از شهرسازی با مشارکت شهروندان تا کشورهای بدهکار دنیا

به گزارش سرویس ترجمه پردیسان آنلاین، جدیدترین خبرهای جهان را در این بسته خبری بخوانید.

هنر در خدمت انرژی مفهومی تازه در زیرساخت‌های برق اتریش

در اتریش، طرحی نوآورانه با عنوان «غول‌های برقی اتریش» در حال اجراست که خطوط انتقال برق را به مجسمه‌هایی از حیوانات بومی تبدیل می‌کند. این پروژه با هدف تلفیق هنر، طبیعت و زیرساخت‌های انرژی طراحی شده و قرار است در ۹ ایالت این کشور از جمله بورگن‌لند، کرنتن، نیدراسترایش، اوبراسترایش، زالتسبورگ، اشتایرمارک، تیرول، فورآرلبرگ و وین اجرا شود. هر دکل برق در قالب حیوانی نمادین شکل می‌گیرد که با ویژگی‌های طبیعی و فرهنگی ایالت مربوطه هماهنگ است.

به این ترتیب برای مثال در ایالت بورگن‌لند طرح دکلی به شکل لک‌لک به اجرا درخواهد آمد؛ پرنده‌ای نمادین در این منطقه که به‌خاطر مهاجرت سالانه‌اش مشهور است و در ایالت نیدراسترایش، گوزن که نماد جنگل‌های انبوه و حیات‌وحش این ناحیه است، الهام‌بخش طراحی دکل‌ها شده است.

تیم‌های طراحی اعلام کرده‌اند که مدل‌های اولیه دو سازه لک‌لک و گوزن آماده و آزمایش‌های مربوط به پایداری سازه‌ای و عملکرد الکتریکی آن‌ها در ولتاژ بالا با موفقیت انجام شده و بر اساس نتایج اولیه، ساخت دکل‌های برق با چنین طراحی‌های هنرمندانه و پیچیده از نظر فنی ممکن است.

هدف نهایی این طرح، افزایش پذیرش عمومی نسبت به پروژه‌های توسعه شبکه برق و هماهنگی بصری آن‌ها با محیط‌زیست طبیعی است. طراحان معتقدند دکل‌هایی که به شکل مجسمه‌های جانوران طراحی شوند، جلوه‌ای زیباشناختی به خطوط انتقال می‌دهند و به نمادی از هم‌زیستی فناوری و طبیعت تبدیل می‌شوند.

مدل‌های کوچک‌شده نخستین «غول‌های برقی اتریش» اکنون در موزه نقطه قرمز (Red Dot) سنگاپور به نمایش درآمده‌اند و تا اکتبر ۲۰۲۶ در معرض دید عموم قرار دارند. این پروژه به‌دلیل رویکرد خلاقانه خود در طراحی مفهومی و پیوند با اهداف کربن‌خنثی‌سازی، جایزه طراحی مفهومی نقطه قرمز سال ۲۰۲۵ را در بخش برق‌رسانی و پایداری دریافت کرده است.

نگاهی به هنرهای شهری که جهان را دگرگون کردند

امروزه هنر شهری به یکی از پویاترین اشکال بیان فرهنگی در فضای عمومی تبدیل شده است. دیوارهای شهرها دیگر فقط سازه‌های بتنی نیستند؛ آن‌ها بوم‌هایی هستند که هنرمندان خیابانی با رنگ، روایت، اعتراض و زیبایی آن‌ها را زنده می‌کنند. نگاهی به برجسته‌ترین صحنه‌های هنر شهری در جهان نشان می‌دهد که این شکل از هنر، فراتر از زیبایی بصری، به رسانه‌ای قدرتمند برای بیان فرهنگی، اعتراض اجتماعی و بازسازی هویت شهری تبدیل شده است. هنر شهری از نقاشی‌های دیواری گسترده گرفته تا چیدمان‌های تعاملی در فضاهای عمومی، مرزهای جغرافیایی را درنوردیده و به زبان مشترک شهروندان در سراسر جهان بدل شده است.

در سال ۲۰۲۵، هنر شهری به یکی از شاخص‌های فرهنگی و اجتماعی شهرهای بزرگ جهان تبدیل شده است. شهرها نه‌تنها میزبان آثار هنری چشمگیر هستند، بلکه با سیاست‌های حمایتی، جشنواره‌های بین‌المللی و مشارکت مردمی، هنر خیابانی را به بخشی از زندگی روزمره و هویت شهری خود تبدیل کرده‌اند. از جمله برترین شهرهای جهان در زمینه هنر شهری می‌توان به لندن، برلین، لیسبون، نیویورک، ریو دو ژانیرو، ملبورن، والپارایسو، مکزیکوسیتی، کیپ‌تاون و بریستول اشاره کرد.

لندن؛ پایتخت رنگ و قلب تپنده گرافیتی اروپا

لندن همچنان یکی از پویاترین و تأثیرگذارترین مراکز هنر شهری در اروپا به شمار می‌رود. منطقه شوردیتچ با بیش از ۸۰۰ نقاشی دیواری، فضای شهری را به گالری روباز تبدیل کرده و آثار هنرمند ناشناس بریتانیایی، در گوشه‌وکنار شهر قابل مشاهده است. وجود مناطق قانونی برای نقاشی و گرافیتی، همراه با حمایت شهرداری از هنرمندان خیابانی، لندن را به مقصدی محبوب برای هنرمندان بین‌المللی تبدیل کرده است.

برلین؛ دیواری که به بوم آزادی تبدیل شد

برلین یکی از نمادین‌ترین صحنه‌های هنر شهری در جهان را در خود جای داده است. این شهر تاریخ پرتنش خود را به بستری برای خلاقیت، اعتراض و همبستگی فرهنگی تبدیل کرده است. گالری «ایست ساید»، بخشی از دیوار سابق برلین به طول ۱۳۱۶ متر، امروز به طولانی‌ترین گالری روباز جهان بدل شده است. پس از فروپاشی دیوار در سال ۱۹۹۰ تعداد ۱۱۸ هنرمند از ۲۱ کشور این دیوار را با بیش از صد نقاشی دیواری پوشاندند. آثار این گالری بازتابی از شادی ناشی از اتحاد آلمان، نقد رژیم‌های سرکوبگر و آرمان‌های جهانی همچون صلح و آزادی هستند.

محله کریتسبرگ نیز به قلب تپنده هنر خیابانی معاصر برلین تبدیل شده است. این منطقه که در گذشته محل سکونت مهاجران و فعالان چپ‌گرا بوده، امروز میزبان دیوارهایی پوشیده از نقاشی‌های دیواری، استنسیل‌ها، چسب‌نگاره‌ها و چیدمان‌های مفهومی است. هنرمندان محلی و بین‌المللی در کریتسبرگ، روایت‌هایی از مهاجرت، عدالت اجتماعی، بحران اقلیمی و مقاومت فرهنگی را به تصویر می‌کشند.

لیسبون؛ تلفیق کوچه‌های سنگ‌فرش با هنر معاصر

لیسبون، پایتخت پرتغال، با بیش از ۷۰۰ نقاشی دیواری در محله‌های بایرو آلتو، آلفاما و سایر مناطق تاریخی، به یکی از قطب‌های برجسته هنر شهری ۲۰۲۵ در جنوب اروپا تبدیل شده است. این شهر با برگزاری جشنواره بین‌المللی دیوار لیسبون که به‌طور اختصاصی به هنر دیواری و خیابانی می‌پردازد، بستری پویا برای تعامل هنرمندان محلی و بین‌المللی فراهم کرده است. در این جشنواره، دیوارهای شهر به بوم‌هایی زنده تبدیل می‌شوند که روایت‌هایی از هویت فرهنگی، اعتراض اجتماعی و زیبایی‌شناسی معاصر را به تصویر می‌کشند. حمایت سازمانی از طریق «گالری هنر شهری» که زیر نظر شهرداری لیسبون فعالیت می‌کند، نقش مهمی در قانونی‌سازی و ترویج هنر خیابانی دارد.

نیویورک؛ از بوشویک تا سنترال پارک، هنر در حرکت

نیویورک، یکی از متنوع‌ترین شهرهای جهان، در عرصه هنر شهری جایگاهی منحصربه‌فرد دارد. هنر خیابانی در این شهر، نه‌تنها به‌عنوان جلوه‌ای از زیبایی بصری، بلکه به‌مثابه رسانه‌ای برای بیان فرهنگی، اعتراض اجتماعی و بازآفرینی فضاهای عمومی شناخته می‌شود. محله بروکلین میزبان نقاشی‌های دیواری بزرگ، چیدمان‌های مفهومی و آثار هنری تعاملی است که چهره صنعتی گذشته را به بومی برای خلاقیت معاصر تبدیل کرده‌اند.

از مجسمه «آلیس در سرزمین عجایب» در سنترال پارک گرفته تا چیدمان‌های مفهومی در محوطه بیرونی موزه هنر مدرن، هنر در زندگی روزمره شهروندان نیویورک تنیده شده است. یکی از نمادهای برجسته هنر شهری نیویورک، مجسمه «دختر بی‌هراس» است که در برابر مجسمه گاو وال‌استریت نصب و به نمادی جهانی از قدرت زنان، جسارت و مقاومت تبدیل شد. این مجسمه با طراحی ساده اما تأمل‌برانگیز، جایگاه ویژه‌ای در حافظه فرهنگی شهر پیدا کرده است.

ریو دو ژانیرو؛ چهره‌های جهان بر دیوار المپیک

ریو دو ژانیرو با پیشینه فرهنگی غنی و تنوع قومی، بستری پویا برای شکوفایی هنرهای شهری فراهم کرده است. خیابان‌های این شهر، به‌ویژه در مناطق بندری و تاریخی، میزبان نقاشی‌های دیواری عظیم، چیدمان‌های مفهومی و گرافیتی‌های اعتراضی هستند که جلوه‌ای از زیبایی بصری و بازتابی از دغدغه‌های اجتماعی، سیاسی و زیست‌محیطی مردم این شهر محسوب می‌شوند. هنرمندان خیابانی در ریو، با بهره‌گیری از رنگ‌های زنده و فرم‌های نمادین، روایت‌هایی از فقر، نژاد، مهاجرت و مقاومت فرهنگی را به تصویر می‌کشند.

یکی از برجسته‌ترین آثار هنر شهری در ریو دو ژانیرو، نقاشی دیواری «اتنیاس» اثر ادواردو کوبرا است که در جریان بازی‌های المپیک ۲۰۱۶ خلق شد. این اثر با مساحت ۳۰۰۰ متر مربع، بزرگ‌ترین نقاشی دیواری جهان به‌شمار می‌رود و چهره‌هایی از پنج قاره را در قالب پرتره‌های عظیم به نمایش می‌گذارد. اتنیاس نمادی از همزیستی فرهنگی، تنوع نژادی و وحدت انسانی است که در قلب منطقه بندری شهر قرار گرفته و به یکی از جاذبه‌های گردشگری هنری ریو تبدیل شده است.

بزرگترین اقتصادهای جهان در سال ۲۰۲۶

صندوق بین‌المللی پول در تازه‌ترین گزارش خود از چشم‌انداز اقتصادی جهان اعلام کرد که ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۲۶ همچنان بزرگ‌ترین اقتصاد جهان باقی خواهد ماند. بر اساس پیش‌بینی این نهاد، تولید ناخالص داخلی آمریکا در سال آینده میلادی به بیش از ۳۱.۸ تریلیون دلار می‌رسد که به‌طور تقریبی معادل مجموع تولیدات چین، آلمان و هند است.

در رتبه‌های بعدی، چین با ۲۰.۶ تریلیون دلار و آلمان با ۵.۳ تریلیون دلار قرار دارند و جایگاه‌های خود را نسبت به سال قبل حفظ کرده‌اند. هند نیز که در سال ۲۰۲۵ از ژاپن سبقت گرفت، با تولید ناخالص داخلی ۴.۵ تریلیون دلار، چهارمین اقتصاد بزرگ جهان در سال ۲۰۲۶ باقی می‌ماند.

به گفته صندوق بین‌المللی پول، اگرچه بازار کار جهانی به‌نسبت مقاوم مانده و هزینه‌های مصرف‌کننده از رشد اقتصادی حمایت می‌کند، اما فضای اقتصاد جهانی با چالش‌های جدیدی روبه‌روست و افزایش حمایت‌گرایی، تنش‌های تجاری و نگرانی از افت سهام شرکت‌های فناوری از مهم‌ترین عواملی هستند که رشد اقتصادی جهان را تهدید می‌کنند.

اقتصاد ایالات متحده آمریکا نیز از این روند بی‌تأثیر نبوده است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد رشد تولید در این کشور نسبت به برآورد سال گذشته اندکی کاهش پیدا کرده است، با این وجود بازار کار قوی و سطح بالای تقاضای داخلی همچنان پشتوانه اصلی اقتصاد آمریکا به حساب می‌آید.

در سوی دیگر، چین با اقتصادی به ارزش ۲۰.۷ تریلیون دلار، حدود ۳۵ درصد کوچک‌تر از آمریکاست، اما همچنان فاصله قابل‌توجهی با دیگر اقتصادهای بزرگ دارد. این کشور با چالش‌هایی همچون جمعیت پیر، رکود در بخش مسکن و تأثیر تعرفه‌های تجاری روبه‌روست که موجب کاهش نرخ رشد به حدود ۴ درصد (کندترین نرخ رشد چند دهه اخیر پکن) شده است.

هند با تداوم اصلاحات اقتصادی و افزایش مصرف داخلی، موتور محرک تازه اقتصاد آسیا به‌شمار می‌رود. در کنار آن کشورهای اندونزی و ترکیه نیز با اصلاح سیاست‌های اقتصادی و بهره‌گیری از جمعیت جوان‌تر، جایگاه خود را در فهرست ۲۰ اقتصاد بزرگ جهان تقویت کرده‌اند.

کشورهای بدهکار دنیا

در سال ۲۰۲۵، بدهی کل دولت‌های جهان به رکورد بی‌سابقه‌ای رسید و از مبلغ ۱۱۰.۹ تریلیون دلار عبور کرد. ایالات متحده آمریکا با بدهی ۳۸.۳ تریلیون دلار و چین با ۱۸.۷ تریلیون دلار دو کشور اول در این زمینه هستند که بیش از نیمی از کل بدهی‌های دولتی جهان را در اختیار دارند. مجموع پنج کشور نخست شامل ایالات متحده آمریکا، چین، ژاپن، بریتانیا و فرانسه، ۶۷ درصد از بدهی کل جهان را تشکیل می‌دهند و ۱۰ کشور نخست این فهرست ۸۱ درصد از کل بدهی دولت‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.

بدهکارترین دولت‌های جهان / مقدار بدهی دولتی (تریلیون دلار)

• ایالات متحده آمریکا: ۳۸.۲۷
• چین: ۱۸.۶۸
• ژاپن: ۹.۸۳
• بریتانیا: ۴.۰۹
• فرانسه: ۳.۹۲
• ایتالیا: ۳.۴۸
• هند: ۳.۳۶
• آلمان: ۳.۲۳
• کانادا: ۲.۶
• برزیل: ۲.۰۶
• اسپانیا: ۱.۹
• مکزیک: ۱.۱
• سنگاپور: ۱.۰۱
• کره جنوبی: ۰.۹۹
• استرالیا: ۰.۹۳

تغییرات بدهی در سال ۲۰۲۵

ایالات متحده آمریکا همچنان با بیش از یک‌سوم از بدهی جهانی، بزرگ‌ترین بدهکار دولتی به‌شمار می‌رود. چین و ژاپن به‌ترتیب با ۱۸.۷ و ۹.۸ تریلیون دلار در جایگاه‌های دوم و سوم قرار دارند، به‌طوری که سه کشور نخست به‌تنهایی ۶۰ درصد از کل بدهی جهانی را پوشش می‌دهند. سایر کشورها همچون بریتانیا، فرانسه و ایتالیا نیز بدهی‌های قابل‌توجهی دارند که به‌ترتیب ۴.۱، ۳.۹ و ۳.۵ تریلیون دلار برآورد شده است.

در سال ۲۰۲۵، بدهی دولت ایالات متحده آمریکا با رشدی ۲.۹ تریلیون دلاری همراه بود، در حالی که بدهی چین ۲.۲ تریلیون دلار افزایش داشت. با این حال رشد بدهی چین از نظر درصدی (۱۳.۶ درصد)، بیشتر از ایالات متحده با ۸.۴ درصد بود، هرچند مبلغ مطلق بدهی چین کمتر است. ژاپن که سابقه بدهی بسیار بالا (نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی حدود ۲۳۰ درصد) دارد، نسبت بدهی خود را کمی کاهش داده و تنها ۲ درصد یعنی حدود ۲۰۰ میلیارد دلار به بدهی‌اش افزوده است.

پیامدهای اقتصادی بدهی‌های بالا

این سطوح بالای بدهی دولتی پیامدهای اقتصادی قابل‌توجهی به‌دنبال دارد. هزینه‌های مالی بالای دولت‌ها برای پرداخت بهره و اصل بدهی، فشار بر بودجه عمومی و کاهش ظرفیت دولت‌ها برای سرمایه‌گذاری در بخش‌هایی همچون بهداشت، آموزش و زیرساخت‌ها را به همراه دارد. بدهی‌های بالا همچنین می‌تواند سرعت رشد اقتصادی و اعتماد سرمایه‌گذاران را کاهش دهد.

در کشورهای توسعه‌یافته با جمعیت سالمند، بدهی‌های سنگین به‌دلیل پرداخت هزینه‌های بازنشستگی و حمایت‌های اجتماعی بیشتر تشدید شده است که این امر سیاست‌گذاری مالی دولت‌ها را پیچیده‌تر می‌کند. خطر بروز بحران بدهی و کاهش اعتماد بازارهای مالی، به‌ویژه برای کشورهایی با نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی بسیار بالا، از دیگر پیامدهای مهم این روند است.

از سوی دیگر از آنجا که بخش عمده‌ای از این بدهی‌ها به ارزهای ذخیره‌ای همچون دلار آمریکا وابسته است، نوسانات در این حوزه می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد جهانی و شبکه‌های مالی بین‌المللی داشته باشد. با توجه به روند صعودی بدهی در کشورهای نوظهوری همچون چین و هند و بدهی بالای کشورهای توسعه‌یافته، ضروری است که کشورهای مختلف به اصلاحات ساختاری در سیاست‌های مالی، بهبود مدیریت بدهی و تقویت رشد اقتصادی پایدار توجه ویژه کنند تا از بحران‌های آینده جلوگیری شود. آینده مالی جهان تا حد زیادی وابسته به چگونگی مدیریت این بدهی‌ها و اتخاذ سیاست‌های اقتصادی مسئولانه خواهد بود.

موفقیت کشورهای اروپایی در مدیریت زباله و بازیافت

اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۳ حدود ۷۹.۷ میلیون تن زباله بسته‌بندی تولید کرد که به ازای هر نفر معادل ۱۷۷.۸ کیلوگرم است. این میزان نسبت به سال ۲۰۱۳ به اندازه ۲۱.۲ کیلوگرم افزایش، اما نسبت به ۲۰۲۲ حدود ۸.۷ کیلوگرم کاهش داشته است. زباله بسته‌بندی شامل انواع مواد مورد استفاده برای نگهداری و حمل کالاها همچون بطری‌های شیشه‌ای، ظروف پلاستیکی، قوطی‌های آلومینیومی، بسته‌بندی‌های غذایی، پالت‌های چوبی و درام‌ها می‌شود.

ترکیب این زباله‌ها نشان می‌دهد که ۴۰.۴ درصد آن‌ها از کاغذ و مقوا، ۱۹.۸ درصد پلاستیک، ۱۸.۸ درصد شیشه، ۱۵.۸ درصد چوب، ۴.۹ درصد فلز و ۰.۲ درصد دیگر انواع بسته‌بندی هستند. در حوزه بازیافت، هفت کشور عضو اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۳ هدف بازیافت ۷۰ درصدی زباله‌های بسته‌بندی که برای سال ۲۰۳۰ تعیین شده است را محقق کردند. بلژیک با نرخ چشمگیر ۷۹.۷ درصد در رتبه اول قرار دارد که موفقیت آن به اجرای سیستم جمع‌آوری زباله مبتنی‌بر «پرداخت به ازای تولید» باز می‌گردد؛ سیستمی که از سال ۱۹۹۵ در این کشور به‌کار گرفته شده و ساکنین را تشویق به تفکیک زباله و بازیافت می‌کند. در منطقه فلاندرز، شهروندان به ازای هر کیلوگرم زباله خانگی حدود ۲۳ سنت پرداخت می‌کنند.

