۰ یورو در سال معافیت مالیاتی دریافت می‌کنند. سامانه‌ای دیجیتال برای پایش میزان کاهش انتشار کربن هر شرکت طراحی شده است که به‌صورت لحظه‌ای داده‌های سفر کارکنان را تحلیل می‌کند.

کپنهاگ با مسیر سبز نورانی بهشت دوچرخه‌سواران می‌شود

شهر کپنهاگ در قالب پروژه‌ای نوآورانه، شبکه‌ای از چراغ‌های خیابانی LED را به سیستم کنترل بی‌سیم متصل کرده است که امکان مدیریت روشنایی بر اساس نور روز، زمان‌بندی و شرایط محیطی را فراهم می‌کند.

این سیستم در عین حال به‌گونه‌ای طراحی شده که در آینده بتواند با افزودن حسگرهای حرکتی و تشخیص دوچرخه‌سوار، به‌صورت خودکار شدت نور را در مسیرهای دوچرخه‌سواری تنظیم کند. در واقع، چراغ‌ها با نزدیک شدن دوچرخه‌سواران، روشن‌تر می‌شوند تا ضمن افزایش ایمنی، در مصرف انرژی نیز صرفه‌جویی شود.

این فناوری نوین، بخشی از چشم‌انداز بلندمدت کپنهاگ برای تبدیل شدن به «شهر هوشمند سبز» است؛ شهری که نه‌تنها در حوزه انرژی و حمل‌ونقل پایدار پیشتاز است، بلکه در زمینه ادغام فناوری با زندگی روزمره شهروندان نیز الگویی جهانی به شمار می‌آید.

بر اساس اطلاعات منتشرشده، چراغ‌های جدید به سامانه‌های کنترلی مرکزی متصل هستند و قابلیت برنامه‌ریزی، تنظیم از راه دور و جمع‌آوری داده‌های عملکردی را دارند. این داده‌ها می‌توانند به شهرداری کمک کنند تا مصرف انرژی، نیازهای تعمیر و نگهداری و میزان تردد دوچرخه‌ها در ساعات مختلف شبانه‌روز را به‌طور دقیق‌تری تحلیل کند.

یکی از ویژگی‌های جالب این سیستم، قابلیت سازگاری آن با مسیرهای موسوم به «راه سبز» (Green Wave) است؛ مسیری که در آن، دوچرخه‌سواران در صورت حفظ سرعت مشخص، می‌توانند بدون توقف در تقاطع‌ها حرکت کنند. در آینده، سیستم روشنایی جدید می‌تواند با این مسیرها همگام شود و نور مسیر را متناسب با حرکت جریان دوچرخه‌سواران تنظیم کند.

کارشناسان معتقدند چنین طرح‌هایی نه‌تنها تجربه کاربری دوچرخه‌سواران را بهبود می‌بخشد، بلکه باعث کاهش آلودگی نوری، صرفه‌جویی در هزینه‌های انرژی و افزایش حس امنیت در شب می‌شود. کپنهاگ در سال‌های اخیر با اجرای پروژه‌های مشابه، جایگاه خود را به‌عنوان یکی از هوشمندترین شهرهای دوستدار دوچرخه‌سواران تثبیت کرده است. اجرای سیستم‌های روشنایی واکنش‌گرا و مبتنی بر داده، گامی مهم در مسیر شهرهای آینده است؛ شهرهایی که زیرساخت‌های آن‌ها به نیازهای شهروندان پاسخ می‌دهد و در هماهنگی کامل با محیط‌زیست عمل می‌کند.

جده؛ دروازه جدید تجارت دریایی خاورمیانه

سازمان بنادر عربستان سعودی موسوم به «موانی»، اعلام کرد که سی‌امین سرویس دریایی جدید خود در سال جاری را با نام «JSS» راه‌اندازی کرده است. این سرویس ظرفیت حمل ۱۱۱۸ کانتینر را دارد و با اتصال مستقیم بندر اسلامی جده به بندر پورت‌سودان، نقش مهمی در تسهیل جریان تجارت در منطقه دریای سرخ ایفا خواهد کرد.

این اقدام بخشی از برنامه گسترده عربستان برای ارتقای رتبه جهانی بنادر، افزایش بهره‌وری عملیاتی در بندر جده و تقویت جایگاه این کشور به‌عنوان حلقه اتصال تجاری میان آسیا، آفریقا و اروپاست. سرویس JSS با هدف کاهش زمان حمل‌ونقل، افزایش ظرفیت صادرات و بهبود اتصال تجاری میان آسیا، آفریقا و اروپا طراحی شده است و با بهره‌گیری از زیرساخت‌های مدرن بندر جده، امکان جابه‌جایی سریع‌تر کالاها را فراهم می‌سازد.

مسیر دریایی جدید در راستای تحقق اهداف چشم‌انداز ۲۰۳۰ طراحی شده است که قصد دارد سهم بخش لجستیک در تولید ناخالص داخلی عربستان را از ۶ درصد به ۱۰ درصد تا سال ۲۰۳۰ افزایش دهد.

سرویس جدید در ادامه مجموعه‌ای از مسیرهای تازه‌ای است که طی ماه‌های اخیر راه‌اندازی شده‌اند. در ماه اوت، سرویس RSX۱ فعال شد که بندر جده را به پورت‌سودان، جیبوتی و جبل‌علی در امارات متحده عربی متصل می‌کند و ظرفیت آن ۷۲۰ کانتینر استاندارد (TEU) است، همچنین سرویس موسوم به BOS به بنادر چین از جمله چینگ‌دائو، نینگبو و نانشا راه‌اندازی شد که ظرفیت آن به ۲۳۰۰ کانتینر می‌رسد.

در ماه ژوئیه، سرویس LRX آغاز شد که بندر جده را به بندر لاذقیه در سوریه، اسکندرون و مرسین در ترکیه و بیروت در لبنان متصل می‌کند. این مسیر با ظرفیت ۲۸۲۶ کانتینر، نخستین اتصال مستقیم عربستان به سوریه محسوب می‌شود و گامی مهم در توسعه روابط تجاری منطقه‌ای به‌شمار می‌آید.

از دیگر مسیرهای تازه می‌توان به سرویس AR۲ «آسیا–دریای سرخ» اشاره کرد که بندر جده را به بنادر مهمی در چین، ترکیه، مصر و اردن متصل می‌کند. ظرفیت این سرویس ۳۷۰۰ کانتینر است، همچنین سرویس IM۲ جده را به بندر موندرا در هند، بندر اسکندریه در مصر و بندر مرسین در ترکیه متصل می‌سازد.

موانی در ماه مارس، سرویس «چینوک کلانگا» را در بندر ملک عبدالعزیز در دمام و بندر تجاری الجبیل راه‌اندازی کرد. این سرویس بنادر شرقی عربستان را به ۱۶ مقصد منطقه‌ای و بین‌المللی متصل می‌کند. از جمله این مقاصد می‌توان به بندر خلیفه بن سلمان در بحرین، بندر حمد در قطر، بندر نوا شوا در هند، بندر کلمبو در سری‌لانکا و بندر سنگاپور اشاره کرد.

عربستان سعودی با این توسعه‌ها، گام‌های بلندی در مسیر تبدیل‌شدن به قطب لجستیکی منطقه برداشته است. راه‌اندازی مسیرهای دریایی جدید نه‌تنها ظرفیت صادرات و واردات کشور را افزایش می‌دهد، بلکه زیرساخت‌های حمل‌ونقل را برای رقابت‌پذیری جهانی آماده می‌کند.

آسیا میزبان دیدنی‌ترین پل معلق دنیا

پل دره هواجیانگ در استان گویژوی چین که در سپتامبر ۲۰۲۵ به‌طور رسمی افتتاح شد، به‌عنوان بلندترین پل جهان شناخته می‌شود. این پل معلق با ارتفاع ۶۲۵ متر (۲٬۰۵۱ فوت) از سطح رودخانه بیپان (Beipan River)، حدود دو برابر برج ایفل ارتفاع دارد و با دهانه اصلی ۱۴۲۰ متری، بزرگ‌ترین پل ساخته‌شده در مناطق کوهستانی جهان است.

ساخت این پل عظیم در ژانویه ۲۰۲۲ آغاز شد و پس از حدود سه سال به پایان رسید. هدف اصلی از ساخت آن، کاهش چشمگیر زمان عبور از دره عمیق هواجیانگ بود که پیش از آن حدود دو ساعت طول می‌کشید و اکنون به کمتر از دو دقیقه رسیده است که تحولی بزرگ در حمل‌ونقل این منطقه به‌شمار می‌رود. اجرای این پروژه همچنین گامی مهم در احیای منطقه‌ای صددرصد روستایی، ارتقای توسعه اقتصادی، اجتماعی و ترویج گردشگری محسوب می‌شود.

پل دره هواجیانگ توسط دو ستون اصلی به ارتفاع ۲۶۲ متر پشتیبانی می‌شود و طول کل آن ۲۸۹۰ متر است. برای ساخت این سازه از فناوری‌های نوین شامل سیستم‌های بالابر کابل هوشمند و سیم‌های فولادی با مقاومت بسیار بالا (۲۰۰۰ مگاپاسکال) استفاده شده که استحکام پل در برابر بادهای قوی و لرزش‌ها را تضمین می‌کند. دستاوردهای فنی این پروژه ۲۱ ثبت اختراع فنی و مهندسی را به‌دنبال داشته است.

علاوه‌بر عملکرد حمل‌ونقلی، این پل با مسیر پیاده‌روی شیشه‌ای به طول ۲۱۳ متر و چهار باند برای عبور خودروها که تجربه‌ای منحصربه‌فرد برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند، به یک مقصد گردشگری ویژه تبدیل شده است. برنامه‌هایی نیز برای فعالیت‌های ورزشی هیجانی همچون بانجی جامپینگ در پایین این دره وجود دارد.

پل دره هواجیانگ از لحاظ معماری و مهندسی نه‌تنها یک شاهکار عظیم به لحاظ ابعاد و ارتفاع است، بلکه ترکیبی از فناوری پیشرفته، زیبایی‌شناسی و کاربردی بودن محسوب می‌شود که جایگاه چین را در پروژه‌های زیرساختی و گردشگری در سطح جهانی تثبیت کرده است. با توجه به این ویژگی‌ها، پل دره هواجیانگ بدون شک به‌عنوان یکی از زیباترین و از معجزه‌های مهندسی پل‌سازی جهان در سال ۲۰۲۵ شناخته می‌شود و آینده جذابی را برای گردشگری و توسعه منطقه فراهم آورده است. این پل به‌عنوان نمادی از ترکیب هنر و علم در مهندسی زیرساخت‌های نوین شناخته شود.

تولید برق خورشیدی و حفظ آب با ابداع کالیفرنیا

شهر تورلاک کالیفرنیا با نصب پوشش خورشیدی بر فراز یک کانال آبیاری، علاوه‌بر حفظ آب به‌واسطه کاهش تبخیر، برق مورد نیاز برای چند هزار خانه را تأمین می‌کند. به این ترتیب تورلاک اکنون به دو پوشش خورشیدی فعال در دو محل با عرض‌های متفاوت مجهز است که هر دو بخشی از یک پروژه آزمایشی به نام «پروژه نکسوس Project Nexus» محسوب می‌شوند.

موقعیت قرارگیری پنل‌های خورشیدی روی کانال‌های آبیاری در کالیفرنیا دارای مزایای فراوانی است. مهم‌ترین مزیت این است که از فضای موجود روی کانال‌ها استفاده می‌شود و نیازی به اختصاص زمین اضافی برای نصب صدها یا هزاران پنل خورشیدی نخواهد بود. با توجه به قیمت بالای زمین در کالیفرنیا، بهره‌گیری از فضای بالای کانال‌ها بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر خواهد بود.

نصب پوشش خورشیدی بر فراز کانال‌ها همچنین سایه‌ای ایجاد می‌کند که سبب کاهش تبخیر آب می‌شود. شاید در ابتدا به نظر نرسد که تبخیر آب کانال‌ها مسئله مهمی باشد، اما کالیفرنیا دارای هزاران مایل کانال آبیاری است و طبق تحقیقات گروهی از دانشمندان دانشگاه یو سی مرسد (UC Merced)، سالانه حدود ۶۳ میلیارد گالن آب تنها از طریق تبخیر از این کانال‌ها از بین می‌رود. این مشکل می‌تواند با سایه‌دار کردن کانال‌ها با پنل‌های خورشیدی حل شود.

قرار داشتن پنل‌ها بر فراز آب همچنین موجب خنک‌تر شدن آن‌ها می‌شود که این موضوع با افزایش عملکرد و تولید برق پنل‌ها همراه خواهد شد؛ زیرا پنل‌های خورشیدی در دمای بالاتر کارایی کمتری دارند. از سوی دیگر خطوط انتقال برق با ولتاژ بالا گاهی نزدیک این کانال‌ها قرار دارند که اتصال پنل‌ها به شبکه برق را تسهیل می‌کند.

شهر تورلاک در دره مرکزی کالیفرنیا واقع شده و جمعیتی حدود ۷۲ هزار نفر دارد. امید است پروژه «پروژه نکسوس» موفقیت‌آمیز باشد و امکان نصب پوشش‌های خورشیدی بیشتر روی این کانال‌ها فراهم شود تا علاوه‌بر تولید برق پاک، مزایای زیست‌محیطی بیشتری نیز برای این شهر ایجاد شود.

در عصر بتن و بی‌هویتی، فرهنگ معمار شهرها می‌شود

در عصر شهرنشینی شتاب‌زده و جهانی‌شدن که شهرها با بحران‌های زیست‌محیطی، نابرابری‌های اجتماعی و گسست‌های فرهنگی روبه‌رو شده‌اند، مدیریت شهری محدود به توسعه زیرساخت‌های فیزیکی و خدمات عمومی نمی‌تواند پاسخگوی نیاز شهروندان باشد. شهرهای پیشرو دریافته‌اند که برای ساختن جوامعی پایدار، تاب‌آور و زیست‌پذیر، باید به ابعاد فرهنگی و اجتماعی زندگی شهری توجهی بنیادین داشته باشند. مدیریت فرهنگی و اجتماعی، به‌معنای طراحی و اجرای سیاست‌هایی است که هویت محلی، تنوع فرهنگی، انسجام اجتماعی و مشارکت شهروندان را در مرکز حکمرانی شهری قرار می‌دهد.

فرهنگ در شهر، نه‌تنها در قالب موزه‌ها، گالری‌ها یا رویدادهای هنری، بلکه در رفتارهای روزمره، زبان، معماری، غذا و حتی نحوه استفاده از فضاهای عمومی تجلی پیدا می‌کند. شهرهایی همچون بارسلونا، مونترال و کیپ‌تاون، با تدوین «سیاست‌های فرهنگی شهری» تلاش کرده‌اند تا فرهنگ را به‌عنوان زیرساخت نرم در کنار زیرساخت‌های سخت همچون حمل‌ونقل و انرژی قرار دهند. این سیاست‌ها شامل حمایت از هنرمندان محلی، حفاظت از میراث فرهنگی و طراحی فضاهای شهری با رویکرد فرهنگی است.

تنوع اجتماعی و عدالت فرهنگی

در بسیاری از کلان‌شهرهای جهان، تنوع قومی، زبانی و مذهبی به یک پدیده رایج تبدیل شده است. مدیریت شهری در چنین بافت‌هایی باید به‌گونه‌ای باشد که نه‌تنها از تنوع محافظت کند، بلکه آن را منبعی برای نوآوری اجتماعی و انسجام بداند. شهرهایی همچون تورنتو، لندن و برلین، با ایجاد شوراهای مشورتی اقلیت‌ها، برنامه‌های آموزش چندفرهنگی و طراحی خدمات عمومی با رویکرد فراگیر، تلاش کرده‌اند تا عدالت فرهنگی را در سیاست‌گذاری شهری نهادینه کنند.

در شهر آمستردام، «خانه‌های فرهنگی محله‌ای» راه‌اندازی شده‌اند تا بستری برای گفت‌وگوی میان‌فرهنگی، آموزش زبان و فعالیت‌های هنری مشترک باشند. این خانه‌های فرهنگی بخشی از سیاست‌های اجتماعی و فرهنگی گسترده‌تری هستند که با هدف تقویت انسجام اجتماعی، مشارکت شهروندی و ادغام مهاجران در زندگی شهری طراحی شده‌اند. این مراکز در محله‌هایی با تراکم بالای مهاجران واقع شده‌اند و خدمات متنوعی از کلاس‌های آموزش زبان هلندی و کارگاه‌های فرهنگی گرفته تا جلسات گفت‌وگوی میان‌فرهنگی، نمایشگاه‌های هنری محلی و برنامه‌های داوطلبانه را ارائه می‌دهند.

فضاهای عمومی بستر تعامل اجتماعی

فضاهای عمومی همچون پارک‌ها، میدان‌ها، کتابخانه‌ها و بازارها، نقش کلیدی در شکل‌گیری روابط اجتماعی، تبادل فرهنگی و تجربه مشترک شهروندی دارند. مدیریت فرهنگی و اجتماعی موفق، این فضاها را نه‌تنها از منظر زیبایی‌شناسی، بلکه به‌عنوان بسترهای گفت‌وگو، همزیستی و خلاقیت طراحی می‌کند. در این فضاها، مرزهای طبقاتی و فرهنگی کمرنگ می‌شوند و امکان تعامل میان گروه‌های مختلف اجتماعی فراهم می‌شود. حضور فعال شهروندان در این فضاها به شکل‌گیری حافظه جمعی و تقویت حس تعلق به شهر کمک می‌کند و تاب‌آوری شهر را افزایش می‌دهد.

سئول؛ الگویی از هم‌افزایی فرهنگ و زیرساخت در برنامه‌ریزی شهری

شهر سئول با رویکردی تلفیقی و آینده‌نگر، برنامه‌ریزی فرهنگی را به‌عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از توسعه زیرساختی شهری در نظر گرفته است و در قالب طرح‌های جامع بلندمدت، این دو حوزه را به‌صورت هم‌افزا پیش می‌برد. این شهر در برنامه‌هایی همچون «چشم‌انداز فرهنگی سئول ۲۰۳۰» و «طرح جامع شهری سئول ۲۰۴۰» تلاش کرده است تا فرهنگ را به‌عنوان یک حوزه مستقل و محرک توسعه اجتماعی، اقتصادی و فضایی در سیاست‌گذاری‌های شهری بگنجاند.

