پردیسان آنلاین، گروه استان‌ها: یکی از مباحثی که همیشه در نزدیکی انتخابات مطرح می‌شود، خواسته‌ها و مطالبات مردمی از منتخبان در شورای شهر یا همان پارلمان محلی است که این روزها به واسطه مسائل و مشکلات اقتصادی حاکم بر جامعه، کم و بیش رنگ و بوی اقتصادی به خود گرفته است در حالی که نباید فراموش کنیم، جامعه نیازمند توسعه چند وجهی است.

شورای شهر و روستا به واسطه نقش مهمی که در تبیین وظایفش مطرح شده یکی از مهمترین بسترهای توسعه شهری و روستایی در ابعاد مختلف محسوب می‌شود اما از آنجا که نتوانسته‌ایم به درستی قانون شورای اسلامی و مدیریت یکپارچه شهری را به منصه ظهور و بروز برسانیم، معمولاً شورای شهر، شورای شهرداری و شورای روستا، شورای دهیاری نامیده می‌شود در حالی که رسالت‌های پارلمان محلی، عمیق‌تر است.

برنامه‌ریزی بلندمدت

یکی از آفت‌هایی که اعضای شورای شهر در تمام شهرستان‌های استان سمنان از همان دوره نخست تاکنون که ششمین دوره انتخابات شورای اسلامی برگزار می‌شود، با آن روبرو هستند فقدان برنامه‌های میان مدت و بلندمدت و نگاه سیال و چند وجهی به توسعه اجتماع است زیرا متأسفانه در برخی موارد تفکر حاکم بر شوراها اجرای طرح‌های عمرانی بوده که به چشم بیاید نه اقداماتی که می‌تواند به توسعه فرهنگی و اجتماعی شهر و روستاهایمان منجر شود.

از آنجا که همیشه شورای شهر در کنار شهرداری و شورای روستا در کنار دهیاری معنی می‌شود، (البته به اشتباه) مطالبات مردمی نیز کم کم به سمت مسائل شهری و عمرانی سوق یافته و معمولاً شهروندان و اهالی روستا، از شورا و دهیاری تعریف می‌کنند که بیشتر خیابان آسفالت کرده و میدان و گذرگاه ساخته باشد نه آنانی که در حوزه کتاب، فرهنگ عمومی، فرهنگ ترافیکی، حمایت از هنرمندان و ورزشکاران و… فعال بوده‌اند که می‌تواند یکی از علل آن، عدم شفافیت موجود در ادوار شورای اسلامی و همچنین فقدان مطالبه گری درست و همه جانبه باشد.

زمینه رفع مشکلات فراهم شود

یک دانش آموخته حقوق درباره این موضوع معتقد است: اگر به قانون اساسی و همچنین قانون تشکیلات، وظایف و انتخاب شوراهای اسلامی کشور نگاه کنیم درباره رسالت‌های شورای اسلامی شهرها و روستاهای کشور به خوبی توضیح داده شده که «بررسی و شناخت کمبودها، نیازها و نارسایی‌های اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، بهداشتی، اقتصادی و رفاهی حوزه انتخابیه و تهیه طرح‌ها و پیشنهادهای اصلاحی و راه حل‌های کاربردی در این زمینه‌ها برای برنامه‌ریزی و ارائه آن به مقامات مسئول ذی‌ربط» این یعنی شوراها حتی در زمینه رفاه مردم نیز مسئولیت دارند.

فاطمه طالبی که در پاسخ به سوال خبرنگار پردیسان آنلاین درباره کمیسیون‌های فرهنگی و اجتماعی شوراها و با بیان اینکه در قانون برای شورای اسلامی همکاری با مسئولان اجرایی و نهادها و سازمان‌های مملکتی در زمینه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، اقتصادی و عمرانی بنا به درخواست آنان و حتی برنامه‌ریزی در خصوص مشارکت مردم در انجام خدمات اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی با موافقت دستگاه‌های ذی‌ربط نیز قید شده است، تاکید کرد: شوراها در واقع پارلمان محلی هستند که در تمام ابعاد زندگی‌مان مؤثر خواهند بود.