هلند با ۷۵.۸ درصد بازیافت در رده دوم است و پس از آن ایتالیا با ۷۵.۶ درصد، چک با ۷۴.۸ درصد، اسلوونی با ۷۳.۶ درصد، اسلواکی با ۷۱.۹ درصد و اسپانیا با ۷۰.۵ درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. رومانی اما تنها ۳۷.۳ درصد از زباله‌های بسته‌بندی خود را بازیافت کرده و فاصله زیادی تا هدف ۲۰۳۰ دارد. پارلمان اروپا این اختلاف را ناشی از مشکلات اقتصادی و دشواری ایجاد ظرفیت‌های بازیافت قابل‌قبول از نظر اقتصادی و زیست‌محیطی در کشورهای با درآمد کمتر می‌داند.

در حوزه مصرف کیسه‌های پلاستیکی، اتحادیه اروپا هدف کاهش مصرف به کمتر از ۴۰ کیسه به ازای هر نفر تا سال ۲۰۲۵ را دنبال می‌کند. بلژیک در این زمینه نیز پیشرو است و تنها ۴ کیسه پلاستیکی به ازای هر نفر مصرف می‌کند. لهستان و پرتغال به‌ترتیب با ۷ و ۱۴ کیسه در جایگاه‌های بعدی هستند، اما کشورهایی همچون لتونی با مصرف ۲۰۹ کیسه به ازای هر نفر بسیار از هدف تعیین‌شده جلوتر هستند.

جنگ نابرابر شهرها با آلودگی هوا؛ برندگان امسال کدامند؟

کیفیت هوا یکی از مهم‌ترین شاخص‌های سلامت محیط زیست و رفاه انسان‌هاست که امروزه بسیاری از شهرهای جهان به‌دنبال حفظ و بهبود آن هستند. در سال ۲۰۲۵، تعداد معدودی از شهرها موفق شده‌اند شاخص کیفیت هوای بسیار پاک و پایدار را حفظ کنند. در ادامه به معرفی ۱۰ شهر برتر جهان می‌پردازیم که تا تاریخ بیست‌وچهارم اکتبر ۲۰۲۵ بهترین شاخص کیفیت هوا (AQI) را داشته‌اند و این شاخص کمتر از ۲۰ بوده است. این شهرها همزمان با افزایش سطوح آلودگی در جهان، الگوی زندگی پایدار و شهری را تعیین می‌کنند.

اسلو، نروژ: ۱

اسلو بهترین کیفیت هوا را در میان تمام شهرهای جهان دارد. در تاریخ بررسی، شاخص کیفیت هوای اسلو یک بود که دلیل آن تلاش مستمر این شهر برای کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی در خودروهای شخصی است. تا پایان سال ۲۰۲۴، حدود ۸۹ درصد از همه خودروهای مسافربری فروخته‌شده در اسلو برقی بودند و برنامه‌ریزی شده است تا سال ۲۰۲۸ همه اتوبوس‌ها، ترامواها و کشتی‌ها بدون آلودگی عمل کنند.

دیترویت، ایالات متحده آمریکا: ۸

شاخص کیفیت هوای دیترویت ۸ است. با این حال، داده‌های جمع‌آوری شده از IQAir مربوط به یک روز است و نمایانگر روند تاریخی نیست. منطقه متروی دیترویت یکی از آلوده‌ترین مناطق در ایالات متحده است و در گزارش ۲۰۲۵ انجمن ریه آمریکا تحت عنوان «وضعیت هوا» که بر اساس داده‌های سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ است، رتبه ششم را دارد. دیترویت زمانی مرکز صنایع خودروسازی سنتی بود که بیشترین سهم آلاینده‌هایش را ایجاد می‌کرد. در سال ۲۰۱۹، پس از سال‌ها مبارزه، سیستم سوزاندن زباله‌های شهری این شهر که منبع عمده آلودگی هوا بود، تعطیل شد.

الجزیره، الجزایر / تورنتو، کانادا: ۱۱

کیفیت هوای شهر الجزیره به‌طور مستمر خوب نیست و شاخص هوای پایین در آن نشان‌دهنده شرایط موقتی هوایی است، نه شرایط پایه. در واقع این شهر ساحلی پرتردد با چالش‌های قابل‌توجهی از آلودگی هوا ناشی از ترافیک سنگین خودروها، فعالیت‌های صنعتی و وقوع مکرر وارونگی‌های جوی روبه‌روست که آلودگی‌ها را نزدیک به زمین به دام می‌اندازند. با این حال شاخص کیفیت هوای این شهر در زمان بررسی ۱۱ گزارش شد.

شاخص کیفیت هوای تورنتو بسیار ناپایدار است و می‌تواند طی چند ساعت یا روز از خوب به مضر تغییر کند. این وضعیت به‌ویژه ناشی از آلودگی خودروها و دود آتش‌سوزی جنگل‌هاست، اما تا تاریخ بیست‌وچهارم اکتبر ۲۰۲۵، شاخص کیفیت هوا ۱۱ گزارش شده است.

سیدنی، استرالیا: ۱۶

با اینکه سیدنی یکی از بزرگ‌ترین شهرهای استرالیاست، کیفیت هوای آن نسبت به سایر شهرهای بزرگ جهان به‌طور مداوم بهتر است و تا تاریخ بررسی، شاخص کیفیت هوای آن ۱۶ بود.

کوالالامپور، مالزی / لیسبون، پرتغال: ۱۷

کوالالامپور همچون دیترویت و تورنتو شاخص کیفیت هوای پایداری ندارد. این مسئله به‌دلیل تراکم بالای ترافیک و مه‌دود ناشی از سوزاندن گسترده زمین‌ها و جنگل‌ها در کشورهای همسایه به‌ویژه اندونزی در فصل خشک است، اما تا تاریخ یادشده، شاخص کیفیت هوای آن ۱۷ اعلام شده است.

لیسبون نیز نماینده شرایط ناپایدار در شاخص کیفیت هواست و تا تاریخ بیست‌وچهارم اکتبر ۲۰۲۵، شاخص کیفیت هوای آن ۱۷ بود.

واشینگتن / سالت‌لیک سیتی، ایالات متحده آمریکا: ۱۷

واشینگتن اغلب دوره‌هایی با شاخص کیفیت هوای خوب دارد که تحت تأثیر اتمسفر مساعد است، اما به‌دلیل دود آتش‌سوزی جنگل‌ها در کانادا و آلاینده‌های محلی خودروها دچار آسیب می‌شود. تا تاریخ بررسی، شاخص کیفیت هوای این شهر ۱۷ گزارش شده است.

سالت‌لیک نیز شاخص کیفیت هوای پایداری ندارد و شاخص هوای آن می‌تواند در هر روز به‌دلیل شرایط هوایی مساعد پایین باشد. با این حال این شهر با پدیده وارونگی زمستانی روبه‌روست، به‌گونه‌ای که هوای گرم‌تر و سبک‌تر بالا می‌رود و هوای سردتر از کوه‌ها به دره می‌آید و آلاینده‌ها را محبوس می‌کند که این امر با ایجاد مشکلی بزرگ همراه است. تا تاریخ بیست‌وچهارم اکتبر ۲۰۲۵، شاخص کیفیت هوای این شهر ۱۷ بود.

اسکوپه، مقدونیه شمالی: ۱۸

شاخص کیفیت هوای اسکوپه در تاریخ بررسی ۱۸ گزارش شد. این شهر به‌دلیل کیفیت هوای نامطلوبش مشهور است، نه شاخص هوای پایین. عوامل جغرافیایی همچون قرار گرفتن در دره، آلودگی‌ها را در آن محبوس می‌کند. منابع اصلی آلودگی شامل گرمایش خانگی در زمستان با سوخت‌های ناکارآمد و خودروهای قدیمی است که اسکوپه را در میان آلوده‌ترین شهرهای اروپا قرار می‌دهد.

چگونه شهرسازی هوشمند به کاهش جرم و اعتیاد کمک می‌کند؟

در عصر شهرنشینی شتاب‌زده، طراحی شهری فراتر از زیبایی بصری و کاربری‌های عملکردی، به ابزاری حیاتی برای ارتقای امنیت عمومی، سلامت روانی و کاهش آسیب‌های اجتماعی تبدیل شده است. با گسترش شهرها و افزایش تراکم جمعیت، نحوه سازماندهی فضاهای شهری از اتصال خیابان‌ها تا چیدمان کاربری‌ها، نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری رفتارهای فردی و جمعی ایفا می‌کند. شهرها نه‌تنها محل سکونت، بلکه بستر تعامل، نظارت و شکل‌گیری هویت اجتماعی هستند.

پژوهش‌های جدید در حوزه طراحی شهری نشان می‌دهند که نحوه شکل‌گیری فضاهای شهری از چیدمان خیابان‌ها و ساختمان‌ها گرفته تا نوع کاربری‌ها و دسترسی‌ها، نقش مستقیمی در رفتارهای اجتماعی شهروندان دارد و می‌تواند زمینه‌ساز بروز رفتارهای پرخطر همچون جرم و اعتیاد باشد یا با ایجاد محیطی امن و فعال، از آن‌ها جلوگیری کند.

شیکاگو؛ پیچیدگی فضایی و کاهش جرم

پیچیدگی فضایی در طراحی شهری به معنای تنوع کاربری‌ها، اتصال خیابانی بالا، نفوذپذیری بصری و جذابیت محیطی است. این ویژگی‌ها موجب افزایش حضور شهروندان در فضاهای عمومی، تقویت نظارت طبیعی و ارتقای «اثربخشی جمعی» می‌شوند. در پژوهشی که در دوران همه‌گیری کرونا در شیکاگو انجام شد، محققان با استفاده از مدل‌های آماری «سری‌های زمانی ساختاری بیزی» و «رگرسیون لجستیک»، تأثیر تغییرات در فعالیت‌های روزمره بر نرخ جرم را در ۷۷ محله شهری بررسی کردند.

نتایج این مطالعه نشان داد که محله‌هایی با تراکم جمعیتی بالا، اتصال خیابانی قوی و تنوع کاربری‌ها، کاهش چشمگیری در جرایمی همچون سرقت، حمله، جرایم مواد مخدر و زورگیری داشتند. برای مثال، محله‌های لینکلن پارک و لیک‌ویو که دارای شبکه خیابانی متراکم، بلوک‌های کوچک و حضور جامعه فعال در طبقات همکف هستند، نسبت به محله‌های کم‌تراکم و پراکنده، کاهش بیشتری در نرخ جرم تجربه کردند. این تفاوت به‌ویژه در دوره‌هایی برجسته‌تر شد که محدودیت‌های رفت‌وآمد اعمال شده بود.

ساوت اند؛ طراحی مبتنی بر حمل‌ونقل عمومی و ارتقای تحرک اجتماعی

اگر زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی با طراحی شهری مناسب همراه باشند، می‌توانند نقش مهمی در کاهش انزوا، افزایش دسترسی به خدمات و تضعیف تمرکز آسیب‌های اجتماعی ایفا کنند. طراحی پیاده‌محور، کاربری‌های مختلط و دسترسی آسان به ایستگاه‌های حمل‌ونقل، از جمله عناصر کلیدی در این راهکار هستند.

در مطالعه‌ای تطبیقی میان منطقه ساوت اند در شارلوت و منطقه آوندیل در چاتانوگا، مشخص شد که افزایش استفاده از اتوبوس در محیط‌های متراکم و قابل‌پیاده‌روی، منجر به کاهش ۱۰.۱۸ درصد در آلایندگی روزانه و ۱۲.۰۶ درصد در ترافیک شد. این کاهش نه‌تنها به بهبود کیفیت هوا کمک کرد، بلکه با افزایش حضور شهروندان در فضاهای عمومی، احتمال وقوع جرم و فعالیت‌های مرتبط با مواد مخدر را کاهش داد.

آیندهوون؛ پیاده‌روی‌پذیری و ارتقای سلامت روانی

محله‌های قابل‌پیاده‌روی، با اتصال خیابانی بالا، فضای سبز، کاربری‌های متنوع و زیرساخت‌های مناسب برای عابران، نقش مهمی در ارتقای سلامت روانی و کاهش رفتارهای پرخطر دارند. این محیط‌ها با افزایش تعامل اجتماعی، فعالیت بدنی و نظارت طبیعی، از عوامل محافظت‌کننده در برابر اعتیاد و جرم محسوب می‌شوند.

پژوهش انجام‌شده در هلند، یکی از مطالعات پیشرو در بررسی تأثیر طراحی شهری بر سلامت روانی از طریق شبیه‌سازی واقعیت مجازی است. این مطالعه توسط تیمی از پژوهشگران در سال ۲۰۲۴ انجام شد و هدف آن، سنجش واکنش‌های روانی افراد نسبت به محیط‌های شهری با ویژگی‌های متفاوت بود. به‌جای استفاده از نقشه‌های دوبعدی یا مدل‌های فیزیکی، این پژوهش از فناوری واقعیت مجازی (VR) بهره گرفت تا شرکت‌کنندگان بتوانند به‌صورت غوطه‌ور در فضاهای شهری طراحی‌شده قدم بزنند و احساسات خود را نسبت به آن‌ها بیان کنند.

آندورا لاولا؛ طراحی مشارکتی و سازگار با نیازهای محلی

فرایند طراحی شهری، اگر به‌صورت مشارکتی و تطبیقی انجام شود، می‌تواند به شناسایی دقیق‌تر مشکلات محلی و خلق راه‌حل‌های مؤثرتر منجر شود. ابزار «سیتی‌اسکوپ ای‌آر (CityScopeAR)» یکی از نوآورانه‌ترین فناوری‌های مشارکتی در حوزه طراحی شهری است که توسط گروه علوم شهری مؤسسه فناوری ماساچوست توسعه یافته است. این پلتفرم ترکیبی از واقعیت افزوده (AR)، مدل‌سازی فیزیکی و تحلیل داده‌های شهری را در قالبی تعاملی و قابل‌فهم برای عموم ارائه می‌دهد تا فرایند تصمیم‌گیری شهری را از حالت بالا به پایین به یک تجربه مشارکتی و شفاف تبدیل کند.

سیتی‌اسکوپ ای‌آر از یک میز تعاملی فیزیکی تشکیل شده است که روی آن ماژول‌های رنگی یا بلوک‌هایی قرار می‌گیرند. این بلوک‌ها نمایانگر عناصر مختلف شهری همچون ساختمان‌ها، فضاهای سبز، ایستگاه‌های حمل‌ونقل، یا کاربری‌های خاص هستند. دوربین‌ها و حسگرهای نصب‌شده در اطراف میز، موقعیت و ویژگی‌های این بلوک‌ها را به‌صورت لحظه‌ای ثبت می‌کنند، سپس با استفاده از فناوری واقعیت افزوده و الگوریتم‌های تحلیلی، اطلاعات مربوط به سناریوهای مختلف طراحی همچون تغییر در تراکم، دسترسی، یا نورپردازی به‌صورت بصری و تعاملی روی میز نمایش داده می‌شود.

بارسلونا؛ سنجش و استانداردسازی پیچیدگی در فرم شهری

در طراحی شهری نوین، «پیچیدگی فضایی» به مجموعه‌ای از ویژگی‌های کالبدی و عملکردی گفته می‌شود که موجب می‌شود یک محله یا شهر، پویا، قابل‌زیست، ایمن و انعطاف‌پذیر باشد. این پیچیدگی اگر به‌صورت علمی سنجیده و در استانداردهای طراحی شهری لحاظ شود، می‌تواند به پیش‌بینی بهتر رفتارهای اجتماعی، افزایش تاب‌آوری در برابر بحران‌ها و ارتقای کیفیت زندگی شهری کمک کند. هرچه یک محیط شهری متنوع‌تر، متصل‌تر و قابل‌دسترسی‌تر باشد، احتمال بروز آسیب‌های اجتماعی همچون جرم و اعتیاد در آن کمتر خواهد بود.

برای سنجش این پیچیدگی، پژوهشگران از شاخص‌هایی تخصصی همچون «هندسه فراکتال»، «نظریه شبکه» و «تنوع کاربری» استفاده می‌کنند. این ابزارها به طراحان شهری کمک می‌کنند تا فرم‌های شهری را علاوه‌بر زیبایی‌شناسی، از منظر عملکرد اجتماعی و ایمنی تحلیل و بهینه‌سازی کنند.

مکان‌سازی خلاقانه؛ زبان مشترک مردم و مدیران شهری

در دهه‌های اخیر، طراحی شهری از یک فرایند فنی و متمرکز به بستری اجتماعی و مشارکتی تبدیل شده است که شهروندان نه‌تنها شنونده، بلکه طراحان فعال فضاهای شهری هستند. در این تحول مفهومی، نقش شهروندان از مصرف‌کنندگان خدمات شهری به هم‌آفرینان فضاهای عمومی تغییر می‌کند و شهر به یک بستر آزمایش اجتماعی تبدیل می‌شود که ایده‌ها نه در دفاتر اداری، بلکه در خیابان‌ها، پارک‌ها و میدان‌های عمومی شکل می‌گیرند. شهروندان، با استفاده از ابزارهای ساده و بودجه‌های خرد، می‌توانند فضاهای شهری را بازتعریف کنند، نیازهای خود را بیان کنند و در خلق راه‌حل‌ها مشارکت داشته باشند.

شهرهای هلسینکی و وروتسواف با بهره‌گیری از این رویکردهای خلاقانه، توانسته‌اند مشارکت مردمی را از سطح مشاوره به سطح هم‌آفرینی ارتقا دهند. این تحول، با تکیه بر هنر، آزمایش‌های کوچک‌مقیاس و بودجه‌ریزی انعطاف‌پذیر، به خلق فضاهایی منجر شده است که علاوه‌بر زیبایی، فراگیر بودن را در اولویت قرار می‌دهند.

هلسینکی؛ مدل عملیاتی مکان‌سازی و دموکراسی خلاق

هلسینکی، پایتخت فنلاند، شهری ساحلی با جمعیتی حدود ۶۵۰ هزار نفر است که به‌واسطه رویکردهای نوآورانه در طراحی شهری، توجه جهانی را به خود جلب کرده است. این شهر با تأکید بر پایداری، عدالت فضایی و مشارکت اجتماعی، تلاش دارد فضاهای شهری را به‌گونه‌ای طراحی کند که علاوه‌بر پاسخ‌گویی به نیازهای روزمره ساکنان، بستری برای تعامل، خلاقیت و رفاه عمومی فراهم آورد. در سال‌های اخیر، هلسینکی با اجرای مدل‌های مشارکتی و انعطاف‌پذیر، به یکی از پیشگامان شهرسازی انسان‌محور در اروپا تبدیل شده است.

«مدل عملیاتی مکان‌سازی» هلسینکی به‌عنوان یکی از نمونه‌های برجسته مشارکت خلاقانه شهروندان شناخته می‌شود. این مدل، شهروندان را از ناظران منفعل به طراحان فعال فضاهای شهری تبدیل می‌کند. در این رویکرد، ساکنان امکان اجرای مداخلات کوچک‌مقیاس همچون پارکلت‌ها، نقاشی‌های دیواری، یا مبلمان موقت را پیش از سرمایه‌گذاری‌های دائمی شهری پیدا می‌کنند. این فرایند نه‌تنها هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، بلکه به شهروندان اجازه می‌دهد تا ایده‌های خود را در عمل بیازمایند، بازنگری کنند و در نهایت به طرح‌های پایدار تبدیل کنند.

پروژه «اتاق نشیمن فضای باز» در مرکز جوانان کاننلمکی یکی دیگر از نمونه‌های موفق طراحی شهری مشارکتی هلسینکی با محوریت جوانان است که با طراحی مبلمان شهری موقت، فضایی برای تعامل، استراحت و فعالیت‌های فرهنگی فراهم کرد و به‌مرور به یک نقطه کانونی در محله تبدیل شد. این پروژه بخشی از برنامه گسترده‌تر «بودجه جوانان» شهرداری هلسینکی بود که از سال ۲۰۱۳ با هدف افزایش مشارکت نوجوانان در تصمیم‌گیری‌های شهری آغاز شده و هر سال با مراحل مشخصی شامل جمع‌آوری داده، کارگاه‌های طراحی، رأی‌گیری، مشاوره و اجرا دنبال می‌شود.

جوانان محله کاننلمکی در جلسات مشورتی و کارگاه‌های طراحی شرکت کردند تا نیازها و ایده‌های خود را برای بهبود فضای بیرونی مرکز جوانان بیان کنند. این مرکز که در طبقه پایین مرکز فرهنگی کاننتالو قرار دارد، پیش‌تر فقط یک فضای داخلی برای فعالیت‌های فرهنگی و تفریحی داشت و فضای بیرونی آن بدون استفاده مانده بود. با توجه به افزایش تقاضا برای فضاهای باز پس از همه‌گیری کرونا، ایده تبدیل فضای بیرونی به یک «اتاق نشیمن شهری» شکل گرفت تا محلی برای تعامل، استراحت، اجرای برنامه‌های فرهنگی و حضور آزاد جوانان در محیطی امن و دلپذیر باشد.