چشم‌انداز فرهنگی سئول ۲۰۳۰ بخشی از راهبرد کلان این شهر برای تبدیل‌شدن به یک «شهر هم‌زیستی» است که در آن فرهنگ به‌عنوان ابزار توانمندسازی اجتماعی و کاهش شکاف‌های اجتماعی عمل می‌کند. این طرح شامل چهار هدف راهبردی و ۲۳ اقدام سیاستی است که از جمله آن‌ها می‌توان به ارتقای فرصت‌های برابر فرهنگی، حمایت از جوانان و سالمندان و تقویت برندهای محلی اشاره کرد.

سئول با اجرای پروژه‌هایی همچون بازسازی رودخانه چئونگ‌گی‌چئون» و تبدیل آن به یک فضای عمومی فرهنگی، نشان داده است که چگونه می‌توان زیرساخت‌های زیست‌محیطی را با اهداف فرهنگی و اجتماعی تلفیق کرد. این پروژه که به بهبود کیفیت محیط‌زیست شهری کمک کرده است، به‌عنوان یک نماد فرهنگی، تعامل میان شهروندان و گردشگران را افزایش داده است.

پیوند مهندسی و هنر در برترین پل‌های دنیا

پل‌ها از زمان‌های بسیار دور بخشی مهم از شبکه‌های ارتباطی بشر بوده‌اند و امروزه فراتر از عملکرد صرف به نمادهای برجسته‌ای از تلفیق هنر و مهندسی مدرن تبدیل شده‌اند. پل آرکادیکو که در دوره میسنی در یونان ساخته شده است (حدود ۱۳۰۰-۱۱۹۰ قبل از میلاد) یکی از قدیمی‌ترین پل‌های جهان محسوب می‌شود. از آن زمان، مهندسی پل به‌طور چشمگیری پیشرفت و مرزهای مهندسی را جابه‌جا کرده است. امروزه، پل‌ها تنها سازه‌ای برای عبور از رودخانه یا جاده نیستند، بلکه نمادهایی از دید هنری معماران و طراحان خود هستند. این سازه‌های مهم معماری انواع گوناگونی دارند:

پل‌های معلق Suspension bridges: این سازه‌ها از کابل‌هایی تشکیل شده‌اند که بین برج‌ها آویزان شده و به‌وسیله آویزهای عمودی به عرشه متصل‌اند. نمونه‌های مشهور آن پل گلدن گیت و پل آکاشی کایکیو هستند.

پل‌های کابلی Cable-Stayed bridges: در این پل‌ها، عرشه به‌طور مستقیم توسط کابل‌هایی که از برج‌ها بیرون آمده‌اند حمایت می‌شود. این کابل‌ها با زاویه مورب نصب شده‌اند که برای دهانه‌های متوسط تا بلند بسیار کارآمد است. پل اورسوند در سوئد نمونه شاخص این نوع پل است.

پل‌های قوسی Arch bridges: این پل‌ها با استفاده از فشار فشرده‌سازی، بارها را از مسیر منحنی به تکیه‌گاه‌های دو طرف منتقل می‌کنند. این طراحی باستانی در دهانه‌های متوسط بسیار مؤثر است و قوس می‌تواند بالای عرشه یا زیر آن قرار گیرد. پل سیدنی هاربر نمونه‌ای از این دسته است.

پل‌های تیرچه‌ای Beam bridges: این پل‌ها توسط پایه‌ها یا کنگره‌ها حمایت می‌شوند و به‌طور معمول برای فواصل کوتاه استفاده می‌شوند. در ساخت این سازه‌ها از مواد مختلفی همچون فولاد، بتن یا ترکیبی استفاده می‌شود و بیشتر پل‌های بزرگراهی از این نوع هستند.

پل‌های خرپایی Truss bridges: این پل‌ها که هم قوی و هم اقتصادی هستند، با ساختارهای مثلثی بارها را توزیع می‌کنند. پل‌های راه‌آهن به‌طور معمول به این شکل ساخته می‌شوند.

پل‌های جرثقیلی Cantilever bridges: این پل‌ها دارای تیرهای برجسته‌ای هستند که از یک سر حمایت می‌شوند. این ویژگی امکان ساخت دهانه‌های طولانی‌تر بدون نیاز به پایه‌های موقتی یا میانی را فراهم می‌کند. پل‌فورث در اسکاتلند نمونه‌ای از این پل‌هاست.

پل‌های متحرک Movable bridges: این پل‌ها دارای سیستم‌های مکانیکی هستند که بخش‌هایی از سازه را به حرکت در می‌آورند تا عبور وسایل نقلیه و ناوبری دریایی را ممکن کنند. پل تاور در انگلستان نمونه معروفی از این نوع است.

در ادامه به معرفی هفت پل برجسته در جهان می‌پردازیم که طراحی‌های نوآورانه و زیبایی‌های خیره‌کننده آن‌ها، ترکیبی تحسین‌برانگیز از هنر و مهندسی را به نمایش می‌گذارد.

پل میلو ویاداکت Millau Viaduct

پل میلو ویاداکت در فرانسه، بلندتر از برج ایفل و دارای چنددهانه کابلی است که با ۳۴۳ متر ارتفاع بر فراز دره تارن قرار دارد. این پل نمونه خیره‌کننده‌ای از دستاوردهای مهندسی بشر است و با طراحی مقاوم در برابر بادهای شدید با سرعت ۲۵۰ کیلومتر در ساعت و فناوری‌های نوین هیدرولیکی طی سه سال ساخته شده که بیش از ۳۹۴ میلیون یورو هزینه داشته است. ویژگی‌های آیرودینامیکی پل میلو از طراحی هواپیما الهام گرفته شده تا مقاومت هوا کاهش پیدا کند. این شاهکار مهندسی با تکنیک‌های نوین ساخت از جمله استفاده از سیستم‌های هیدرولیکی برای پرتاب عرشه در سراسر دره ساخته شده است. ساخت این پل در مدت سه سال با ۲۹۰ هزار تن مصالح و سرمایه‌گذاری ۳۹۴ میلیون یورو به پایان رسید.

پل هندرسون ویوز Henderson Waves Bridge

پل هندرسون ویوز در سنگاپور، به‌عنوان بلندترین پل عابرپیاده این کشور، با طرحی براساس معادلات جبر سه‌بعدی شناخته می‌شود. این پل از نخستین پل‌هایی است که طراحی معماری آن به‌طور مستقیم بر مبنای ریاضیات شکل گرفته و بخش‌های خمیده آن بالاتر از سطح عرشه قرار دارند و آلونک‌هایی ایجاد می‌کنند که به‌عنوان نیمکت استفاده می‌شوند، در حالی که بخش‌هایی که پایین‌تر هستند، پیوستگی سازه‌ای را حفظ می‌کنند. دنده‌های چوبی پل با نورپردازی LED در شب روشن می‌شوند و چشم‌اندازی فوق‌العاده ایجاد می‌کنند که نماد نوآوری معماری سنگاپور است.

پل رولینگ The Rolling Bridge

پل رولینگ در لندن با هشت بخش مثلثی که به‌صورت هیدرولیکی به شکل هشت‌ضلعی جمع می‌شوند، حرکتی شبیه پیچش دم دایناسورها را نمایش می‌دهد و تنها در زمان‌های مشخص فعال می‌شود. این پل یکی از نوآورانه‌ترین پل‌های متحرک است و بر خلاف پل‌های متحرک معمول که خطی حرکت می‌کنند، در ۲ تا ۳ دقیقه به شکل هشت‌ضلعی‌ای کامل جمع می‌شوند. زمانی‌که جمع می‌شود، تغییر از سازه خرپایی به سیستم جرثقیلی را نمایش می‌دهد که ترکیبی از دو نوع پل است. این پل هر جمعه ظهر باز می‌شود و تماشاچیان زیادی برای دیدن عملکرد آن گرد هم می‌آیند.

پل هزاره گیتس‌هد Gateshead Millennium Bridge

پل هزاره گیتس‌هد در انگلستان با مکانیزم چرخشی ۴۰ درجه‌ای به‌صورت کامل می‌چرخد و امکان عبور کشتی‌ها را فراهم می‌آورد، این پل با نام «چشم چشمک‌زن» شناخته می‌شود و سالانه بیش از ۵۰۰ بار این عملکرد را دارد. گیتس‌هد نخستین پل جهان است که به‌عنوان یک واحد کامل می‌چرخد، نه اینکه تنها بخش‌هایی از آن بلند شوند یا بچرخند، دارای دو قوس سهمی زیبا است که یکی عرشه پیاده‌رو را تشکیل می‌دهد و دیگری تکیه‌گاه فراهم می‌کند. این قوس‌ها با نقاط مکانیکی مشترک می‌چرخند و شیب ۴۰ درجه را در ۴ دقیقه ایجاد می‌کنند. این پل مکانیزم خودتمیزی دارد که زباله‌ها هنگام شیب به سمت تله‌های جمع‌آوری می‌روند.

پل اورسوند Øresund Bridge

پل اورسوند که سوئد و دانمارک را به‌هم متصل می‌کند، طرحی ترکیبی از پل، تونل و جزیره مصنوعی است که امکان عبور خودرو و قطار را به‌صورت هم‌زمان فراهم می‌آورد و تحمل بارهای سنگین را دارد. این پل از بلندپروازانه‌ترین پروژه‌های حمل‌ونقل به‌شمار می‌رود که حمل‌ونقل میان اسکاندیناوی و اروپای قاره‌ای را متحول کرد و زیرساخت داده‌های اینترنتی منطقه را تأمین می‌کند.

اورسوند دارای بزرگراه چهار خطه و راه‌آهن دو خطه است که توسط پایه‌های بتنی حمایت می‌شوند و برای تحمل برخورد کشتی‌ها، برخوردهای هوایی، زلزله و بادهای قوی طراحی شده است، حدود ۸۲ هزار تن وزن و تحمل بار عمودی تا ۹۶ هزار کیلو نیوتن را دارد. این پل نشان‌دهنده این است که زیرساخت‌های مدرن می‌توانند چندین هدف را هم‌زمان برآورده کنند.

پل اژدها Dragon Bridge

پل اژدها در ویتنام با ساختاری ترکیبی و نمایشی ویژه از پاشیدن آب و آتش از دهان اژدها در آخر هفته‌ها، با سرمایه‌گذاری ۸۸ میلیون دلاری ساخته شده و یک نماد فرهنگی همراه با عملکرد ترافیکی مهم است. این پل که تلفیقی از مهندسی محض و طراحی نمایشی است، هر شنبه و یکشنبه، جمعیت هیجان‌زده‌ای را جذب می‌کند که شاهد باز شدن دهان اژدها و پاشیدن آتش و آب با ۱۸ نازل مخصوص هستند. نفس کشیدن اژدها نیازمند هماهنگی دقیق مهندسی سازه، سیستم‌های هیدرولیکی و ایمنی آتش‌بازی است.

پل اژدها بیش از ۱۵ هزار چراغ LED دارد که سازه را در شب به یک موجود طلایی درخشان تبدیل می‌کنند. این پل کاربردی که از اسطوره‌شناسی ویتنامی الهام گرفته، کوتاه‌ترین مسیر از فرودگاه بین‌المللی دا نانگ به سواحل شرقی شهر را فراهم می‌کند و شش خط ترافیکی را حمل می‌کند.

پل هلیکس Helix Bridge

پل هلیکس در سنگاپور، بر فراز خلیج مارینا با ساختار مارپیچی دوتایی الهام گرفته از شکل DNA، فرصتی برای تماشای پلتفرم‌های دیدنی است و با نورپردازی LED به شکل یک مجسمه درخشان در شب نمایی ویژه پیدا می‌کند که به شکل روبان‌های نورانی دیده می‌شوند و پل را به تندیسی درخشان تبدیل می‌کنند که در آب‌های زیرش منعکس می‌شود. فلسفه طراحی این پل فراتر از زیبایی و نمادی از سنگاپور به‌عنوان شهری مدرن، متصل و دیدنی است. این پل که با استفاده از یک‌پنجم فولاد معمول برای ساخت پل‌ها ساخته شده و به بهره‌وری سازه‌ای و طراحی رایانشی پیشرفته متکی است، شامل پنج سکوی دیدبان است که با سازه منحنی ترکیب شده تا عابران بتوانند توقف کنند و از چشم‌انداز پانورامیک خط افق سنگاپور لذت ببرند. هلیکس به‌عنوان یک پل عابر پیاده کاربردی عمل می‌کند.

این پل‌ها نمونه‌هایی برجسته از پیشرفت مهندسی و خلاقیت هنری هستند که در کنار کاربردهای عملی، زیبایی و الهام بخشی را نیز به ارمغان می‌آورند و یادآور این واقعیت‌اند که مهندسی ساخت‌وساز، تنها برای ایجاد ارتباط نیست، بلکه فرصتی برای خلق آثار هنری است که ارج انسانی و فرهنگی دارند. این رویکرد در طراحی و ساخت پل‌ها، ترکیبی از دانش فنی و هنر را به نمایش می‌گذارد و آینده‌ای روشن برای ساختن فضاهای انسانی زیبا و کارآمد فراهم می‌آورد.

پاریس آسفالت را با فضای سبز جایگزین می‌کند

بر اساس طرحی که توسط شهرداری پاریس و با هدایت «آن ایدالگو» آغاز شده، قرار است چهره تاریخی پایتخت فرانسه از شهری سنگی و گرم به شهری زنده، خنک و قابل‌زیست برای همه شهروندان تبدیل کند.

در مرکز این تحول، میدان‌های معروفی مانند «پلاس دو لا باستیل» و «پلاس دو لا رپوبلیک» قرار دارند؛ میدان‌هایی که سال‌ها نماد فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی پاریس بودند اما با سطوح وسیع سنگ‌فرش و آسفالت، به کانون‌های گرمای شهری بدل شده بودند. حالا شهرداری با کاشت درختان، ایجاد باغچه‌ها و حذف بخش‌هایی از کف‌سازی سخت، این فضاها را به «ریه‌های سبز» شهر بدل می‌کند؛ مکان‌هایی برای تنفس، لذت بردن از سایه و تعامل انسانی در دل تاریخی‌ترین مناطق پاریس.

هدف کلی این برنامه آن است که هر شهروند پاریسی در فاصله ده دقیقه پیاده‌روی از خانه خود به فضای سبز دسترسی داشته باشد. این سیاست شهری شامل بازطراحی پیاده‌روها، بلوارها و میدان‌هاست تا جایی که بتوان با کاستن از سطوح نفوذناپذیر و افزودن پوشش گیاهی، کیفیت زیست‌محیطی محله‌ها را افزایش داد. در واقع، این طرح نوعی بازگشت به شهرسازی طبیعی در برابر الگوی قرن بیستم است که آسفالت و بتن را نشانه پیشرفت می‌دانست.

بازسبزسازی پاریس نه‌تنها جلوه‌ای تازه به سیمای شهر داده، بلکه پاسخی است به بحران تغییرات اقلیمی و موج‌های گرمای شدید سال‌های اخیر. مطالعات نشان می‌دهد افزایش سطح سبز می‌تواند دمای موضعی را تا چهار درجه سانتی‌گراد کاهش دهد. از سوی دیگر، گیاهان با جذب آلودگی، بهبود کیفیت هوا و کاهش روان‌آب‌های شهری، نقشی حیاتی در تاب‌آوری پاریس ایفا می‌کنند.

اما اجرای چنین طرح گسترده‌ای در شهری تاریخی با زیرساخت‌های پیچیده کار ساده‌ای نیست. در زیر بسیاری از میدان‌ها و پیاده‌روهای پاریس، شبکه‌های گسترده مترو، کابل‌های برق و تأسیسات شهری وجود دارد که هرگونه حفاری و تغییر سطح را با چالش مواجه می‌کند. از این رو، هر پروژه بازطراحی نیازمند هماهنگی دقیق میان معماران شهری، متخصصان میراث فرهنگی و نهادهای خدماتی است.

چالش دیگر، نگهداری از فضاهای سبز جدید است. کارشناسان محیط‌زیست هشدار می‌دهند که کاشت درخت و چمن تنها آغاز راه است؛ موفقیت واقعی در تداوم مراقبت، آبیاری، هرس و حفظ سلامت خاک نهفته است. در شرایطی که فرانسه نیز با دوره‌های خشکسالی روبه‌رو است، استفاده هوشمندانه از منابع آب برای آبیاری شهری یکی از محورهای اصلی طرح به شمار می‌رود.

طرح بازسبزسازی پاریس توجه بسیاری از شهرهای اروپایی را به خود جلب کرده است. شهرهایی مانند مادرید، وین و بروکسل نیز با الهام از این الگو، برنامه‌های مشابهی برای حذف سطوح آسفالتی و جایگزینی آن با فضای سبز آغاز کرده‌اند. برای بسیاری از کارشناسان، پاریس اکنون الگویی از شهرسازی آینده است؛ شهری که از دل تاریخ برخاسته اما به سوی آینده‌ای پایدار گام برمی‌دارد.

هرچند اجرای کامل این طرح سال‌ها زمان خواهد برد، نتایج اولیه آن چشمگیر بوده است. ساکنان محله‌هایی که بازطراحی شده‌اند از کاهش گرما، افزایش کیفیت هوا و زیباتر شدن چشم‌اندازهای شهری سخن می‌گویند. آنچه پیش‌تر میدان‌های بی‌روح و سنگی بود، امروز به فضاهایی زنده و صمیمی بدل شده که مردم را به حضور و گفت‌وگو دعوت می‌کند.

از خیابان تا خانه؛ شهرهایی که بی‌خانمانی را به تاریخ سپردند

بی‌خانمانی و اجاره‌نشینی سوداگرانه، دو چالش عمده در شهرهای بزرگ جهان هستند که بیش از ۳۰۰ میلیون نفر را تحت تأثیر قرار داده‌اند. در دهه اخیر، اجماع جهانی بر این اصل شکل گرفته که «مسکن یک حق بنیادین انسانی» است و تأمین آن نیازمند اصلاحات هماهنگ در سطح محلی و ملی است. شهرهای پیشرو با تلفیق سیاست‌های اجتماعی، مقررات ضد سوداگری و سرمایه‌گذاری عمومی، توانسته‌اند مدل‌هایی پایدار و قابل تعمیم برای مقابله با این بحران‌ها ارائه دهند.

