پردیسان نوین _ گروه فرهنگ: اتیوپی نام کشوری در شاخ آفریقا و در منطقه شرقی قاره آفریقا است که با اریتره از مرز شمالی، با کشورهای سودان و سودان جنوبی از مرز غربی، با سومالی و جیبوتی از مرز شرقی و جنوب شرقی و با کنیا در مرز جنوب همسایه است.
این کشور یکی از قدیمی‌ترین کشورهای جهان و جزو معدود کشورهای آفریقایی است که از زمان‌های قدیم همواره مستقل بوده است. یونانیان نام این کشور باستانی را اتیوپی و مسلمانان آن‌را حبشه می‌نامیدند.
منابع تاریخی این کشور را مربوط به بیست و پنج قرن قبل از میلاد مسیح می‌دانند. در قرن اول میلادی، پادشاهی آکسوم این منطقه را متحد کرد و این تمدن یکی از چهار تمدن قدرتمند جهان در بین تمدن ایران، رم و چین قرار داشته است.
بنابراین این کشور از لحاظ گنجینه‌های موزه‌ای در عرصه جهانی، جزو کشورهای ثروتمند بوده و در وضعیت مناسبی قرار دارد ضمن اینکه یکی از مقاصد مهم گردشگری در عرصه جهانی است.
مهم‌ترین موزه‌های اتیوپی عبارتند از:
موزه ملی اتیوپی
موزه ملی اتیوپی، مهم‌ترین و پربازدیدترین موزه این کشور به شمار می‌رود که در سال ۱۹۴۴ آغاز به کار کرد و آثار جذاب و مختلفی از یافته‌های باستان‌شناسی این کشور در دهه‌های اخیر را در خود جای داد. اسکلت موسوم به لوسی با قدمت ۲/۳ میلیون سال که در سال ۱۹۷۴ کشف شد نیز در این موزه نگهداری می‌شود و از معروف‌ترین اشیا موجود در این موزه هست. مجموعه‌ای جذاب از نقاشی‌های سنتی اتیوپی نیز در این موزه نگهداری می‌شود. گردشگران خارجی معمولاً در مدت اقامت خود در اتیوپی از موزه ملی این کشور بازدید می‌کنند.
موزه آدیس آبابا
موزه آدیس آبابا درسال ۱۹۸۶ به مناسبت صدمین سالگرد انتخاب این شهر به عنوان پایتخت اتیوپی بنا نهاده شد. این موزه در اقامتگاه رأس بیرو ولده گابریل (وزیر جنگ در دوران منلیک دوم) تأسیس شد. موزه آدیس آبابا بیشتر شامل عکس‌هایی است که پیشرفت‌های اجتماعی، تاریخی، سیاسی و اقتصادی این شهر را از زمان بنیان گذاری آن نمایش می‌دهد. در کنار عکس‌های منحصر به فرد شهر، مصنوعات و آثار هنری متعلق به هنرمندان برجسته اتیوپی نیز در این موزه در معرض دید عموم قرار دارد.
موزه قوم‌شناسی (موزه دانشگاه آدیس آبابا)
موزه قوم شناسی در بخشی از کاخ سلطنتی هایلا سلاسی بنا شده و قسمت‌هایی از این کاخ، مانند حمام و اتاق خواب سلطنتی در حین بازدید از موزه قابل مشاهده است. در این موزه اشیایی مرتبط با تاریخ، سنت‌ها و فرهنگ اتیوپی وجود دارد. بعضی از این اشیا عبارتند از آلات موسیقی قومی و محلی، مجموعه تمبر و سکه، لوازم مربوط به طب سنتی و اشیای زیرخاکی.
موزه قوم شناسی اتیوپی همچنین مجموعه‌ای از نقاشی‌های کهن اتیوپی را در خود جای داده که بسیاری از آنها در دهه ۶۰ میلادی با خطر نابودی مواجه بودند.
موزه دانشگاه آدیس آبابا اولین موزه در دانشگاه‌های کشور اتیوپی است که تحت نظارت مستقیم دانشگاه آدیس آبابا قرار دارد. تاریخچه این موزه به اوایل دهه ۱۹۵۰ بر می‌گردد و محل آن در پردیس اصلی دانشگاه واقع شده است.
موزه قوم نگاری دانشگاه آدیس آبابا (IES) در واقع قسمتی از کاخ سابق هایله سلاسی ، امپراطور سابق اتیوپی و یکی از بهترین موزه‌های قاره آفریقاست. این موزه رویکردی غیرمعمول را در بخش بندی آثار فرهنگی و هنری خود داشته و آنها را به نمایش می‌گذارد. این مجموعه به جای تقسیم اشیا بر اساس جغرافیا یا دوره تاریخی، تقسیم بندی را بر اساس چرخه زندگی موجود در اتیوپی انجام داده است.