پروژه «بازی‌ها و فضاها» در محله ملون‌کولا، در تابستان ۲۰۲۳ با تمرکز بر کودکان و نوجوانان اجرا شد. این پروژه بخشی از برنامه «محله‌های زیست‌پذیر» شهرداری هلسینکی بود و هدف آن ایجاد فضاهای فرهنگی موقت در مناطق شرقی شهر همچون کونتولا و ملون‌مکی بود. در این پروژه، با مشارکت مستقیم جوانان، فضاهای پاپ‌آپ شامل ایستگاه‌های بازی، دیوارهای نقاشی و سکوهای اجرای خیابانی طراحی و نصب شد. این فضاها نه‌تنها بستری برای تعامل میان نسل‌ها فراهم کردند، بلکه به افزایش حضور اجتماعی، کاهش انزوا و ارتقای سلامت روانی جامعه کمک کردند. پروژه به‌صورت آزمایشی اجرا شد و در ارزیابی‌های بعدی، پیشنهاد شد که بعضی از عناصر آن به‌صورت دائمی در طراحی شهری لحاظ شوند.

مدل مکان‌سازی هلسینکی بر پایه اصول طراحی انعطاف‌پذیر، بازخورد مستمر و ارزیابی مشارکتی بنا شده است. هر پروژه، پس از اجرا، توسط شهروندان و کارشناسان ارزیابی می‌شود و در صورت موفقیت، به‌صورت دائمی در طراحی شهری لحاظ می‌شود. این چرخه یادگیری و اصلاح، موجب شده است که شهر بتواند به‌صورت پویا و پاسخ‌گو به نیازهای متغیر جامعه واکنش نشان دهد. استفاده از فناوری‌های دیجیتال برای ثبت نظرات، مستندسازی فرایندها و تحلیل داده‌های محیطی نیز به افزایش دقت و شفافیت تصمیم‌گیری کمک کرده است.

وروتسواف؛ شهروندان به‌عنوان طراحان شهری

شهر وروتسواف در لهستان نیز با ساختن فرهنگی مبتنی بر تجربه‌گرایی و توانمندسازی خلاقانه، مسیر متفاوتی را در طراحی شهری مشارکتی طی کرده است. این شهر با اعطای کمک‌هزینه‌های خرد و برگزاری کارگاه‌های تعاملی، به شهروندان امکان داده است فضاهای بدون استفاده همچون انبار متروکه پپوویتسه را به باغ‌ها و مراکز اجتماعی تبدیل کنند. برنامه مکان‌سازی این شهر، با تلفیق هنر، بوم‌شناسی و مدیریت مدنی، تلاش دارد تا هر پروژه، از نظر زیبایی‌شناسی و فراگیری اجتماعی، متوازن باشد.

در وروتسواف، مداخلات موقت به‌عنوان ابزار اصلی مشارکت شهری به‌کار گرفته می‌شوند. جشنواره‌های محلی، فضاهای پاپ‌آپ، آزمایشگاه‌های هنر شهری و رویدادهای خیابانی، بستری برای آزمون ایده‌های شهروندان فراهم می‌کنند. این اقدامات، به شهروندان امکان می‌دهد تا ایده‌های خود را برای بازآفرینی بلندمدت، در قالب نمونه‌های اولیه اجرا کنند. برای مثال، در پروژه «باغ‌های اجتماعی پپوویتسه»، ساکنان با همکاری هنرمندان و طراحان، فضای صنعتی متروکه را به باغی عمومی با کاربری‌های فرهنگی، آموزشی و تفریحی تبدیل کردند. این فضا اکنون به یکی از نقاط محبوب محله تبدیل شده و تعامل اجتماعی را به‌طور چشمگیری افزایش داده است.

کشورهای پیشتاز فناوری در جهان ۲۰۲۵

در سال ۲۰۲۵، کشورهای پیشرو جهان با پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه‌هایی همچون هوش مصنوعی، بیوتکنولوژی، انرژی‌های تجدیدپذیر و دیجیتالی شدن، رهبری نوآوری جهانی را در دست دارند. کشورهای سوئیس، ایالات متحده آمریکا، کره‌جنوبی و سنگاپور بر اساس میزان پژوهش، ثبت اختراعات و فناوری‌های هوشمند در صدر جدول قرار دارند و آینده علم، نوآوری و رشد اقتصادی جهان را شکل می‌دهند.

سوئیس با سرمایه‌گذاری گسترده در تحقیق و توسعه و سیستم آموزش عالی قوی، همچنان پیشتاز جهانی نوآوری در حوزه فناوری است. این کشور در شاخص‌های جهانی نوآوری و ثبت اختراعات رتبه اول را داراست و صنایع پیشرفته آن روزبه‌روز جایگاه خود را تثبیت می‌کند. سوئد نیز با تمرکز بر دیجیتالی شدن، اتوماسیون و فناوری‌های پاک، در خط مقدم فناوری‌های پایدار و زیرساخت‌های دیجیتال قرار دارد و از پیشگامان تکنولوژی‌های سبز به‌شمار می‌رود.

ایالات متحده آمریکا رهبری هوش مصنوعی، بیوتکنولوژی، نرم‌افزار و مؤسسات تحقیقاتی برجسته‌ای همچون سیلیکون‌ولی، مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) و کال‌تک را در دست دارد که نقش مهمی در توانمندسازی نسل بعدی فناوری ایفا می‌کنند. در همین حال، کره‌جنوبی به‌دلیل سرعت بالای اینترنت، شرکت‌های بزرگ فناوری همچون سامسونگ و ال‌جی و پیشرفت‌های برجسته در حوزه‌های 5G، هوش مصنوعی و رباتیک شناخته شده و از بالاترین میزان پذیرش فناوری در جهان برخوردار است.

سنگاپور به‌عنوان مرکز پیشرو فناوری‌های شهر هوشمند، فین‌تک و دولت دیجیتال در آسیا مطرح است و در سیاست‌گذاری هوش مصنوعی و ارائه خدمات عمومی دیجیتال جایگاه بالایی دارد. کشور بریتانیا نیز با مزیت رقابتی در علوم زیستی، فین‌تک و دانشگاه‌های معتبری همچون آکسفورد و کمبریج شهرت جهانی در تحقیقات پیشرفته و استارتاپ‌های فناوری محور دارد.

فنلاند با سابقه درخشان در فناوری موبایل و آموزش آنلاین که بخشی از آن به شرکت نوکیا و سیاست‌های نوآوری ملی مرتبط است، به‌طور مداوم در شاخص‌های آمادگی دیجیتال در سطح بین‌المللی رتبه بالا کسب می‌کند و هلند در زمینه لجستیک متصل، فناوری‌های پایدار و کشاورزی هوشمند با حمایت سیاست‌های پیشرفته و پژوهش‌های قوی پیشرو است.

دانمارک در فناوری‌های انرژی تجدیدپذیر، فناوری‌های سبز و خدمات دیجیتال دولتی پیشتاز است و به‌دلیل آسان‌سازی کسب‌وکار دیجیتال، به‌طور معمول در بالاترین رتبه‌ها قرار دارد. کشور پهناور چین نیز با بیشترین تعداد ثبت اختراعات و سرمایه‌گذاری قابل‌توجه در تحقیق و توسعه، به‌ویژه در حوزه‌های هوش مصنوعی، محاسبات کوانتومی و مخابرات، به یکی از بزرگ‌ترین قدرت‌های فناوری تبدیل شده است و مراکز نوآوری آن در شهرهای شنژن، پکن و شانگهای متمرکز هستند.

علاوه‌بر این کشورها، هند نیز با سرعت چشمگیری در حال رشد در زمینه فناوری است؛ این کشور رتبه ۳۸ را در فهرست جهانی دارد، اما در گروه اقتصادهای با درآمد متوسط پایین رتبه اول است. مزیت‌های هند شامل قدرت خدمات فناوری اطلاعات، زیرساخت دیجیتال ارزان و خوشه‌های نوآوری وسیع در بنگلور و دهلی است.

ژاپن نیز در زمینه رباتیک، الکترونیک مصرفی و اتوماسیون صنعتی پیشتاز است و آلمان به‌واسطه مهندسی عالی، فناوری پاک و تولید پیشرفته شناخته شده است. با شناخت بهتر نقاط قوت این کشورهای پیشرو می‌توان روندهای نوآوری و فناوری جهانی را بهتر فهمید؛ چراکه فناوری با سرعتی بی‌سابقه در حال پیشرفت است و پیگیری تحولات این کشورها برای درک مسیر آینده نوآوری ضروری به نظر می‌رسد.

امن‌ترین کشورهای جهان در ۲۰۲۵

ایسلند، نیوزیلند و ایرلند در سال ۲۰۲۵ همچنان در صدر فهرست کشورهای جهان با پایین‌ترین میزان جرم و جنایت در جهان قرار دارند. پس از آن، کشورهایی از جمله دانمارک، اتریش، سوئیس و سنگاپور با قوانین قوی و اعتماد بالای اجتماعی، جایگاه‌های برتر را به خود اختصاص داده‌اند. ایسلند به‌عنوان امن‌ترین کشور جهان برای پانزده سال متوالی شناخته شده است و با جمعیتی حدود ۳۸۲ هزار نفر، از کمترین میزان جرایم خشونت‌آمیز برخوردار است. انسجام اجتماعی و وجود نظام پلیسی کارآمد موجب حفظ صلح و امنیت در این کشور شده است.

نیوزیلند در جایگاه دوم قرار دارد و با برخورداری از جامعه‌ای فراگیر و نظام قضائی مؤثر، نرخ پایین جرایم خشونت‌آمیز و سرقت را حفظ کرده است. بر اساس داده‌های سال ۲۰۲۵ نامبئو، برنامه‌های اجتماعی وسیع در این کشور به بهبود سطح رفاه و امنیت جامعه کمک شایانی کرده‌اند. ایرلند در رتبه سوم است و با داشتن نرخ پایین جرایم خشونت‌آمیز و سرقت، بهره‌مندی از سیستم قضائی قوی و نیروی انتظامی فعال، نقش مهمی در ایجاد احساس امنیت در میان مردم خود ایفا می‌کند.

دانمارک یکی از کشورهایی است که نرخ جرایم خشونت‌آمیز در آن بسیار پایین است و بر اساس نظرسنجی‌ها بیش از ۸۵ درصد از شهروندان احساس امنیت کامل حتی هنگام عبور تنها در شب دارند. سیستم قضائی دانمارک بر پیشگیری و توانبخشی تمرکز دارد و اعتماد اجتماعی در این کشور از عوامل اصلی حفظ امنیت به‌شمار می‌رود. اتریش در گزارش‌های سال ۲۰۲۵ از نرخ پایین جرایم جدی همچون ضرب و جرح و قتل خبر داده است؛ این کشور توانسته بین زندگی شهری مدرن و تأمین امنیت جامعه تعادل برقرار کند.

سوئیس با داشتن چارچوب قانونی مستحکم و پلیس با کیفیت بالا یکی از امن‌ترین کشورهای جهان است. اگرچه جرایم ملکی در سوئیس بیشتر از جرایم خشونت‌آمیز است، این میزان به‌طور قابل‌توجهی کمتر از متوسط جهانی است. سطح ایمنی در این کشور بر اساس داده‌های نامبئو بسیار بالا ارزیابی شده است. سنگاپور به‌عنوان نمونه‌ای برجسته در آسیا به‌شمار می‌رود که با اعمال قوانین سختگیرانه و به‌کارگیری فناوری‌های پیشرفته نظارتی، توانسته نرخ بسیار پایینی از جرایم را حفظ کند و به یکی از امن‌ترین شهرهای جهان تبدیل شود.

این کشورها الگوهای موفقی از ادغام قوانین کارآمد، اعتماد اجتماعی و اجرای مدرن سیاست‌های امنیتی ارائه داده‌اند که به آن‌ها کمک کرده است تا در سال ۲۰۲۵ به‌عنوان امن‌ترین کشورهای جهان شناخته شوند.

پیاده‌روها علیه فرمان‌ها؛ چطور دوبلین چهره شهر را تغییر داد؟

ساختار فشرده شهری، شبکه حمل‌ونقل عمومی گسترده و فرهنگ پیاده‌روی در این شهر موجب شده است تا دوبلین برخلاف روند ملی، جایگاه خود را به عنوان «شهر کم‌خودرو» حفظ کند. براساس گزارش جدید «سازمان ملی حمل‌ونقل ایرلند» (NTA) در سال ۲۰۲۳، گرچه در سراسر کشور خودرو همچنان اصلی‌ترین وسیله تردد است و حدود ۷۱ درصد از سفرها با خودرو انجام می‌شود، اما در دوبلین این رقم به‌مراتب پایین‌تر است. در پایتخت و حومه آن تنها ۵۴ درصد از سفرها با خودرو صورت می‌گیرد، در حالی که این رقم در مناطق روستایی به بیش از ۸۰ درصد می‌رسد.

این گزارش نشان می‌دهد که شهروندان دوبلینی بیش از هر شهر دیگری در ایرلند به پیاده‌روی و استفاده از وسایل نقلیه عمومی گرایش دارند. حدود ۳۰ درصد از سفرهای روزانه در این شهر به‌صورت پیاده انجام می‌شود و سهم اتوبوس، دوچرخه و قطار شهری (Luas) در حمل‌ونقل عمومی نیز در مجموع به بیش از ۱۲ درصد می‌رسد. همچنین ۸۱ درصد از سفرهای درون‌شهری دوبلین کمتر از ۱۰ کیلومتر است، موضوعی که استفاده از خودروی شخصی را کمتر ضروری می‌سازد.

با وجود این دستاوردها، داده‌های ملی نشان می‌دهد که تعداد ثبت خودروهای جدید در ایرلند در حال افزایش است. آمارها از رشد حدود ۲۷ درصدی ثبت خودروهای تازه و افزایش واردات خودروهای کارکرده حکایت دارد. در عین حال، استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی نیز در پایتخت روندی صعودی دارد؛ به‌گونه‌ای که در سال ۲۰۲۳، میزان سفر با اتوبوس در دوبلین حدود ۹ درصد بیشتر از دوران پیش از همه‌گیری کرونا گزارش شده است.

در کنار این تحولات، نظرسنجی‌های اخیر از گرایش مردم به تغییر الگوی سفر نیز خبر می‌دهند. بر اساس «شاخص گوکار» (GoCar Index 2025) که با همکاری مؤسسه تحقیقاتی Amárach انجام شده است، نزدیک به ۷۰ درصد از رانندگان ایرلندی اعلام کرده‌اند در صورت بهبود قابل توجه شبکه حمل‌ونقل عمومی حاضرند خودروی شخصی خود را کنار بگذارند. افزون بر این، ۱۵ درصد از شرکت‌کنندگان گفته‌اند در فکر فروش خودروی دوم خانوار خود هستند و حدود ۱۰ درصد نیز احتمال می‌دهند در آینده نزدیک از مالکیت خودرو به‌طور کامل صرف‌نظر کنند.

افزایش هزینه‌های سوخت، بیمه و نگهداری خودرو از دلایل اصلی این تغییر نگرش عنوان شده است. در همین حال، خدمات اشتراک خودرو نظیر GoCar نیز سهم قابل‌توجهی از بازار را در دوبلین به خود اختصاص داده‌اند؛ به‌گونه‌ای که از هر پنج نفر شهروند دوبلینی، یک نفر تاکنون از این خدمات بهره برده است و استفاده از آن میان ساکنان مجتمع‌های آپارتمانی به بیش از ۳۰ درصد رسیده است.

تحلیلگران شهری معتقدند اگرچه تمایل به کاهش مالکیت خودرو در دوبلین افزایش یافته، تحقق آن منوط به تقویت زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی، بهبود پیوستگی مسیرهای دوچرخه‌سواری و اجرای سیاست‌های حمایتی از سفرهای اشتراکی و پاک است.

به باور کارشناسان، آینده دوبلین به‌عنوان یکی از پایتخت‌های «کم‌خودروی» اروپا وابسته به تصمیم‌های سیاست‌گذاران در زمینه مالیات، قیمت‌گذاری پارکینگ، یارانه‌های حمل‌ونقل و گسترش زیرساخت‌های پایدار است؛ تصمیم‌هایی که می‌تواند مسیر این شهر را به‌سوی کاهش واقعی وابستگی به خودروهای شخصی تثبیت کند یا در صورت غفلت، دوباره به افزایش استفاده از خودرو بینجامد.

بدین ترتیب، دوبلین در آستانه انتخابی تعیین‌کننده قرار دارد؛ انتخاب میان حفظ هویت سبز و انسان‌محور خود یا پیوستن به موج جهانی بازگشت به خودرو.

برای مردم نه! با مردم شهر را بسازید

مفهوم طراحی شهری در دهه‌های اخیر، از یک فرایند فنی و بالا به پایین، به بستری مشارکتی و خلاقانه برای تعامل میان شهروندان و سازمان‌های شهری تبدیل شده است. شهرهای پیشرو در سراسر جهان دریافته‌اند که مشارکت واقعی مردم در تصمیم‌گیری‌های شهری، نه‌تنها به افزایش مشروعیت و اعتماد عمومی منجر می‌شود، بلکه کیفیت و پایداری پروژه‌های شهری را نیز به‌طور چشمگیری ارتقا می‌دهد. این تحول، طراحی شهری را از یک فعالیت تخصصی صرف، به یک تجربه اجتماعی و دموکراتیک بدل کرده است.

بارسلونا و آمستردام از جمله موفق‌ترین شهرهایی هستند که با بهره‌گیری از ابزارهای نوآورانه و سازوکارهای مشارکتی، توانسته‌اند الگوهای جهانی از برنامه‌ریزی شهری خلاقانه با مشارکت شهروندان ارائه دهند. از پلتفرم‌های دیجیتال برای رأی‌گیری و پیشنهاددهی گرفته تا آزمایشگاه‌های داده‌محور و جلسات هم‌طراحی محله‌ای، این شهرها نشان داده‌اند که وقتی مردم به‌عنوان همکاران واقعی در فرایند طراحی شهری مشارکت داده شوند، نتایج حاصل نه‌تنها زیباتر و کارآمدتر، بلکه انسانی‌تر و پایدارتر خواهند بود.

بارسلونا؛ از ابر بلوک‌ها تا دسیدیم

بارسلونا با تلفیق نوآوری زیست‌محیطی و دموکراسی دیجیتال، الگویی پیشرو در طراحی شهری مشارکتی ارائه کرده است. برنامه «ابر بلوک‌ها» که بازطراحی بلوک‌های شهری با تمرکز بر پیاده‌محوری، کاهش ترافیک و افزایش فضای سبز را دنبال می‌کند، ابتدا از طریق جلسات مشورتی با شهروندان شکل گرفت و در ادامه، نظرات ساکنان درباره محدودیت‌های ترافیکی، جانمایی نیمکت‌ها و ایجاد پارک‌های کوچک درون‌محله‌ای در طراحی نهایی لحاظ شد.

خیابان‌ها از نقش سنتی خود به‌عنوان مسیر عبور خودروها فراتر رفتند و به فضاهایی اجتماعی برای تعامل، استراحت و فعالیت‌های روزمره شهروندان تبدیل شدند. این بازتعریف عملکرد خیابان، رویکردی خلاقانه بود که با حذف تردد غیرضروری و جایگزینی آن با مسیرهای پیاده‌روی، نیمکت‌ها، فضای سبز و امکانات عمومی، چهره محله‌ها را دگرگون کرد و حس تعلق به محیط را افزایش داد.

بارسلونا در کنار این تحول کالبدی، پلتفرم دیجیتال «دسیدیم (Decidim)» را راه‌اندازی کرد که یک سامانه متن‌باز است و به شهروندان امکان می‌دهد پیشنهادات خود را در زمینه‌های مختلف برنامه‌ریزی و طرحی شهری مطرح کنند، با دیگر شهروندان و همچنان سازمان‌های مسئول گفت‌وگو داشته باشند و درباره پروژه‌های شهری رأی‌گیری کنند. دسیدیم که در زبان کاتالان به‌معنای «ما تصمیم می‌گیریم» است، در سال ۲۰۱۷ توسط شهرداری بارسلونا راه‌اندازی شد و به‌عنوان یک فریم وب، امکان ایجاد و مدیریت فرایندهای مشارکتی را برای سازمان‌های مختلف از شهرداری‌ها گرفته تا انجمن‌های محلی و دانشگاه‌ها فراهم می‌کند.