وی با بیان اینکه بر حسب قانون، شوراها دارای کمیسیون فرهنگی نیز هستند، بیان کرد: تشویق و ترغیب مردم در خصوص گسترش مراکز تفریحی، ورزشی و فرهنگی با هماهنگی دستگاه‌های ذیربط، اقدام در خصوص تشکیل انجمن‌ها و نهادهای اجتماعی، امدادی، ارشادی و تأسیس تعاونیهای تولید و توزیع و مصرف، نیز انجام آمارگیری، تحقیقات محلی و توزیع ارزاق عمومی با توافق دستگاه‌های مرتبط و دیگر موارد مشخصاً ذکر شده است.

مطالبات مردمی از شورا

این کارشناس حقوق با بیان اینکه مردم باید مطالبه مسائل فرهنگی و اجتماعی را از شورای اسلامی داشته باشند، تاکید کرد: قانون شوراها با نگاهی به شورا یاری‌ها و مدل‌هایی که در برخی کشورها اجرا می‌شد در کشورمان مصوب شد اما متأسفانه در ابلاغ رسالت‌های شورای اسلامی به خصوص آگاهی مردم درباره ابعاد وظایف آن به خوبی عمل نکردیم تا جایی که مردم امروز شورای شهر و روستاها را به نوعی مسئول عمران شهری می‌دانند که این امر در واقع وهن شوراها است.

طالبی با بیان اینکه قانون گذار در وظایف شورای شهرها و روستاها همچنین قید کرده است که «نظارت بر امور تماشاخانه‌ها، سینماها، و دیگر اماکن عمومی، که توسط بخش خصوصی، تعاونی و یا دولتی اداره می‌شود با وضع و تدوین مقررات خاص برای حسن ترتیب، نظافت و بهداشت این قبیل مؤسسات بر طبق پیشنهاد شهرداری و اتخاذ تدابیر احتیاطی جهت جلوگیری از خطر آتش‌سوزی و مانند آن» لذا این نشان دهنده پهنه وسیعی از فعالیت‌های اجتماعی شورای شهر است.

وی با بیان اینکه تاکید همیشه ما بر این است که ترکیب شورای شهر باید مجموعه‌ای کارشناسان عمران، حقوق، مدیریت شهری، فرهنگی و… باشد زیرا در تمام ابعاد، این پارلمان محلی است که اراده مردم را در سطح شهر و روستا محقق می‌سازد، بیان کرد: عدم اطلاع رسانی درست رسالت‌های شورای شهر سبب شده تا مردم ندانند که باید از شورای شهر چه بخواهند.

مردم از وظایف شورا آگاهی ندارند

عدم اطلاع رسانی درست از وظایف شورای شهرها و روستاها اما یک ایراد دیگر را هم به وجود آورده و آن اینکه مردم هم نمی‌دانند که چه مطالبی را می‌توانند از شوراها مطالبه کنند آنطور که معصومی جامعه شناس در گفتگو با خبرنگار پردیسان آنلاین، می‌گوید: مردم باید شورایی را برگزینند که تعامل دوسویه داشته و به تمام ابعاد زندگی مردم توجه داشته باشد.

علیرضا معصومی با طرح این پرسش که چرا منتخبان مردم در شورای شهر و روستا و حتی مجلس و… به هیچکس پاسخگو نیستند، حتی افکار عمومی، بیان کرد: تاکنون چند مورد در همین استان سمنان مشاهده شده که یک عضو شورای شهر به وضوح درباره عملکرد خود حتی پس از دوران تصدی‌گری پاسخگو باشد؟ لذا وقتی این موضوع رخ نمی‌دهد به نوعی خلأ در جامعه پدید می‌آید وقتی خلأ پدید آمد، مردم در آن ضرر می‌کند و یکی از دلایل آن هم این است که اعضای شوراهای ما نیز شاید به خوبی نتوانسته‌اند برای توسعه همه جانبه اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و… شهرها و روستاهایمان عمل کنند و لذا وقتی کارنامه‌ای نیست، پاسخگویی هم نخواهد بود.

وی افزود: یک شورای شهر می‌تواند در تمام ابعاد اجتماع و توسعه همه جانبه جامعه نقش ایفا کند لذا انتخاب خوب مردم نه تنها عملکرد شهرداری در مسائل عمرانی بلکه یک شورای پویا در مسائل فرهنگی، اجتماعی، هنری و… را نیز به دنبال خواهد داشت. ارتقای چند وجهی شهرها و روستاها همان موضوعی است که به مردم نیز دلگرمی می‌دهد تا بتوانند مشارکت پویایی در ساخت شهرشان داشته باشند برای مثال وقتی مردم خدماتی را در کنار مسائل عمرانی دریافت می‌کنند، بهتر و با رغبت مشارکت کرده و عوارض می‌دهند در نتیجه درآمد شهرداری بیشتر می‌شود و می‌تواند از همان درآمد برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای شهرها استفاده کند.