هلسینکی؛ مسکن به‌عنوان نقطه شروع، نه پاداش

هلسینکی در سال‌های اخیر به الگویی جهانی در مقابله با بی‌خانمانی تبدیل شده است. از سال ۲۰۰۸، این شهر با اجرای مدل «مسکن اول» توانسته است بی‌خانمانی مزمن را تا ۳۵ درصد کاهش دهد و خوابیدن در خیابان‌ها را به صفر برساند. در این مدل، برخلاف رویکردهای سنتی، مسکن دائمی نه به‌عنوان پاداشی پس از ترک اعتیاد یا یافتن شغل بلکه به‌عنوان نخستین گام به افراد بی‌خانمان ارائه می‌شود. این تغییر بنیادین در سیاست‌گذاری، به افراد اجازه می‌دهد تا در محیطی امن و پایدار، سایر مشکلات خود را مدیریت کنند.

گلاسگو؛ مداخله فوری و مشارکت اجتماعی

شهر گلاسگو در اسکاتلند یکی از نخستین شهرهایی بود که به ابتکار جهانی «مکانی برای زندگی» از مؤسسه بین‌المللی بی‌خانمانی پیوست که با هدف حذف بی‌خانمانی خیابانی از طریق مداخلات چندلایه و مبتنی بر شواهد طراحی شده بود. گلاسگو با بهره‌گیری از این چهارچوب، توانست در مدت کوتاهی بی‌خانمانی خیابانی قابل مشاهده را تا ۷۵ درصد کاهش دهد؛ به‌طوری‌که در پایان پروژه، کمتر از هفت نفر در مرکز شهر بی‌سرپناه بودند. این دستاورد در کشوری با چالش‌های اقتصادی، بحران مسکن و فشارهای ناشی از مهاجرت، بسیار چشمگیر تلقی شد.

لیسبون؛ ادغام اجتماعی با محوریت تجربه زیستن

لیسبون با اجرای برنامه «این یک خانه است» توسط سازمان مردمی CRESCER، رویکردی انسانی و مشارکتی در مقابله با بی‌خانمانی مزمن به کار گرفته است. این برنامه تاکنون توانسته است ۱۳۱ فرد بی‌خانمان مزمن را در مسکن پایدار اسکان دهد و پس از گذشت ۹ سال، حدود ۹۰ درصد آن‌ها همچنان در خانه‌های خود باقی مانده‌اند. این نرخ حفظ سکونت، یکی از بالاترین نرخ‌ها در اروپا محسوب می‌شود.

وین؛ ثبات اجتماعی با مدل مسکن عمومی غیرسوداگرانه

وین سال‌هاست که به‌عنوان یکی از موفق‌ترین شهرهای اروپا در کنترل بازار اجاره و مقابله با سوداگری مسکن شناخته می‌شود. مدل «مسکن اجتماعی وین» که از دهه ۱۹۲۰ پایه‌گذاری شده است، اکنون حدود ۶۰ درصد از جمعیت شهر را دربر می‌گیرد؛ به‌طوری‌که اکثریت ساکنان در واحدهای یارانه‌ای یا تحت مدیریت سازمان‌های غیرانتفاعی زندگی می‌کنند. این ساختار موجب شده است اجاره‌ها به‌طور میانگین ۲۷ درصد کمتر از بازار آزاد باشد و فشار اقتصادی بر خانوارها کاهش پیدا کند.

بارسلونا؛ مقابله با سوداگری در قلب شهری گردشگرپذیر

بارسلونا با فشارهای مضاعف ناشی از گردشگری، مهاجرت سرمایه و گران‌سازی محله‌ها روبه‌رو است. در پاسخ به این چالش‌ها، شهرداری این شهر از سال ۲۰۱۶ طرح «حق به مسکن» را اجرا کرده است که مجموعه‌ای از سیاست‌های مداخله‌گرانه برای کنترل بازار مسکن و افزایش دسترسی به واحدهای مقرون‌به‌صرفه را دربر دارد.

پاداش یا ترافیک! برنده کدام است؟

رشد سریع شهرنشینی، افزایش مالکیت خودروهای شخصی و تشدید بحران‌های زیست‌محیطی در سال‌های اخیر شهرهای آسیایی را با چالش‌های جدی در حوزه حمل‌ونقل شهری روبه‌رو کرده است. ازدحام ترافیک، آلودگی هوا و نابرابری در دسترسی به خدمات جابه‌جایی، نه‌تنها کیفیت زندگی شهروندان را تهدید می‌کند، بلکه مانعی بزرگ در مسیر توسعه پایدار شهری به‌شمار می‌رود.

در پاسخ به این چالش‌ها، دولت‌های محلی و ملی در آسیا مجموعه‌ای از طرح‌های نوآورانه را اجرا کرده‌اند که با بهره‌گیری از فناوری‌های دیجیتال، مشوق‌های مالی و تحلیل داده‌های رفت‌وآمد، به‌دنبال تغییر رفتار سفر شهروندان و تقویت جایگاه حمل‌ونقل عمومی در زندگی روزمره هستند. این طرح‌ها از مدل‌های سنتی یارانه‌ای فراتر رفته و به سمت الگوهای پاداش مبتنی بر داده حرکت کرده‌اند. از سنگاپور تا بانکوک، شهرها با ادغام سیستم‌های پرداخت باز، اعتبارهای جابه‌جایی و پلتفرم‌های سبک زندگی، تجربه سفر شهری را شخصی‌سازی کرده‌اند.

سرمایه‌گذاری ۶۰ میلیارد دلاری سنگاپور

سنگاپور در ژانویه ۲۰۲۵، برنامه سفرهای هوشمند شهری (TSJ) را با هدف کاهش ازدحام در ساعات اوج و تشویق استفاده منظم از حمل‌ونقل عمومی بازطراحی کرد. این برنامه به شهروندانی که زمان سفر خود را تغییر دهند یا مسیرهای خلوت‌تر را انتخاب کنند، امتیاز و پاداش مالی ارائه می‌دهد. هر ۵۰۰ امتیاز TSJ معادل پنج دلار نقدی است و امتیازها از طریق انتخاب سفرهای زودتر، استفاده از اتوبوس به‌جای خودرو شخصی، یا انتخاب مسیرهای کم‌ترافیک به‌دست می‌آیند.

برنامه «سفرهای هوشمند شهری» در سنگاپور با پلتفرم پرداخت یکپارچه «سفر آسان» ادغام شده است که به کاربران امکان اتصال کارت‌های اعتباری شخصی را می‌دهد. مسافران از طریق این سیستم، می‌توانند تا ۱۰ درصد بازگشت وجه یا ۱.۴ مایل سفر هوایی به‌ازای هر دلار سنگاپور هزینه‌شده دریافت کنند. این برنامه همچنین با پلتفرم «هی‌مکس (HeyMax)» همکاری دارد که یک اکوسیستم پاداش دیجیتال و سبک زندگی است و با هدف تشویق رفتارهای پایدار شهری طراحی شده است.

کاربران با استفاده از حمل‌ونقل عمومی، بین سه تا شش مایل هی‌مکس به‌ازای هر دلار سنگاپور کسب می‌کنند که قابل تبدیل به خدماتی همچون رزرو پرواز، اقامت در هتل یا خریدهای تفریحی است. افزون بر این، قرعه‌کشی‌های فصلی با جوایزی تا سقف ۲۰۰ هزار مایل برگزار می‌شود تا مشارکت بلندمدت کاربران تقویت شود.

دولت سنگاپور در بودجه ملی ۲۰۲۵ اعلام کرده است که طی دهه آینده بیش از ۶۰ میلیارد دلار سنگاپور در توسعه شبکه ریلی سرمایه‌گذاری خواهد کرد. هدف این سرمایه‌گذاری، رساندن ۸۰ درصد خانوارها به فاصله کمتر از ۱۰ دقیقه پیاده‌روی تا ایستگاه قطار است. این طرح‌ها شامل ساخت خطوط جدید، ارتقای ایستگاه‌ها و توسعه زیرساخت‌های پرداخت دیجیتال هستند.

سنگاپور با این اقدامات، نه‌تنها تجربه سفر شهری را به‌صورت انگیزشی طراحی کرده است، بلکه با تحلیل داده‌های پرداخت، به بهینه‌سازی زمان‌بندی و مدیریت جریان ترافیک کمک می‌کند. این مدل، الگویی برای سایر شهرهای آسیایی در مسیر حمل‌ونقل هوشمند و پایدار است.

اعتبارهای جاکارتا برای تردد دیجیتال و همکاری با مسترکارت

شهرداری جاکارتا در چهارچوب برنامه راهبردی «تحرک شهر هوشمند»، پلتفرمی دیجیتال برای اعطای اعتبارهای جابه‌جایی راه‌اندازی کرده است که هدف آن تغییر الگوی سفر شهروندان از خودروهای شخصی به حمل‌ونقل عمومی و پاک است. این طرح بخشی از چشم‌انداز بلندمدت جاکارتا برای کاهش ترافیک، بهبود کیفیت هوا و ارتقای عدالت حمل‌ونقل در یکی از پرترافیک‌ترین پایتخت‌های جنوب شرق آسیاست.

بر اساس این طرح، شهروندانی که به‌جای خودروی شخصی از اتوبوس‌های برقی، قطار شهری یا قطار سبک شهری استفاده کنند، در هر سفر بین ۵ تا ۱۵ واحد اعتبار تردد دریافت می‌کنند. این اعتبارها به‌صورت خودکار در اپلیکیشن موبایلی «حرکت جاکارتا» ثبت می‌شوند و قابل تبدیل به خدمات متنوعی از جمله خرید بلیت‌های ماهانه یا هفتگی حمل‌ونقل عمومی، اجاره دوچرخه‌های اشتراکی یا اسکوترهای برقی، تخفیف در خدمات حمل‌ونقل هوشمند همچون تاکسی‌های اشتراکی یا ون‌های برقی و اعتبار خرید در فروشگاه‌های همکار با شهرداری هستند.

در سه‌ماهه نخست اجرای این طرح، بیش از ۱.۲ میلیون سفر مشمول اعتبار ثبت شده است که نشان‌دهنده استقبال قابل‌توجه شهروندان از این مدل انگیزشی است. طبق گزارش شهرداری، ۳۸ درصد از کاربران فعال این طرح، پیش‌تر به خودروی شخصی وابسته بودند و اکنون به‌صورت منظم از حمل‌ونقل عمومی استفاده می‌کنند.

ادغام کامل پرداخت‌های باز در حمل‌ونقل شهری سئول

شهر سئول در اجلاس «پرداخت‌های حمل‌ونقل آسیا اقیانوسیه ۲۰۲۵» اعلام کرد که سیستم پرداخت باز خود را به‌طور کامل در تمام خدمات حمل‌ونقل عمومی و اشتراکی گسترش داده است. این سیستم به شهروندان و گردشگران اجازه می‌دهد تا با استفاده از هر کارت بانکی یا کیف پول دیجیتال از جمله سامانه‌های پوشیدنی همچون ساعت‌های هوشمند، هزینه سفر خود را پرداخت کنند.

بر اساس گزارش شهرداری سئول، بیش از ۷۵ درصد سفرهای شهری در نیمه اول سال ۲۰۲۵ از طریق پرداخت‌های باز انجام شده‌اند. این رقم نسبت به سال ۲۰۲۳، رشد ۲۵ درصدی را نشان می‌دهد. هدف این طرح، افزایش دسترسی، کاهش چالش‌های پرداخت و جذب نسل جوان به حمل‌ونقل عمومی است.

شهر هفت‌تپه جهان کدام است؟

لقب «شهر هفت‌تپه» به رم، پایتخت ایتالیا، تعلق دارد. این شهر بر هفت تپه کوچک بنا شد و بعدها به مرکز یکی از بزرگ‌ترین امپراتوری‌های تاریخ تبدیل شد. اسامی این تپه‌ها عبارت از آونتین، کائلیان، کاپیتولین، اسکویلیلین، پالاتین، کویرینال و ویمینال است. هر یک از این تپه‌ها داستانی منحصر به‌فرد از اسطوره، معماری، دین و سیاست را در دل خود جای داده و در شکل‌گیری هویت رم نقش اساسی داشته‌اند.

افسانه پیدایش رم به سال ۷۵۳ پیش از میلاد بازمی‌گردد، زمانی که دو برادر دوقلو، رومولوس و رموس، که طبق روایت‌ها توسط یک گرگ ماده بزرگ شده بودند، تصمیم گرفتند شهری نو بنا کنند. رومولوس، تپه پالاتین را به‌عنوان محل ساخت شهر انتخاب کرد و نخستین سنگ‌بنای رم را در آنجا نهاد. به‌تدریج، ساکنان تپه‌های مجاور همچون کاپیتولین و آونتین نیز به این اجتماع پیوستند و مجموعه‌ای از روستاهای پراکنده در دل جنگل‌ها و کنار رودها، به شهری واحد تبدیل شد که بعدها به مرکز تمدن روم باستان و نماد قدرت جهانی بدل شد.

روایت تپه‌ها؛ از اسطوره تا واقعیت

هر یک از هفت تپه رم، بخشی از تاریخ و اسطوره‌های این شهر را در خود دارد:

پالاتین قدیمی‌ترین و مشهورترین تپه رم است که به‌عنوان محل تأسیس شهر توسط رومولوس شناخته می‌شود. در دوره امپراتوری رم، این تپه محل ساخت کاخ‌های باشکوه و معابد سلطنتی بود. یافته‌های باستان‌شناسی از خانه‌های قرن نهم پیش از میلاد، گواهی بر قدمت این مکان به‌عنوان زادگاه رم هستند.

کاپیتولین مرکز مذهبی و سیاسی رم باستان بود و معبد بزرگ ژوپیتر بر این تپه قرار داشت. امروزه، موزه‌های کاپیتولین و بناهای رنسانسی طراحی‌شده توسط میکل‌آنژ، این تپه را به یکی از نقاط فرهنگی برجسته رم تبدیل کرده‌اند.

آونتین تپه‌ای آرام که در گذشته محل سکونت مردم عادی رم بود. باغ‌های پرتقال زیبا و کلیساهای تاریخی همچون سانتا سابینا، از جاذبه‌های این منطقه هستند. چشم‌انداز پانورامای رم از این تپه، به‌ویژه از طریق «سوراخ کلید» معروف کلیسای شوالیه‌های مالت، شهرت جهانی دارد.

کائلیان محل سکونت خانواده‌های اشرافی رم در دوران باستان بود. ویلاهای مجلل، حمام‌های عمومی و کلیساهای اولیه مسیحی در این تپه ساخته شدند. کلیسای سنت جان و پل و بقایای باستانی، هنوز هم شکوه گذشته را به نمایش می‌گذارند.

اسکویلیلین بزرگ‌ترین تپه رم است که به نقاشی‌های دیواری، خانه‌های باستانی و باغ‌های رومی شهرت دارد. در دوران امپراتوری، این منطقه پرجنب‌وجوش با بازارها و تئاترها پر شده بود. بقایای کاخ طلایی نرون هنوز در این تپه قابل مشاهده هستند.

کویرینال بلندترین تپه رم است که امروزه به یکی از مراکز مهم حکومتی تبدیل شده است. کاخ کویرینال که پیش‌تر محل اقامت سلطنتی بود، اکنون دفتر رسمی رئیس‌جمهور ایتالیاست. خیابان‌های شیک و میدان‌های دل‌نشین این منطقه، ترکیبی از شکوه تاریخی و مدرنیته را ارائه می‌دهند.

ویمینال کوچک‌ترین تپه رم، اما میزبان بناهای تاریخی مهمی چون حمام‌های دیوکلتیان، یکی از بزرگ‌ترین حمام‌های عمومی رم باستان است، همچنین تئاتر اپرای رم در این منطقه قرار دارد که نشان‌دهنده پیوند هنر و تاریخ در این شهر است.

آمریکای لاتین در خط مقدم انقلاب حمل‌ونقل پاک شهری

روند جایگزینی اتوبوس‌های دیزلی با ناوگان تمام‌برقی در آمریکای لاتین به نقطه‌ای تاریخی رسیده است. طی پنج سال گذشته، شمار اتوبوس‌های برقی فعال در کشورهای منطقه از حدود ۱۳۰۰ دستگاه به بیش از ۷۰۰۰ دستگاه افزایش یافته است؛ رشدی بی‌سابقه که این قاره را در ردیف پیشروترین مناطق جهان در گذار به ناوگان حمل‌ونقل بدون آلایندگی قرار داده است.

شهر سانتیاگو، پایتخت شیلی، در صدر این تحول قرار دارد و اکنون بزرگ‌ترین ناوگان اتوبوس‌های برقی خارج از چین را در اختیار دارد. مقامات محلی اعلام کرده‌اند که تا سال ۲۰۲۶، حدود دوسوم از ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهر برقی خواهد شد و تعداد پایانه‌های شارژ نیز از ۲۹ به ۵۶ ایستگاه افزایش می‌یابد. در بوگوتا، پایتخت کلمبیا، نوسازی ناوگان با سرعت در حال انجام است؛ صدها اتوبوس دیزلی قدیمی از چرخه خارج شده و جای خود را به وسایل نقلیه برقی داده‌اند. در همین حال، سائوپائولو، قطب اقتصادی برزیل، با هدف‌گذاری برای استقرار دست‌کم ۲۶۰۰ اتوبوس برقی تا پایان سال ۲۰۲۴، گام‌های بلندی در مسیر کاهش آلایندگی و بهبود کیفیت هوای شهری برداشته است.

بر اساس داده‌های نهادهای مستقل، اتوبوس‌های برقی در کشورهای برزیل و کلمبیا حدود ۷۷ تا ۷۸ درصد کمتر از اتوبوس‌های دیزلی گازهای گلخانه‌ای منتشر می‌کنند و این رقم در شیلی به حدود ۶۹ درصد می‌رسد. چنین کاهش چشمگیری در آلایندگی، تأثیر مستقیم بر سلامت شهروندان و کیفیت هوای شهری دارد و از سوی دیگر، موجب صرفه‌جویی چشمگیر در هزینه‌های سوخت و نگهداری می‌شود. در شهر سانتیاگو، برآوردها نشان می‌دهد هزینه بهره‌برداری از ناوگان برقی حداقل ۶۵ درصد کمتر از مدل‌های دیزلی است.