آمستردام؛ آزمایشگاه شهروندان هوشمند

آمستردام با تکیه بر مشارکت فعال شهروندان، مسیر متفاوتی را در طراحی شهری طی کرده است. «آزمایشگاه شهروندان هوشمند» یکی از پروژه‌های کلیدی در چهارچوب برنامه «شهر هوشمند آمستردام» است که توسط مؤسسه واگ فیوچرلب و با همکاری سازمان‌های شهری راه‌اندازی شده است. واگ فیوچرلب یک مرکز نوآوری اجتماعی و فناوری در شهر آمستردام است که تمرکز اصلی آن بر توسعه ابزارهای دیجیتال باز، طراحی مشارکتی و توانمندسازی شهروندان در فرایندهای علمی و شهری است. این مؤسسه با تلفیق هنر، فناوری و جامعه، پروژه‌هایی در حوزه شهر هوشمند، علم شهروندی، دموکراسی دیجیتال و آموزش داده‌محور اجرا می‌کند و تلاش دارد فناوری را در خدمت عدالت اجتماعی و پایداری قرار دهد.

هدف پروژه «آزمایشگاه شهروندان هوشمند»، توانمندسازی شهروندان برای مشارکت فعال در پایش محیطی، تحلیل داده‌ها و ارائه راه‌حل‌های شهری از پایین به بالا است. این آزمایشگاه، بستری برای تلفیق علم شهروندی، طراحی مشارکتی و فناوری‌های باز فراهم کرده است. شهروندان با استفاده از حسگرهای کم‌هزینه و متن‌باز، داده‌هایی درباره کیفیت هوا، آلودگی صوتی، دمای محیط و حتی کیفیت آب جمع‌آوری می‌کنند. داده‌ها از طریق پلتفرم‌های اشتراک‌گذاری آنلاین منتشر می‌شوند و در جلسات مشترک با مسئولان شهری مورد تحلیل قرار می‌گیرند. این فرایند موجب شده است تصمیم‌گیری‌های شهری، مبتنی بر داده‌های واقعی و تجربه زیسته ساکنان باشد.

بازآفرینی منطقه بویکسلوترهام؛ طراحی انعطاف‌پذیر با هدایت شهروندان

منطقه «بویکسلوترهام» در شمال آمستردام، که پیش‌تر یک بندر صنعتی متروکه بود، در دهه اخیر به یکی از نمونه‌های برجسته بازآفرینی شهری تبدیل شده است. پروژه «سیتی‌پلات بویکسلوترهام» با هدف تبدیل این منطقه به یک ناحیه چندمنظوره، پایدار و انرژی‌خنثی اجرا شد. برخلاف مدل‌های سنتی برنامه‌ریزی بالا به پایین، این پروژه بر اساس تفکر انعطاف‌پذیر و مشارکت مستقیم ساکنان شکل گرفت.

اگری‌ولتاییک؛ راهکار کره‌جنوبی برای تأمین امنیت غذایی

دولت کره‌جنوبی اعلام کرده است که سال آینده، قانونی جدید برای گسترش استفاده از سامانه‌های خورشیدی‌کشاورزی موسوم به «اگری‌ولتاییک (Agrivoltaics» تصویب خواهد کرد که زمینه بهره‌برداری گسترده‌تر از پنل‌های خورشیدی در زمین‌های کشاورزی را فراهم می‌سازد. وزارت کشاورزی، غذا و امور روستایی کره‌جنوبی قصد دارد با تدوین این قانون، پایه حقوقی لازم برای توسعه اگری‌ولتاییک را ایجاد کند. در همین راستا، وزیر کشاورزی این کشور، طی هفته جاری با جمعی از کشاورزان و شرکت‌های فعال در حوزه انرژی خورشیدی دیدار کرد تا درباره جزئیات این قانون گفت‌وگو کند. به گفته وزیر، پیش‌نویس قانون تا پایان سال جاری تهیه خواهد شد و انتظار می‌رود در نیمه نخست سال آینده به تصویب برسد.

این نشست در یکی از سایت‌های آزمایشی اگری‌ولتاییک در منطقه اوچانگ-اوپ شهر چونگ‌جو برگزار شد. در این منطقه کشت کلم زیر پنل‌های خورشیدی انجام می‌شود و نمونه‌ای عملی از تلفیق کشاورزی با تولید انرژی تجدیدپذیر را به نمایش می‌گذارد. وزارت کشاورزی کره‌جنوبی پیش‌تر در وب‌سایت رسمی خود اعلام کرده بود که مقررات جدید با هدف جلوگیری از توسعه بی‌رویه، حفظ امنیت غذایی و بازگرداندن سود حاصل به ساکنان، جوامع محلی و کشاورزان تدوین خواهد شد. موضوعی که بر آن تأکید شده این است که این قانون بر اساس طرح‌های فضایی روستایی، مناطق مناسب برای اجرای پروژه‌های خورشیدی کشاورزی را تعیین خواهد کرد. این بیانیه در پاسخ به گزارش‌های رسانه‌ای محلی منتشر شد که نگرانی‌هایی درباره پروژه‌های آینده مطرح کرده بودند. وزارتخانه کشاورزی همچنین هشدار داده است از آنجا که فناوری اگری‌ولتاییک هنوز در مرحله آزمایشی قرار دارد و به‌طور رسمی به اجرا گذاشته نشده است، رسانه‌ها باید از انتشار مطالب گمانه‌زنانه خودداری کنند.

استراتژی اولیه کره‌جنوبی برای توسعه اگری‌ولتاییک نخستین بار در آوریل ۲۰۲۴ معرفی شد. در آن زمان، وزارت کشاورزی پیشنهاد داد که دوره مجوز بهره‌برداری از زمین‌های بدون استفاده کشاورزی از هشت سال به ۲۳ سال افزایش پیدا کند تا سرمایه‌گذاری در این حوزه تسهیل شود. در شرایط معمول، زمین‌های کشاورزی که به دلایل مختلف بدون استفاده مانده‌اند، تنها برای مدت محدودی اجازه بهره‌برداری غیرکشاورزی دارند. این محدودیت زمانی، مانعی جدی برای اجرای پروژه‌های بلندمدت همچون نصب پنل‌های خورشیدی محسوب می‌شود، زیرا بازگشت سرمایه در این نوع پروژه‌ها به چندین سال زمان نیاز دارد. با افزایش دوره مجوز به ۲۳ سال، دولت مسیر را برای توسعه پایدار زیرساخت‌های خورشیدی در مناطق روستایی هموار کرد و انگیزه اقتصادی لازم را برای مشارکت بخش خصوصی فراهم آورد.

این اقدام همچنین نشان‌دهنده تغییر رویکرد کره‌جنوبی در استفاده بهینه از منابع طبیعی و زمین‌های کشاورزی است؛ به‌ویژه در مناطقی که بهره‌برداری سنتی دیگر مقرون‌به‌صرفه نیست. با ترکیب تولید انرژی و حفظ کاربری کشاورزی، فناوری اگری‌ولتاییک می‌تواند به مدلی موفق برای توسعه روستایی و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی تبدیل شود. بر اساس مطالعات پژوهشگران در سال جاری، انرژی خورشیدی تا بازه زمانی ۲۰۳۰ تا ۲۰۳۵ به رقابتی‌ترین منبع انرژی در کره‌جنوبی تبدیل خواهد شد که نشانه‌ای از تغییرات بنیادین در سیاست‌های انرژی این کشور و حرکت به‌سوی توسعه پایدار است.

شهر هوشمند عربستانی پیشتاز احیای تنوع زیستی

ذخیره‌گاه طبیعی نئوم نقشی محوری در شکل‌دهی استراتژی تنوع زیستی و احیای اکولوژیکی عربستان سعودی ایفا می‌کند. تیمی متعهد از متخصصان محیط زیست عربستان با تمرکز بر حفظ اکوسیستم‌ها و گونه‌های منحصربه‌فرد این منطقه، در یکی از پیشروترین پروژه‌های حفاظتی جهان به فعالیت می‌پردازند. آن‌ها از روش‌های نوآورانه و علمی برای بازسازی زیستگاه‌ها بهره می‌برند تا نظامی متعادل و پایدار برای طبیعت ایجاد کنند.

در این چارچوب، جمع‌آوری و تکثیر بذر گونه‌های بومی در نهالستان نئوم به‌عنوان پایه‌ای برای بازگرداندن گونه‌هایی که به دلایل مختلفی همچون چرای بی‌رویه و تخریب زیستگاه‌ها از منطقه رفته‌اند، به کار گرفته می‌شود. نمونه موفق این رویکرد، نجات و تکثیر گیاه نادر کارالوما پترایا (Caralluma petraea) است که اکنون جمعیت سالمی از آن برای بازگشت به محل اصلی نگهداری می‌شود.

ذخیره‌گاه نئوم همچنین اقدام به احیای جمعیت حیات‌وحش مهمی همچون آهوهای عربی و جبیره‌ای کوهستانی و صحرایی کرده است. بازگرداندن بیش از ۱۱۰۰ حیوان از چند گونه مختلف در سال جاری، گواه عزم و موفقیت این برنامه در ایجاد تعادل اکولوژیکی است. برنامه‌های محافظتی شامل نظارت مستمر بر گونه‌ها از طریق دوربین‌های تله‌ای و فناوری‌های نوین است تا به شناخت بهتر تنوع زیستی و برنامه‌ریزی حفاظتی آن‌ها کمک کند.

در حوزه دریایی، نئوم به‌عنوان پناهگاهی برای مگافوناهای دریایی، همکاری نزدیکی با دانشگاه علوم و فناوری ملک عبدالله (KAUST) دارد. استفاده از هوش مصنوعی برای تحلیل تصاویر پهپادی و ردیابی ماهواره‌ای گونه‌های دریایی، راهکارهایی مؤثر برای حفاظت از این گونه‌های ارزشمند فراهم آورده است.

دستاوردهای چشمگیر دیگری شامل ایجاد سکونتگاه‌های مصنوعی برای پرندگان شکاری همچون شاهین و سنقر است که نرخ جفت‌گیری و رشد جمعیت آن‌ها را افزایش داده است. تیم‌های تخصصی حفاظت دریایی نیز با برنامه‌های متنوع همچون ردیابی لاک‌پشت‌ها و توسعه زیستگاه‌های مصنوعی، در جهت حفظ گونه‌های در معرض خطر فعالیت می‌کنند.

علاوه‌بر این، انگیزه و تعهد عمیق تیم‌های حفاظتی که از خاطرات و ارتباط شخصی با طبیعت و فرهنگ منطقه نشأت می‌گیرد، عامل مهمی در پیشبرد این تلاش‌هاست. هر رهاسازی، هر درخت کاشته‌شده و هر تغییر مثبت محیطی، گامی مؤثر در حفظ اکوسیستم‌های نئوم و شکل دادن به آینده‌ای پایدار برای نسل‌های آینده است. به این ترتیب ذخیره‌گاه طبیعی نئوم با بهره‌گیری از دانش علمی، فناوری‌های نوین و انگیزه انسانی، نقشی کلیدی در حفاظت و احیای تنوع زیستی و محیط زیست طبیعی عربستان سعودی ایفا می‌کند و الگویی نوین در حفاظت محیط زیست منطقه و جهان به‌شمار می‌رود.

بحران تعطیلی کارخانه‌های بازیافت پلاستیک در اروپا

صنعت بازیافت پلاستیک در جهان و به‌ویژه در اروپا و بریتانیا با بحران عمیقی روبه‌روست که نشانه‌های آن در تعطیلی مکرر کارخانه‌های فعال در این زمینه مشاهده می‌شود. شرکت مدیریت ضایعات بیفا پس از افتتاح کارخانه‌ای در ساندرلند در سال ۲۰۲۲ با هزینه ۷ میلیون پوند، این واحد را فوریه همان سال تعطیل کرد. در همین حال رقیب اصلی این شرکت یعنی وریدور نیز کارخانه‌های خود را در آون‌موث (۲۰۲۲) و اسکلمرزدیل (۲۰۲۳) بست و در تابستان امسال اعلام کرد کارخانه روچستر نیز بسته خواهد شد.

این روند شبیه سقوط دومینو، در اروپا گسترده شده و شرکت‌های بزرگی همچون ویولیا در آلمان و هفت شرکت بازیافت‌کننده در هلند کارخانه‌های خود را تعطیل و بورالیس، داو و نست نیز سرمایه‌گذاری برای احداث کارخانه‌های جدید در اروپا را متوقف کرده‌اند. بر اساس اظهارات انجمن بازیافت پلاستیک اروپا ( Plastic Recyclers Europe)، نزدیک به یک میلیون تن ظرفیت بازیافت پلاستیک از سال ۲۰۲۳ در اروپا از دست رفته است. این انجمن هشدار می‌دهد که بدون مداخله سیاسی جدی، اروپا به‌جای توسعه صنعت بازیافت، وابسته به واردات پلاستیک‌های غیرقابل بازیافت خواهد شد و این مسأله اقتصاد و رهبری اقلیمی اروپا را تهدید می‌کند.

صنعت بازیافت پلاستیک در بریتانیا و اروپا در سال جاری با بزرگ‌ترین چالش‌ها روبه‌رو شده است. افزایش هزینه‌های انرژی و نیروی کار، به همراه قیمت پایین‌تر پلاستیک‌های نو و بازیافت‌شده وارداتی از آسیا، موجب شده کارخانه‌ها با زیان روبه‌رو یا تعطیل شوند. آمریکا نیز به‌دلیل ارزان بودن پلاستیک نو، به هدف‌های خود برای استفاده از پلاستیک بازیافت‌شده نرسیده است و وابستگی جهانی به کارخانه‌های آسیایی در حال افزایش است.

صادرات زباله پلاستیکی بریتانیا نیز راهگشا نبوده و موجب افزایش خروج ضایعات شده است؛ در سال گذشته بیش از ۶۰۰ هزار تن زباله پلاستیکی صادر شد که ۵ درصد نسبت به سال قبل افزایش نشان می‌دهد. قوانین فعلی این کشور موجب شده جمع‌آوری‌کنندگان بازیافت پلاستیک به جای اینکه پلاستیک‌ها را در داخل کشور فرآوری کنند، تشویق به صادرات آن‌ها شوند. تولیدکنندگان پلاستیک بسته‌بندی نیز تمایل دارند به جای خرید مواد بازیافتی که گران‌تر است، جریمه مالیات مربوط به بسته‌بندی پلاستیکی را پرداخت کنند. مشکلات و تناقضات موجود در صنعت بازیافت پلاستیک اروپا مانع تحقق یک اقتصاد چرخشی است که در آن همه افراد بهره‌مند شوند، به‌ویژه که برندها همکاری نمی‌کنند و ترجیح می‌دهند به جای حمایت از بازیافت، جریمه پرداخت کنند.

نهادهای مستقل بازیافت پلاستیک در بریتانیا، هشدار داده‌اند که صنایع بازیافت در شرف تعطیلی قرار دارند و اگر مداخلاتی انجام نشود، بخش زیادی از کارخانه‌ها توان رقابت ندارند. این نهادها بر نقش فناوری‌های نوین تأکید دارد ولی معتقد است برای بقای صنعت، سرمایه‌گذاری و حمایت‌های بیشتر لازم است و بدون اقدامات جبرانی در چند سال آینده تغییری حاصل نخواهد شد. این سازمان‌ها خواستار ایجاد یک سیستم صدور گواهی بازیافت پلاستیک در بریتانیا هستند تا صادرات ضایعات کاهش پیدا کند و شرکت‌ها ترغیب به استفاده از بسته‌بندی بازیافتی شوند.

وزارت محیط زیست بریتانیا نیز برنامه‌های اصلاح جمع‌آوری و بسته‌بندی را پیگیری می‌کند. برنامه جدید طرح برگشت سپرده ( Deposit Return Scheme) از اکتبر ۲۰۲۷ آغاز می‌شود و مردم را تشویق می‌کند بطری‌ها و قوطی‌ها را به مراکز بازگردانند و مبلغ ودیعه پرداخت‌شده را پس بگیرند. این طرح مواد با کیفیت‌تری برای بازیافت فراهم می‌کند و دولت بریتانیا کمیته‌ای برای پیشبرد اقتصاد چرخشی آن تشکیل داده است.

در اتحادیه اروپا، نگرانی‌هایی نسبت‌به انتقال سرمایه‌گذاری‌ها به خارج اروپا ابراز شده است، زیرا اگر سرمایه‌گذاری‌های میلیارد دلاری در سایر نقاط جهان انجام شود، صنعت بازیافت در اروپا عقب خواهد ماند و مشکلات محیط زیستی شامل سوزاندن و دفن بیشتر پلاستیک‌ها افزایش خواهد داشت. با وجود این چالش‌ها، تعدادی شرکت در حال پیشرفت هستند. برای مثال شرکت بیفا به‌تازگی کارخانه تولید بطری استرفرم را توسعه داده است که از پت (PET) بازیافتی استفاده می‌کند. انویرو نیز با جذب سرمایه ۵۸ میلیون پوند، در شمال غرب انگلستان کارخانه‌ای تا سال ۲۰۲۶ راه‌اندازی می‌کند که بطری‌های پت را به گرانول بازیافتی تبدیل می‌کند و می‌تواند سالانه ۳۵ هزار تن پلاستیک را بازیافت کند.

شرکت پلاستیک انرژی (Plastic Energy) نیز ضایعات پلاستیک را تبدیل به نفت پیرولیز می‌کند که می‌تواند برای تولید پلاستیک‌های قابل‌استفاده در صنایع غذایی و پزشکی به‌کار رود. این شرکت به‌دلیل اهداف سختگیرانه اروپا برای استفاده از مواد بازیافتی در بطری‌های نوشیدنی چشم‌انداز مثبتی برای آینده خود می‌بیند که تا سال ۲۰۴۰ باید حداقل ۶۵ درصد محتوی بازیافتی داشته باشند.

حفظ و توسعه صنعت بازیافت پلاستیک مستلزم اصلاح قوانین، حمایت دولت‌ها، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین و همکاری گسترده‌تر شرکت‌ها است تا این صنعت بتواند از وضعیت بحرانی خارج شود و به سمت پایداری حرکت کند. موفقیت در این صنعت نیازمند تخصص و تمرکز بر مشکل‌های واقعی بازیافت و نه‌تنها توسعه فناوری‌های نوین است.

اعتبار بین‌المللی کشورهای جهان در سال ۲۰۲۵

مؤسسه آزمایشگاه اعتبار (Reputation Lab، یک شرکت مشاوره‌ای تخصصی در زمینه مدیریت اعتبار و برند) در سال ۲۰۲۵ یک نظرسنجی جامع از شهروندان کشورهای عضو گروه هفت شامل کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن، انگلستان و آمریکا انجام داده است تا رتبه‌بندی اعتبار بین‌المللی ۶۰ اقتصاد برتر جهان را بر اساس معیارهایی همچون اعتماد، تحسین، احترام و تصویر کلی کشورها ارائه کند. این رتبه‌بندی نشان‌دهنده ارتباط مستقیم اعتبار بین‌المللی با موفقیت در جذب سرمایه‌گذاری خارجی، گردشگری و جایگاه در نهادهای جهانی است.

سوئیس در این نظرسنجی برای دومین سال متوالی رتبه نخست فهرست را به خود اختصاص داد. سیاست بی‌طرفی تاریخی این کشور که از سال ۱۸۱۵ و پس از کنگره وین تاکنون حفظ شده، با حاکمیت قوی و کیفیت بالای زندگی، موجب تثبیت اعتبار جهانی آن شده است. کانادا با صعود دو پله‌ای نسبت به سال ۲۰۲۴ در رتبه دوم قرار گرفت که این موفقیت ناشی از شهرت طولانی‌مدت این کشور در سیاست‌های شمولیت، دیپلماسی فعال و ثبات سیاسی است.

کشورهای نوردیک از جمله نروژ، سوئد، فنلاند و دانمارک از جمله نام‌های برجسته در صدر جدول اعتبار جهانی محسوب می‌شوند. این کشورها به‌دلیل ثبات سیاسی، شفافیت در مدیریت و رهبری در حوزه محیط‌زیست به تحسین جهانی دست پیدا کرده‌اند. ژاپن نیز با چهار پله رشد، به رتبه هشتم رسید که نشان‌دهنده ارتقای چشمگیر وجهه این کشور در افکار عمومی جهانی است. کشورهای اروپایی همچون هلند، ایرلند، ایتالیا، اسپانیا، پرتغال و یونان نیز در میان ۲۰ کشور برتر جایگاه مستحکمی دارند و تغییرات آن‌ها در مقایسه با سال قبل اندک بوده است.

