به گزارش پردیسان آنلاین، امام حسن عسکری (ع) در هشتم ربیع‌الثانی سال ۲۳۲ هجری قمری در مدینه متولد شد. لقب «عسکری» به سبب اقامت ایشان در منطقه نظامی سامراء بر او نهاده شد. دوره امامت ایشان تنها شش سال طول کشید، اما در همین فرصت کوتاه نقشی سرنوشت‌ساز در تاریخ شیعه ایفا کرد.
شرایط سیاسی و حصار عباسی
امامت امام عسکری (ع) همزمان با سه خلیفه عباسی بود که هر کدام در پی کنترل نفوذ اجتماعی او بودند. حکومت عباسی، با وجود درگیری‌های داخلی، بیش‌ترین تلاش را برای محدود ساختن ارتباط امام با مردم به کار بست. خانه امام در سامراء به حصر خانگی تبدیل شد و گاه نیز به زندان انتقال می‌یافت. دیدار مستقیم با عموم مردم ممکن نبود و دستگاه خلافت به شدت مراقب فعالیت‌های ایشان بود.
شبکه وکلا؛ تدبیر در روزگار اختناق
با وجود محدودیت‌ها، امام حسن عسکری (ع) با درایت ویژه‌ای، شبکه‌ای از نمایندگان و وکلا در مناطق مختلف سامان داد. این شبکه مأمور رساندن پیام‌ها، پاسخ‌ها و هدایت‌های امام به شیعیان بود و در عمل، هویت و انسجام جامعه شیعه را زنده نگاه داشت.
عثمان بن سعید، یکی از وکلای برجسته، پس از شهادت امام، نقش کلیدی در آغاز دوره غیبت صغری ایفا کرد. این تدبیر، نه تنها نیاز روزگار امام را پاسخ داد بلکه پلی برای تداوم ارتباط شیعیان با امام مهدی (عج) شد.
میراث فکری و علمی امام
امام عسکری (ع) تنها یک رهبر سیاسی-دینی در برابر عباسیان نبود؛ بلکه معلمی بود که عقل، دانش و معرفت را محور بندگی می‌دانست. ایشان بر ضرورت تفکر و بصیرت تأکید می‌کرد و شاگردانی را پرورش داد که در انتقال احادیث و معارف اهل‌بیت نقشی بنیادین داشتند.
تفسیری قرآنی منسوب به امام باقی مانده است که هرچند در انتساب کامل آن اختلاف نظر وجود دارد، اما نشان‌دهنده جایگاه علمی ایشان در میان مفسران و اندیشمندان است.
شهادت و آغاز دوران غیبت
سرانجام در هشتم ربیع‌الاول سال ۲۶۰ هجری، مأموران عباسی امام عسکری (ع) را با زهر مسموم کردند. آن حضرت در خانه خود در سامراء به شهادت رسید و در جوار مرقد پدر بزرگوارش، امام هادی (ع)، به خاک سپرده شد.
شهادت ایشان تنها پایان زندگی یک امام مظلوم نبود؛ بلکه آغازی بر مرحله‌ای حساس در تاریخ تشیع بود. پس از شهادت ایشان، نگاه‌ها به سوی فرزندی معطوف شد که در پس پرده غیبت، پرچم‌دار آخرین مرحله هدایت الهی است.
امام حسن عسکری (ع) در حصاری تنگ زیست، اما چشم‌اندازی گسترده برای آینده تشیع گشود. او با تدبیر و صبر، ساختار جامعه شیعه را در برابر فشارهای عباسی حفظ کرد، میراثی علمی و معنوی بر جای گذاشت و بستر غیبت امام دوازدهم (عج) را فراهم ساخت.
یاد او، یاد امامی است که در سکوت و محدودیت، ستون‌های پایداری یک مکتب را استوار نگاه داشت.
