به گزارش پردیسان آنلاین، روابط تجاری ایران و عربستان سعودی در دهه‌های گذشته فراز و نشیب‌های بسیاری را تجربه کرده است. در دهه ۱۳۷۰، حجم مبادلات تجاری دو کشور به حدود ۱۵۰ میلیون دلار رسید و در سال‌های بعدی با رشد چشمگیری همراه بود. در سال ۱۳۸۶، این رقم به بیش از یک میلیارد دلار افزایش پیدا کرد، اما با تشدید تنش‌های سیاسی و قطع روابط دیپلماتیک در سال ۱۳۹۵، تجارت دو کشور به شدت کاهش یافت و در سال‌های اخیر به نزدیک صفر رسید.
با این حال، پس از توافق اخیر دو کشور در مارس ۲۰۲۳، زمینه‌های جدیدی برای احیای روابط تجاری فراهم شده است. بر اساس اعلام سازمان توسعه تجارت ایران، هدف اولیه افزایش حجم تجارت به یک میلیارد دلار و در ادامه رساندن آن به دو میلیارد دلار است.
فرصت‌های همکاری اقتصادی
– انرژی و نفت: ایران و عربستان به عنوان دو قدرت نفتی منطقه، می‌توانند در حوزه انرژی همکاری‌های گسترده‌ای داشته باشند. این همکاری‌ها می‌تواند شامل هماهنگی در سیاست‌های اوپک و کاهش رقابت‌های مخرب در بازار جهانی نفت باشد.
– تجارت و سرمایه‌گذاری: با بازگشایی سفارت‌ها و تسهیل روابط دیپلماتیک، زمینه برای افزایش مبادلات تجاری و سرمایه‌گذاری‌های مشترک فراهم شده است. بر اساس پیش‌بینی‌ها، حجم تجارت دو کشور می‌تواند در میان‌مدت به ۲ تا ۳ میلیارد دلار برسد.
– کریدورهای تجاری: ایران با موقعیت استراتژیک خود می‌تواند به عنوان پل ارتباطی بین عربستان و بازارهای آسیای مرکزی و اروپا عمل کند. این موضوع می‌تواند به توسعه تجارت منطقه‌ای و افزایش درآمدهای ترانزیتی برای هر دو کشور کمک کند.
– گردشگری و خدمات: عربستان در چارچوب سند چشم‌انداز ۲۰۳۰ خود، به دنبال کاهش وابستگی به نفت و توسعه بخش‌هایی مانند گردشگری است. این امر فرصت‌های جدیدی را برای همکاری با ایران در حوزه‌هایی مانند گردشگری مذهبی و خدمات مرتبط ایجاد می‌کند.
چین به عنوان میانجی اصلی در توافق اخیر ایران و عربستان، نقش کلیدی در کاهش تنش‌ها و ایجاد فضای همکاری ایفا کرده است. این کشور با استفاده از نفوذ اقتصادی و سیاسی خود، توانسته است دو طرف را به مذاکره وادارد. وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، این توافق را «پیروزی برای گفت‌وگو و صلح» خوانده است.
چشم‌انداز آینده روابط ایران و عربستان
با وجود چالش‌ها، آینده روابط تجاری ایران و عربستان امیدوارکننده به نظر می‌رسد. بهبود روابط دیپلماتیک و تلاش‌های دو کشور برای کاهش تنش‌ها، می‌تواند به افزایش همکاری‌های اقتصادی منجر شود. با این حال، موفقیت این روند به عواملی مانند ثبات سیاسی منطقه، رفع تحریم‌ها و توسعه زیرساخت‌های تجاری بستگی دارد.
گام‌های عملی برای تقویت روابط تهران و ریاض وجود دارد که دو کشور باید توجه ویژه‌ای به این موضوعات داشته باشند: کاهش محدودیت‌های ویزا و تسهیل روادید برای بازرگانان و سرمایه‌گذاران دو کشور می‌تواند به افزایش مبادلات تجاری کمک کند. ایران و عربستان می‌توانند در حوزه‌هایی مانند فناوری اطلاعات، انرژی‌های تجدیدپذیر و صنایع نوین همکاری کنند. ایجاد کریدورهای تجاری جدید و بهبود زیرساخت‌های حمل و نقل می‌تواند به افزایش حجم تجارت کمک کند همچنین با توجه به ظرفیت‌های گردشگری مذهبی در هر دو کشور، توسعه همکاری در این حوزه می‌تواند به رشد اقتصادی کمک کند.
به گزارش پردیسان آنلاین، روابط تجاری و اقتصادی ایران و عربستان در آستانه تحولی بزرگ قرار دارد. با وجود موانع پیش‌رو، توافق اخیر دو کشور و حمایت چین، فرصت‌های بی‌سابقه‌ای را برای همکاری‌های دوجانبه و منطقه‌ای ایجاد کرده است. در صورت تداوم این روند، ایران و عربستان می‌توانند به عنوان دو قدرت اقتصادی منطقه، نقش مهمی در ایجاد ثبات و رشد اقتصادی خاورمیانه ایفا کنند.