در نقطه مقابل، ایالات متحده آمریکا با افت قابل‌توجه ۱۸ پله‌ای، از جایگاه سی‌ام به رتبه چهل‌وهشتم نزول کرده است. این سقوط ناشی از تهدیدهای تعرفه‌ای، تغییر نگرش نسبت به ناتو و افزایش شک و تردید نسبت به سیاست‌های داخلی و تعاملات بین‌المللی این کشور قلمداد می‌شود. کشورهای آسیایی ازجمله مالزی، فیلیپین، اندونزی و کره‌جنوبی نیز نوساناتی در اعتبار خود داشته‌اند.

این مطالعه تأکید می‌کند که ثبات سیاسی، پایبندی به سیاست‌های بی‌طرفانه و ایجاد شفافیت از عوامل کلیدی حفظ و ارتقای اعتبار بین‌المللی کشورهای پیشرو است. در مقابل، تنش‌ها، بی‌ثباتی سیاسی و سیاست‌های ناپایدار می‌توانند به‌سرعت موجب کاهش جایگاه کشوری در چشم جهانیان شوند. از این رو، تصویر و سیاست‌های هر کشور تأثیر مستقیمی بر نفوذ و اعتبار جهانی آن دارد که در این رتبه‌بندی به خوبی منعکس شده است.

شهرداری‌ها در خط مقدم امنیت غذایی؛ تجربه موفق جهان از آمستردام تا بوگوتا

شهرهای امروزی با چالش‌های پیچیده‌ای در حوزه امنیت غذایی روبه‌رو هستند؛ از رشد سریع جمعیت و محدودیت منابع گرفته تا بحران‌های اقلیمی، نوسانات بازار جهانی و اختلال در زنجیره‌های تأمین که هر کدام می‌توانند به‌تنهایی یا در ترکیب با چالش دیگر، دسترسی پایدار شهروندان به غذای سالم و کافی را تهدید کنند. افزایش وابستگی به واردات، تمرکز تولید در مناطق دورافتاده و آسیب‌پذیری زیرساخت‌های حمل‌ونقل، شهرها را در برابر بحران‌های جهانی همچون پاندمی‌ها، جنگ‌ها یا تغییرات شدید آب‌وهوایی، به‌شدت آسیب‌پذیر کرده است.

در چنین شرایطی، امنیت غذایی دیگر یک مسئله کشاورزی صرف نیست، بلکه به موضوعی چندبعدی در مدیریت شهری تبدیل شده است که نیازمند مداخله مستقیم دولت‌ها و شهرداری‌ها در قالب سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی فضایی، حمایت مالی و آموزش عمومی است. شهرها به‌عنوان مراکز مصرف، نیازمند راهکارهایی هستند که تولید غذا را به مرزهای خود بازگردانند، وابستگی به منابع بیرونی را کاهش دهند و تاب‌آوری خود را در برابر بحران‌ها افزایش دهند.

برنامه‌ریزی فضایی برای کشاورزی شهری؛ آمستردام، هلند

شهرداری آمستردام در چهارچوب برنامه «شهر سبز» با بهره‌گیری از ابزارهای برنامه‌ریزی فضایی، زمین‌های بدون استفاده شهری را به‌صورت هدفمند به پروژه‌های کشاورزی شهری اختصاص داده است. این زمین‌ها شامل فضاهای رهاشده میان ساختمان‌ها، حاشیه‌های راه‌آهن، پشت‌بام‌های صنعتی و محوطه‌های سابق تجاری هستند که با ارزیابی ظرفیت بار سازه‌ای، دسترسی به نور طبیعی و کیفیت خاک، برای تولید سبزیجات، میوه‌ها و گیاهان دارویی بازطراحی شده‌اند. خاک آلوده یا نامناسب با لایه‌های کمپوست و خاک سبک جایگزین شده و سیستم‌های زهکشی و آبیاری قطره‌ای نیز به‌صورت استاندارد نصب شده‌اند تا بهره‌وری و ایمنی زیست‌محیطی تضمین شود.

قوانین حفظ منابع طبیعی؛ ونکوور، کانادا

شهر ونکوور با درک عمیق از پیوند میان سلامت منابع طبیعی و امنیت غذایی، مجموعه‌ای از مقررات زیست‌محیطی جامع را به‌عنوان بخشی از برنامه «اقدامات شهر سبز» به تصویب رسانده است. این مقررات با هدف حفاظت از خاک‌های شهری، منابع آب شیرین و تنوع زیستی بومی طراحی شده‌اند و شامل محدودیت‌های سخت‌گیرانه در استفاده از آفت‌کش‌ها و کودهای شیمیایی، ممنوعیت تخلیه پساب‌های آلاینده به منابع آبی و الزام به استفاده از روش‌های کشاورزی پایدار در تمام پروژه‌های درون‌شهری هستند.

شهرداری ونکوور از سال ۲۰۱۴ با همکاری دانشگاه بریتیش کلمبیا و گروه‌های پژوهشی محلی، سامانه‌های پایش کیفیت خاک و آب را ایجاد کرده است و به‌صورت دوره‌ای سلامت زیست‌محیطی مناطق کشاورزی شهری را ارزیابی می‌کند و در صورت مشاهده آلودگی، اقدامات اصلاحی فوری را در دستور کار قرار می‌دهد. برای این منظور، مجموعه‌ای از سامانه‌های سنجش پیشرفته به کار گرفته شده است که شامل حسگرهای چندپارامتری برای اندازه‌گیری pH، دمای خاک، هدایت الکتریکی و غلظت فلزات سنگین همچون سرب، کادمیوم و آرسنیک هستند.

آموزش و مشارکت شهروندان؛ برلین، آلمان

در شهر برلین، برنامه‌ای با عنوان «شهر خوراکی» از سال ۲۰۲۰ آغاز شده که هدف آن تشویق شهروندان به مشارکت فعال در تولید غذا در فضاهای عمومی شهری است. این برنامه بخشی از پروژه اروپایی «شبکه شهرهای خوراکی» به‌شمار می‌رود و با حمایت شهرداری برلین، سازمان‌های غیرانتفاعی محلی و مؤسسات پژوهشی اجرا شده است. در چهارچوب این طرح، پارک‌ها، میدان‌ها، حاشیه خیابان‌ها، دیوارهای سبز و پشت‌بام ساختمان‌های اداری و مسکونی به محل کشت سبزیجات، گیاهان دارویی، میوه‌های فصلی و گل‌های خوراکی تبدیل شده‌اند. شهروندان می‌توانند آزادانه از این محصولات استفاده کنند و در نگهداری و توسعه آن‌ها مشارکت داشته باشند.

حمایت مالی و زیرساختی از تولیدکنندگان خرد؛ بوگوتا، کلمبیا

دولت محلی بوگوتا از سال ۲۰۲۱ با هدف تقویت امنیت غذایی و کاهش نابرابری‌های اقتصادی، برنامه‌ای جامع برای حمایت از تولیدکنندگان کوچک درون‌شهری راه‌اندازی کرده است. این برنامه تحت عنوان «کشت سودآور» توسط شهرداری و با همکاری سازمان‌هایی همچون سازمان توسعه اقتصادی و مؤسسه مالی Finagro اجرا می‌شود. در قالب این طرح، کشاورزان شهری می‌توانند تا ۳۰ درصد از هزینه‌های پروژه‌های تولیدی خود را از طریق وام‌های خرد با نرخ بهره نزدیک به صفر تأمین کنند. این تسهیلات مالی با اولویت به زنان، جوانان و خانواده‌های کم‌درآمد تعلق می‌گیرد و هدف آن توانمندسازی اقتصادی گروه‌های آسیب‌پذیر و افزایش مشارکت آن‌ها در تولید غذاست.

اروپا در استانه فروپاشی اقتصادی ناشی از جنگ پنهان آب و برق

اتلاف گسترده آب در اروپا نه‌تنها موجب تشدید بحران اقلیمی شده، بلکه هزینه‌های سنگینی را بر دوش اقتصاد این قاره گذاشته است. گزارش جدید شرکت «دنفوس» (Danfoss) نشان می‌دهد که در صورت ادامه روند کنونی، مصرف انرژی در بخش آب تا سال ۲۰۴۰ دو برابر خواهد شد و تقاضای آب در بخش انرژی نیز نزدیک به ۶۰ درصد افزایش می‌یابد. این در حالی است که پیش‌بینی‌ها از احتمال کمبود ۴۰ درصدی منابع آب در سطح جهانی طی پنج سال آینده حکایت دارد؛ بحرانی که هم‌اکنون بیش از ۳.۶ میلیارد نفر از مردم جهان را درگیر کرده است.

فرآیندهای مربوط به چرخه آب از استخراج و تصفیه تا توزیع و مصرف نیازمند انرژی‌اند. با افزایش جمعیت جهان، تقاضا برای آب شیرین نیز رشد می‌کند و به‌تبع آن انرژی بیشتری برای پمپاژ و تصفیه مورد نیاز است. در حال حاضر بخش انرژی حدود ۱۴ درصد از برداشت جهانی آب‌های شیرین را به خود اختصاص داده است. این وابستگی متقابل سبب شده است که هرگونه اختلال در یکی از این سامانه‌ها مستقیماً بر دیگری تأثیر بگذارد؛ به‌عنوان نمونه، کمبود انرژی می‌تواند عملکرد شبکه‌های آب‌رسانی را مختل کند، در حالی‌که خشکسالی‌ها و موج‌های گرمایی نیز تولید برق را با مشکل مواجه می‌کنند. در اروپا مقدار زیادی از آب تصفیه‌شده و انرژی صرف‌شده برای آن به دلیل نشت‌ها و ناکارآمدی‌ها به هدر می‌رود و این مسئله نه‌تنها اقتصادی بلکه امنیتی است.

بر اساس این گزارش، در صورت نادیده گرفتن ناکارآمدی‌های موجود، تولید ناخالص داخلی کشورهای با درآمد بالا ممکن است تا سال ۲۰۵۰ تا هشت درصد و در کشورهای کم‌درآمد تا ۱۵ درصد کاهش یابد. در حال حاضر، چالش‌های مرتبط با آب در سطح جهانی حدود ۹.۶ میلیارد دلار هزینه اضافی بر بخش انرژی تحمیل کرده است. کشورهای اروپایی نیز تا سال ۲۰۳۰ ناگزیر خواهند بود برای رعایت مقررات فعلی آب، بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ یورو بیشتر به ازای هر نفر برای تأمین و تصفیه آب هزینه کنند.

علاوه بر پیامدهای مالی، بحران آب تهدیدی برای سلامت عمومی، پایداری زیرساخت‌ها و حتی امنیت ژئوپلیتیکی محسوب می‌شود. کمبود دسترسی به آب و انرژی ارزان می‌تواند موجب ناآرامی‌های اجتماعی و درگیری میان کشورهایی شود که به منابع مشترک متکی هستند.

کارشناسان با تأکید بر اینکه فناوری‌های موجود می‌توانند بهره‌وری آب و انرژی را در تمام مراحل چرخه آب افزایش دهند، خواستار اقدام فوری دولت‌ها شده‌اند. اگر تمام تأسیسات آب‌شیرین‌کن جهان با فناوری‌های جدید به‌روز شوند، حدود ۳۴.۵ میلیارد یورو صرفه‌جویی اقتصادی و ۱۱۱ میلیون تن کاهش در انتشار دی‌اکسیدکربن حاصل خواهد شد. افزون بر این، به‌کارگیری درایوهای با سرعت متغیر (VSD) در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب می‌تواند مصرف انرژی را به میزان چشمگیری کاهش دهد؛ چنان‌که در یکی از تصفیه‌خانه‌های چنای هند، مصرف انرژی تا ۲۲ درصد کاهش یافت. درایو سرعت-متغیر VSD مانند یک «تنظیم‌کننده هوشمند» برای موتور عمل می‌کند تا موتور دقیقاً به اندازه‌ی نیاز، انرژی مصرف کند، نه بیشتر.

در این میان، مراکز داده نیز به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان آب شناخته می‌شوند. بر اساس داده‌های آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، این مراکز سالانه حدود ۵۶۰ میلیارد لیتر آب مصرف می‌کنند و این رقم تا سال ۲۰۳۰ ممکن است به ۱۲۰۰ میلیارد لیتر برسد؛ یعنی شش برابر برداشت کل آب شیرین اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۲. دلیل اصلی این مصرف بالا، خنک‌سازی واحدهای پردازشی است که گرمای زیادی تولید می‌کنند.

فناوری خنک‌سازی مایع در مدار بسته می‌تواند مصرف آب را کاهش دهد و بازده انرژی را نیز تا ۱۵ درصد افزایش دهد. گرمای اضافی تولیدشده در مراکز داده می‌تواند به جای هدررفتن، برای تأمین گرمایش شهری مورد استفاده قرار گیرد. برآورد IEA نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۳۰، حرارت بازیافتی از مراکز داده می‌تواند ۱۰ درصد نیاز گرمایشی اروپا را تأمین کند؛ معادل حدود ۳۰۰ تراوات‌ساعت انرژی برای مصرف‌کنندگان واقع در چند کیلومتری این مراکز.

اروپا در حالی با بحران آب و انرژی دست‌وپنجه نرم می‌کند که راهکارهای فنی برای کاهش خسارت‌ها در دسترس است. با این حال، تحقق این راهکارها نیازمند سیاست‌گذاری بلندمدت، همکاری فرامرزی و درک این واقعیت است که هیچ قطره‌ای از آب یا واحدی از انرژی دیگر نباید بیهوده تلف شود.

کشورهای دارای بیشترین جایزه نوبل تا سال ۲۰۲۵

جایزه نوبل یکی از معتبرترین جوایز جهانی است که از سال ۱۹۰۱ به‌صورت سالانه به افرادی اهدا می‌شود که در زمینه‌های علمی، ادبیات و صلح بین‌المللی دستاوردهای برجسته‌ای داشته‌اند. این جایزه در حوزه‌های مختلفی از جمله صلح جهانی، شیمی، پزشکی، اقتصاد و ادبیات اعطا می‌شود و نقش مهمی در تقدیر از کسانی دارد که به پیشرفت بشریت کمک کرده‌اند.

تا سال ۲۰۲۵، ایالات متحده آمریکا با کسب ۴۲۸ جایزه نوبل، بیشترین تعداد برندگان را در جهان دارد. این کشور به خاطر شخصیت‌های برجسته‌ای همچون مارتین لوتر کینگ جونیور (برای مبارزه با تبعیض نژادی و نابرابری) و ارنست همینگوی (نویسنده تأثیرگذار ادبیات) مشهور است.

از چهره‌های برجسته علمی آمریکا نیز دانشمندانی همچون لینوس پاولینگ هستند که در سال ۱۹۵۴ به‌دلیل کشف نحوه تشکیل پیوندهای شیمیایی جایزه شیمی و در سال ۱۹۶۲ برای فعالیت‌های صلح‌طلبانه خود جایزه صلح دریافت کرد و رابرت اف. کرل جونیور که سال ۱۹۹۶ جایزه شیمی را برای کشف فولرن به‌دست آورد که کاربردهای نوآورانه در علم مواد دارد. از دیگر برندگان مطرح می‌توان به رابرت جی. لفکوویتز اشاره کرد که در سال ۲۰۱۲ با کشف مکانیسم واکنش سلول‌ها به سیگنال‌ها توسط گیرنده‌های ویژه زمینه‌ساز درمان بیماری‌هایی همچون قلبی و آسم شد.

پس از آمریکا بریتانیا با ۱۴۵ جایزه، آلمان با ۱۱۶ جایزه، فرانسه با ۷۹، سوئد با ۳۴ و ژاپن با ۳۳ جایزه نوبل در رتبه‌های بعدی قرار دارند. علاوه‌بر این، کشورهایی همچون روسیه، کانادا، سوئیس، اتریش، هلند و ایتالیا نیز سهم قابل‌توجهی از جوایز نوبل را دارند. در مجموع ۵۹ کشور دیگر نیز جوایزی دریافت کرده‌اند که بیانگر گستردگی و تنوع علمی و فرهنگی در دنیاست.

نمونه‌هایی از برندگان برجسته نوبل در کشورهای مختلف نیز چشمگیر است. در ایسلند، هالدور کیلجان لاکسنس (Halldór Kiljan Laxness) در سال ۱۹۵۵ جایزه ادبیات نوبل را به‌دلیل رمان‌های واقع‌گرا و اجتماعی خود دریافت کرد که زندگی مردم ایسلند را به تصویر کشید.

در فیلیپین، ماریا رسا (Maria Ressa) در سال ۲۰۲۱ برای تلاش‌هایش در دفاع از آزادی مطبوعات و حفظ دموکراسی جایزه صلح نوبل را کسب کرد و در چین، تو یویو ( Tu Youyou) با کشف داروی آرتمیزینین در ۲۰۱۵ موفق به دریافت جایزه نوبل پزشکی شد که این دارو میلیون‌ها نفر را از مالاریا نجات داده است. در اتیوپی، نخست‌وزیر ابی احمد علی (Abiy Ahmed Ali) به‌دنبال تلاش‌هایش در برقراری صلح منطقه‌ای و رفع مناقشه مرزی با اریتره، در سال ۲۰۱۹ جایزه صلح نوبل را دریافت کرد.

چین باد را به خدمت گرفت؛ سلطه بی‌رقیب بر انرژی بادی جهان

چین برای پانزدهمین سال متوالی مقام نخست جهان را در ظرفیت نصب‌شده تولید انرژی بادی حفظ کرده است؛ دستاوردی که تعهد این کشور به رشد سریع و پایدار در حوزه باد را به‌خوبی نشان می‌دهد. بر اساس آخرین داده‌های منتشرشده توسط شورای برق چین، ظرفیت تازه افزوده‌شده نیروگاه‌های بادی متصل به شبکه در سال ۲۰۲۵ از ۵۷.۸۴ میلیون کیلووات فراتر رفته و ظرفیت تجمعی متصل به شبکه به حدود ۵۸۰ میلیون کیلووات رسیده که معادل ۱۵.۷ درصد از ظرفیت نصب‌شده تولید برق کل این کشور است.

این رشد پرشتاب، با افزایش متوسط سالانه بیش از ۱۰۰ میلیون کیلووات به‌دست آمده است. در بخش مصرف، تولید انرژی بادی شرکت‌های صنعتی بزرگ که درآمد سالانه از فعالیت اصلی‌شان حداقل ۲۰ میلیون یوان (معادل حدود ۲.۸۱ میلیون دلار آمریکا) است، حدود ۱۰.۱ درصد از کل مصرف برق چین را شامل می‌شود.

برنامه‌های توسعه آینده چین نیز بسیار بلندپروازانه است؛ در برنامه پنج‌ساله پانزدهم (۲۰۲۶ تا ۲۰۳۰)، هدف‌گذاری شده است که سالانه حداقل ۱۲۰ میلیون کیلووات ظرفیت جدید به مجموع نصب‌شده بادی این کشور افزوده شود. این امر موجب می‌شود ظرفیت تجمعی نصب‌شده انرژی بادی چین تا سال ۲۰۳۰ به ۱.۳ میلیارد کیلووات و تا سال ۲۰۶۰ به پنج میلیارد کیلووات افزایش پیدا کند. این اهداف بخشی از سیاست کلان این کشور جهت افزایش سهم انرژی‌های غیرفسیلی در کل مصرف انرژی به بیش از ۳۰ درصد تا سال ۲۰۳۵ است و برآورد می‌شود که مجموع ظرفیت نصب‌شده باد و خورشید تا آن زمان با هدف عبور ظرفیت از ۳.۶ میلیارد کیلووات، بیش از شش برابر مقدار سال ۲۰۲۰ شود.

در بخش تولیدکنندگان توربین بادی، شرکت‌های چینی گام‌های بزرگی در توسعه جهانی برداشته‌اند. تاکنون توربین‌های ساخت چین به ۵۷ کشور در شش قاره صادر شده است و هفت شرکت بزرگ این حوزه، کارخانه‌هایی را خارج از چین تأسیس کرده یا در حال برنامه‌ریزی برای این کار هستند. این اقدامات حضور چین را در بازار جهانی انرژی بادی تقویت و به رشد نفوذ فناوری و تولیدات این کشور در سراسر جهان کمک می‌کند.

از نظر سرمایه‌گذاری نیز چین در ۹ ماه نخست سال ۲۰۲۵ در پروژه‌های تولید برق بیش از ۵۹۰ میلیارد یوان (حدود ۸۴.۴ میلیارد دلار) سرمایه‌گذاری کرده است که این موضوع پشتوانه مالی قوی برای توسعه مداوم نیروگاه‌های بادی و خورشیدی در کشور به‌شمار می‌رود.

