به گزارش پردیسان آنلاین، رکوردشکنی‌های نرخ دلار و تنش‌های سیاسی و اقتصادی در ۱۴۰۳ روزهای سختی را برای بورس تهران رقم زد و مشکلات ناترازی انرژی، افزایش قابل توجه نرخ بهره بانکی و تورم فزاینده به چالش‌های بازار سرمایه اضافه شدند تا در نهایت اثرات منفی زیادی بر شاخص‌ها بگذارند که خروج نقدینگی از بازار را به دنبال داشت.
نخستین هفته کاری بورس در ۱۴۰۴ نیز با روند به نسبت متعادلی به پایان رسید اما در هفته سوم فروردین تحولات سیاسی و اقتصادی، به‌ویژه اظهارات مقامات آمریکایی، نقش پررنگی در رفتار سرمایه‌گذاران ایفا کرد.
از هیجان فروش تا رشد بازار
سه روز ابتدایی هفته با افت شاخص‌ها و فشار عرضه شدید همراه بود. این روند تحت تأثیر فضای نامطمئن اقتصاد جهانی، کاهش قیمت نفت خام و همچنین اعمال تعرفه‌های تجاری سنگین از سوی ایالات متحده شکل گرفت که باعث افزایش هیجان فروش در تالار شیشه‌ای شد اما در روزهای پایانی هفته، روند بازار تغییر جهت داد و صحبت‌های دونالد ترامپ در خصوص آمادگی برای آغاز مذاکرات با ایران، امید به گشایش سیاسی را در بازار تقویت کرد. این موضوع منجر به چرخش نگاه معامله‌گران به سمت نمادهای ریالی، صندوق‌های سهامی و سهام شاخص‌ساز شد و بخشی از افت‌های قبلی جبران شد.
در پایان این هفته پرنوسان، شاخص کل بورس تهران با رشد ۰.۷۱ درصدی از سطح دو میلیون و ۸۱۰ هزار واحد به دو میلیون و ۸۳۰ هزار واحد رسید. شاخص هم‌وزن نیز با رشد ۱.۲۲ درصدی به تراز ۸۱۸ هزار واحدی صعود کرد که نشان‌دهنده رشد بیشتر در سهم‌های کوچک‌تر بازار است.
در بخش معاملات نیز بهبود قابل توجهی دیده شد. میانگین حجم معاملات خرد در هفته سوم فروردین حدود ۲۰ درصد رشد کرد و به ۲۰.۶۶ میلیارد برگه سهم در روز رسید. همچنین میانگین ارزش معاملات خرد در این هفته به حدود ۷ هزار و ۴۸۴ میلیارد تومان افزایش یافت.
از نکات مهم این هفته، ورود پول حقیقی به بازار بود. برآیند ورود و خروج پول حقیقی نشان می‌دهد که حدود ۱.۲ همت (هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان) پول جدید از سوی سرمایه‌گذاران حقیقی وارد بازار شد؛ بخش قابل‌توجهی از این رقم نیز پس از سخنان ترامپ در روز سه‌شنبه به بازار تزریق شد.
مسیر بورس در سایه مذاکرات
تجربه این هفته نشان داد که بازار سرمایه همچنان تحت تأثیر متغیرهای سیاسی است و هرگونه سیگنال مثبت یا منفی در این حوزه، می‌تواند جهت‌گیری معامله‌گران را تغییر دهد.
کارشناسان اقتصادی ریسک‌های سیاسی را اصلی‌ترین موانع بازدهی و رشد شاخص کل بورس در سال ۱۴۰۳ می‌دانند که موجب افزایش انتظارات تورمی مردم شدند و نقش مهمی در رفتار سرمایه‌گذاران داشت زیرا برای حفظ ارزش دارایی‌های خود به سمت بازارهای موازی مانند طلا و دلار رفتند و این بازارها به دلیل افزایش تقاضا، رشد قابل توجهی را تجربه کردند بنابراین با ادامه این ریسک‌ها در سال ۱۴۰۴، نه‌تنها شاخص کل رشد نخواهد کرد، بلکه احتمال کاهش آن نیز وجود دارد.
از سوی دیگر تحلیلگران بازار سرمایه معتقدند اگر روند مثبت مذاکرات تداوم یابد، می‌توان انتظار رشد شاخص‌ها را داشت و در صورت عدم بروز اتفاقات منفی سیاسی، بازار تا شنبه همچنان در وضعیت سبز باقی خواهد ماند و به مرور وضعیت بهتری را تجربه می‌کند زیرا با توجه به فشار ناشی از جاماندگی بورس از تورم و عقب‌ماندگی نسبت به بازارهای موازی، هرگونه سیگنال مثبت سیاسی می‌تواند موتور محرک رشد بازار شود و با نزدیک شدن به زمان مذاکرات رسمی، اگر فضای مثبت سیاسی حفظ شود، بورس همچنان می‌تواند به مسیر صعودی ادامه دهد.