اختیارات و توسعه همه جانبه

این جامعه شناس در پاسخ به سوال خبرنگار پردیسان آنلاین با موضوع چرایی عدم شکل‌گیری این توسعه همه جانبه اجتماعی، گفت: شوراهای شهر و روستا به سه دلیل نتوانسته‌اند به خوبی عمل کنند نخست که در بالا درباره آن صحبت شد یعنی عدم آگاهی از رسالت‌ها از سوی مردم در نتیجه فقر مطالبه گری که در نهایت به عدم پاسخگویی اعضای شورای شهر بدل می‌شود دوم اما این است که شورای شهر چهار سال زمان دارد لذا به دلیل همان تفکر اشتباه که در بین بخشی از جامعه نهادینه شده که شورای شهر را شورای شهرداری می‌بینند، اعضای شورا هم به مسائل بلندمدت و کارهای فرهنگی و اجتماعی توجهی ندارند و بیشتر به عمران می‌پردازند تا مردم بتوانند آن را فوراً لمس کنند.

معصومی با بیان اینکه سومین دلیل این است که ما در بسیاری از شوراهای سطح استان اعم از شهرها و روستاها نتوانسته‌ایم گروه خوبی را انتخاب کنیم که برنامه مدون و همه جانبه برای توسعه بخش‌های مختلف جامعه داشته باشند این همان موضوعی است که در شایسته گزینی نیز مطرح می‌شود ما امروز نیاز داریم که ترکیبی به شورای شهرها و روستاها برود که اجتماع را به خوبی بشناسد وگرنه عمران که به خودی خود توسط شهرداری‌ها حتی با کمترین همراهی شورای شهر صورت می‌گیرد.

وی افزود: یکی از بزرگترین مشکلات ما این است که نتوانسته‌ایم تفکر اجتماعی را حاکم بر برنامه‌های شورای شهر کنیم به عبارت دیگر هنوز شورای شهر و روستاهای ما پیوست فرهنگی و اجتماعی ندارند و عمدتاً به تسهیل گران اقتصادی اقدامات شهرداری بدل شده‌اند که این یک آفت بزرگ است.

ضرورت برنامه‌ریزی

یک کارشناس اقتصادی نیز در گفتگو با خبرنگار پردیسان آنلاین، گفت: یکی از موضوعاتی که در قانون شوراها آمده «وضع مقررات لازم در مورد تشریک مساعی شهرداری با ادارات و بنگاه‌های ذیربط برای دایر کردن نمایشگاه‌های کشاورزی، هنری، بازرگانی و… است» این نشان می‌دهد که شورای شهر حتی در اشتغال‌زایی نیز می‌توانند مؤثر باشند از سوی دیگر پارلمان محلی می‌تواند پلی میان جامعه، صنعت و دانشگاه باشد تا نیازهای شهر احصاء و زیرساخت‌های تأمین مالی و سرمایه گذاری در شهرها و روستاها نیز فراهم شود.

حسن همتیان با بیان اینکه این موضوعات است که اهمیت شورای اسلامی شایسته را بار دیگر به مردم گوشزد می‌کند، تاکید داشت: شعار در واقع آرزوهای نامزدها است نه برنامه‌های آنان؛ شورایی که نه با شعار بلکه با درایت و برنامه‌ریزی با کمک گرفتن از ظرفیت‌های قانونی و اختیارات شورای شهر و همچنین شناسایی کمبودها روی کار بیاید در واقع بهترین گره‌گشای توسعه چند وجهی است لذا در این بین رسالت مردم در روز انتخابات سنگین‌تر است.

در نهایت باید گفت شورای شهر و روستا به مثابه پارلمان محلی برخاسته از رأی مردمی هستند که توسعه را نه فقط در روگذر و زیرگذر بلکه در توزیع ثروت در تمام نقاط شهر و روستا، عدالت اجتماعی در ارائه خدمات، مسائل فرهنگی و اجتماعی و… می‌بینند.