بخش اول در خصوص کودکان بوده و اموری مربوط به مناسک تولد، داستان‌های کودکان و بازی‌های کودکی را نمایش داده است. بخش دیگر مربوط به بزرگسالی با آثار و اطلاعاتی در مورد مذهب، پزشکی، جنگ، هنر و فرهنگ اتیوپی است و در قسمت آخر نیز نمایشگاهی از سازه‌های دفن و مقبره‌ها، با نگاهی به باورهای پس از مرگ برپاست. از دیگر قسمت‌های دیگر این موزه می‌توان به گالری‌های نقاشی و نسخ خطی و کتابخانه که به‌طور تخصصی در حوزه اتیوپی فعال است اشاره کرد.
موزه اورومو در آدیس آبابا
این موزه با وسعت ۴۰ هزار متر مربع و در ۴ طبقه و با مبلغ ۹ میلیون یورو در سال ۲۰۱۵ ساخته شده و هدف از ساخت آن تحقیق در زمینه زبان، فرهنگ و هنر مردم اورومو است.
این مرکز موظف به انجام تحقیقات و توسعه آن در زمینه‌های آموزش، نمایشگاه، ادبیات و هنر، تالارهای یادبود و سازماندهی رویدادهایی مانند هفته‌های فرهنگ، حفاظت و توسعه ارزشهای فرهنگی و استفاده از تکنولوژی به منظور نکوداشت فرهنگ مردم اورومو است. این مرکز در نظر دارد تا بستری برای حضور روزنامه نگاران و هنرمندان فرهنگی منطقه‌ای و ملی ایجاد کند تا باعث ترویج و ارتقای فرهنگ اورومو شود.
به هنگام ورود به این موزه، ابتدا با بناهای تاریخی و مجسمه‌های رهبران ارومو که به آنها گادا گفته می‌شود روبرو خواهید شد همچنین نمایشگاهی در چهار طبقه با تاریخچه تمدنی مردم اورومو شامل نوع پوشش، ابزار شکار، تابلوهای نقاشی، ابزار آلات موسیقی، ظروف و… به نمایش گذاشته شده است. این اولین بار است که موزه فرهنگ اورومو محصولات موزه‌ای یافت شده خود در صد سال اخیر را به نمایش درمی آورد.
موزه یادبود شهدای ترور سرخ
این موزه یادبود شهدای ترور سرخ در شهر آدیس آباباست و در سال ۲۰۱۰ توسط مادری که شاهد اعدام چهار فرزند خود در یک روز و در سال ۱۹۷۷ بود افتتاح شده است.
این موزه در برگیرنده تصاویر گروهی از سیاستمداران، روزنامه نگاران، دانشجویان و منتقدان حکومت وقت اتیوپی است که طی سالهای ۱۹۷۸ _۱۹۷۷ به طرز وحشتناک و بی‌رحمانه‌ای به دستور منگیستو هایله ماریام به قتل رسیدند.
وحشتناک‌ترین و در عین حال تاثرآورترین بخش این موزه مربوط به بقایای اجساد برخی از مبارزان اتیوپیایی و اریتره‌ای است که شامل جمجمه و استخوان بخش‌هایی از بدن آنهاست که در گورهای دسته جمعی مدفون شده و بعدها پس از سرنگونی حکومت هایله ماریام توسط مردم کشف شده است.
در بخش دیگری از این موزه ماکت فردی در حال شکنجه به همراه ابزار آلات شکنجه وجود دارد که خوی حیوانی شکنجه گران را به تصویر کشیده است.
این موزه در حال حاضر مدیریت خصوصی داشته و هزینه‌های مربوط به آن توسط کمک‌های مردمی و سازمان‌های غیر دولتی تأمین می‌شود.
بر اساس اطلاعات موجود منگیستو هایله ماریام طی سالهای ۱۹۷۷ _ ۱۹۷۸ که به دوره ترور سرخ مشهور است در حدود پانصد هزار نفر از نیروهای حزبی انقلاب خلق اتیوپی، جبهه آزادی بخش خلق اریتره و چند تن از رهبران بزرگ مسلمان و مسیحی را بی‌رحمانه به قتل رسانده است.
موزه تاریخ طبیعی
موزه تاریخ طبیعی که در سال ۱۹۵۵ میلادی تأسیس شده در محوطه دانشکده علوم دانشگاه آدیس آبابا قرار دارد. در این موزه مجموعه‌ای از گونه‌های حیات وحش اتیوپی همچون پرندگان، فسیل جانوران نخستین، مارها، ماهی‌ها و خزندگان نگهداری می‌شود.
موزه آلم ماریان
این موزه که در آدیس آبابا و در محوطه کلیسایی به همین نام قرار دارد، در اواخر سال ۱۹۶۰ آتش گرفت و سوخت. پس از آن بازسازی شد و اشیایی مانند آثار عتیقه، لوازم مذهبی مربوط به آئین‌های کلیسا و برخی نسخه‌های خطی در آن نگهداری می‌شود.
از دیگر موزه‌های اتیوپی می‌توان از موزه ملی پست (تأسیس شده در سال ۱۹۵۵)، موزه پارک ملی آواش، موزه جامعه حرار، موزه دولتی حرار و موزه آکسوم (شامل آثار سنگی و باستانی کشف شده در منطقه آکسوم) نام برد.
این گزارش توسط بخش پژوهش‌های فرهنگی رایزنی فرهنگی ایران در اتیوپی تهیه و در اختیار پردیسان نوین قرار داده شده است.