روی مثبت به مذاکرات
مصطفی صفاری، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با پردیسان آنلاین اظهار کرد: به طور کلی سرمایه‌ها ترسو هستند و هنگامی که ریسک سیستماتیک افزایش پیدا می‌کند، سرمایه‌ها فرار می‌کنند و در زمان کاهش ریسک سیستماتیک به بازار بر می‌گردند به همین دلیل در ابتدای این هفته ریسک‌های سیاسی بالا رفت و شاهد خروج پول و منفی شدن بازار بودیم.
وی خبر مذاکرات یا آمریکا را باعث کاهش ریسک دانست و افزود: پس از اینکه اعلام شد قرار است از شنبه آینده مذاکرات آغاز شود، قیمت سهام بالا رفت و در دو روز پایانی هفته شاخص مثبت در بورس به ثبت رسید.
کارشناس بازار سرمایه پیش‌بینی کرد در صورت ادامه این جلسات در هفته آینده به طور حتم بازار مثبت خواهد بود و توضیح داد: باید به این موضوع توجه کنیم که بازار بورس بسیار ارزنده است و ارزش آن از ۴۳۰ میلیارد دلار در سال ۹۲ اکنون به ۱۰۰ میلیارد دلار رسیده یعنی تا یک چهارم کاهش پیدا کرده اما هنوز از ارزندگی بسیار خوبی برخوردار است.
بازار مبنا برای سرمایه‌گذاری در تولید
وی با اشاره به نامگذاری سال ۱۴۰۴ از سوی رهبر معظم انقلاب به عنوان سرمایه گذاری برای تولید ادامه داد: مبنا و شاخص سرمایه‌گذاری در تولید شاخص بورس است و بازار سرمایه هنگامی رشد پیدا کند که پول وارد آن شود بنابراین انتظار می‌رود که روند کلی بازار در این هفته مثبت باشد.
صفاری کاهش ریسک‌های سیستماتیک را برای رشد بورس ضروری دانست و یادآور شد: در کنار این موضوع لازم است که نرخ بهره باید کاهش پیدا کند، مالیات بر عایدی برای بازارهای موازی تصویب شود و افزایش پیدا کند همچنین معافیت‌های مالیاتی سهام و بورس و تولید بیشتر شود تا شاهد روند مثبت بازار باشیم اما در مجموع سال ۱۴۰۴، سال سرمایه‌گذاری در بورس است.
وی درباره وضعیت سودآوری شرکت‌های فعال در بورس تصریح کرد: قوانین به گونه‌ای باشد که هزینه‌های سرمایه‌گذاران را کاهش دهد در حالی که اگر امسال نیز شاهد قطعی برق و گاز همین طور قیمت‌گذاری دستوری باشیم آثار منفی بر تولید و سودآوری خواهد داشت اما در صورتی که این مشکلات برای تولید ایجاد نشود، اثر مثبت بر وضعیت شرکت‌ها دارد.
کارشناس بازار سرمایه با اشاره به رونق بورس در بهار گفت: چون بیشتر سال‌های مالی بیست‌ونهم اسفند به پایان می‌رسد، طبیعی است که در فصل بهار صورت‌های مالی در می‌آید، در ماه‌های خرداد و تیر فصل تقسیم سود است که اوج بازار به شمار می‌آید.
وی بازار سرمایه را به باغی تشبیه کرد که درختان آن در فصل بهار به ثمر می‌نشیند و افزود: در این فصل که زمان برداشت محصول است قیمت باغ به حداکثر می‌رسد به همین دلیل در بهار به‌طور معمول بورس باید حداکثر عملکرد خود را تجربه کند، زیرا عملکرد یک ساله برای تقسیم سود مشخص می‌شود و اگر ریسک سیستماتیک کم شود بورس ما نیز در این وضعیت قرار می‌گیرد.
به گزارش پردیسان آنلاین، نقش اخبار در شرایط فعلی بیش از عوامل بنیادی است و سرمایه‌گذاران بیش از هر چیز به نتایج احتمالی مذاکرات چشم دوخته‌اند. بازار سرمایه به اخبار مذاکرات واکنش فوری نشان می‌دهد و در صورت انتشار خبر مثبت، واکنش‌ها می‌تواند با سرعت بیشتری شکل گیرد.
در صورت ثبات فضای سیاسی و عدم بروز تنش جدید، روند مثبت بازار سهام شاید تا روز شنبه، یعنی زمان آغاز رسمی مذاکرات، ادامه پیدا خواهد کرد. با این حال، اگر تحول خاصی در حوزه دیپلماسی رخ ندهد، بازار ممکن است وارد فاز انتظاری شود.