افزون بر مزایای زیست‌محیطی، این گذار عظیم اقتصادی موجب شکل‌گیری مدل‌های جدید سرمایه‌گذاری و همکاری میان دولت‌ها و بخش خصوصی شده است. شهرهای منطقه با بهره‌گیری از قراردادهای نوآورانه، اجاره‌های بلندمدت و مدل‌های «برقی‌سازی به‌عنوان خدمت»، در حال جذب سرمایه‌گذاران داخلی و بین‌المللی برای توسعه زیرساخت‌های شارژ، تعمیرگاه‌های تخصصی و مراکز نگهداری ناوگان هستند.

با وجود این پیشرفت‌ها، چالش‌هایی همچنان باقی است. هزینه اولیه خرید اتوبوس‌های برقی هنوز بالاتر از مدل‌های دیزلی است و گسترش زیرساخت‌های شارژ به ویژه در شهرهای متوسط و کوچک نیازمند سرمایه‌گذاری کلان و برنامه‌ریزی دقیق است. از سوی دیگر، میزان پاکی شبکه برق در کشورهای مختلف نقش تعیین‌کننده‌ای در میزان واقعی کاهش آلایندگی دارد.

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد تا سال ۲۰۳۰، تعداد اتوبوس‌های برقی در شهرهای بزرگ آمریکای لاتین از مرز ۲۵ هزار دستگاه عبور خواهد کرد. دولت‌ها نیز در حال تدوین سیاست‌هایی برای نوسازی کامل ناوگان هستند؛ از جمله شیلی که هدف‌گذاری کرده تا از سال ۲۰۳۵ تمامی خریدهای جدید ناوگان حمل‌ونقل عمومی خود را به وسایل نقلیه بدون آلایندگی اختصاص دهد و تا حدود سال ۲۰۴۰ ناوگانش به طور کامل برقی شود.

امروز، خیابان‌های آمریکای لاتین به آزمایشگاه زنده آینده‌ای پاک‌تر و کم‌صداتر تبدیل شده‌اند؛ آینده‌ای که در آن اتوبوس‌های برقی نه فقط نشانه پیشرفت فناورانه، بلکه نماد اراده سیاسی، مدیریت هوشمند شهری و تعهد واقعی به توسعه پایدار هستند.

پیاده‌راه نگوین هوئه شاهراه گردشگری هوشی مین

دولت ویتنام و شهرداری هوشی‌مین در سال‌های اخیر، برنامه‌ای جامع برای توسعه صنعت گردشگری این شهر اجرا کرده‌اند. این برنامه بر سه محور اصلی استوار است: تنوع‌بخشی به جاذبه‌ها، ترویج گردشگری فرهنگی و تاریخی و حرکت به‌سوی گردشگری پایدار و هوشمند.

هوشی‌مین با بهره‌گیری از تاریخ غنی خود، تلاش می‌کند چهره‌ای تازه از گذشته‌اش ارائه دهد. بازسازی و مرمت بناهای تاریخی دوران استعمار فرانسه مانند کلیسای نوتردام، اداره پست مرکزی و کاخ استقلال، بخشی از این رویکرد است. در کنار این، تورهای موضوعی برای بازدید از تونل‌های «کوچی» و موزه‌های مربوط به جنگ ویتنام طراحی شده‌اند تا بازدیدکنندگان با لایه‌های تاریخی و فرهنگی شهر آشنا شوند.

با این حال، شهر تنها به گذشته خود تکیه نکرده است. مقامات محلی با توسعه فضاهای سبز، راه‌اندازی مسیرهای دوچرخه‌سواری و ارتقای سیستم حمل‌ونقل عمومی، تجربه‌ای دلپذیر و پایدار برای گردشگران ایجاد کرده‌اند. پروژه‌های جدیدی مانند خیابان پیاده‌روی «نگوین هوئه» و بازسازی بازارهای سنتی برای تقویت تعامل اجتماعی و جذب گردشگران داخلی و خارجی در حال اجراست.

خیابان نگوین هوئه، واقع در منطقه یک شهر هوشی‌مین، با طول تقریبی ۶۷۰ متر، یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین خیابان‌های پیاده‌روی ویتنام است. این خیابان که پیش‌تر مسیر عبور خودروها بود، از سال ۲۰۱۵ به یک مسیر کاملاً پیاده‌رو تبدیل شد تا فضایی امن و دلپذیر برای گردشگران و شهروندان ایجاد کند و همزمان جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی شهر را به نمایش بگذارد.

این خیابان به افتخار امپراتور نگوین هوئه، یکی از قهرمانان ملی ویتنام که در قرن هجدهم کشور را متحد کرد، نام‌گذاری شده است. نگوین هوئه در کنار رودخانه سایگون و در مجاورت بناهای تاریخی شاخصی مانند تالار اپرای سایگون، ساختمان شهرداری و هتل‌ها و بانک‌های دوران استعمار فرانسه قرار دارد. معماری این منطقه، ترکیبی از ساختمان‌های کلاسیک فرانسوی و برج‌های مدرن است که تجربه‌ای بصری و تاریخی منحصر به فرد برای بازدیدکنندگان فراهم می‌آورد.

خیابان نگوین هوئه با ایجاد فضاهای فرهنگی و تفریحی، به مرکز رویدادها و جشنواره‌های شهری بدل شده است. تالار اپرا، به عنوان یک شاهکار معماری، میزبان اجراهای بین‌المللی، نمایش‌های محلی و برنامه‌های فرهنگی است و ساختمان شهرداری با نورپردازی‌های شبانه، تصویری بی‌نظیر برای گردشگران خلق می‌کند. در طول سال، این خیابان میزبان نمایشگاه‌های موقت، نصب آثار هنری و نورپردازی‌های ویژه است که به ویژه در ایام سال نو و تعطیلات ملی جلوه‌ای خیره‌کننده پیدا می‌کند.

دبی پیشتاز گردشگری خاورمیانه و آفریقا در سال ۲۰۲۴

گردشگری بین‌المللی در منطقه خاورمیانه و آفریقا در سال ۲۰۲۴ رشد قابل‌توجهی را تجربه کرد و با رسیدن به رقم ۹۸ میلیون اقامت شبانه بین‌المللی، از سطح پیش از همه‌گیری کرونا فراتر رفت. بر اساس داده‌های جدید، ورود گردشگران به این منطقه نسبت به سال قبل از آن ۱۰.۳ درصد افزایش داشته است و در مقایسه با سال ۲۰۱۹، رشدی ۲۲ درصدی را نشان می‌دهد.

بخش عمده این رشد به منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا اختصاص دارد که ۸۴ درصد از کل ورود گردشگران را به خود جذب کرده است. سهم جنوب صحرای بزرگ آفریقا نیز در این میان به ۱۶ درصد رسیده است. از میان ۴۲ مقصد گردشگری بررسی‌شده، ۳۰ مقصد برتر میزبان ۹۴ میلیون گردشگر بوده‌اند که حدود ۹۵ درصد از کل گردشگران منطقه را شامل می‌شود.

دبی در صدر این فهرست بار دیگر عنوان پربازدیدترین مقصد گردشگری خاورمیانه و آفریقا را از آن خود کرد؛ جایگاهی که از زمان آغاز ثبت داده‌ها در سال ۲۰۰۹ تاکنون بی‌رقیب مانده است. پس از دبی، شهر مکه در عربستان سعودی و کشور بحرین در رتبه‌های دوم و سوم قرار گرفته‌اند. دوحه، پایتخت قطر نیز که پیش‌تر از فهرست حذف شده بود، اکنون در رتبه چهارم قرار دارد.

از سوی دیگر، بخش آفریقایی با ظهور مقاصدی همچون سوسه و تونس در شمال و کیپ‌تاون، ژوهانسبورگ، داکار و آکرا در جنوب و غرب، روندی رو به رشد را تجربه می‌کند. کارشناسان این جهش را نشانه‌ای از گسترش اکوتوریسم و افزایش علاقه گردشگران به سفرهای فرهنگی و طبیعی در آفریقا می‌دانند. در بخش جنوب صحرای آفریقا، آفریقای جنوبی عملکرد درخشانی داشته و با شش مقصد در میان ۳۰ مقصد برتر منطقه، جایگاه ویژه‌ای به خود اختصاص داده است. قاهره و جیزه در مصر به‌عنوان مقاصد تاریخی پرطرفدار شمال آفریقا، سهم قابل‌توجهی از بازار گردشگری را حفظ کرده‌اند.

در عربستان سعودی، شهرهای مکه، مدینه و ریاض شاهد رشد چشمگیری در جذب گردشگران بوده‌اند؛ رشدی که به گفته تحلیلگران، نتیجه مستقیم گسترش ویزای توریستی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های مذهبی و تفریحی این کشور است.

تمرکز اصلی گردشگری منطقه در حالت کلی همچنان در سه محور خلیج فارس، شمال آفریقا و آفریقای جنوبی قرار دارد. در حالی‌که امارات در جذب گردشگر لوکس پیشتاز مانده، مصر و تونس با میراث تاریخی خود گردشگران فرهنگی را جذب می‌کنند و کشورهای جنوب صحرای آفریقا در مسیر تبدیل شدن به مقاصد جدید سافاری و طبیعت‌گردی قرار گرفته‌اند.

افزایش چشمگیر ورود گردشگران به خاورمیانه و آفریقا نشان می‌دهد این منطقه نه‌تنها از تبعات همه‌گیری کرونا عبور کرده، بلکه با جذب میلیون‌ها گردشگر بین‌المللی، به یکی از پیشران‌های اصلی رشد صنعت گردشگری جهانی تبدیل شده است؛ جایی که دبی همچنان در مرکز توجه و به‌عنوان قلب تپنده گردشگری منطقه می‌تپد.

روایت چهار شهر که نسخه گرانی خانه و اجاره‌نشینی را پیچیدند

روند پرشتاب شهرنشینی در قرن بیست‌ویکم، چالش‌های جدی در حوزه مسکن شهری به‌ویژه بی‌خانمانی و افزایش افسارگسیخته اجاره‌بها را به‌همراه داشته است. در شرایطی که پدیده‌هایی چون گران‌شدن محله‌ها و جابه‌جایی جمعیتی در بسیاری از نقاط جهان به بحران‌های اجتماعی دامن زده‌اند، شهرهای آسیایی با زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ویژه خود، با جلوه‌های متفاوتی از این چالش‌ها روبه‌رو هستند.

بحران‌های مسکن شهری، به‌ویژه در کلان‌شهرهای در حال رشد، ارتباطی مستقیم و ساختاری با پدیده گران‌شدن محله‌ها دارند. در این پدیده، ورود گروه‌های جدید با توان اقتصادی یا فرهنگی بالاتر، موجب افزایش مطلوبیت اجتماعی و اقتصادی یک منطقه می‌شود. افزایش مطلوبیت، به‌طور طبیعی قیمت املاک را بالا می‌برد و در نهایت، جمعیت‌های آسیب‌پذیر از جمله خانوارهای کم‌درآمد، سالمندان، مهاجران یا گروه‌های خلاق از آن مناطق رانده می‌شوند. این چرخه به جابه‌جایی جمعیتی منجر می‌شود و شکاف‌های فضایی و اجتماعی را تشدید می‌کند.

تأمین دولتی مسکن و ثبات ساختاری، سنگاپور

سنگاپور یکی از موفق‌ترین نمونه‌های جهانی در زمینه کاهش بی‌خانمانی و کنترل قیمت مسکن است. از دهه ۱۹۶۰، دولت این کشور از طریق «هیئت توسعه مسکن (HDB)» اقدام به ساخت و مدیریت بخش عمده‌ای از واحدهای مسکونی کرد. برخلاف بسیاری از کشورها که مالکیت مسکن در اختیار بخش خصوصی قرار دارد، دولت سنگاپور از طریق این هیئت بیش از ۷۸ درصد از واحدهای مسکونی کشور را می‌سازد و مدیریت می‌کند. نتیجه این مداخله گسترده، نرخ مالکیت بسیار بالاست؛ به‌طوری‌که حدود ۸۹ درصد از خانوارهای سنگاپوری مالک خانه خود هستند که یکی از بالاترین نرخ‌های مالکیت در جهان به‌شمار می‌رود.

افزون بر این، دولت با حذف واسطه‌های بازار آزاد، از نوسانات شدید اجاره جلوگیری کرده است. حدود ۱۱ درصد از خانوارها در واحدهای اجاره‌ای زندگی می‌کنند که شامل اجاره در بازار خصوصی یا اجاره ثانویه واحدهای HDB است. این گروه به‌طور عمده شامل مهاجران، کارگران خارجی و برخی گروه‌های کم‌درآمد است. عرضه گسترده مسکن دولتی موجب شده است که اجاره‌ها در سطحی قابل‌قبول باقی بمانند و نوسانات شدید قیمت کمتر مشاهده شود.

بازار پویا با بی‌خانمانی محدود، توکیو

توکیو با وجود کنترل محدود بر اجاره‌بها، توانسته است یکی از پایدارترین و متعادل‌ترین بازارهای مسکن در آسیا را حفظ کند. قوانین کنترل اجاره در این شهر به خانه‌های قدیمی پیش از سال ۱۹۴۶ محدود می‌شوند و بخش اعظم بازار تحت مکانیزم‌های آزاد عرضه و تقاضا فعالیت می‌کند. این ساختار، برخلاف بسیاری از کلان‌شهرهای جهانی، به دولت اجازه داده است تا با تمرکز بر افزایش عرضه، از مداخله مستقیم در قیمت‌گذاری اجتناب و در عین حال، ثبات نسبی را در بازار حفظ کند.

عامل کلیدی موفقیت توکیو، انعطاف‌پذیری مقررات ساخت‌وساز و نرخ بالای تولید واحدهای جدید است. طبق داده‌های منتشرشده در سال ۲۰۲۵، توکیو سالانه بیش از ۱۴۰ هزار واحد مسکونی جدید تولید می‌کند که بخش قابل‌توجهی از آن‌ها در مناطق مرکزی و پرتراکم شهر ساخته می‌شوند. این سطح از عرضه موجب شده است در رویارویی با افزایش تقاضا چه از سوی جمعیت داخلی و چه از سوی سرمایه‌گذاران خارجی، قیمت‌ها به‌جای جهش ناگهانی، به‌صورت تدریجی و قابل‌کنترل تنظیم شوند. به این ترتیب، نرخ جابه‌جایی جمعیتی و بی‌خانمانی در توکیو در سطح پایین باقی مانده است.

ترکیب اجاره‌سپاری و مسکن اجتماعی، سئول

سئول، پایتخت کره جنوبی، با بهره‌گیری از ترکیبی از مدل‌های سنتی اجاره‌سپاری و سیاست‌های مدرن تأمین مسکن اجتماعی، توانسته است بخشی از فشار بازار مسکن را کنترل کند. یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد بازار اجاره در کره جنوبی، نظام «جونسه» است که در آن مستأجر به‌جای پرداخت اجاره ماهانه، مبلغی معادل ۵۰ تا ۸۰ درصد ارزش ملک را به‌صورت سپرده در اختیار مالک قرار می‌دهد و در طول دوره قرارداد بدون پرداخت اجاره در ملک سکونت می‌کند. در پایان قرارداد، مالک موظف است کل مبلغ سپرده را بازگرداند، مگر اینکه قرارداد زودتر از موعد از سوی مستأجر فسخ شود.

این مدل اگرچه در ظاهر به نفع مستأجران است، اما نیازمند سرمایه اولیه بسیار بالا است و در سال‌های اخیر با افزایش قیمت املاک، دسترسی به آن برای بسیاری از خانوارهای کم‌درآمد دشوار شده است. با این حال، جونسه همچنان حدود نیمی از قراردادهای اجاره در سئول را تشکیل می‌دهد و نقش مهمی در کاهش فشار اجاره ماهانه ایفا می‌کند. از منظر اقتصادی، این سپرده‌ها به‌عنوان نوعی وام بدون بهره برای مالکان عمل می‌کنند که می‌توانند آن را در بازار سرمایه‌گذاری کنند.

آزادسازی بازار با مداخله تنظیمی، دبی

دبی به‌عنوان یکی از پویاترین و پرشتاب‌ترین شهرهای خاورمیانه، در حوزه مسکن رویکردی بازارمحور به‌کارگرفته است که با مداخلات تنظیمی هدفمند همراه شده است. برخلاف بسیاری از شهرهای جهانی که کنترل اجاره را از طریق سقف‌گذاری مستقیم اعمال می‌کنند، دبی از «شاخص اجاره» بهره می‌برد. این ابزار توسط «اداره اراضی دبی» طراحی شده است و به‌صورت دوره‌ای به‌روزرسانی می‌شود. این شاخص، بر اساس موقعیت جغرافیایی، نوع ملک و وضعیت بازار، سقف مجاز افزایش اجاره‌بها را برای هر منطقه تعیین می‌کند و کنترل بازار را به‌صورت نرم و انعطاف‌پذیر در دست دارد.

این سیاست به‌ویژه در مناطقی با تقاضای بالا همچون دبی مارینا، داون‌تاون و جمیرا توانسته است از جهش‌های ناگهانی قیمت جلوگیری کند و امنیت نسبی برای مستأجران فراهم آورد. ساخت‌وساز گسترده و توسعه زیرساخت‌های شهری نیز به تعادل نسبی میان عرضه و تقاضا کمک کرده است. قیمت املاک مسکونی در دبی در سال ۲۰۲۴، به‌طور متوسط ۱۱.۶۲ درصد افزایش داشته است که بخشی از آن ناشی از رشد تقاضای داخلی و بین‌المللی بوده است. با این حال، ساخت پروژه‌های جدید در مناطق در حال توسعه همچون دبی‌لند، سیلیکون‌اویسیس و الخوانیج، موجب شده است فشار تقاضا در مناطق مرکزی کاهش پیدا کند و بازار به‌صورت متوازن‌تر عمل کند.

بهترین مقصد جهان برای علاقه‌مندان به دورکاری کجاست؟

سبک زندگی دیجیتال نومدی که در آن افراد می‌توانند از هر نقطه‌ای از جهان به‌صورت دورکار فعالیت کنند، هرچند از دهه ۱۹۹۰ مطرح بوده، پس از همه‌گیری کرونا در سال ۲۰۲۰ به‌طور چشمگیری گسترش پیدا کرده است. هرچند بعضی کارشناسان در واقع‌گرایی رؤیای «کار از هر کجا» تردید دارند، این سبک زندگی همچنان یکی از گرایش‌های پرطرفدار سال‌های اخیر است.