با توجه به این روند، چین به‌عنوان پیشتاز جهانی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر به‌ویژه انرژی بادی، به‌خوبی توانسته است اهداف اقلیمی خود را دنبال کند و رهبری بازار جهانی را در دست داشته باشد. این تحولات در مسیر تحقق بی‌طرفی کربن بخش انرژی کشور و کاهش اتکا به سوخت‌های فسیلی نقش کلیدی دارد و افق توسعه‌ای روشن برای انرژی‌های پاک ترسیم می‌کند.

فقیرترین کشورهای اروپایی در سال ۲۰۲۵

اروپا از جمله مناطق شناخته‌شده جهان با سطح بالای زندگی است، اما بعضی کشورهای این قاره با چالش‌های اقتصادی جدی روبه‌رو هستند و از نظر «تولید ناخالص داخلی به شاخص برابری قدرت خرید» در جایگاه پایین‌تری قرار دارند. براساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، فقیرترین کشورهای اروپایی در سال ۲۰۲۵ علاوه‌بر اقتصادهای کوچک، با موانع مختلفی همچون وابستگی به صنایع محدود، بی‌ثباتی سیاسی، نرخ بالای مهاجرت و بازارهای کوچک روبه‌رو هستند. کشورهای سن‌مارینو، آندورا، مونته‌نگرو، ایسلند، کوزوو، مالتا و مولداوی در این فهرست قرار دارند. در حالت کلی ترکیبی از شرایط جغرافیایی، اندازه بازار و سیاست‌های اقتصادی موجب شده است این کشورها با چالش‌های زیادی برای رشد و توسعه روبه‌رو باشند.

سن‌مارینو با اقتصاد بسیار کوچک و پایه صنعتی محدود فقیرترین کشور اروپا در سال ۲۰۲۵ شناخته شده است. اگرچه این کشور و ایسلند سرانه تولید ناخالص داخلی بالایی دارند، اما اقتصاد کلان آن‌ها از کوچک‌ترین‌ها در اروپا محسوب می‌شود. در سوی دیگر، مولداوی با سرانه تولید ناخالص داخلی ۱۹ هزار و ۶۸۰ دلار بین‌المللی کمترین میزان را دارد و نقاط ضعف آن شامل صنعت ضعیف، مهاجرت گسترده و سرمایه‌گذاری پایین است. کوزوو نیز به‌دلیل بی‌ثباتی سیاسی، کمبود سرمایه و نرخ مهاجرت بالا از کشورهای آسیب‌پذیر این منطقه به‌شمار می‌رود.

وابستگی بیش‌ازحد کشورهای کوچک همچون آندورا و مونته‌نگرو به گردشگری و ایسلند به صنایع محدود، این اقتصادها را در معرض آسیب‌پذیری‌های زیادی قرار داده است. مهاجرت و کمبود سرمایه‌گذاری از دیگر عوامل کلیدی تأثیرگذار بر شرایط اقتصادی این کشورهای اروپایی محسوب می‌شود. گزارش حاضر تأکید دارد که برای تحقق توسعه پایدار و بهبود شرایط اقتصادی، لازم است این کشورها از کمک‌های بین‌المللی بهره‌مند شوند و اصلاحات ساختاری مناسبی را اجرا کنند تا بتوانند شکاف‌های اقتصادی در اروپا را کاهش دهند و به سمت رشد و رفاه بیشتر حرکت کنند.

بلغارستان به منطقه یورو می‌پیوندد

در تحولی مهم برای اتحادیه اروپا، کشور بلغارستان اعلام کرد که از ژانویه ۲۰۲۶ واحد پول رسمی خود را به یورو تغییر خواهد داد. این تصمیم، بلغارستان را به نخستین کشور جدیدی تبدیل می‌کند که پس از پیوستن کرواسی در سال ۲۰۲۳، به حوزه پولی یورو (Eurozone) می‌پیوندد و گامی دیگر در مسیر همگرایی اقتصادی اروپا برمی‌دارد. این کشور بالکانی به‌طور رسمی واحد پول ملی خود «لو» را با «یورو» جایگزین خواهد کرد و به بیست‌ویکمین عضو حوزه پولی یورو تبدیل می‌شود. شورای اروپا سه مصوبه قانونی نهایی را برای اجرای این تغییر تصویب کرده و نرخ تبدیل رسمی را هر یک یورو برابر با ۱.۹۵۵۸۳ لو تعیین کرده است. این نرخ با نرخ مرکزی فعلی در سازوکار تثبیت نرخ ارز اتحادیه اروپا مطابقت دارد و نشان می‌دهد روند گذار به یورو برای بلغارستان بدون تنش و به‌صورت روان انجام خواهد شد.

کشورهای عضو حوزه پولی یورو که به آن منطقه یورو نیز گفته می‌شود عبارت از آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، پرتغال، بلژیک، هلند، لوکزامبورگ، ایرلند، اتریش، فنلاند، یونان، اسلوونی، قبرس، مالت، اسلواکی، استونی، لتونی، لیتوانی و کرواسی هستند که سیاست‌های پولی خود را به بانک مرکزی اروپا (ECB) سپرده‌اند و از سال ۱۹۹۹ به‌تدریج استفاده از یورو را جایگزین واحدهای پول ملی پیشین خود کرده‌اند.

بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا همچنان از واحدهای پولی ملی خود استفاده می‌کنند. کشورهایی همچون دانمارک، سوئد، لهستان، چک، مجارستان و رومانی هنوز به منطقه یورو نپیوسته‌اند. دانمارک دارای یک حق انصراف رسمی از پذیرش یورو است که در پیمان ماستریخت به‌طور قانونی ثبت شده است و به این کشور اجازه می‌دهد حتی در صورت تحقق معیارهای اقتصادی، از پیوستن به حوزه پولی یورو صرف‌نظر کند. اکنون بلغارستان با اجرای اصلاحات مالی و اقتصادی، موفق شده است معیارهای هم‌ارزی پولی را برآورده و مجوز ورود به منطقه یورو را دریافت کند.

پیوستن به حوزه پولی یورو مزایای قابل‌توجهی از جمله ثبات اقتصادی و مالی حاصل از استفاده از یک واحد پول قدرتمند و بین‌المللی، کاهش هزینه‌های تبدیل ارز در تجارت و گردشگری و افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی به‌دلیل شفافیت پولی و نظارت بانک مرکزی اروپا را به همراه دارد، همچنین عضویت در منطقه یورو می‌تواند به افزایش همگرایی اقتصادی با سایر کشورهای اروپایی و تسهیل در سیاست‌گذاری‌های مشترک منجر شود.

از سوی دیگر، کشورهای عضو بخشی از استقلال پولی خود را از دست می‌دهند؛ به‌طوری‌که دیگر نمی‌توانند نرخ بهره یا سیاست‌های ارزی را به‌طور مستقل تنظیم کنند و باید با سیاست‌های بانک مرکزی اروپا هماهنگ باشند. این وابستگی، در شرایط بحران یا رکود اقتصادی، مانع از واکنش سریع و متناسب دولت‌ها می‌شود. پیوستن به یورو تصمیمی استراتژیک است که نیازمند آمادگی سازمانی، اصلاحات مالی و توانایی تطابق با چهارچوب‌های سخت‌گیرانه حوزه پولی اروپاست.

همزمان با این تحول، بلغارستان و رومانی قرار است تا اوایل سال ۲۰۲۶ به‌طور کامل به منطقه شنگن بپیوندند. پس از آن مسافران با ویزای شنگن می‌توانند بدون نیاز به دریافت ویزای جداگانه، به این دو کشور سفر کنند و از آزادی رفت‌وآمد در مرزهای اتحادیه اروپا بهره‌مند شوند. این دو کشور پیش‌تر در مارس ۲۰۲۳ دسترسی جزئی به شنگن پیدا کرده بودند.

پیوستن بلغارستان به یورو و شنگن، نه‌تنها گامی مهم در همگرایی اروپایی است، بلکه برای گردشگران، سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی نیز تسهیلات گسترده‌تری از حذف دغدغه تبدیل ارز گرفته تا امکان استفاده از کارت‌های بانکی یورویی در سراسر مرزهای اتحادیه فراهم می‌کند.

خیابان‌هایی که دیگر نمی‌ترسانند

بسیاری از شهرهای ایالات متحده با چالش‌های فزاینده‌ای در حوزه امنیت شهری روبه‌رو هستند. رشد نابرابری اجتماعی، فرسایش زیرساخت‌های شهری و کاهش اعتماد عمومی به سازمان‌های انتظامی، موجب شده است که نرخ جرم و جنایت، به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار، روندی نگران‌کننده به خود بگیرد. در چنین شرایطی، تمرکز صرف بر افزایش نیروهای پلیس یا اقدامات تنبیهی، نه‌تنها کارآمدی محدودی داشته، بلکه گاه به تشدید تنش‌های اجتماعی نیز منجر شده است.

در پاسخ به این چالش‌ها، بعضی شهرهای آمریکایی رویکردی متفاوت را در پیش گرفته‌اند و از طراحی شهری به‌عنوان ابزاری برای پیشگیری از جرم بهره می‌برند. این رویکرد، با تکیه بر مداخلات محیطی هدفمند همچون نورپردازی، بازطراحی خیابان‌ها و احیای فضاهای عمومی توانسته است بدون افزایش نظارت پلیسی، امنیت را در سطح محله‌ها ارتقا دهد.

از جمله شهرهایی که در سال ۲۰۲۵ موفق شدند با بهره‌گیری از طراحی شهری نوآورانه و مداخلات محیطی، نرخ جرم و جنایت‌های خیابانی را به‌طور چشمگیری کاهش دهند می‌توان به نیویورک، دیتون و فیلادلفیا اشاره کرد که بدون افزایش نیروهای پلیس یا اقدامات امنیتی سخت‌گیرانه دستاوردهای چشمگیری حاصل کرده و نشان داده‌اند که برنامه‌ریزی فضایی دقیق، بازآفرینی مناظر شهری، نورپردازی مناسب و ایجاد فضاهای عمومی چندمنظوره می‌توانند نقش مؤثری در ارتقای امنیت شهری ایفا کنند.

نیویورک؛ روشنایی شهری و پیشگیری از جرایم شبانه

شهر نیویورک به‌عنوان یکی از پرجمعیت‌ترین و متنوع‌ترین کلان‌شهرهای ایالات متحده، همواره با چالش‌های امنیتی در مناطق کم‌برخوردار خود روبه‌رو بوده است. این شهر در سال ۲۰۲۵ با اتکا به رویکردی نوآورانه در طراحی محیطی، گامی جسورانه برای کاهش جرایم خیابانی برداشت و شاهد اجرای یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های آزمایشی در زمینه طراحی محیطی برای کاهش جرم شد. این پروژه توسط «آزمایشگاه جرم‌شناسی دانشگاه شیکاگو» طراحی و با همکاری شهرداری نیویورک اجرا شد.

هدف پروژه بررسی تأثیر نورپردازی شهری بر کاهش جرایم شبانه، به‌ویژه در مناطق پرخطر بود و به‌صورت یک آزمایش کنترل‌شده تصادفی در ۴۰ مجتمع مسکونی دولتی با نرخ بالای جرم انجام شد. نکته قابل‌توجه این بود که این مداخله بدون افزایش تعداد مأموران پلیس یا اعمال محدودیت‌های امنیتی انجام شد و فقط بر تغییرات محیطی و طراحی فیزیکی تمرکز داشت.

دیتون؛ بازطراحی خیابان‌ها برای کاهش خشونت

شهر دیتون در ایالت اوهایو سال‌ها با نرخ جرم و جنایتی بالاتر از میانگین ملی روبه‌رو بود. طبق داده‌های منتشرشده، نرخ خشونت در دیتون به‌طور متوسط ۵.۸ مورد به ازای هر هزار نفر بود که این رقم در مقایسه با میانگین ایالات متحده، رتبه‌ای پایین‌تر از حد مطلوب را نشان می‌داد. در واکنش به این وضعیت، شهرداری دیتون با همکاری سازمان‌های محلی و گروه‌های طراحی شهری، مجموعه‌ای از پروژه‌های بازطراحی خیابان‌ها را در مناطق پرخطر اجرا کرد که به کاهش ۲۶ درصدی کل جرایم منجر شد و میزان خشونت خیابانی را به نصف رساند.

این پروژه‌ها به‌طور عمده در محله‌های غربی و جنوب‌غربی دیتون از جمله خیابان‌های سوم غربی، لیک‌ویو و مک‌گی اجرا شد که پیش‌تر به‌عنوان مسیرهای عبوری سریع و پرخطر شناخته می‌شدند. در این مناطق، خیابان‌های باز و مستقیم به بن‌بست‌های کنترل‌شده تبدیل شدند تا سرعت و حجم تردد خودروها کاهش پیدا کند و مسیرهای فرار برای مجرمان محدود شود. پروژه‌ها با همکاری شهرداری، گروه‌های طراحی شهری و انجمن‌های محله‌ای اجرا شدند و بودجه آن‌ها از محل برنامه «امنیت از طریق طراحی محیطی» تأمین شد که شامل آموزش شهروندان، نصب دوربین‌های نظارتی و بازسازی زیرساخت‌های خیابانی بود.

فیلادلفیا؛ چشم‌هایی بر خیابان در کمپین پاک و سبز

نرخ جرم و جنایت در شهر فیلادلفیای ایالت پنسیلوانیا، به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار و دارای زمین‌های رهاشده، به‌طور قابل‌توجهی بالاست. طبق داده‌های منتشرشده در سال‌های قبل از ۲۰۲۵، نرخ خشونت مسلحانه در بعضی بلوک‌های شهری به بیش از ۲۵ مورد به ازای هر هزار نفر می‌رسید که از میانگین ملی بالاتر بود و نگرانی‌های جدی در زمینه ایمنی عمومی ایجاد کرده بود. این شهر توانست با اجرای کمپین «پاک و سبز» کاهش قابل‌توجهی در خشونت مسلحانه و جرایم جدی در بلوک‌های شهری ثبت کند.

این کمپین که از سال‌های پیش آغاز شده بود، در سال ۲۰۲۵ با تمرکز بر بازسازی و نگهداری زمین‌های خالی و رهاشده، به نتایج ملموس‌تری دست پیدا کرد. هدف اصلی این برنامه، تبدیل فضاهای بدون استفاده به فضاهای عمومی امن، زیبا و قابل‌استفاده برای ساکنان بود.

وقتی رنگ و نور، درمان می‌شوند

در دهه‌های اخیر، سلامت روان به یکی از دغدغه‌های اصلی زندگی شهری تبدیل شده است. افزایش تراکم جمعیت، شتاب‌زدگی روزمره، آلودگی صوتی و بصری و کاهش تعاملات اجتماعی ناشی از شهرنشینی‌های بیش از حد می‌توانند به اضطراب، افسردگی و انزوای اجتماعی در شهروندان منجر شوند. در این میان، طراحی شهری می‌تواند به‌عنوان ابزاری پیشگیرانه در ارتقای سلامت روانی جامعه عمل کند.

شهرهای آسیایی همچون سئول، سنگاپور، تایپه، دبی، ابوظبی، بانکوک و توکیو، در بهره‌گیری از اصول طراحی انسان‌محور پیشرو هستند و فضاهایی خلق کرده‌اند که آرامش، تعامل و احساس تعلق را در زندگی شهری تقویت می‌کنند. راهبردهای طراحی همچون نورپردازی ملایم و یکنواخت در فضاهای عمومی، استفاده از رنگ‌های آرامش‌بخش در مبلمان شهری و نمای ساختمان‌ها، جانمایی هوشمندانه فضاهای مکث و تعامل و تلفیق عناصر طبیعی با معماری شهری، نشان می‌دهند که طراحی محیط می‌تواند به‌طور مستقیم بر سلامت روان شهروندان تأثیر بگذارد.

این شهرها با در نظر گرفتن نیازهای روانی در برنامه‌ریزی شهری، توانسته‌اند محیط‌هایی بسازند که نه‌تنها از نظر فیزیکی ایمن هستند، بلکه از نظر روانی نیز برای ساکنان آرامش‌بخش و قابل اعتماد هستند. طراحی انسان‌محور در این شهرها، به ابزاری راهبردی برای پیشگیری از آسیب‌های روانی، تقویت تاب‌آوری اجتماعی و ارتقای کیفیت زندگی شهری تبدیل شده است.

نورپردازی شهری؛ تنظیم خلق‌وخو و تقویت امنیت روانی

نور در فضای شهری، فراتر از روشنایی، نقش مهمی در تنظیم خلق‌وخو، کاهش اضطراب و تقویت احساس امنیت دارد. نورپردازی یکنواخت، گرم و بدون سایه‌های عمیق، می‌تواند محیطی آرام و قابل پیش‌بینی ایجاد کند که از نظر روانی برای شهروندان ایمن‌تر به نظر برسد. در مقابل، نورهای تند، چشمک‌زن یا سایه‌دار، ممکن است موجب تحریک‌پذیری، اضطراب یا احساس ناامنی شوند.

در شهر توکیو، نورپردازی خیابان‌ها، ایستگاه‌های مترو و فضاهای عمومی با دقت روان‌شناختی طراحی شده است. استفاده از نورهای گرم در مسیرهای پیاده‌روی، نور ملایم در فضاهای مکث و حذف نورهای زننده در مناطق مسکونی، به کاهش تحریک‌پذیری روانی و افزایش احساس آرامش کمک کرده است، همچنین در مناطق پرتردد همچون شینجوکو و شیبویا، نورپردازی هماهنگ با جریان حرکت جمعیت طراحی شده است تا از ایجاد ازدحام و استرس جلوگیری شود.

رنگ در مبلمان شهری؛ آرامش بصری و کاهش تنش

رنگ‌های به‌کاررفته در مبلمان شهری، ساختمان‌ها و فضاهای عمومی، تأثیر مستقیمی بر روان انسان دارند. رنگ‌های سرد و ملایم همچون آبی، سبز، خاکستری روشن و بژ، به‌طور علمی با کاهش ضربان قلب، کاهش اضطراب و افزایش تمرکز مرتبط هستند. در مقابل، رنگ‌های تند و متضاد ممکن است موجب تحریک‌پذیری، بی‌قراری یا احساس ناامنی شوند.

در توکیو، مبلمان شهری همچون نیمکت‌ها، تابلوهای راهنما، سطل‌های زباله و ایستگاه‌های اتوبوس با رنگ‌های هماهنگ و آرامش‌بخش طراحی شده‌اند. این هماهنگی رنگی، نه‌تنها زیبایی بصری ایجاد کرده، بلکه به کاهش تنش‌های محیطی و افزایش حس نظم و آرامش در شهروندان کمک کرده است. در طراحی نمای ساختمان‌ها به‌ویژه در مناطق مسکونی و اداری، استفاده از رنگ‌های خنثی همچون سفید، خاکستری، کرم و قهوه‌ای روشن، در کنار مصالح طبیعی همچون چوب، سنگ و بتن اکسپوز، به‌جای شیشه‌های رنگی یا فلزات براق، موجب شده است محیط شهری از نظر روانی قابل پیش‌بینی‌تر و آرام‌تر باشد.

سئول؛ پارک‌های درمانی و طراحی برای آرامش

شهر سئول در کره جنوبی، با اجرای پروژه‌هایی همچون «پارک جنگلی یانگ‌جه» و «مسیر آرامش در چئونگ‌گچه‌ئون»، طراحی شهری را به ابزاری برای کاهش استرس و ارتقای سلامت روان تبدیل کرده است. این فضاها با استفاده از عناصر طبیعی همچون آب روان، پوشش گیاهی متنوع، مسیرهای پیاده‌روی آرام و سکوت محیطی، بستری برای مراقبه، قدم‌زدن و تعامل غیررسمی فراهم کرده‌اند.

در طراحی این فضاها، به‌جای تمرکز بر عملکردهای تفریحی صرف، نیازهای روانی شهروندان در نظر گرفته شده است. نیمکت‌هایی با فاصله مناسب، سایه‌بان‌های طبیعی و مسیرهایی با شیب ملایم، امکان استفاده برای گروه‌های مختلف سنی و جسمی را فراهم کرده‌اند، همچنین تابلوهای راهنما با پیام‌های آرامش‌بخش و طراحی رنگی ملایم، به کاهش تنش‌های بصری کمک کرده‌اند.

