جنگ روسیه و اوکراین که مرزهای دو کشور را درنوردیده و نیز تغییر ماهیت آن در بعد نظامی و ابعاد سیاسی باعث شده که به سختی می توان پیامدهای آن را برای منطقه و جهان  برشمرد.

به گزارش پردیسان آنلاین به نقل از الجزیره، نیم سال گذشته و جنگ روسیه در اوکراین ادامه دارد. تضادهای دو طرف گسترش یافته و صحبت از راه حل سیاسی کمرنگ شده است. در طی ۶ ماه جنگ، روسیه کنترل کل استان لوگانسک، بخش بزرگی از دونتسک، از جمله ماریوپل – بندر استراتژیک در دریای آزوف – و همچنین مناطق خرسون، زاباروجیا و خارکف را به دست آورد.

اما برخلاف روزهای اول جنگ، ناظران از ارائه موعد زمانی برای توقف آن و شرایط و داده‌های جدید ژئوپلیتیکی که جنگ با آنها پایان می‌پذیرد، اجتناب می‌کنند. جنگ مدت هاست که مرزهای دو کشور را درنوردیده و نیز تغییر ماهیت آن در بعد نظامی و ابعاد سیاسی باعث شده که به سختی می‌توان پیامدهای آن را برای منطقه و جهان برشمرد.

کشفیات جنگ

این جنگ ماشین نظامی روسیه، تحریم اقتصادی، انزوای بین المللی و توانایی این کشور برای مقابله با تحریم‌ها را نشان داد و در مورد پیامدهای آن در سطح بین‌المللی، جنگ روسیه و اوکراین ضعف بسیاری از بخش‌های اقتصاد جهانی از غذا گرفته تا انرژی را آشکار کرد.

در این راستا، دنیس کرکودینوف، مدیر مرکز پیش بینی‌های سیاسی در مسکو، می‌گوید که با نگاه به گذشته، فرد بیش از پیش به اجتناب ناپذیری وقوع بحران روسیه و اوکراین و شکل کنونی آن متقاعد می‌شود. کرکودینوف می‌افزاید که مایه تعجب است که چگونه در گذشته بحران بین دو کشور فقط در بعد سیاسی خود باقی ماند و روابط بین کی یف و مسکو تا قبل از شروع جنگ در ۲۴ فوریه قطع نشده بود.

وی خواستار بررسی تأثیر ژئوپلتیک جنگ روسیه- اوکراین بر تحولات پیش آمده در سیستم روابط بین الملل شد، زیرا که معتقد است عملیات نظامی ویژه روسیه در اوکراین نقطه عطفی در نظم جهانی کنونی و آغاز دوره جدیدی در تاریخ مدرن روسیه و جهان است.

آزار و اذیت خرس

مدیر مرکز پیش بینی‌های سیاسی مسکو معتقد است که جامعه جهانی دیگر نمی‌تواند به شرایط قبلی که الگوی لیبرال غربی حاکم بود، بازگردد. کرکودینوف می‌گوید در شش ماه گذشته، روسیه در یک جنگ اقتصادی بی‌سابقه در تاریخ، در برابر حمله گسترده غرب مقاومت کرده است. با این وجود، مسکو به تلاش برای ایجاد و تقویت جهان چندقطبی ادامه می‌دهد، در حالی که – در مقابل – ایالات متحده و متحدانش در تلاش هستند تا آن را منزوی کرده و از سیستم مالی و تجارت بین المللی خارج کنند.

وی ادامه می‌دهد که یکی از مهم‌ترین نتایج حمله روسیه این است که مسیر کی یف را برای ادغام در اتحادیه اروپا و ناتو مختل کرد و در عین حال و به طور غیرقابل برگشتی به گرایش لیبرال بخشی از سیاستمداران روسی که سال‌ها نیاز به ادغام با سیستم امنیتی، سیاسی و اقتصادی غرب را مطرح می‌کردند، پایان داد.

تحلیلگر نظامی در این زمینه خاطرنشان می‌کند که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، غرب مرتکب اشتباه بزرگی شد که حریف سابق و پایتخت خود مسکو را برای همیشه شکست خورده دانست و به خود زحمت نداد تا جایی در امنیت غرب به روسیه بدهد. با این حال – کرکودینوف ادامه می‌دهد – آمریکا و غرب هنوز نگرانی‌های خاصی در مورد دشمن سابق در جنگ سرد داشتند، بنابراین تصمیم بر آن شد که بخش اصلی امپراتوری شوروی – و سپس روسیه – را با پرده ناتو محاصره کنند و این آغاز شوم گسترش ناتو در اروپای شرقی است.

کرکودینوف معتقد است که مسائل و مشکلاتی که در پس زمینه جنگ به وجود آمد، منجر به تعمیق اختلافات بین اتحادیه اروپا و کشورهای ناتو شد، اگرچه این کشورها موافق هستند که اوکراین نباید شکست بخورد، اما در مورد موضوع فشار روسیه، باهم اختلاف نظر جدی دارند. وی در پایان گفت که امروز مشخص شده است که تحریم اقتصادی قادر به مهار روسیه – حداقل – در کوتاه مدت نیست و “کارت انرژی” بعلاوه بحران غذا به ویژه کمبود غلات در بازارهای جهان، فرصت‌هایی را برای مسکو ایجاد کرده است.

نقطه بدون بازگشت

به نوبه خود، سرهنگ ویکتور لیتوفکین، تحلیلگر امور نظامی، «موفقیت» روسیه در نیم سال جنگ را با غلبه بر تحریم‌ها و کاهش کمک‌های غرب به اوکراین، از جمله کمک‌های نظامی، مرتبط می‌داند و معتقد است که این شرایط، مسکو را برای دستیابی به پیروزی قطعی در اوکراین بیشتر تقویت می‌کند.

لیتوفکین تاکید می‌کند که ارزیابی عینی از روند نبردها، میزان تخریب زیرساخت‌های ارتش اوکراین و مناطقی که به دست نیروهای روسی افتاد نشان می‌دهد که این مسکو هست که ابتکار عمل را در عملیات نظامی به دست گرفته، و روسیه دست بالا را درجنگ فرسایشی دارد.