در جدیدترین گزارش «راهکارهای شهروند جهانی Global Citizen Solutions»، شش شاخص اصلی شامل شهروندی و امکان جابه‌جایی (Mobility)، اقتصاد (هزینه‌های زندگی)، نوآوری و فناوری (سرعت و دسترسی به اینترنت)، کیفیت زندگی، زیرساخت‌های کاری و محیط اجتماعی در کشورهای مختلف بررسی شده است تا مناسب‌ترین مقصدها برای دیجیتال نومدها در سال ۲۰۲۵ معرفی شوند.

بر اساس این ارزیابی، اسپانیا با امتیاز کلی ۹۹.۶۷ در جایگاه نخست قرار گرفت. این کشور به‌ویژه در شاخص‌های فناوری و نوآوری، همچنین شهروندی و جابه‌جایی امتیازهای بالایی کسب کرده است، اما فراتر از آمار و ارقام، اسپانیا با حدود ۳۰۰ روز آفتابی در سال و آب‌وهوایی مطبوع، زندگی روزمره‌ای پرنشاط را برای ساکنانش رقم می‌زند. مناطق جنوبی این کشور همچون کاستا دل سول حتی تا ۳۲۰ روز آفتاب در سال دارند.

در شاخص کیفیت زندگی، اسپانیا امتیاز ۹۱.۵۳ را به‌دست آورده و در میان ۵۰ کشور شاد جهان جای دارد. دو شهر این کشور (سویل و والنسیا) نیز در فهرست شادترین شهرهای جهان نشریه «تایم‌اوت» دیده می‌شوند. ترکیب سواحل زیبا، شهرهای تاریخی و پرانرژی و غذاهای معروف و متنوع اسپانیایی، این کشور را به مقصدی محبوب برای کار و زندگی تبدیل کرده است.

با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که افزایش تورم و بحران مسکن در بعضی مناطق این کشور موجب نارضایتی ساکنان محلی شده است. طی دو تابستان اخیر، هزاران نفر در اعتراض به سیاست‌های دولت در زمینه گردشگری و گرانی مسکن به خیابان‌ها آمدند. بنابراین افرادی که قصد مهاجرت یا اقامت کاری در این کشور را دارند، باید به وضعیت اقتصادی و اجتماعی آن نیز توجه داشته باشند.

۱۰ مقصد برتر دیجیتال نومدها در سال ۲۰۲۵ به ترتیب عبارت‌اند از:

اسپانیا

هلند

اروگوئه

کانادا

جمهوری چک

پرتغال

فرانسه

امارات متحده عربی

آلمان

مالت

این فهرست نشان می‌دهد کشورهای اروپایی همچنان بیشترین سهم را در جذب دیجیتال نومدها دارند، به‌ویژه آن‌هایی که با ترکیبی از آب‌وهوای مناسب، زیرساخت فناوری پیشرفته و کیفیت بالای زندگی، امکان کار از راه دور را برای نیروی کار بین‌المللی فراهم کرده‌اند.

ردپای چین در توسعه آلاینده‌ترین ناوگان زغال‌سنگ جهان

اندونزی یکی از معدود کشورهایی است که همچنان به ساخت نیروگاه‌های زغال‌سنگ ادامه می‌دهد که از آلاینده‌ترین منابع تولید انرژی در جهان محسوب می‌شوند. در این میان، شرکت‌های چینی نقش پررنگی در توسعه این زیرساخت‌ها ایفا می‌کنند. با وجود آن‌که پکن در سال ۲۰۲۱ وعده داده بود حمایت مالی از پروژه‌های زغال‌سنگ در خارج از کشور را متوقف خواهد کرد، اما همچنان در ساخت و تأمین مالی نیروگاه‌های جدید زغال‌سنگ در اندونزی فعال است.

در استان بانتن اندونزی، شهر صنعتی سیلگون با چندین نیروگاه زغال‌سنگ احاطه شده است؛ به‌طوری‌که بعضی روزها، آلودگی هوا و مه‌دود ناشی از فعالیت این نیروگاه‌ها، تپه‌های اطراف شهر را از دید پنهان می‌کند. یکی از بزرگ‌ترین این تأسیسات، نیروگاه «جاوه ۷» با ظرفیت ۲۰۰۰ مگاوات است که در سال ۲۰۲۰ به‌عنوان یکی از پروژه‌های شاخص سرمایه‌گذاری چین در این منطقه به بهره‌برداری رسید.

بر اساس داده‌های پایش‌شده توسط مؤسسه مستقل «مرکز پایش جهانی انرژی»، چین طی سال‌های گذشته در ساخت و تأمین مالی ناوگان جهانی نیروگاه‌های زغال‌سنگ نقش کلیدی داشته است. در حال حاضر این نیروگاه‌ها بیش از بسیاری از کشورها، دی‌اکسید کربن تولید می‌کند و به گرمایش زمین دامن می‌زند.

اندونزی یکی از ملموس‌ترین نمونه‌های تأثیرات زیست‌محیطی ناوگان جهانی نیروگاه‌های زغال‌سنگ است که ردپای سرمایه‌گذاری‌های خارجی، به‌ویژه از سوی چین را در افزایش چشمگیر انتشار دی‌اکسید کربن و تشدید بحران اقلیمی در معرض دید قرار می‌دهد. این کشور جنوب‌شرقی آسیا یکی از بزرگ‌ترین دریافت‌کنندگان سرمایه‌گذاری در قالب طرح «کمربند و جاده» چین است که از سال ۲۰۱۳ تاکنون بیش از ۱.۳ تریلیون دلار جذب کرده است.

اندونزی اکنون صاحب چهارمین ناوگان بزرگ نیروگاه‌های زغال‌سنگ در جهان و یکی از جوان‌ترین آن‌هاست. انتشار دی‌اکسید کربن در این کشور از سال ۲۰۰۵ تاکنون بیش از دو برابر شده و اندونزی را به هفتمین آلوده‌کننده بزرگ جهان تبدیل کرده است. هرچند این توسعه زیرساختی با هدایت دولت اندونزی و حمایت مالی کشورهایی مانند ژاپن و کره جنوبی انجام شده، اما هیچ کشوری به اندازه چین در این روند نقش نداشته است.

به گفته مدیر میز چین‌اندونزی در مرکز مطالعات اقتصادی و حقوقی اندونزی، در حالی‌که بسیاری از کشورها وعده تأمین مالی پروژه‌های زغال‌سنگ را داده‌اند، اما در عمل اقدامی نکرده‌اند. در عوض شرکت‌های چینی با سرعت و بدون شروط پیچیده، منابع مالی را در اختیار اندونزی قرار داده‌اند.

با وجود تعهد رسمی رئیس‌جمهور چین، در سال ۲۰۲۱ مبنی بر توقف حمایت مالی از پروژه‌های زغال‌سنگ در خارج از کشور، شرکت‌های چینی همچنان در حال ساخت نیروگاه‌های جدید در اندونزی هستند. این روند نگرانی‌های جهانی درباره تعهدات زیست‌محیطی و آینده انرژی پاک را تشدید کرده است.

مصرف‌گرایی و ویرانی؛ چگونه فناوری سیاره ما را تهدید می‌کند؟

در لندن، نمایشگاهی با عنوان «مصرف‌گرایی و ویرانی» در فضای نمایشگاهی مستقل و نوظهور «لست شات» افتتاح شده است که با بهره‌گیری از هنر دیجیتال، مدل‌سازی‌های علمی و روایت‌های محیط‌زیستی، به بررسی پیامدهای پنهان مصرف فناوری بر مناظر طبیعی جهان می‌پردازد. این نمایشگاه، حاصل همکاری پلتفرم جهانی «بازار بازسازی‌شده (Back Market)» با پروفسور مارک مسلین، استاد علوم سامانه زمین در دانشگاه کالج لندن است. این پلتفرم بازار تخصصی فروش فناوری بازسازی‌شده و تعمیرشده است که با هدف کاهش زباله الکترونیکی و ترویج مصرف پایدار فعالیت می‌کند و با ارائه گزینه‌های مقرون‌به‌صرفه و قابل اعتماد، تلاش می‌کند فرهنگ استفاده مجدد از دستگاه‌های دیجیتال را جایگزین خریدهای مکرر و مصرف‌گرایی بی‌رویه کند.

هدف این نمایشگاه فراتر از ارائه تجربه‌ای هنری، تلاشی برای هشدار نسبت به آینده زمین در صورت تداوم مصرف‌گرایی بی‌رویه در حوزه فناوری است. آثار ارائه‌شده، با الهام از داده‌های اقلیمی و سناریوهای علمی، تصویری نمادین ترسیم می‌کنند از آنچه ممکن است در اثر بحران زیست‌محیطی رخ دهد. این تصاویر پیش‌بینی قطعی نیست، اما زنگ خطری برای بازنگری در رفتارهای مصرفی انسان به صدا درمی‌آورد.

چشم‌اندازهای در خطر؛ از ونیز تا ایگواسو

نمایشگاه «لست شات» در لندن، نه‌تنها یک تجربه هنری است، بلکه یک هشدار زیباشناختی درباره آینده زمین است. آثار هنری این نمایشگاه، با استفاده از عکاسی با گوشی‌های آیفون، هنر دیجیتال و روایت‌های تعاملی، بازدیدکنندگان را به تأمل درباره نقش خود در بحران اقلیمی دعوت می‌کنند. در این پروژه، چهار مکان نمادین انتخاب شده‌اند تا پیامدهای بالقوه بحران اقلیمی تا پایان قرن جاری را به تصویر بکشند:

ونیز، ایتالیا: شهری که با بالا آمدن سطح آب دریاها در خطر غرق شدن قرار دارد. آثار هنری نمایشگاه، ونیز را در حال فرو رفتن در آب نشان می‌دهند، با ساختمان‌هایی نیمه‌محو و قایق‌هایی که در میان خرابه‌ها شناور هستند.

آبشار ایگواسو، مرز آرژانتین و برزیل: یکی از بزرگ‌ترین آبشارهای جهان که در سناریوهای بدبینانه، با کاهش بارندگی و تخریب جنگل‌های اطراف، به جریان‌های کم‌عمق و خشک تبدیل می‌شود.

رود سن، پاریس: در آینده‌ای که مصرف فناوری کنترل نشده باقی بماند، رود سن به یک کانال آلوده و کم‌آب با زباله‌های الکترونیکی شناور و سواحل بی حیات بدل می‌شود.

ساحل گذرگاه غول‌ها، ایرلند شمالی: با فرسایش شدید و تغییرات دمایی، این ساحل سنگی نمادین ممکن است ساختار طبیعی خود را از دست بدهد و به منطقه‌ای بی‌روح و متروک تبدیل شود.

این تصاویر که توسط گروهی از هنرمندان دیجیتال خلق شده است، بر اساس مدل‌سازی‌های اقلیمی پروفسور مارک مسلین طراحی شده است. او با استفاده از داده‌های سیستم زمین، سناریوهای خوش‌بینانه و بدبینانه را برای هر منطقه بررسی کرده و نتایج را در اختیار هنرمندان قرار داده است تا به زبان بصری ترجمه شوند.

به گفته مسلین، بیشتر مردم هیچ تصوری ندارند که استفاده روزانه از گوشی‌هایشان چه تأثیری بر سیاره دارد. این بی‌خبری عمومی، یکی از موانع اصلی در مسیر تغییر رفتار مصرف‌کنندگان است. بسیاری از افراد، فناوری را به‌عنوان ابزاری بی‌ضرر و ضروری می‌بینند، در حالی‌که هر بار تعویض گوشی یا خرید لپ‌تاپ جدید، زنجیره‌ای از آسیب‌های زیست‌محیطی را فعال می‌کند.

در نمایشگاه «مصرف‌گرایی و ویرانی» یکی از محورهای اصلی، برجسته‌سازی نقش فناوری در تشدید بحران اقلیمی است که بیشتر در گفت‌وگوهای عمومی و رسانه‌ای نادیده گرفته می‌شود. برخلاف تصور رایج که فناوری را ابزاری برای حل مشکلات زیست‌محیطی می‌داند، یافته‌های علمی نشان می‌دهند که مصرف فناوری، به‌ویژه در شکل سریع و بی‌رویه آن، سهم قابل‌توجهی در تخریب محیط‌زیست دارد.

بر اساس مطالعات، مصرف فناوری حدود ۶ درصد از کل بحران اقلیمی ناشی از فعالیت‌های انسانی را تشکیل می‌دهد که دو برابر سهم صنعت هواپیمایی جهانی است. این رقم نه حاصل یک عامل منفرد، بلکه نتیجه مجموعه‌ای از فرایندهای پیچیده در چرخه عمر دستگاه‌های الکترونیکی است که هر مرحله از آن، ردپای زیست‌محیطی ویژه خود را دارد.

جهان دیگر به نیروگاه‌های برقی غول‌پیکر احتیاج ندارد

در حالی که جهان به‌سوی توسعه زیرساخت‌های پایدار و دسترسی گسترده‌تر به انرژی پاک حرکت می‌کند، ریزشبکه‌ها (Microgrids) به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های کلیدی این تحول شناخته می‌شوند. این سامانه‌های انرژی غیرمتمرکز و انعطاف‌پذیر، توانایی عملکرد مستقل از شبکه‌های ملی برق را دارند و نقش مهمی در تأمین برق مناطق دورافتاده و محروم ایفا می‌کنند.

ریزشبکه‌ها مجموعه‌ای از بارهای الکتریکی و منابع انرژی توزیع‌شده هستند که در محدوده‌ای مشخص، به‌صورت یک واحد قابل کنترل نسبت به شبکه برق عمل می‌کنند. این سامانه‌ها می‌توانند به شبکه سراسری متصل باشند یا به‌طور مستقل فعالیت کنند. اندازه آن‌ها از کاربردهای کوچک همچون پنل‌های خورشیدی خانگی تا پروژه‌های بزرگ مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر متغیر است. بعضی از ریزشبکه‌ها از باتری‌های ذخیره‌ساز برای پایداری تأمین انرژی بهره می‌برند، در حالی که بعضی دیگر فقط به منابعی همچون انرژی خورشیدی وابسته‌اند.

نقش جهانی ریزشبکه‌ها در توسعه پایدار

در سطح بین‌المللی، سازمان‌های توسعه‌ای و شرکت‌های خصوصی از ریزشبکه‌ها برای توانمندسازی جوامع و گسترش دسترسی به انرژی پاک استفاده می‌کنند. برنامه توسعه سازمان ملل متحد با حمایت مالی صندوق کویت، پروژه‌ای با عنوان «انرژی تجدیدپذیر برای بهبود دسترسی به خدمات سلامت و فرصت‌های معیشتی (HEAL)» را در پنج استان یمن راه‌اندازی کرده است. این پروژه در پاسخ به بحران مزمن قطع برق در مناطق مختلف یمن طراحی شده و هدف آن، تأمین انرژی از طریق ریزشبکه‌های خورشیدی برای جوانان کم‌درآمد و افراد حاشیه‌نشین است که نقش نان‌آور خانواده را دارند.

پروژه HEAL با تأمین انرژی پاک برای این گروه‌ها، به‌دنبال ایجاد زیرساختی برای توانمندسازی اقتصادی، افزایش اشتغال، بهبود خدمات سلامت و ارتقای کیفیت زندگی است. ریزشبکه‌های خورشیدی این طرح، به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که بتوانند به‌صورت مستقل از شبکه ملی برق عمل کنند و در برابر نوسانات و قطعی‌های مکرر مقاوم باشند. این سامانه‌ها نه‌تنها برق مورد نیاز مراکز درمانی، مدارس و واحدهای تولیدی کوچک را تأمین می‌کنند، بلکه با کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، به بهبود شرایط زیست‌محیطی نیز کمک می‌کنند. بر اساس برآوردها، حدود ۲۰۵ هزار نفر از ساکنان این پنج استان از مزایای مستقیم این پروژه بهره‌مند خواهند شد. این جمعیت شامل خانواده‌هایی است که پیش‌تر به‌دلیل نبود برق پایدار، از خدمات اولیه محروم بودند.

جمهوری دموکراتیک کنگو با وجود برخورداری از منابع آبی گسترده و ظرفیت بالای تولید برق از طریق نیروگاه‌های هیدروالکتریک، با چالش‌های جدی در زمینه دسترسی عمومی به انرژی روبه‌رو است. رشد سریع جمعیت این کشور در سال‌های اخیر از توسعه زیرساخت‌های شبکه ملی برق پیشی گرفته و موجب شده است بخش قابل‌توجهی از خانوارها از خدمات پایه انرژی محروم بمانند. بر اساس آمار سال ۲۰۲۰، فقط ۱.۶ میلیون از مجموع ۱۰ میلیون خانوار کنگویی به برق دسترسی داشتند.

در پاسخ به این بحران، مجموعه‌ای از سازمان‌های بین‌المللی از جمله آژانس تضمین سرمایه‌گذاری چندجانبه، مؤسسه مالی بین‌المللی و انجمن توسعه بین‌المللی با همکاری بخش خصوصی، طرحی گسترده برای توسعه بزرگ‌ترین پروژه ریزشبکه در قاره آفریقا را آغاز کرده‌اند. این پروژه با هدف تسریع دسترسی به برق در مناطق محروم، با تضمین مالی ۵۰.۳ میلیون دلاری از سوی آژانس تضمین سرمایه‌گذاری چندجانبه حمایت می‌شود و تا پایان سال ۲۰۲۵ قادر خواهد بود انرژی مورد نیاز حدود پنج میلیون نفر را تأمین کند. ریزشبکه‌های طراحی‌شده در این پروژه، با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و منابع انرژی پایدار، می‌توانند به‌صورت مستقل از شبکه سراسری عمل کنند و الگوی جدیدی از تاب‌آوری و پایداری انرژی را در مناطق کم‌برخوردار ارائه دهند.

رقابت جهانی شهرها برای جذب استعدادها در دوران بی‌ثباتی

شهرهای مدرن در عصر پساکرونا با چالش بزرگی روبه‌رو هستند: چگونه در میان بی‌ثباتی‌های اقتصادی، بحران‌های زیست‌محیطی و تحولات ژئوپلیتیکی، همچنان برای سرمایه‌گذاران و نیروهای متخصص جذاب باقی بمانند؟ گزارش ششم «رصدخانه جهانی شهرهای جذاب برای استعدادها» نشان می‌دهد که جذابیت شهری دیگر تنها به خدمات و زیرساخت‌ها محدود نیست، بلکه پیوندهای احساسی و تجربه زیسته شهروندان نقش تعیین‌کننده‌تری یافته‌اند.