شهرداری سئول با همکاری روان‌شناسان محیطی، پروژه‌هایی را اجرا کرده که هدف آن‌ها کاهش اضطراب اجتماعی در فضاهای پرتردد همچون ایستگاه‌های مترو و مراکز خرید است. استفاده از نورپردازی گرم، موسیقی ملایم و طراحی فضاهای مکث، موجب شده است شهروندان در جریان روزمره، لحظاتی برای آرامش و بازسازی روانی داشته باشند.

بانکوک؛ فضاهای عمومی برای تعامل و کاهش انزوا

شهر بانکوک در تایلند، با اجرای پروژه‌هایی همچون «پارک بنچاسیری» و «فضای سبز لامپینی»، توانسته است فضاهایی برای تعامل اجتماعی، فعالیت‌های گروهی و آرامش روانی فراهم کند. این فضاها با طراحی باز، مسیرهای پیاده‌روی گسترده، نیمکت‌های گروهی و سایه‌بان‌های طبیعی، بستری برای گفت‌وگو، ورزش و مراقبه فراهم کرده‌اند. حضور دائمی مردم در این فضاها، به کاهش احساس انزوا و افزایش حس تعلق اجتماعی کمک می‌کند.

در طراحی خیابان‌های مرکزی بانکوک، استفاده از رنگ‌های ملایم، نورپردازی گرم و حذف عناصر بصری آشفته، به کاهش تحریک‌پذیری روانی کمک کرده است، همچنین در مناطق پرتردد همچون بازارها و ایستگاه‌های حمل‌ونقل، فضاهای مکث با طراحی آرامش‌بخش ایجاد شده‌اند تا شهروندان بتوانند لحظاتی برای استراحت و بازسازی روانی داشته باشند.

شهرداری بانکوک با همکاری سازمان‌های سلامت روان، برنامه‌هایی همچون «شهروندان متصل» را اجرا کرده است که هدف آن‌ها افزایش تعامل اجتماعی از طریق طراحی شهری است. در این برنامه، فضاهای عمومی به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که امکان گفت‌وگو، بازی و مشارکت برای گروه‌های مختلف فراهم باشد. نتیجه این رویکرد، کاهش نشانه‌های افسردگی و اضطراب در مناطق هدف و افزایش رضایت روانی شهروندان است.

ابوظبی؛ شهری برای آرامش ذهن

طراحی شهری ابوظبی در سال‌های اخیر به‌گونه‌ای تحول یافته است که سلامت روانی شهروندان را در کنار زیبایی‌شناسی و عملکرد فضاهای عمومی در اولویت قرار دهد. این شهر با بهره‌گیری از اصول طراحی انسان‌محور، تلاش دارد محیط‌هایی خلق کند که نه‌تنها از نظر فیزیکی ایمن و کاربردی باشند، بلکه از نظر روانی نیز آرامش‌بخش، قابل اعتماد و تعامل‌پذیر باشند. برنامه‌هایی همچون «چشم‌انداز برنامه‌ریزی شهری ابوظبی ۲۰۳۰» و «چهارچوب کیفیت زندگی» به‌طور مستقیم به ارتقای سلامت روان شهروندان از طریق طراحی شهری پرداخته‌اند.

یکی از راهبردهای کلیدی در طراحی شهری ابوظبی، استفاده از عناصر طبیعی در فضاهای عمومی است. پارک‌هایی همچون «پارک ام الامارات» و تفرجگاه‌هایی نظیر «کورنیش» با پوشش گیاهی متنوع، آب‌نماهای آرام و نورپردازی ملایم طراحی شده‌اند تا حس آرامش و اتصال به طبیعت را تقویت کنند. نیمکت‌های چوبی با رنگ‌های خنثی، مسیرهای سنگ‌فرش‌شده با بافت‌های طبیعی و تابلوهای راهنمایی با طراحی ساده و خوانا در خدمت کاهش تحریک‌پذیری بصری و افزایش نظم ذهنی هستند. این فضاها به‌ویژه در ساعات عصر و شب، به محیط‌هایی برای مکث، تعامل و بازیابی روانی تبدیل شده‌اند.

کدام کشورها طولانی‌ترین شبکه آزادراهی جهان را دارند؟

شبکه‌های بزرگراهی کنترل‌شده یا آزادراه‌ها از زیرساخت‌های حیاتی در رشد اقتصادی، تسهیل تردد و توسعه پایدار کشورها به‌شمار می‌روند. این مسیرها که برای ترافیک پرسرعت طراحی شده‌اند، ورودی‌ها و خروجی‌های محدود و استاندارد دارند و نقش محوری در حمل‌ونقل داخلی و بین‌المللی ایفا می‌کنند. بر پایه آخرین آمار جهانی تا سال ۲۰۲۴، ده کشوری که طولانی‌ترین شبکه بزرگراه‌های کنترل‌شده و بیش از نیمی از کل بزرگراه‌های کنترل‌شده جهان را در اختیار دارند به شرح زیر هستند. روند توسعه این بزرگراه‌ها بیانگر پیوند مستقیم میان سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های حمل‌ونقل و پیشرفت اقتصادی پایدار است.

چین

چین با اختلاف قابل‌توجه، گسترده‌ترین شبکه آزادراهی جهان را در اختیار دارد. طول کل این شبکه در سال ۲۰۲۴ به حدود ۱۹۰ هزار و ۷۰۰ کیلومتر بود که بخش عمده‌ای از آن در قالب شبکه ملی آزادراه‌های چین، تمام شهرها و مراکز استان‌ها را به هم متصل می‌کند. با وجود وسعت چشمگیر شبکه جاده‌ای این کشور، تنها سه درصد از آن به مسیرهای کنترل‌شده اختصاص دارد، اما همین بخش ستون فقرات حمل‌ونقل سریع زمینی چین محسوب می‌شود.

ایالات متحده آمریکا

با حدود ۷۶ هزار و ۳۳۴ کیلومتر آزادراه، ایالات متحده آمریکا دومین دارنده بزرگ‌ترین شبکه بزرگراه‌های کنترل‌شده در جهان است. این سیستم، بستر اصلی تردد میان‌استانی، حمل‌ونقل کالا و جابه‌جایی میلیون‌ها خودرو در روز به‌شمار می‌رود. بیشتر بخش‌های این شبکه تحت مالکیت دولت‌های ایالتی و فدرال اداره می‌شوند، اما تعدادی از این مسیرها توسط شرکت‌های خصوصی ساخته و نگهداری می‌شوند.

ژاپن

ژاپن با وجود زمین‌های کوهستانی، تراکم بالای جمعیت و جزیره‌ای بودن، شبکه‌ای دقیق و کارآمد از آزادراه‌ها به طول ۳۰ هزار و ۴۶۹ کیلومتر دارد. این مسیرها شهرهای بزرگ، جزایر اصلی و مناطق صنعتی این کشور را به‌طور مؤثر به هم متصل می‌کنند.

اسپانیا

اسپانیا با مجموع ۱۷ هزار و ۲۲۸ کیلومتر، یکی از پیشرفته‌ترین نظام‌های بزرگراهی قاره اروپا را داراست. بخش مهمی از این زیرساخت‌ها با پشتیبانی مالی اتحادیه اروپا ساخته شده و سهم عمده‌ای در توسعه اقتصادی و گردشگری کشور دارد.

کانادا

کانادا با وسعت سرزمینی گسترده و تراکم جمعیت پایین، شبکه‌ای مهم از بزرگراه‌های کنترل‌شده به طول ۱۷ هزار و ۴۱ کیلومتر ایجاد کرده است. این آزادراه‌ها به‌ویژه در مسیرهای طولانی و مناطق کم‌جمعیت، نقشی اساسی در اتصال مراکز شهری و حمل‌ونقل کالا بین شرق و غرب کشور دارند. بعضی بخش‌های کلیدی این سیستم در محور بزرگراه سراسری کانادا جای گرفته‌اند.

برزیل

برزیل با ۱۷ هزار کیلومتر آزادراه، در میان کشورهای درحال‌توسعه دارای زیرساخت‌های قابل‌توجهی است. اگرچه این رقم کمتر از یک درصد کل جاده‌های کشور را تشکیل می‌دهد، اما نقش مهمی در اتصال مراکز شهری، بنادر و مناطق صنعتی ایفا می‌کند.

آلمان

آلمان با طول تقریبی ۱۶ هزار و ۳۶۵ کیلومتر، یکی از متراکم‌ترین و پیشرفته‌ترین شبکه‌های آزادراهی جهان را دارد. اتوبان‌های آلمان به‌دلیل کیفیت بالا، فناوری به‌کاررفته در نگهداری و استانداردهای ایمنی ممتاز، الگوی بسیاری از کشورهای اروپایی محسوب می‌شوند.

فرانسه

شبکه مسیر خودکار( autoroute) فرانسه با طول ۱۱ هزار و ۶۷۱ کیلومتر، نظامی گسترده از بزرگراه‌های عوارضی را شامل می‌شود که بیشتر آن‌ها تحت مدیریت بخش خصوصی قرار دارند. درآمد حاصل از عوارض در تعمیر، نگهداری و نوسازی مداوم این خطوط هزینه می‌شود.

مکزیک

در آمریکای لاتین، مکزیک با ۱۱ هزار و ۹۴ کیلومتر شبکه آزادراهی یکی از پیشران‌های منطقه در توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل محسوب می‌شود. این جاده‌ها برای تجارت فرا مرزی و تردد مسافران بین ایالت‌ها نقش حیاتی دارند.

ایتالیا

ایتالیا با شبکه اتوسترادا (بزرگراه‌های عریض، مدرن و دارای عوارضی برای تردد سریع خودروها) به طول ۶۶۰۰ کیلومتر، یکی از قدیمی‌ترین سامانه‌های بزرگراهی در اروپا را در اختیار دارد. این مسیرها میان شهرهای بزرگ از جمله رم، میلان، ناپل و فلورانس قرار دارند و بیشتر به‌صورت عوارضی بهره‌برداری می‌شوند.

شهرهای هوشمند بر شانه‌های حمل‌ونقل ریلی

در سال‌های اخیر، حمل‌ونقل ریلی که روزگاری یک فناوری منسوخ تلقی می‌شد، با تحولاتی قابل‌توجه دوباره به صحنه بازگشته است. این روند در کشورهای مختلف جهان در اروپا، آسیا و آمریکا، برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، کاهش ترافیک شهری و ایجاد عدالت اجتماعی به‌عنوان یک راهکار مهم و پایدار مورد توجه قرار گرفته است.

مطالعات نشان می‌دهند که حمل‌ونقل ریلی تنها حدود یک درصد از کل انتشار گازهای گلخانه‌ای حمل‌ونقل را به خود اختصاص می‌دهد، در حالی که ۷ درصد جابه‌جایی مسافران و ۶ درصد حمل بار بر عهده قطارهاست. این میزان انتشار بسیار کمتر از خودروها و هواپیماهاست و به این ترتیب سیستم ریلی یک گزینه بسیار مؤثر برای کاهش ردپای کربن در بخش حمل‌ونقل محسوب می‌شود. از سوی دیگر، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های ریلی علاوه‌بر کاهش هزینه‌ها، می‌تواند هزاران شغل ایجاد کند و رشد گردشگری و رونق اقتصادی مناطق مرتبط را به همراه داشته باشد.

با این حال چالش‌هایی همچون تأخیر در پروژه‌های بزرگ، هزینه‌های بالای ساخت و مشکلات مربوط به هماهنگی‌های فنی و حقوقی میان کشورهای همسایه نیز وجود دارد که نیازمند تدابیر دقیق، حمایت‌های دولتی و برنامه‌ریزی بلندمدت هستند. در ایران نیز حمل‌ونقل ریلی با توجه به موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد کشور، بستری مناسب برای توسعه تجارت منطقه‌ای و انتقال بارهای سنگین فراهم کرده است. توسعه شبکه‌های ریلی می‌تواند به کاهش فشار بر جاده‌ها، افزایش امنیت و کاهش آلودگی کمک کند. با این حال برای بهره‌برداری حداکثری از این ظرفیت، نیاز به هماهنگی‌های بین‌المللی، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و رفع موانع فنی همچون تفاوت عرض خطوط ریلی میان کشورهای همسایه احساس می‌شود.

تحولات حاضر در حمل‌ونقل ریلی نه‌تنها به کاهش آلودگی هوا و حفظ محیط زیست کمک می‌کند، بلکه فرصتی برای رشد اقتصادی، ارتقای کیفیت زندگی شهری و تقویت پیوندهای منطقه‌ای فراهم می‌آورد. کارشناسان معتقدند حرکت به‌سمت سیستم حمل‌ونقل چندوجهی که حمل‌ونقل ریلی را با خودروهای برقی و حمل‌ونقل محلی ترکیب می‌کند، راهکاری هوشمندانه برای آینده‌ای پایدار است. چنین رویکردی می‌تواند ضمن حفظ مزایای حمل‌ونقل ریلی، پاسخگوی نیازهای متنوع حمل‌ونقل دوران معاصر باشد و زمینه‌ساز توسعه‌ای متوازن و پاک‌تر در سطح ملی و بین‌المللی شود.

کشورهای جهان با بهترین نظام‌های بهداشتی در سال ۲۰۲۵

کیفیت نظام‌های بهداشتی در جهان و دسترسی به خدمات درمانی باکیفیت در سال ۲۰۲۵ همچنان یکی از شاخص‌های کلیدی توسعه کشورها به شمار می‌رود. بر اساس شاخص جهانی مراقبت‌های بهداشتی مدیرعامل جهانی (CEOWORLD) در سال ۲۰۲۵، کشورهای تایوان، کره جنوبی، استرالیا، کانادا، سوئد، هلند و آلمان در صدر فهرست برترین نظام‌های سلامت جهان قرار گرفته‌اند. این کشورها با رویکردهای متفاوت خود در تأمین عدالت، پوشش جامع و نوآوری پزشکی، الگوهایی جهانی برای ساختن نظام‌های بهداشتی کارآمد در قرن بیست‌ویکم محسوب می‌شوند.

تایوان، رتبه اول جهان

تایوان بار دیگر در سال ۲۰۲۵ با کسب امتیاز ۹۷٫۶ در رتبه نخست جهانی جای گرفته است. نظام بیمه ملی سلامت (NHI) این کشور همه شهروندان را دربرمی‌گیرد و بر پایه مدل تک‌پرداخت‌کننده اداره می‌شود. پرونده‌های درمانی در تایوان به‌طور کامل دیجیتال است که روند تشخیص و درمان را سریع و هماهنگ می‌کند. پایین بودن هزینه‌ها، کیفیت بالای مراکز درمانی و عدالت در دسترسی موجب شده است تایوان یکی از کارآمدترین نظام‌های سلامت در جهان باشد.

کره‌جنوبی، پیشگام در فناوری پزشکی

کره‌جنوبی با نظام سلامت فراگیر و دیجیتالی شده خود در جایگاه دوم جهان قرار دارد. پوشش همگانی از طریق سازمان بیمه ملی سلامت (NHIS) تضمین می‌شود و شهروندان از خدمات مقرون‌به‌صرفه برخوردارند. این کشور رهبر جهانی در فناوری پزشکی است و در زمینه‌هایی همچون جراحی رباتیک و تشخیص‌های مبتنی‌بر هوش مصنوعی پیشتاز محسوب می‌شود. موفقیت بالای جراحی‌ها و زمان انتظار کوتاه موجب شده کره‌جنوبی به یکی از مقاصد محبوب گردشگری درمانی تبدیل شود.

استرالیا، نظام قابل اعتماد و در دسترس

استرالیا با نظام درمانی موسوم به «مدیکر Medicare» در رتبه سوم جهانی قرار دارد. این نظام، مراقبت‌های بهداشتی عمومی و همگانی را در کنار پوشش خصوصی اختیاری ارائه می‌دهد. تمرکز اصلی بر پیشگیری از بیماری و خدمات‌رسانی به مناطق روستایی است. بر اساس آمار بررسی جمعیت جهان (WorldPopulationReview) در سال ۲۰۲۵، شهروندان استرالیا یکی از بالاترین میانگین‌های امید به زندگی در جهان را دارند؛ امری که نتیجه ترکیب بیمارستان‌های مدرن، آموزش حرفه‌ای و نظام مدیریتی کارآمد است.

کانادا، رویکرد بیمارمحور

کانادا با نظام سلامت عمومی و تأمین مالی دولتی خود از برترین کشورهای جهان به‌شمار می‌رود. در این نظام، دریافت خدمات درمانی بر اساس نیاز پزشکی افراد انجام می‌شود نه وضعیت مالی آن‌ها. دولت کانادا سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در حوزه سلامت دیجیتال و خدمات از راه دور انجام داده است تا جمعیت ساکن مناطق دورافتاده آن نیز به مراقبت‌های پزشکی دسترسی داشته باشند.

سوئد، رفاه اجتماعی و نتایج پایدار

نظام سلامت سوئد که از محل مالیات‌ها تأمین می‌شود، پوشش جامع برای تمام ساکنان از خدمات پایه تا مراقبت‌های تخصصی و سالمندی را شامل می‌شود. این کشور به‌دلیل بهره‌گیری از مدل کارآمد پزشک خانواده، بیمارستان‌های مجهز و تأکید بر سلامت بلندمدت، در رتبه پنجم جهان قرار دارد. سقف هزینه‌های درمانی در این کشور موجب شده است تا خدمات پزشکی برای همه اقشار جامعه قابل‌دسترس و مقرون‌به‌صرفه باشد.

هلند، توازن میان انتخاب و عدالت

هلند دارای یکی از منسجم‌ترین نظام‌های سلامت در اروپاست. هر شهروند موظف است بیمه درمانی خصوصی داشته باشد، اما دولت با کنترل دقیق تعرفه‌ها از عدالت و برابری در نظام سلامت محافظت می‌کند. این ساختار که میان نظارت عمومی و کارایی بخش خصوصی توازن برقرار می‌کند، به نتایج درمانی بسیار مطلوب منجر شده است. بیمارستان‌های هلندی به‌طور مداوم در فهرست «بهترین بیمارستان‌های جهان» مجله نیوزویک در سال ۲۰۲۵ قرار دارند.

آلمان، تعادل میان هزینه و کیفیت

نظام سلامت آلمان ترکیبی از بیمه همگانی اجباری و طرح‌های خصوصی اختیاری است. این کشور الگوی تعادل میان هزینه و خدمات مؤثر شناخته می‌شود. دسترسی سریع به درمان، زیرساخت‌های پیشرفته، سرمایه‌گذاری قابل‌توجه در نوآوری‌های پزشکی، پزشکی از راه دور و خدمات سالمندان، جایگاه آلمان را در میان برترین نظام‌های سلامت اروپا تثبیت کرده است.

چگونه معماری شهری جرم را مهار می‌کند؟

طراحی شهری نقش حیاتی در شکل‌گیری رفتارهای اجتماعی و ارتقای امنیت در شهرها ایفا می‌کند. نحوه چیدمان خیابان‌ها، نورپردازی، کاربری زمین، مرزبندی فضاها و حضور اجتماعی در محیط‌های شهری، از جمله عواملی هستند که می‌توانند احتمال وقوع جرم را کاهش یا افزایش دهند. نظریه «پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی (CPTED) » نشان می‌دهد که با ایجاد خطوط دید باز، تقویت نظارت طبیعی، حذف نقاط کور و طراحی فضاهای قابل دفاع، می‌توان محیط‌هایی ساخت که فرصت‌های ارتکاب جرم را محدود کند و موجب ارتقای احساس امنیت در شهروندان شود.

در بسیاری از شهرهای پیشرفته آسیایی، طراحی شهری به‌عنوان ابزاری راهبردی برای پیشگیری از جرایم خیابانی به‌کار گرفته شده است. شهرهایی همچون ابوظبی، دبی، عجمان، شارجه، سنگاپور، توکیو، تایپه، چیانگ‌مای و هنگ‌کنگ، با بهره‌گیری از اصول CPTED، فناوری‌های نظارتی و مشارکت اجتماعی، توانسته‌اند نرخ جرایم خیابانی را به پایین‌ترین سطح منطقه‌ای و جهانی برسانند.

ابوظبی؛ امنیت هوشمند با طراحی شفاف و مشارکت اجتماعی

بر اساس رتبه‌بندی جهانی پایگاه داده «Numbeo»، ابوظبی برای نهمین سال پیاپی در صدر فهرست امن‌ترین شهرهای جهان قرار گرفته است. این شهر از میان ۳۸۲ شهر مورد بررسی، بالاترین امتیاز ایمنی را کسب کرده و با شاخص امنیت ۸۸.۸ و شاخص جرم بسیار پایین ۱۱.۲ از ۱۰۰ موفق شده است جایگاه نخست را حفظ کند.