در دنیای امروز که با بحران‌های اقتصادی، تغییرات اقلیمی، نابرابری اجتماعی و بی‌ثباتی ژئوپلیتیکی دست‌وپنجه نرم می‌کند، شهرها به میدان رقابت برای جذب و حفظ استعدادها تبدیل شده‌اند. نیروی انسانی متخصص نه‌تنها موتور محرک نوآوری و رشد اقتصادی است، بلکه عامل شکل‌گیری فرهنگ شهری، پویایی اجتماعی و تاب‌آوری در برابر بحران‌ها محسوب می‌شود. جذابیت یک شهر برای استعدادها از دو نیروی اصلی تغذیه می‌شود؛ نخست جاذبه احساسی که به میزان الهام‌بخشی، غنا و هویت فرهنگی یک شهر بستگی دارد، سپس سودآوری منطقی که در خدمات شهری، هزینه زندگی، زیرساخت‌ها و تناسب سبک زندگی خلاصه می‌شود.

شهرهای پیشرو در رقابت جهانی جذب استعدادها

در گزارش سال ۲۰۲۵ «رصدخانه جهانی شهرهای جذاب برای استعدادها»، رقابت میان شهرهای جهان برای جذب نیروهای متخصص و خلاق به نقطه‌ای حساس رسیده است. در این میان، کشورهای اروپای غربی و بعضی اقتصادهای نوظهور آسیایی توانسته‌اند جایگاه خود را در صدر جدول تثبیت کنند. پس از افت نسبی ایالات متحده در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ به‌دلیل تورم بالا، کاهش قدرت خرید و افزایش نابرابری اجتماعی، شهرهای اروپایی با تمرکز بر کیفیت زندگی، پایداری زیست‌محیطی و سیاست‌های شهری هوشمند، بار دیگر به جایگاه‌های برتر بازگشته‌اند.

امارات متحده عربی با دو شهر دبی و ابوظبی در صدر فهرست قرار گرفته است. دبی برای دومین سال متوالی رتبه نخست را از آن خود کرده و ابوظبی نیز با جهشی چشمگیر به رتبه چهارم صعود کرده است. این موفقیت حاصل ترکیب کم‌نظیری از امنیت، سودآوری اقتصادی و تجربه مثبت مهاجران در این کشور است. در اروپا، کشورهایی همچون نروژ، هلند، دانمارک، سوئیس، آلمان و اسپانیا با تمرکز بر توسعه پایدار، خدمات عمومی باکیفیت و قدرت خرید بالا، در میان ۱۰ شهر برتر قرار گرفته‌اند. زوریخ با ارتقای خدمات عمومی و تمرکز بر نوآوری، از رتبه ششم به جایگاه دوم رسیده است.

در آسیا، ژاپن پس از چند سال رکود، با برگزاری نمایشگاه جهانی در اوساکا و بهبود زیرساخت‌های شهری، جایگاه خود را بازیافته است. توکیو در رتبه هفدهم و اوساکا در رتبه بیست‌وپنجم قرار گرفته‌اند. همچنین چهار ببر آسیایی، هنگ‌کنگ، سنگاپور، تایوان و کره جنوبی، با ورود به جمع ۳۰ شهر برتر، نشان داده‌اند که سرمایه‌گذاری در فناوری، آموزش و فرهنگ شهری می‌تواند به جذب استعدادهای بین‌المللی منجر شود.

بریتانیا نیز با بهبود شاخص‌های اقتصادی و اجتماعی، از رتبه بیست‌ویکم به جایگاه بالاتری صعود کرده است و شهرهایی همچون لندن با قرار گرفتن در رتبه سیزدهم بار دیگر به مقصدی جذاب برای متخصصان تبدیل شده‌اند. در همین حال، کشورهای جنوب اروپا همچون فرانسه، ایتالیا و پرتغال با بهره‌گیری از سرمایه‌گذاری‌های اتحادیه اروپا در حوزه‌های فرهنگی، دیجیتال و زیربنایی، بهبود نسبی در رتبه‌های خود تجربه کرده‌اند.

شهرهای بازنده در رقابت جهانی

در حالی‌که بعضی شهرها توانسته‌اند جایگاه خود را در جذب استعدادها ارتقا دهند، گروهی دیگر با افت رتبه روبه‌رو شده‌اند. این افت به‌طور عمده ناشی از چالش‌های اقتصادی، اجتماعی و مدیریتی است که بر کیفیت زندگی و جذابیت مهاجرتی آن‌ها تأثیر گذاشته است. ایالات متحده آمریکا یکی از مهم‌ترین نمونه‌ها در این زمینه است. با وجود سابقه طولانی در جذب نخبگان و سرمایه‌گذاران، این کشور در سال‌های اخیر با کاهش محسوس کیفیت زندگی، تورم بالا، افزایش نابرابری اجتماعی و کاهش سرمایه‌گذاری در حوزه‌های زیست‌محیطی روبه‌رو بوده است. این عوامل موجب شده‌اند که بیشتر شهرهای آمریکا در رتبه‌بندی جهانی، به بازه‌ای میان ۶۹ تا ۸۴ سقوط کنند که نشان‌دهنده فاصله گرفتن از جایگاه‌های پیشرو در جذب استعدادهای بین‌المللی است.

کشورهای اسکاندیناوی همچون سوئد و فنلاند نیز با چالش‌هایی مشابه روبه‌رو شده‌اند. افزایش هزینه‌های زندگی، کاهش کیفیت خدمات عمومی و افت شاخص‌های زیست‌پذیری موجب شده است این کشورها، با وجود سابقه درخشان در حوزه رفاه اجتماعی، جایگاه خود را در رقابت جهانی از دست بدهند. این افت به‌ویژه در میان جوانان و مهاجران که به دنبال زندگی مقرون‌به‌صرفه و خدمات باکیفیت هستند، محسوس‌تر شده است.

استرالیا و نیوزیلند نیز از دیگر کشورهایی هستند که در این گزارش با افت رتبه روبه‌رو شده‌اند. تأخیر در اجرای برنامه‌های بهبود پساکرونا، کاهش قدرت خرید شهروندان و افت جذابیت مهاجرتی به‌دلیل محدودیت‌های ویزا و هزینه‌های بالا، از جمله عوامل مؤثر در کاهش جایگاه این کشورهاست. این روند نشان می‌دهد که حتی کشورهایی با زیرساخت‌های قوی، در صورت پاسخ‌گویی نامناسب به نیازهای جدید نسل جوان و مهاجران، ممکن است از رقابت جهانی عقب بمانند.

دبی؛ الگویی از جاه‌طلبی، امنیت و کیفیت زندگی

دبی در سال ۲۰۲۵ به‌عنوان جذاب‌ترین شهر جهان برای استعدادها معرفی شده است. این دستاورد حاصل ترکیب منحصربه‌فردی از سیاست‌گذاری هوشمند، زیرساخت‌های پیشرفته و چشم‌اندازی آینده‌نگرانه است. این شهر در شاخص سودآوری رتبه نخست را کسب کرده است و در شاخص جاذبه احساسی نیز با وجود قرارگیری در رتبه ۷۲، عملکردی قابل‌توجه در مؤلفه‌هایی همچون هویت، پویایی و راهبرد داشته است.

آمستردام؛ تعادل هوشمند میان کیفیت زندگی و نوآوری شهری

آمستردام، پایتخت هلند، در گزارش ۲۰۲۵ رصدخانه جهانی شهرهای جذاب برای استعدادها جایگاهی ممتاز در میان شهرهای اروپایی کسب کرده است. این شهر با ترکیب منحصربه‌فردی از کیفیت زندگی، پایداری زیست‌محیطی، زیرساخت‌های هوشمند و فرهنگ شهری پویا، به مقصدی محبوب برای متخصصان، کارآفرینان و مهاجران تبدیل شده است. آمستردام در شاخص سودآوری، عملکردی چشمگیر دارد؛ هزینه‌های زندگی متعادل، خدمات عمومی باکیفیت، حمل‌ونقل عمومی کارآمد و دسترسی آسان به خدمات سلامت و آموزش، این شهر را به محیطی مطلوب برای زندگی و کار تبدیل کرده است. سیاست‌های مالیاتی شفاف، ثبات اقتصادی و حمایت از کسب‌وکارهای نوپا نیز آمستردام را در زمره قطب‌های سرمایه‌گذاری اروپا قرار داده است.

کپنهاگ میزبان بزرگترین آزمایشگاه شهری اروپا

آزمایشگاه شهری کپنهاگ که در منطقه صنعتی هرستد الند در حومه شهر قرار دارد، به‌عنوان یک محیط واقعی و مقیاس کامل برای آزمون و توسعه فناوری‌های هوشمند شهری مانند سیستم‌های نورپردازی هوشمند، شبکه‌های حسگری و مدیریت ترافیک هوشمند عمل می‌کند و شهرهای دیگر را در مسیر دستیابی به اهداف پایداری و کربن‌خنثی یاری می‌رساند.

کپنهاگ با استفاده از زیرساخت‌های پیشرفته و چارچوبی همکارانه، آزمایشگاه شهری DOLL را به یک مرجع جهانی برای نوآوری شهری تبدیل کرده است. این آزمایشگاه که در سال ۲۰۱۴ تأسیس شد، در واقع بزرگ‌ترین آزمایشگاه اروپایی برای نورپردازی خیابانی LED و فناوری‌های مرتبط است و به‌عنوان یک محیط آزمایشی ۱:۱ برای شهرهایی عمل می‌کند که به‌دنبال راه‌حل‌های مقیاس‌پذیر و پایدار هستند. DOLL از سه بخش اصلی تشکیل شده است: آزمایشگاه شهری در الند، آزمایشگاه کیفیت در دانشگاه فناوری دانمارک (DTU) و آزمایشگاه مجازی که از مدل‌سازی سه‌بعدی برای شبیه‌سازی و بهینه‌سازی راهکارها استفاده می‌کند. این ساختار یکپارچه، امکان گذار از ایده به اجرا را با دقت علمی و کارایی بالا فراهم می‌کند.

در قلب این آزمایشگاه، شبکه‌ای از ۴۳۵ نقطه نور هوشمند، ۴۹ منطقه دیجیتال و پنج نوع شبکه دیجیتال (از جمله LoRaWAN و NB-IoT) فعالیت می‌کند. این زیرساخت به آزمایش سیستم‌های نورپردازی تطبیقی که با استفاده از سنسورها، روشنایی را بر اساس حضور افراد تنظیم می‌کنند، می‌پردازد. این سیستم‌ها تا ۷۰ درصد مصرف انرژی را در مقایسه با سیستم‌های سنتی کاهش می‌دهند و به‌عنوان یک راهکار کلیدی در مسیر دستیابی کپنهاگ به هدف کربن‌خنثی تا سال ۲۰۲۵ عمل می‌کنند.

علاوه بر نورپردازی، DOLL محیطی آزمایشی برای فناوری‌های گسترده‌تر شهری فراهم کرده است، از جمله حسگرهای کیفیت هوا، صدا و دما، سیستم‌های مدیریت هوشمند پسماند و پارکینگ و راهکارهای ترافیک هوشمند که ایمنی عابران پیاده و جریان ترافیک را بهبود می‌بخشند.

DOLL یک اکوسیستم همکاری بین‌بخشی است که توسط وزارت انرژی، کار و آب‌وهوای دانمارک، منطقه پایتخت و منطقه زیلند تأمین مالی می‌شود و شامل شهرداری الند، دانشگاه فناوری دانمارک (DTU)، مؤسسه Gate 21 و شرکت DOLL a Photonics GreenLab می‌شود. این شبکه گسترده شامل ۴۲ شهرداری، ۵ دانشگاه و بیش از ۴۰ شرکت و ارائه‌دهنده خدمات عمومی است که امکان خلق مشترک راهکارها و تبادل دانش را فراهم می‌کند. هر سال، بیش از ۸۰ هیئت شهری از سراسر جهان به این آزمایشگاه سفر می‌کنند تا از تجربیات آن بازدید کنند و از راهکارهای آزموده‌شده الهام بگیرند.

موفقیت DOLL تنها به فناوری محدود نمی‌شود، بلکه در چارچوبی استراتژیک و سیاست‌محور نیز قرار دارد. این آزمایشگاه از مدل پنج‌تایی نوآوری (Quintuple Helix) پیروی می‌کند که شامل دولت، صنعت، آکادمی، شهروندان و جامعه مدنی است و تضمین می‌کند که نوآوری‌ها نه‌تنها فناور، بلکه اجتماعی و محیطی نیز پایدار باشند.

این رویکرد، کپنهاگ را به یک الگوی جهانی برای شهرهایی تبدیل کرده است که می‌خواهند با ترکیب آزمایش واقعی، تحقیق علمی و مشارکت گسترده، شهرهای هوشمند، کارآمد و زیست‌پذیری بسازند. DOLL تنها یک آزمایشگاه نیست، بلکه نمادی از آینده‌ای است که در آن شهرها، آزمایشگاه‌های زنده برای نوآوری و پایداری هستند.

رونق جهانی شهرهای عربستان زیر سایه چشم‌انداز ۲۰۳۰

گزارش سال ۲۰۲۵ مؤسسه مشاوره‌ای کیارنی (Kearney، فعال در زمینه مشاوره استراتژیک و ارائه خدمات مدیریت به شرکت‌های بزرگ و دولت‌ها)، نشان‌دهنده پیشرفت چشمگیر شهرهای سعودی در شاخص جهانی شهرهاست که نمادی از تحول سریع و همه‌جانبه‌ای محسوب می‌شود که تحت طرح چشم‌انداز ۲۰۳۰ در این کشور در حال رخ دادن است. بر اساس این گزارش، شهرهای ریاض، مکه، مدینه، دمام و جده به‌واسطه سرمایه‌گذاری‌های پایدار در زیرساخت‌ها، نوآوری و ارتقا کیفیت زندگی، جایگاه خود را در عرصه جهانی به‌طور قابل‌توجهی بهبود بخشیده‌اند.

شاخص جهانی شهرها که با ارزیابی ۱۵۸ شهر در سراسر جهان بر اساس معیارهایی همچون فعالیت‌های تجاری، سرمایه انسانی، تبادل اطلاعات، تجربه فرهنگی و مشارکت سیاسی تعیین می‌شود، توانمندی این شهرها را در جذب، حفظ و ایجاد جریان‌های جهانی مردم، سرمایه و ایده‌ها به تصویر می‌کشد. در رتبه‌بندی حاضر، ریاض هشت رتبه صعود کرده و به جایگاه پنجاه‌وششم در جهان رسیده است که بهبودهای چشمگیری در رفاه شخصی نشان می‌دهد و همچنان صدرنشین جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در منطقه است که نقش آن را به‌عنوان اصلی‌ترین محور سرمایه‌گذاری در عربستان تثبیت می‌کند.

جده نیز با افزایش یک رتبه به جایگاه هشتادوسوم جهانی دست پیدا کرده که این موفقیت ناشی از رشد فعالیت‌های تجاری و فرهنگی و تبدیل شدن به قطب کارآفرینی و توسعه کسب‌وکار است. دیگر شهرهای سعودی ازجمله مکه، مدینه و دمام نیز به میزان قابل ملاحظه‌ای در رتبه‌بندی‌ها پیشرفت کرده‌اند که نشان‌دهنده تلاش‌های موفق این کشور در توسعه متوازن و تمرکززدایی از ریاض است.

سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های مدرن، بسط اکوسیستم‌های نوآوری، افزایش تجارب فرهنگی و بهبود شاخص‌های رفاه و کیفیت زندگی از نکات برجسته این پیشرفت‌هاست. علاوه‌بر این، جایگاه سعودی‌ها در میان شهرهای برجسته منطقه خلیج فارس و جهان عرب نیز تقویت شده است، زیرا این شهرها در مقایسه با مراکز مهمی همچون دبی و ابوظبی به سرعت در حال ارتقا هستند.

دستاوردهای حاضر نمادی از موفقیت‌های طرح چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان در تغییر چهره شهرهای سعودی به مراکز پویا و رقابتی در سطح جهانی است که نه‌تنها جذب کسب‌وکار و سرمایه خارجی را تسهیل می‌کنند، بلکه کیفیت زندگی شهروندان را نیز به‌طور چشمگیری ارتقا می‌بخشند و راه را برای توسعه اقتصادی پایدار، نوآوری و پیشرفت فرهنگی هموار می‌کنند. این موفقیت‌ها بازتاب قوی از پویایی و انعطاف‌پذیری اقتصاد و شهرهای عربستان در رویارویی با چالش‌های اقتصادی و ژئوپلیتیکی جهانی در سال‌های اخیر به‌شمار می‌روند.

۲۰۲۵؛ سالی برای تحول در حمل‌ونقل شهری

سال ۲۰۲۵ را می‌توان نقطه عطفی در تحول سیاست‌های حمل‌ونقل شهری در جهان دانست. افزایش بحران‌های زیست‌محیطی، فشارهای اقتصادی و رشد شهرنشینی، دولت‌ها را بر آن داشته است تا با بهره‌گیری از ابزارهای مالی و فناوری، مسیر تازه‌ای برای توسعه حمل‌ونقل عمومی ترسیم کنند.

بسیاری از کشورها با بازنگری در مدل‌های سنتی جابه‌جایی، به‌دنبال ایجاد تحول در زیرساخت‌ها و رفتارهای سفر شهروندان هستند. سیاست‌های جدیدی در قالب بسته‌های مشوقی ترکیبی از جمله اعتبارهای جابه‌جایی، تخفیف‌های پویا، پاداش‌های نقدی و برنامه‌های حمایتی برای نوسازی ناوگان شهری به اجرا درآمده است که نه‌تنها بر کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تمرکز دارند، بلکه اهداف گسترده‌تری همچون افزایش عدالت اجتماعی، کاهش هزینه‌های زندگی و بهبود کیفیت زیست شهری را دنبال می‌کنند.

در این مسیر، مجموعه‌ای از سیاست‌های ترکیبی شامل یارانه‌های بلیط، پاداش‌های نقدی، اعتبارهای جابه‌جایی، برنامه‌های پاداش شرکتی و طرح‌های اسقاط و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل در کشورهای مختلف اجرا شده‌اند. این اقدامات با هدف تغییر رفتارهای تردد شهروندان، حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر و تسریع در گذار به حمل‌ونقل پاک طراحی شده‌اند. آنچه این روندها را متمایز می‌سازد، تلفیق سیاست‌های مالی با فناوری‌های دیجیتال و رفتارشناسی اجتماعی است.

اپلیکیشن‌های ثبت سفر، کارت‌های هوشمند سفر و پلتفرم‌های پاداش‌دهی، امکان رصد، تحلیل و بهینه‌سازی رفتارهای تردد و جابه‌جایی را فراهم کرده‌اند و نقش کلیدی در اجرای موفق این سیاست‌ها ایفا می‌کنند. در بسیاری از شهرها و کشورهای پیشرو، شهروندان می‌توانند با استفاده از یک اعتبار واحد، به مجموعه‌ای از خدمات حمل‌ونقل عمومی، اشتراکی و کم‌انتشار دسترسی داشته باشند و در ازای سفرهای پایدار، امتیاز یا پاداش دریافت کنند.

همکاری میان دولت‌ها، بخش خصوصی و سازمان‌های مدنی برای طراحی و اجرای این مشوق‌ها، به‌عنوان یکی از عوامل موفقیت در پایداری حمل‌ونقل شهری شناخته می‌شود. این همکاری‌ها نه‌تنها منابع مالی و اجرایی را تقویت می‌کنند، بلکه موجب افزایش اعتماد عمومی و مشارکت شهروندان در فرایندهای تغییر می‌شوند. در بسیاری از کشورها، کمپین‌های آگاهی‌بخشی و آموزشی نیز به‌عنوان مکمل این سیاست‌ها اجرا شده‌اند تا فرهنگ استفاده از حمل‌ونقل عمومی در جامعه نهادینه شود.

مشوق‌هایی برای تغییر رفتار و ساختار

یکی از روندهای برجسته در سال ۲۰۲۵، گسترش مدل «حمل‌ونقل به‌عنوان خدمت» یا همان اعتبارهای جابه‌جایی است. این مدل با حذف مرز میان خدمات مختلف جابه‌جایی و ارائه آن‌ها در قالب یک تجربه یکپارچه، توانسته است رضایت کاربران را افزایش دهد و در عین حال، به اهداف زیست‌محیطی و اقتصادی شهرها نیز پاسخ دهد. در این مدل، شهروندان می‌توانند با استفاده از یک اعتبار ماهانه یا سالانه، به مجموعه‌ای از خدمات حمل‌ونقل عمومی، اشتراکی و پاک دسترسی داشته باشند. این اعتبارها به‌صورت دیجیتال مدیریت می‌شوند و امکان برنامه‌ریزی سفر، پرداخت و دریافت پاداش را در یک پلتفرم واحد فراهم می‌کنند.

آزمایش‌های بلیط رایگان یا پویا نیز در بسیاری از شهرها اجرا شده‌اند. در این مدل‌ها، شهروندان در بازه‌های زمانی خاص یا در مناطق پرترافیک، می‌توانند از حمل‌ونقل عمومی به‌صورت رایگان یا با تخفیف‌های قابل‌توجه استفاده کنند. این سیاست‌ها نه‌تنها به کاهش تراکم ترافیکی کمک می‌کنند، بلکه فرصت تجربه حمل‌ونقل عمومی را برای گروه‌هایی فراهم می‌کند که پیش‌تر از آن استفاده نمی‌کردند.

برنامه‌های پاداش شرکتی نیز در سال ۲۰۲۵ رشد چشمگیری داشته‌اند. بسیاری از شرکت‌ها با ارائه اعتبارهای تردد پایدار، پاداش‌های سفر پاک و تسهیلات حمل‌ونقل به کارکنان خود، در کاهش انتشار کربن و ارتقای سلامت عمومی نقش فعالی ایفا کرده‌اند. این برنامه‌ها به‌ویژه در شهرهای بزرگ و مراکز فناوری مورد استقبال قرار گرفته‌اند و به‌عنوان بخشی از مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها شناخته می‌شوند.

سال ۲۰۲۵ را می‌توان سال تثبیت مشوق‌های ترکیبی در سیاست‌گذاری حمل‌ونقل شهری دانست. این مشوق‌ها با تلفیق فناوری، اقتصاد و رفتارشناسی، توانسته‌اند مسیر جدیدی برای اصلاح الگوهای سفر شهری و حرکت به‌سوی آینده‌ای پاک‌تر، در دسترس‌تر و پایدارتر ترسیم کنند. شهرهایی که این سیاست‌ها را با دقت و انعطاف اجرا کرده‌اند، در صدر فهرست شهرهای زیست‌پذیر و هوشمند قرار گرفته‌اند.

اسپانیا؛ سرمایه‌گذاری گسترده برای حمل‌ونقل عمومی رایگان و تخفیف‌دار

دولت اسپانیا در سال ۲۰۲۵ با اختصاص بودجه‌ای بالغ بر ۱.۶ میلیارد یورو، برنامه موفق یارانه حمل‌ونقل عمومی را برای نیمه نخست سال تمدید کرد. این برنامه شامل ارائه بلیط‌های رایگان و تخفیف‌دار برای خدمات ریلی شرکت رنفه و سیستم‌های حمل‌ونقل شهری منطقه‌ای بود. مسافران دائمی در خطوط «سرکانیاس»، «رودالیس» و «مدیا دیستانسیا» تا پایان ژوئن از این خدمات بهره‌مند شدند، همچنین خطوط اتوبوس بین‌شهری تحت پوشش دولت نیز مشمول این تخفیف‌ها بودند.

از ابتدای ژوئیه، فاز دوم این طرح آغاز شده است که در آن تخفیف‌ها به‌صورت هدفمند به گروه‌های ویژه تعلق می‌گیرد. جوانان، دانشجویان، افراد کم‌درآمد و کاربران پرتکرار اکنون مشمول تخفیف‌های ویژه هستند، در حالی‌که سایر شهروندان از مدل پرداخت پویا استفاده می‌کنند. این تغییرات با هدف حفظ عدالت اجتماعی و کاهش فشار مالی بر دولت طراحی شده‌اند و در عین حال، انگیزه استفاده از حمل‌ونقل عمومی را برای گروه‌های کلیدی حفظ کرده‌اند.

ایالات متحده؛ مشوق‌های نقدی برای رفت‌وآمد پایدار در واشنگتن

منطقه کلان‌شهری واشنگتن در سال ۲۰۲۵ یکی از فعال‌ترین برنامه‌های تشویقی حمل‌ونقل پایدار را اجرا کرده است. این برنامه با عنوان «اتصالات رفت‌وآمدی» مجموعه‌ای از طرح‌های پاداش‌دهی را شامل می‌شود که هدف آن کاهش استفاده از خودروهای شخصی، افزایش بهره‌گیری از حمل‌ونقل عمومی و بهبود کیفیت هوا در منطقه است. این اقدامات در پاسخ به چالش‌های زیست‌محیطی، تراکم ترافیکی و هزینه‌های بالای زندگی شهری طراحی شده‌اند.

دو طرح اصلی این برنامه با نام‌های «پاداش نقدی رفت‌وآمد» و «پاداش سفر اشتراکی» به شهروندانی که از حمل‌ونقل عمومی یا کارپول استفاده می‌کنند، پاداش نقدی مستقیم ارائه می‌دهند. به‌عنوان مثال، افرادی که به‌مدت ۹۰ روز در ساعات اوج با خودروهای اشتراکی تردد کنند، می‌توانند تا ۳۲۰ دلار دریافت کنند. این مبلغ نه‌تنها انگیزه مالی ایجاد می‌کند، بلکه به تغییر رفتارهای روزمره در سفرهای شهری منجر شده است.

علاوه‌بر پاداش‌های نقدی، رقابت‌هایی همچون «چالش تردد دی‌ام‌وی» نیز برگزار شده‌اند که به کاربران فعال حمل‌ونقل پایدار جوایز متنوعی اهدا می‌کنند. این رقابت‌ها با استفاده از اپلیکیشن‌های ثبت سفر، امتیازدهی به سفرهای پاک و ارائه جوایز فصلی، فضای تعاملی و انگیزشی برای شهروندان فراهم کرده‌اند. مشارکت در این رقابت‌ها به‌ویژه در میان جوانان و کارکنان شرکت‌های بزرگ با استقبال چشمگیری روبه‌رو شده است.

چین؛ نوسازی ناوگان حمل‌ونقل با یارانه‌های سنگین و تحول زیرساختی

دولت چین در آغاز سال ۲۰۲۵ یکی از بزرگ‌ترین برنامه‌های نوسازی ناوگان حمل‌ونقل شهری را به اجرا گذاشت. این برنامه ملی با هدف کاهش انتشار آلاینده‌ها، ارتقای کیفیت هوا و مدرن‌سازی ناوگان شهری طراحی شده و شامل یارانه‌های قابل‌توجه برای اسقاط وسایل نقلیه قدیمی و جایگزینی آن‌ها با مدل‌های جدید و کم‌مصرف است. این طرح در سراسر کشور اجرا شده است و بخش‌های مختلف حمل‌ونقل عمومی، تجاری و شخصی را در بر می‌گیرد.

بر اساس این برنامه، یارانه‌هایی تا سقف ۱۴۰ هزار یوان برای بازنشستگی زودهنگام کامیون‌های تجاری و تا ۸۰ هزار یوان برای نوسازی اتوبوس‌های شهری به مدل‌های انرژی نو در نظر گرفته شده است. این مبالغ به شرکت‌های حمل‌ونقل عمومی، شهرداری‌ها و مالکان وسایل نقلیه تعلق می‌گیرد تا فرایند جایگزینی با سرعت بیشتری انجام شود. هدف اصلی این طرح، حذف وسایل نقلیه با استاندارد آلایندگی پایین‌تر از سطح ملی و جایگزینی آن‌ها با خودروهای برقی، هیبریدی یا گازسوز است.

ساختمان‌های آینده مغز شهرها می‌شوند

معماری شهری در سال ۲۰۲۵ به خلق اکوسیستم‌های هوشمند، خودتنظیم‌گر و انسان‌محور تبدیل شده است. شهرهای آینده با بهره‌گیری از داده‌های لحظه‌ای، هوش مصنوعی و زیرساخت‌های دیجیتال، به محیط‌هایی پویا و پاسخ‌گو بدل می‌شوند که نه‌تنها نیازهای فیزیکی، بلکه ابعاد روانی، اجتماعی و زیست‌محیطی زندگی شهری را در بر می‌گیرند.

این تحول، معماری را به ابزاری برای تحقق عدالت زیست‌محیطی، تاب‌آوری اقلیمی و مشارکت شهروندی تبدیل کرده است. ساختمان‌ها به گره‌هایی در شبکه داده شهری تبدیل شده‌اند که با سامانه‌های حمل‌ونقل، انرژی، پسماند و سلامت در تعامل هستند. در این چشم‌انداز، شهر هوشمند نه‌تنها یک فضای زیست، بلکه یک موجود زنده است که با انسان، طبیعت و فناوری در هم‌زیستی قرار دارد.

اصول معماری شهرهای هوشمند

معماری شهرهای هوشمند بر پایه ادغام فناوری‌های نوین با نیازهای انسانی و زیست‌محیطی شکل گرفته است. حسگرها، اینترنت اشیا و الگوریتم‌های یادگیری ماشین در بطن طراحی شهری قرار دارند و محیط‌هایی خلق می‌کنند که به‌صورت لحظه‌ای به حضور انسان، تغییرات آب‌وهوایی و الگوهای مصرف انرژی واکنش نشان می‌دهند. برای مثال، در یک مدرسه هوشمند، سیستم تهویه به‌طور خودکار با توجه به تعداد دانش‌آموزان و سطح آلاینده‌های بیرونی تنظیم می‌شود تا سلامت تنفسی حفظ شود.

در مرحله طراحی، هوش مصنوعی به معماران کمک می‌کند تا با مدل‌سازی پیش‌بینی‌گر، عملکرد انرژی، نورگیری و جریان هوا را شبیه‌سازی کنند. این فرایند نه‌تنها بهره‌وری ساختمان را افزایش می‌دهد، بلکه از اتلاف منابع در مراحل ساخت و بهره‌برداری جلوگیری می‌کند. ساختمان‌های شهرهای هوشمند با رویکرد «خنثی‌سازی کربن» و «بازآفرینی» ساخته می‌شوند. نماهای خورشیدی، دیوارهای سبز عمودی، سامانه‌های بازیافت آب و طراحی‌های مقاوم در برابر سیلاب و گرما، عناصر کلیدی این معماری هستند و هدف، نه مقاومت در برابر طبیعت، بلکه هم‌زیستی فعال با آن است.

مشرب مرکز شهر دوحه؛ قطر

پروژه «مشرب مرکز شهر دوحه» نخستین طرح بازآفرینی شهری هوشمند و پایدار در جهان است که توسط یکی از شرکت‌های زیرمجموعه بنیاد قطر، توسعه یافته است. این پروژه در مرکز شهر دوحه، با مساحت بیش از ۳۱۰ هزار متر مربع، تلفیقی از معماری سنتی قطری و فناوری‌های نوین شهری را ارائه می‌دهد. هدف اصلی، ایجاد یک منطقه شهری با مصرف انرژی خنثی، قابلیت پیاده‌روی بالا و زیرساخت‌های دیجیتال یکپارچه است.

این منطقه شامل بیش از ۱۰۰ ساختمان با گواهی LEED است که در آن‌ها از مصالح بومی، طراحی‌های سایه‌دار و سیستم‌های تهویه طبیعی استفاده شده است. بیش از ۶۵۰ هزار حسگر اینترنت اشیا در سراسر پروژه نصب شده‌اند که عملکرد انرژی، آب، پسماند و امنیت را به‌صورت لحظه‌ای پایش و تنظیم می‌کنند. سیستم سرمایش مرکزی با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، مصرف انرژی را تا ۳۰ درصد کاهش می‌دهند.

منطقه دیجیتال پونگول؛ سنگاپور

پروژه «منطقه دیجیتال پونگول» نخستین منطقه هوشمند یکپارچه سنگاپور است که توسط یک شرکت دولتی طراحی و توسعه یافته است. این منطقه ۵۰ هکتاری در شمال شرقی سنگاپور، با هدف تلفیق آموزش، فناوری، کسب‌وکار و زندگی شهری، در سال ۲۰۲۴ افتتاح شد و تا اواسط ۲۰۲۵ به بهره‌برداری کامل رسید. پونگول به‌عنوان هاب نوآوری برای حوزه‌های هوش مصنوعی، امنیت سایبری، رباتیک و فین‌تک شناخته می‌شود.

منطقه به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شده است که دانشگاه فناوری سنگاپور در قلب آن قرار دارد و تعامل میان صنعت و آموزش را تسهیل می‌کند. طراحی فضاهای آموزشی به‌گونه‌ای است که آزمایشگاه‌های تحقیقاتی، مراکز نوآوری و دفاتر شرکت‌های فناوری در مجاورت هم قرار دارند. این هم‌جواری، امکان اجرای پروژه‌های مشترک، کارآموزی صنعتی و توسعه محصولات در محیط واقعی را فراهم می‌کند. این منطقه ظرفیت اشتغال‌زایی برای ۲۸ هزار نفر و آموزش برای ۱۲ هزار دانشجو را دارد. بیش از ۵۰۰ عضو هیئت علمی و متخصص در این منطقه فعالیت می‌کنند. همچنین، «پونگول» میزبان بیش از ۲۰۰ شرکت نوآور و استارت‌آپ است که در حوزه‌های فناوری پیشرفته فعالیت دارند.

نوآوری چینی‌ها در تبدیل ساختمان‌ها به نیروگاه‌های خورشیدی

چین از نوآوری دیگری در زمینه انرژی‌های پاک رونمایی کرد. این کشور قصد دارد با رونمایی از پنجره‌های خورشیدی شفاف، گامی بزرگ در راستای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و توسعه انرژی پاک بردارد. اگر این فناوری موفق شود، می‌تواند الگویی برای جهان در زمینه تولید انرژی پاک و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی باشد. این کشور از مزارع وسیع خورشیدی دریایی گرفته تا نیروگاه‌های آبی در کوهستان‌ها، پروژه‌های متعددی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر دارد و اکنون به دنبال تبدیل ساختمان‌ها به نیروگاه‌های تولید برق است. نصب پنجره‌هایی که به‌طور همزمان وظیفه تأمین نور و تولید انرژی را داشته باشند، برای مناطقی با جمعیت بالا و محدودیت فضا یک راهکار هوشمندانه است.

با توجه به تراکم جمعیت زیاد در شهرهای چین و کمبود زمین باز برای ساخت مزارع خورشیدی و بادی، استفاده از فضای موجود روی ساختمان‌ها در این کشور اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. پنجره‌ها که بخش بزرگی از نمای ساختمان‌ها را تشکیل می‌دهند، اکنون می‌توانند با فناوری جدید به صفحات خورشیدی تبدیل شوند و برق تولید کنند. در این فناوری نوین، یک پوشش نامرئی روی شیشه پنجره‌ها اعمال و موجب می‌شود پنجره همچنان به‌عنوان پنجره عمل کند، یعنی نور را به داخل منتقل کند، اما بخشی از نور خورشید را به لبه‌های پنجره هدایت می‌کند که در آن‌جا نوارهای فوتوولتائیک با جذب نور متمرکزشده، انرژی الکتریکی تولید می‌کنند.

این پروژه هنوز در مراحل آزمایشی قرار دارد اما نتایج اولیه نشان می‌دهد که پوشش نامرئی شفافیت بیش از ۶۰ درصد نور مرئی را حفظ می‌کند و رنگ طبیعی اشیا در پشت پنجره قابل مشاهده است. پوشش یادشده «متمرکزکننده خورشیدی بی‌رنگ و یک‌جهته (CUSC)» نام دارد توسط محققان دانشگاه نانجینگ توسعه پیدا کرده و در چند محله منتخب آزمایش شده است. در این پوشش، لایه‌های چندلایه کریستال مایع کلستریک (CLC) به نور خورشید زاویه می‌دهند و آن را به سمت لبه‌های پنجره می‌برند که سلول‌های فوتوولتائیک نور متمرکز را جذب می‌کنند. نکته مهم این است که تنها یک پلاریزاسیون نور جذب و همین موجب موجب عبور بیش از نیمی از نور از پنجره می‌شود.