ابوظبی با اجرای سیستم «چشم شاهین» یکی از پیشرفته‌ترین شبکه‌های نظارتی شهری را در جهان راه‌اندازی کرده است. سیستم چشم شاهین با استفاده از هوش مصنوعی، هزاران دوربین مداربسته را در فضاهای عمومی، حمل‌ونقل و مناطق مسکونی مدیریت می‌کند. داده‌های تصویری به‌صورت لحظه‌ای تحلیل می‌شوند تا رفتارهای مشکوک شناسایی و اقدامات پیشگیرانه انجام شود. این زیرساخت فناورانه، امکان واکنش سریع پلیس و کاهش جرایم خیابانی را فراهم کرده است.

دوحه؛ طراحی شفاف و امنیت در مقیاس ملی

شهر دوحه با بهره‌گیری از زیرساخت‌های مدرن و برنامه‌ریزی شهری دقیق، توانسته است امنیت خیابانی را به یکی از شاخص‌های اصلی توسعه شهری خود تبدیل کند. طراحی خیابان‌های دوحه با عرض مناسب، نورپردازی قوی و حذف نقاط کور انجام می‌شود. مناطق تجاری، گردشگری و مسکونی با خطوط دید باز، مسیرهای پیاده‌روی ایمن و تفکیک واضح فضاهای عمومی و خصوصی طراحی شده‌اند تا امکان نظارت طبیعی و بر پایه فناوری فراهم شود.

عجمان؛ نظم محیطی و دسترسی سریع به خدمات امنیتی

شهر عجمان با بهره‌گیری از استانداردهای امنیتی امارات متحده عربی، توانسته است محیطی بسیار امن و منظم برای شهروندان خود فراهم کند. طراحی شهری در این شهر بر پایه نظم محیطی، پاکیزگی مستمر و کنترل دقیق فضاهای عمومی انجام شده است. خیابان‌ها، پارک‌ها و مراکز تجاری با نورپردازی یکنواخت، مسیرهای قابل پیش‌بینی و پوشش گیاهی کنترل‌شده طراحی شده‌اند تا امکان نظارت طبیعی و کاهش نقاط کور فراهم شود.

تایپه؛ باغ‌های شهری و اشغال مستمر فضاهای عمومی

شهر تایپه با شاخص ایمنی بالای ۸۳، نمونه‌ای موفق از تلفیق فناوری نظارتی و طراحی مشارکتی در کاهش جرایم خیابانی است. در این شهر، دوربین‌های نظارتی در ایستگاه‌های حمل‌ونقل، پارک‌ها و گذرگاه‌های شهری نصب شده‌اند که با تحلیل داده‌های رفتاری، امکان پیشگیری و واکنش سریع را فراهم می‌کنند. این سیستم‌ها به‌ویژه در ساعات شبانه، نقش مهمی در افزایش امنیت شهروندان ایفا می‌کنند.

برنامه‌ریزی محله‌ای در تایپه بر اساس کاربری‌های ترکیبی انجام شده است؛ به‌طوری‌که فضاهای عمومی در طول روز و شب توسط گروه‌های مختلف اجتماعی اشغال می‌شوند. این اشغال مستمر، احتمال وقوع جرم را کاهش داده و فضا را به بستری برای تعامل اجتماعی تبدیل کرده است، همچنین مسیرهای پیاده‌روی با نورپردازی مناسب و طراحی بدون نقاط کور، امکان نظارت طبیعی را افزایش داده‌اند.

سنگاپور؛ طراحی شهری با نظارت طبیعی و مرزبندی دقیق

سنگاپور به‌عنوان یکی از امن‌ترین شهرهای جهان، اصول طراحی محیطی برای پیشگیری از جرم را به‌طور گسترده در زیرساخت‌های شهری خود پیاده کرده است. در این شهر، فضاهای عمومی همچون ایستگاه‌های حمل‌ونقل، مراکز خرید و پارکینگ‌ها با خطوط دید باز، نورپردازی دقیق و حداقل نقاط کور طراحی شده‌اند تا امکان نظارت طبیعی فراهم شود و فرصت‌های ارتکاب جرم در شهر کاهش پیدا کند.

توکیو؛ پاکیزگی محیطی و مشارکت محله‌ای

شهر توکیو با اجرای برنامه «جنبش پنجره‌های زیبا» نمونه‌ای موفق از به‌کارگیری اصول CPTED در مقیاس شهری ارائه کرده است. این برنامه با الهام از نظریه «پنجره شکسته»، بر پاکیزگی محیط، تعمیر فوری زیرساخت‌ها و حذف نشانه‌های بی‌نظمی تمرکز دارد. در مناطق تحت پوشش این برنامه، گرافیتی، زباله‌های رهاشده و تجهیزات آسیب‌دیده به‌سرعت شناسایی و اصلاح می‌شوند. نظم محیطی به کاهش بی‌قانونی و افزایش امنیت روانی شهروندان منجر شده است.

نبض شهرهای آینده در دست انرژی باد

انرژی بادی در دهه‌های اخیر از یک فناوری نوظهور به یکی از ارکان اصلی تولید برق در کشورهای پیشرو تبدیل شده است. این منبع پاک، با تکیه بر نیروی طبیعی باد، بدون تولید گازهای گلخانه‌ای، برق تولید می‌کند و برخلاف سوخت‌های فسیلی، وابسته به منابع محدود یا واردات نیست. از نظر زیست‌محیطی، توربین‌های بادی کمترین ردپای کربن را در میان منابع انرژی دارند و از نظر اقتصادی، با کاهش هزینه‌های سوخت و تثبیت قیمت برق، نقش مهمی در امنیت انرژی ایفا می‌کنند.

توربین‌های بادی خشکی‌محور رایج‌ترین نوع هستند که در مناطق باز و بادخیز نصب می‌شوند. این توربین‌ها هزینه نصب و نگهداری پایین‌تری دارند و دسترسی به آن‌ها آسان‌تر است. در مقابل، توربین‌های ساحلی در سواحل و دریاهای کم‌عمق نصب می‌شوند و به‌دلیل شدت و پایداری بیشتر باد در این مناطق، توان تولید برق بالاتری دارند. اگرچه هزینه ساخت و نگهداری آن‌ها بیشتر است، اما ظرفیت تولید آن‌ها نیز به‌مراتب بالاتر است و در مقیاس صنعتی بسیار مقرون‌به‌صرفه هستند.

چین؛ رکوردشکنی در توسعه انرژی بادی

چین با افزودن ۴۶ گیگاوات ظرفیت جدید انرژی بادی در سال جاری، مجموع ظرفیت عملیاتی خود را به بیش از ۵۷۰ گیگاوات رسانده و جایگاه خود را به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار انرژی بادی جهان حفظ کرده است. این رشد چشمگیر حاصل توسعه هم‌زمان توربین‌های خشکی‌محور در مناطق شمالی و غربی، توربین‌های دریایی در سواحل شرقی و توربین‌های توزیع‌شده در مناطق روستایی و صنعتی است.

توربین‌های خشکی‌محور همچنان بخش عمده‌ای از ظرفیت نصب‌شده چین را تشکیل می‌دهند. مناطق شمالی و شمال‌غربی کشور همچون مغولستان داخلی، سین‌کیانگ و گانسو با دشت‌های وسیع و بادهای پایدار، میزبان پروژه‌های عظیم بادی هستند. در سال ۲۰۲۳، دولت چین تمرکز ویژه‌ای بر توسعه پروژه‌های چندمنظوره در مناطق بیابانی و گوبی داشت تا همزمان با تولید برق، از زمین‌های کم‌استفاده بهره‌برداری شود.

بریتانیا؛ صرفه‌جویی ۱۰۴ میلیارد پوندی در هزینه‌های انرژی

بریتانیا از سال ۲۰۱۰ تاکنون، با گسترش ظرفیت انرژی بادی، موفق شده است بیش از ۱۴۷.۵ میلیارد پوند منفعت اقتصادی برای مصرف‌کنندگان خود ایجاد کند. این رقم شامل ۱۳۳.۳ میلیارد پوند صرفه‌جویی در قیمت گاز طبیعی و ۱۴.۲ میلیارد پوند کاهش قیمت برق است. پس از کسر ۴۳.۲ میلیارد پوند یارانه‌های دولتی، صرفه‌جویی خالص به ۱۰۴.۳ میلیارد پوند می‌رسد.

در سال ۲۰۱۰، بیش از ۷۵ درصد برق بریتانیا از سوخت‌های فسیلی تأمین می‌شد، اما تا سال ۲۰۲۵، زغال‌سنگ به‌طور کامل از چرخه تولید انرژی این کشور حذف شده و انرژی بادی با سهم ۳۰ درصد به بزرگ‌ترین منبع برق کشور تبدیل شده است که از گاز طبیعی با سهم ۲۶ درصد نیز بالاتر است. این تحول نتیجه سرمایه‌گذاری‌های گسترده در توربین‌های دریایی و خشکی، به‌ویژه در دریای شمال است.

دانمارک؛ پیشروی جهانی در سهم انرژی بادی

دانمارک تا نیمه اول سال ۲۰۲۵، بیش از ۸۶ درصد از برق مصرفی خود را از منابع کم‌کربن تأمین کرده که حدود ۶۰ درصد آن از انرژی بادی حاصل شده است. ظرفیت نصب‌شده توربین‌های بادی دانمارک به ۷.۶ گیگاوات رسیده و تعداد توربین‌های فعال از مرز ۷۰۰۰ واحد عبور کرده است. بر اساس آخرین داده‌های منتشرشده توسط آژانس انرژی دانمارک و پایگاه‌های تخصصی، این کشور به روند رشد پایدار خود در حوزه انرژی بادی ادامه می‌دهد تا جایگاه خود را به‌عنوان یکی از رهبران جهانی در تولید برق بادی تثبیت کند.

در بخش خشکی، دانمارک در نیمه اول سال ۲۰۲۴ حدود ۵۵ مگاوات ظرفیت جدید نصب کرده و ظرفیت کل توربین‌های خشکی‌محور را به ۴.۹۷ گیگاوات رسانده است. این توربین‌ها به‌طور عمده در مناطق غربی و شمالی کشور نصب شده‌اند و نقش مهمی در تأمین برق محلی و پایداری شبکه ایفا می‌کنند. در بخش دریایی نیز ظرفیت عملیاتی کشور به ۲.۶۳ گیگاوات رسیده و پروژه‌های بزرگی در حال توسعه هستند، همچنین اجرای پروژه‌های شناور دریایی در آب‌های عمیق‌تر در حال برنامه‌ریزی است که می‌تواند ظرفیت دریایی را تا سال ۲۰۳۰ به بیش از ۱۰ گیگاوات برساند.

وابسته‌ترین اقتصادهای جهان به حواله‌های ارزی

اقتصاد بسیاری از کشورهای جهان به حواله‌های ارزی ارسال‌شده از سوی شهروندان شاغل در خارج وابسته است. بر اساس داده‌های بانک جهانی از سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، تونگا و تاجیکستان بیشترین سهم را در این زمینه دارند؛ به‌طوری که نزدیک به نیمی از تولید ناخالص داخلی این دو کشور از طریق حواله‌های ارزی تأمین می‌شود. در رتبه‌های بعدی، لبنان و نپال نیز بیش از یک‌سوم از تولید ناخالص داخلی خود را از این منبع به‌دست می‌آورند. نیکاراگوئه، ساموآ، هندوراس، السالوادور، برمودا، لسوتو، کومور و گامبیا نیز در این فهرست قرار دارند و سهم حواله‌ها در اقتصاد آن‌ها بین ۲۱ تا ۲۶ درصد متغیر است.

وابسته‌ترین اقتصادها به حواله‌های ارزی بر اساس سهم حواله‌ها از تولید ناخالص داخلی (درصد ۲۰۲۳/۲۴)

• تونگا ۴۹.۹۸ درصد
• تاجیکستان ۴۷.۸۹ درصد
• لبنان ۳۳.۳۵ درصد
• نپال ۳۳.۰۶ درصد
• نیکاراگوئه ۲۶.۶۴ درصد
• ساموآ ۲۶.۴۳ درصد
• هندوراس ۲۵.۷۰ درصد
• السالوادور ۲۴ درصد
• برمودا ۲۳.۷۲ درصد
• لسوتو ۲۱.۹۸ درصد
• کومور ۲۱.۳۶ درصد
• گامبیا ۲۱.۰۹ درصد

در کشورهایی با فرصت‌های شغلی و تولید داخلی محدود، حواله‌های ارزی نقش حیاتی در پایداری اقتصادی ایفا می‌کنند. برای مثال در تاجیکستان، بیش از یک‌میلیون نفر از شهروندان در خارج، به‌طور عمده در روسیه، کار می‌کنند و درآمد آن‌ها منبع تأمین ضروری‌ترین نیازهای خانوارها از قبیل خوراک، درمان و آموزش است. این جریان مالی توانسته نرخ فقر را در تاجیکستان تا ۱۶ درصد کاهش دهد و به‌عنوان یکی از مستقیم‌ترین کانال‌های انتقال ثروت از کشورهای توسعه‌یافته به کشورهای درحال توسعه شناخته شود. صندوق بین‌المللی توسعه کشاورزی (IFAD) نیز ۱۵ کارکرد مهم از جمله افزایش شمولیت مالی، بهبود وضعیت پس‌انداز و کاهش وابستگی کشورها به کمک‌های خارجی را برای این جریان مالی معرفی کرده است.

نپال با سهم ۳۳ درصدی حواله‌ها از تولید ناخالص داخلی در رتبه چهارم جهان قرار دارد. اما تحولات اخیر از احتمال رشد بیشتر این رقم حکایت دارد. ناآرامی‌های سیاسی داخلی و محدودیت‌های اینترنت و شبکه‌های اجتماعی موجب شده‌اند شمار بیشتری از نپالی‌ها برای اشتغال به خارج مهاجرت کنند. تنها در یک سال، بیش از ۵۰۰ هزار مجوز رسمی کار در خارج از کشور صادر شده است.

این روند نپال را در مسیر تبدیل شدن به «وابسته‌ترین اقتصاد جهان به حواله‌های ارزی» قرار داده است، هرچند کارشناسان در مورد پیامدهای بلندمدت این اتکا هشدار می‌دهند. اقتصاد نپال با نوعی دوگانگی روبه‌روست؛ از یک سو ورود گسترده ارز خارجی موجب مدرن‌سازی نسبی ساختار اقتصادی شده، اما از سوی دیگر، اتکای بیش‌ازحد به درآمد مهاجران نشانه ضعف در ایجاد فرصت شغلی داخلی و ناپایداری اقتصادی است.

با وجود نقش حیاتی حواله‌ها، هزینه ارسال پول بین‌المللی همچنان یکی از موانع اصلی است. در بعضی مسیرها، کارمزد انتقال ممکن است تا ۱۰ درصد مبلغ حواله برسد که از ارزش واقعی کمک‌های ارسالی می‌کاهد. سازمان‌های توسعه‌ای بین‌المللی بر این باورند که کاهش این هزینه‌ها کلید افزایش اثرگذاری حواله‌ها و حمایت از معیشت میلیون‌ها خانواده در اقتصادهای آسیب‌پذیر است.

فضاهای موقت با تأثیرات ماندگار؛ پاویون‌ها چگونه آینده شهری را شکل می‌دهند؟

نقش پاویون‌های شهری از سازه‌هایی موقت و تزئینی، به بسترهایی برای تجربه، تعامل و تحول اجتماعی ارتقا پیدا کرده است. این سازه‌ها به ابزارهایی برای بازاندیشی در مفهوم شهر، انسان و زیست‌پذیری تبدیل شده‌اند. پاویون‌های شهری امروز، در تقاطع طراحی، فناوری و روان‌شناسی محیطی قرار دارند که هر جزئی از فرم، ماده و عملکرد، حامل پیامی انسانی است.

در رویدادهایی همچون هفته طراحی هلند، دوسالانه معماری ونیز، هفته طراحی میلان و فستیوال طراحی سئول، پاویون‌ها به آزمایشگاه‌هایی زنده برای ایده‌های آینده‌نگر از انرژی‌های تجدیدپذیر گرفته تا عدالت اجتماعی، از طراحی پایدار تا تجربه زندگی گروه‌های آسیب‌پذیر تبدیل می‌شوند. هر پاویون از زاویه‌ای متفاوت، نقش پاویون‌های شهری را در ارتقای کیفیت زندگی، پایداری و عدالت اجتماعی به نمایش می‌گذارد و نشان می‌دهد که طراحی چگونه می‌تواند به مسائل پیچیده پاسخ دهد، همچنین تجربه‌ای ملموس از آینده‌ای ممکن را در اختیار شهروندان قرار می‌دهد.

پاویون اومبرا؛ پوشش خورشیدی در خدمت طراحی شهری

در هفته طراحی هلند ۲۰۲۵، پروژه‌ای نوآورانه با عنوان «پاویون اومبرا» در شهر آیندهوون توجه بسیاری از علاقه‌مندان به طراحی پایدار و فناوری‌های نوین را به خود جلب کرده است. این پاویون، حاصل همکاری یک طراح مد هلندی و یک شرکت مشاوره طراحی است و با استفاده از پارچه‌ای خورشیدی به نام «هلیوتکس»، نمونه‌ای از تلفیق طراحی، انرژی و پایداری را به نمایش گذاشته است.

هلیوتکس که پیش‌تر با نام «سان‌تکس» شناخته می‌شد، از نخ پلی‌استر بازیافتی ساخته شده است و در ساخت آن ۱۵۰ سلول خورشیدی آلی (OPV) به‌صورت یکپارچه بافته شده‌اند. این سلول‌ها برخلاف پنل‌های سیلیکونی سنتی، سبک، انعطاف‌پذیر و نیمه‌شفاف هستند و می‌توانند در فضاهایی به‌کار روند که پنل‌های معمولی به‌دلیل وزن و سختی، قابل استفاده نیستند.

این پارچه خورشیدی با سطحی به وسعت ۴۰ متر مربع، شامل هشت متر مربع سلول خورشیدی است که به یک سیستم ذخیره انرژی متصل شده‌اند. توان تولیدی فعلی این سلول‌ها حدود ۵۳ وات در هر متر مربع است که حدود یک‌پنجم توان پنل‌های سیلیکونی است. با این حال، تیم طراحی با همکاری پژوهشگرانی از یک دانشگاه دانمارکی در حال توسعه نسخه‌ای هستند که توان خروجی آن دو برابر شده و به حدود ۱۰۰ وات در متر مربع رسیده است.

پاویون اتاق انتظار؛ طراحی برای کرامت انسانی

یکی دیگر از تأثیرگذارترین پروژه‌ها در هفته طراحی هلند ۲۰۲۵، پاویونی با عنوان «اتاق انتظار» است که به زندگی پناه‌جویان در هلند می‌پردازد. این پاویون توسط سازمان محلی «دی واخ‌ت‌کامر» طراحی و اجرا شد و در میدان کتل هاوس پلین شهر آیندهوون به نمایش درآمد. هدف اصلی این پروژه، ارائه راه‌حل‌هایی طراحی‌محور با تمرکز بر حفظ کرامت انسانی، ایجاد حریم خصوصی و ارتقای کیفیت فضاهای اقامتی برای بهبود شرایط زندگی پناه‌جویان در پناهگاه‌های اضطراری است.

هسته اصلی پاویون، مجموعه‌ای از کابین‌های چوبی است که برای نصب روی تخت‌های دوطبقه در پناهگاه‌های اضطراری طراحی شده‌اند. این کابین‌ها از تخته‌های چندلایه با ضخامت ۱۸ میلی‌متر ساخته شده‌اند و با اتصالات مکانیکی قابل مونتاژ، بدون نیاز به ابزارهای پیچیده یا تغییرات ساختاری در فضای پناهگاه، قابل نصب هستند. طراحی ماژولار این کابین‌ها به‌گونه‌ای است که می‌توان آن‌ها را به‌صورت مستقل یا گروهی نصب کرد و در صورت نیاز، به‌راحتی جابه‌جا یا بازسازی کرد.

کابین‌های طراحی‌شده در پاویون اتاق انتظار قابلیت استفاده در طیف وسیعی از فضاها از پناهگاه‌های اضطراری و کمپ‌های مهاجرتی گرفته تا مراکز نگهداری کودکان بی‌سرپرست یا خوابگاه‌های موقت را دارند. طراحی ماژولار، مصالح پایدار و قابلیت نصب سریع، این سیستم را به گزینه‌ای مناسب برای سازمان‌های بشردوستانه، شهرداری‌ها و سازمان‌های بین‌المللی تبدیل کرده است. این پاویون نشان داده است که چگونه طراحی می‌تواند با مشارکت مستقیم افراد آسیب‌پذیر، به راه‌حل‌هایی واقعی، انسانی و پایدار منجر شود.