راندمان تبدیل این پنجره‌ها به انرژی برق تا ۱۸ درصد گزارش شده که برای این نوع فناوری قابل‌توجه است، در حالی که هنوز ۶۴.۲ درصد نور مرئی از پنجره عبور می‌کند و داخل ساختمان تابش طبیعی نور حفظ می‌شود. این روش همچنین نیاز به تعداد کمتری سلول خورشیدی و مواد فوتوولتائیک دارد که می‌تواند هزینه‌ها و اثرات زیست‌محیطی را کاهش دهد. اگر این فناوری به‌خوبی در مقیاس گسترده در شهرهای بزرگ اجرا شود، دگرگونی چشمگیری در تولید و مصرف انرژی شهری ایجاد می‌کند.

البته پوشش باید توانایی مقاومت در برابر شرایط جوی سخت و تمیز کردن مکرر را داشته باشد که در حال حاضر این جنبه از پنجره‌های چینی تحت بهینه‌سازی است. این نوآوری می‌تواند شیوه استفاده از انرژی خورشیدی را در آینده تغییر و چین را در خط مقدم پیشرفت‌های انرژی پاک قرار دهد.

بهترین مسیرهای پیاده‌روی و کوهنوردی جهان + تصویر

مسیرهای پیاده‌روی زیبای جهان فرصت بی‌نظیری برای تجربه طبیعت و مناظر شگفت‌انگیز در نقاط مختلف کره زمین فراهم می‌کنند. این مسیرها از سواحل و جنگل‌ها گرفته تا کوه‌های بلند و مناطق دورافتاده، تنوع بی‌نظیری را در جهان ارائه و نشان می‌دهند که پیاده‌روی در طبیعت تنها راهی برای ورزش نیست، بلکه سفر به قلب زیبایی‌های طبیعی و فرهنگی است. در ادامه به معرفی بهترین مسیرهای پیاده‌روی و کوهنوردی جهان می‌پردازیم.

راهگ لیکیان Lycian Way در ترکیه

راه لیکیان، یکی از معروف‌ترین مسیرهای پیاده‌روی جهان و نخستین مسیر طولانی در ترکیه است که زمانی یک مسیر تجاری قدیمی بود و سکونتگاه‌های لیکیایی‌ها را به‌هم متصل می‌کرد، اما اکنون گردشگران را برای کشف ویرانه‌های معابد و شهرهای به‌جا مانده از تمدن‌های باستانی به خود جذب می‌کند. این مسیر از میان صخره‌های شیب‌دار، سواحل خلوت و ویرانه‌های باستانی عبور می‌کند و شهر المپوس، ماسه‌های طلایی ساحل پاتارا و دره ساکلیکنت از نقاط برجسته آن هستند. امکان شنا در آب‌های شفاف دریاچه آبی در اولودنیز نیز پس از یک پیاده‌روی پر انرژی وجود دارد.

مسیر او The O Circuit در پارک ملی پایتونیا، شیلی

پیوندها این مسیر که معروف‌ترین مسیر در پارک‌های جهانی محسوب می‌شود و ۱۲۰ کیلومتر است، حدود ۱۰ روز زمان نیاز دارد و سراسر آن شامل مناظر چشم‌نواز از قله‌های سرسبز، دریاچه‌های آبی درخشان و دشت‌های وسیع ازجمله میدان یخ قطبی جنوبی، یخچال طبیعی گری و کوه‌های مشهور لوکس کوئرنوس می‌شود. سفر در این مسیر فرصت دیدن مناظر بکر و بدون جمعیت را فراهم می‌کند. سفرهای خودپشتیبانی یا اقامت در کلبه‌های کوهستانی ( refugios ) هر دو نیازمند رزرو قبلی و داشتن مجوز هستند.

مسیر تور دو مون بلان Tour du Mont Blanc در سوئیس، ایتالیا و فرانسه

این مسیر ۱۷۰ کیلومتر است و پیمودن آن حدود ۷ تا ۱۰ روز طول می‌کشد. تور دو مون بلان مسیری حلقه‌ای در اطراف مونت بلان، بلندترین کوه در اروپاست و در هر مرحله مناظر کوهستانی بی‌نظیر، رودخانه‌های خروشان، چراگاه‌های آلپی و دره‌های عمیق را شامل می‌شود. این مسیر، یکی از مسیرهای محبوب در اروپاست و اقامتگاه‌هایی همچون کلبه‌ها، مهمان‌سراها و هتل‌ها را در خود جای داده است.

مسیر دایره‌ای آناپورنا Annapurna Circuit Trek، نپال

آناپورنا یکی از بزرگ‌ترین و مشهورترین مسیرهای پیاده‌روی جهان است و گردشگران را به بلندای کوه‌های هیمالیا و منظره بی‌نظیر کوه اورست می‌برد. این مسیر دورافتاده ۲۳۰ کیلومتر است، پیمودن آن بین ۱۲ تا ۲۲ روز زمان نیاز دارد و با عبور از روستاهای آرام و معابد بودایی، به گذرگاه تورانگ لا (Thorang La) با ارتفاع ۵۴۱۶ متر می‌رسد و به منطقه دیدنی موستانگ (Mustang) ختم می‌شود. با توجه به تغییرات شدید ارتفاع، پیمایش این مسیر نیازمند آمادگی جسمانی و صبر است و بهترین زمان برای سفر در این مسیر اکتبر تا نوامبر و آوریل تا می محسوب می‌شود.

مسیر جنگلی بزرگ اقیانوس The Great Ocean Walk، استرالیا

این مسیر ۱۰۴ کیلومتر است و پیمودن آن حدود ۸ روز زمان نیاز دارد. مسیر سرشار از مناظر طبیعی جادویی از جمله جنگل‌های سبز و ساحل‌های مرتفع، خانه خرس‌های کوالا و کشف کشتی‌های غرق‌شده و مناظر ساحلی است. اگرچه این مسیر در تمام فصول قابل پیاده‌روی است، بهترین فصل برای پیاده‌روی در آن ماه‌های سپتامبر تا نوامبر و مارس تا می محسوب می‌شود. در ماه‌های ژوئن تا اکتبر نیز امکان دیدن نهنگ‌های مهاجر در طول پیاده‌روی در آن زیاد است.

مسیر ماورای قفقاز The Transcaucasian Trail در گرجستان و ارمنستان

این مسیر، حدود ۱۵۰۰ کیلومتر است و به زمان تقریبی هشت هفته نیاز دارد. این مسیر که در دو کشور کم‌تردد، طبیعتی بکر و مناظر آتشفشانی را به بازدیدکنندگان عرضه می‌کند، از ارمنستان شروع می‌شود و در هر دو جهت قابل پیمایش است، ولی نیاز به خودپشتیبانی کامل دارد و تجهیزات مناسب، کمپینگ در طبیعت و اقامتگاه‌های ساده در مسیر ضروری است.

مسیر کوهستانی تانگاریرو Tongariro Alpine Crossing در نیوزیلند

پارک ملی تانگاریرو در نیوزیلند با مسیری ۱۹.۴ کیلومتری، یکی از بهترین مقصدهای پیاده‌روی روزانه برای علاقه‌مندان به مناظر ماه‌مانند و دریاچه‌های رنگارنگ است. پیمودن این مسیر ۶ تا ۸ ساعت طول می‌کشد و از اکتبر تا آوریل مناسب است. کوهنوردان از مسیر منگاتپوپو پیاده‌روی خود را آغاز می‌کنند و در سایه کوه نگاروهوه، معروف به کوه خیالی دوم در ارباب حلقه‌ها، به دره جنوبی، دهانه قرمز و دریاچه‌های سبززمردی و آبی می‌رسند. در این مسیر، چشم‌انداز زیبایی از کوه تاراناکی قابل مشاهده است. با توجه به یک‌طرفه بودن مسیر، رزرو شاتل برگشت ضروری است و در فصل پرمسافر باید ضمن پیش‌رزرو خدمات، ساعت حرکت شاتل‌ها را از قبل بررسی کرد تا از انتظار طولانی جلوگیری شود.

مسیر کالالائو Kalalau Trail در هاوایی، آمریکا

این مسیر در فاصله ساحل کی‌ئی تا ساحل کالالائو ۳۶ کیلومتر است و پیمودن آن حدود یک تا ۲ روز زمان می‌برد. این مسیر در امتداد ساحل ناپالی ( Nā Pali) هاوایی است که مناظر دهلیزی و جنگلی شامل صخره‌های تیز جنگلی، آبشارهای بلند پرهیجان و سواحل بکر و خلوت را به نمایش می‌گذارد و به دنیای ژوراسیک معروف است. عبور از این مسیر در تمام طول سال مناسب است اما باید مراقب بارش باران بین ماه‌های می تا اکتبر بود. بخش ابتدایی مسیر بین پارک ایالتی هائینا و ساحل هناکاپی‌آی برای پیاده‌روی یک روزه آسان است، اما ادامه مسیر تا دره هاناکوا و ساحل دورافتاده کالالاو نیازمند استقامت بالاست. برای عبور از بعضی قسمت‌های این مسیر پرچالش و رفتن به فراتر از دره هناکاپی‌آی، دریافت مجوز الزامی است و ادامه مسیر تا آبشار هناکاپی‌آی تنها برای کوهنوردان بسیار باتجربه توصیه می‌شود.

مسیر دیدنی بالد هیلز The Bald Hills Trail در کانادا

دریاچه مالیاین در جاسپر کانادا با مسافتی حدود ۱۵ کیلومتر رفت و برگشت، یکی از مسیرهای کوتاه و آسان پیاده‌روی در پارک ملی جاسپر و مناسب همه افراد است. نقطه شروع مسیر با ماشین به‌راحتی قابل دسترسی و مسیر بیشتر از جنگل‌های سایه‌دار و گهگاه دیدن گوزن‌ها تشکیل شده است. در پایان مسیر، چشم‌اندازهای گسترده‌ای از دریاچه آبی مالیاین و مناظر ۳۶۰ درجه‌ای کوه‌های راکی در انتظار کوهنوردان است. پیمودن این مسیر ۴ تا ۶ ساعت زمان می‌برد، اما داشتن آب و خوراکی توصیه می‌شود تا کوهنوردان علاوه‌بر پیاده‌روی، از یک پیک‌نیک خاطره‌انگیز در زیباترین مکان جهان در مسیر بازگشت لذت ببرند. بهترین زمان برای این پیاده‌روی از ژوئن تا سپتامبر است.

مسیر راه قدیم اینکا به ماچو پیچو The Inca Trail to Machu Picchu در پرو

این مسیر چهار روزه، حدود ۴۳ کیلومتر است و یکی از چالش‌برانگیزترین مسیرهای جهان محسوب می‌شود. عبور از دل کوه‌های سرسبز و گذر از گذرگاه‌های مرتفع با چشم‌اندازهای بی‌نظیر از معبدهای باستانی اینکا، در کنار دیدن یکی از عجایب هفت‌گانه جهان، این سفر را خاطره‌انگیز می‌کند. برای عبور از مسیر نیاز به مجوز و راهنمایان مجاز است و سفر باید با برنامه‌ریزی قبلی و مدارک شناسایی همراه باشد. بهترین زمان برای این پیاده‌روی ژوئن تا سپتامبر است.

دهکده بی‌نهایت؛ معماری ارگانیک در قلب دره سیلیکونی ویتنام

در فاصله ۴۰ کیلومتری از مرکز شهر هانوی و در قلب منطقه فناوری پیشرفته «هوآ لاک»، پروژه‌ای مفهومی و بلندپروازانه با عنوان «دهکده بی‌نهایت» در حال شکل‌گیری است. این دهکده مجموعه‌ای از فضاهای اداری، عمومی و چشم‌اندازهای طبیعی است که با الهام از رشد ارگانیک موجودات زنده، به‌صورت تدریجی و پیوسته توسعه پیدا می‌کند. پروژه بخشی از طرح جامع منطقه فناوری هوآ لاک است که از سال ۲۰۰۷ آغاز شده است و تاکنون سه زیرپروژه با نام‌های «چشم‌انداز فناوری»، «توری بتنی» و «باغ‌ها» در آن به بهره‌برداری رسیده‌اند.

«چشم‌انداز فناوری» به عنوان بخش نخست طرح جامع هوآ لاک، با هدف ایجاد بستری مدرن و نوآورانه برای توسعه فناوری‌های پیشرفته طراحی شد. این پروژه شامل ساخت فضاهای کاری پیشرفته، آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیق و توسعه است که به شرکت‌ها و استارت‌آپ‌ها امکان می‌دهد در محیطی تخصصی و خلاقانه به فعالیت بپردازند. فضای مناسب برای برگزاری رویدادهای علمی، نشست‌های تخصصی و کارگاه‌های آموزشی نیز در آن پیش‌بینی شده است تا تبادل دانش و همکاری‌های بین‌المللی تسهیل شود. این پروژه با ایجاد پل ارتباطی میان دانشگاه‌ها، شرکت‌های فناوری و سرمایه‌گذاران، نقش کلیدی در جذب استعداد و سرمایه به منطقه ایفا می‌کند.

پروژه «توری بتنی» بخشی از توسعه زیرساخت‌های منطقه هوآ لاک است که تمرکز آن بر ایجاد ساختارهای عمرانی مقاوم و کارآمد برای پشتیبانی از فعالیت‌های فناوری و صنعتی است. در این پروژه، از فناوری‌های نوین بتن‌ریزی و طراحی سازه‌های پیشرفته برای ساخت ساختمان‌های اداری، کارگاهی و صنعتی بهره گرفته شده است تا مقاومت بالا در برابر شرایط محیطی و پایداری بلندمدت تضمین شود. سازه‌های منطقه توری بتنی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که علاوه‌بر دوام، قابلیت انعطاف‌پذیری برای تغییر کاربری و توسعه‌های آینده را نیز داشته باشند. این پروژه به عنوان ستون فقرات فیزیکی منطقه فناوری هوآ لاک، زمینه را برای توسعه کسب‌وکارهای فناورانه، تولید و تحقیقات صنعتی فراهم می‌آورد و نقش مهمی در ایجاد شرایط مطلوب کار و سرمایه‌گذاری دارد.

زیرپروژه «باغ‌ها» در راستای ایجاد فضایی سبز و دوستدار محیط زیست در منطقه فناوری هوآ لاک طراحی شده است. این پروژه با ایجاد پارک‌ها، فضاهای سبز و باغ‌های شهری، تعادلی میان محیط کاری مدرن و طبیعت برقرار می‌کند تا کیفیت زندگی ساکنان و کارکنان منطقه بهبود یابد. باغ‌ها نه تنها به زیبایی محیط کمک می‌کنند بلکه با ایجاد محیطی آرام و الهام‌بخش، فضایی مناسب برای استراحت، تعامل اجتماعی و خلاقیت فراهم می‌آورند و در تقویت پایداری زیست‌محیطی منطقه نقش مهمی ایفا می‌کنند.

پاسخ به اقلیم؛ خنکای درون در برابر گرمای بیرون

یکی از ویژگی‌های کلیدی طراحی این پروژه، توجه به اقلیم گرم و مرطوب شمال ویتنام است. برخلاف بسیاری از طرح‌های اروپایی که با سرمای بیرونی مقابله می‌کنند، دهکده بی‌نهایت به‌دنبال ایجاد شرایط خنک و مطبوع در فضای داخلی است. راهروهای حلقه‌ای بیرونی به‌عنوان مسیرهای دسترسی ثانویه طراحی شده‌اند و نقش مهمی در تهویه طبیعی و ایجاد فضای اجتماعی مطبوع ایفا می‌کنند.

این طراحی، مفهوم «فضای میانی» را به‌طور جدی مورد بررسی قرار داده است؛ فضاهایی که نه کاملاً داخلی‌اند و نه کاملاً خارجی، بلکه در مرز میان طبیعت و معماری قرار دارند. این فضاها با استفاده از مصالح سبک، پوشش گیاهی و جریان هوای طبیعی، به‌عنوان نقاط تعامل اجتماعی و آرامش‌بخش برای کاربران عمل می‌کنند.

توسعه افقی؛ الگویی برای رشد پایدار

برخلاف بسیاری از پروژه‌های شهری که بر تراکم عمودی تمرکز دارند، دهکده بی‌نهایت بر اساس مدل «تراکم افقی» طراحی شده است. این رویکرد، با حفظ ارتفاع کم و استفاده از فرم‌های منحنی، امکان رشد تدریجی و پایدار را فراهم می‌سازد. همان‌طور که سلول‌های زنده تقسیم و تکثیر می‌شوند، واحدهای این دهکده نیز به‌صورت ارگانیک و پیوسته گسترش پیدا می‌کنند و الگوی فضایی آن با چشم‌انداز طبیعی منطقه هماهنگ باقی می‌ماند.

این الگوی توسعه، نه‌تنها از نظر زیباشناسی با محیط اطراف هم‌خوانی دارد، بلکه از نظر عملکردی نیز انعطاف‌پذیری بالایی ارائه می‌دهد. هر فاز جدید می‌تواند بدون اختلال در عملکرد فازهای قبلی اضافه شود و به‌صورت مستقل یا ترکیبی عمل کند.

طراحی عملکردی؛ حذف هسته‌های ناکارآمد و افزایش فضای مفید

تحول در طبقه‌بندی فضایی این پروژه منجر به طراحی بهینه طبقات و شکل‌گیری پلان‌هایی با بیشترین کارایی شده است. برخلاف مدل‌های سنتی که بخش قابل‌توجهی از سطح طبقات به هسته‌های مرکزی غیرمولد همچون راه‌پله‌ها، آسانسورها و فضاهای خدماتی ثابت اختصاص پیدا می‌کند، در این پروژه تلاش شده است با حذف یا بازآرایی این عناصر، کل سطح مفید طبقات در اختیار فضاهای کاری قرار گیرد.

این رویکرد، با هدف افزایش انعطاف‌پذیری در چیدمان داخلی و پاسخ‌گویی به نیازهای متغیر شرکت‌ها گرفته شده است. به‌ویژه برای شرکت‌های نرم‌افزاری و فناوری که با داده‌های حساس و ساختارهای سازمانی پویا سروکار دارند، امکان تقسیم‌بندی دقیق فضاها، کنترل سطح دسترسی و ایجاد نواحی ایزوله برای تیم‌های مختلف فراهم شده است. این قابلیت، امنیت اطلاعات و بهره‌وری عملیاتی را به‌صورت ساختاری ارتقا می‌دهد. طراحی عملکردی این دهکده به ایجاد پلان‌های باز، نورگیر و قابل‌انعطاف منجر می‌شود که نه‌تنها از نظر عملکردی بهینه هستند، بلکه از نظر روانی و ارگونومیک نیز شرایط مطلوبی برای فعالیت‌های خلاقانه و تیمی فراهم می‌کنند.