به گزارش خبرگزاری پردیسان آنلاین، خبرگزاری الجزیره نوشته است که پس از بیش از پنج ماه درگیری و پنج پیشنویس قطعنامههای وتو شده، اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد دوشنبه، بیستوچنحم مارس با موفقیت قطعنامهای را تصویب کردند که خواستار آتشبس فوری بین رژیم اسرائیل و حماس در غزه شد.
ایالات متحده از رأی دادن خودداری کرد در حالی که ۱۴ عضو باقیمانده شورای امنیت به این قطعنامه رأی مثبت دادند که توسط ۱۰ عضو منتخب شورا پیشنهاد شده بود. این قطعنامه خواستار «آتشبس فوری در ماه رمضان که مورد احترام همه طرفها باشد و منجر به آتشبس پایدار و ثابت شود» است.
علاوه بر این، قطعنامه خواستار آزادی زندانیهای اسرائیلی نزد حماس شده است و بر لزوم ارسال کمکهای بشردوستانه بیشتر به غزه و پایبندی به قوانین بینالمللی تأکید کرده است.
این قطعنامه در حالی که حداقل وعده یک وقفه در جنگ را میدهد، توسط برخی از تحلیلگران به دلیل توانایی نداشتن آن برای پایان دادن به جنگ بیشتر نمادین است تا قابل توجه. نانسی اوکیل، رئیس اندیشکده «مرکز سیاست بینالملل» در ایالات متحده، به الجزیره گفته است که اگرچه تصویب قطعنامه قابل توجه است، اما «دیگر خیلی دیر است و هنوز هم کافی نیست.»
آیا این قطعنامه لازمالاجرا است؟
طبق ماده ۲۵ منشور سازمان ملل که به تصویب ایالات متحده آمریکا نیز رسیده است، همه قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل الزامآور و لازمالاجرا تلقی میشوند.
بر اساس گزارش الجزیره، با این حال، ایالات متحده قطعنامه روز دوشنبه را غیر الزامآور توصیف کرده است. لیندا توماس گرینفیلد، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد، پس از تصویب قطعنامه افزود که واشنگتن به طور کامل از «برخی از اهداف حیاتی در این قطعنامه غیرالزامآور» حمایت میکند. در همان روز، متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به خبرنگاران گفت: «این یک قطعنامه غیرالزامآور است».
این موضوع توسط سایر مقامات سازمان ملل و اعضای شورای امنیت مورد اعتراض قرار گرفته است. ژانگ جون، سفیر چین در سازمان ملل گفت که قطعنامههای شورای امنیت الزامآور است.
فرحان حق، معاون سخنگوی سازمان ملل متحد افزود: «قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل [مانند] قانون بینالملل هستند، بنابراین به اندازه قوانین بینالملل الزامآور هستند.»
خبرگزاری آناتولی نیز گزارش داد که پدرو کومیساریو، سفیر موزامبیک در سازمان ملل گفت: «تمام قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل الزامآور و اجباری هستند.»
به گفته الجزیره، اگر قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد رعایت نشود، شورا میتواند در مورد قطعنامه بعدی در مورد نقض آن رأیگیری کند و اقدامات تنبیهی را در قالب تحریم یا حتی مجوز مداخله یک نیروی بینالمللی انجام دهد.
جیمز بیز، سردبیر دیپلماتیک الجزیره پیشتر گفته بود که «عملاً هیچ شرایطی وجود ندارد که تحت آن دولت بایدن از یک قطعنامه تنبیهی حمایت کند» که اقدامی علیه اسرائیل انجام دهد. رژیم صهیونیستی در گذشته بارها از مسئولیت نقض قطعنامههای سازمان ملل قسر در رفته است.
در دسامبر ۲۰۱۶، در آخرین روزهای دوره ریاست جمهوری باراک اوباما در ایالات متحده، شورای امنیت سازمان ملل قطعنامهای را تصویب کرد که شهرکسازیهای رژیم اسرائیل در فلسطین را غیرقانونی و نقض قوانین بینالمللی دانست. این قطعنامه با ۱۴ رأی به تصویب رسید و آمریکا رأی ممتنع داد. رژیم صهیونیستی این قطعنامه را نادیده گرفت.
اخیراً، در دسامبر ۲۰۲۳، مجمع عمومی سازمان ملل متحد با اکثریت قاطع رأی به «آتشبس بشردوستانه» داد. اما این یک قطعنامه غیرالزام آور بود و اسرائیل از اقدام به آن خودداری کرد. اسرائیل همچنین تحت نظر دیوان بینالمللی دادگستری (ICJ) قرار دارد، دادگاهی که آفریقای جنوبی آن را به ارتکاب جنایت نسلکشی در غزه متهم کرده است.
آیا این قطعنامه سازمان ملل جنگ را متوقف میکند؟
الجزیره گزارش داده است که این قطعنامه خواستار آتشبس فوری در ماه رمضان شده است. با این حال، از آنجایی که ماه رمضان حدود نهم آوریل به پایان میرسد، درخواست آتشبس –حتی اگر اکنون اجرا شود– فقط دو هفته ادامه خواهد داشت.
این سند میگوید که آتشبس فوری در ماه رمضان باید به آتشبس پایدار و ثابت منجر شود. اندکی قبل از رأیگیری در روز دوشنبه، کلمه «دائمی» از قطعنامه حذف شد تا سعی شود بر متن آن اجماع ایجاد شود. روسیه برای افزودن کلمه «دائمی» تلاش کرد و گفت که عدم استفاده از این کلمه میتواند به رژیم اسرائیل اجازه دهد پس از ماه رمضان «هر لحظه عملیات نظامی خود را در نوار غزه از سر بگیرد.»
ایالات متحده همچنین ارسال کمکهای نظامی به اسرائیل را متوقف نکرده و بر تعهد خود به امنیت رژیم صهیونیستی پافشاری کرده است. در همین راستا، جان کربی، سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید روز دوشنبه به خبرنگاران گفت: «رای ما نشاندهنده تغییر در سیاست ما نیست، تکرار میکنم، نیست.»
تفاوت این قطعنامه با قبلیهایی که وتو شدند چیست؟
جمعه گذشته پیشنویس قطعنامهای از سوی آمریکا به شورا ارائه شد و اعضا به آن رأی دادند. روسیه و چین آن را وتو کردند. کشور الجزایر رأی مخالف و گویان رأی ممتنع داد. یازده نفر به این پیشنویس قطعنامه رأی مثبت داده بودند. این قطعنامه خواستار آتشبس نبود، بلکه از «تلاشهای دیپلماتیک بینالمللی برای برقراری آتشبس فوری و پایدار به عنوان بخشی از توافقی که گروگانها را آزاد میکند» حمایت میکرد.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز دوشنبه در یک بیانیه مطبوعاتی افزود که ایالات متحده خواهان آتشبس است که با آزادی اسرای رژیم اسرائیل مرتبط باشد.
قطعنامه روز جمعه قبلی همچنین از کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل خواست تا «از تأمین مالی تروریسم از جمله محدود کردن تأمین مالی حماس جلوگیری کنند.»
در بیانیه بلینکن همچنین آمده است که قطعنامهای که روز دوشنبه به تصویب رسید در محکومیت حماس، که زبان کلیدی است که ایالات متحده آن را ضروری میداند، شکست خورد.
رژیم صهیونیستی از قطعنامه روز دوشنبه انتقاد کرده است که آتشبس را با آزادی زندانیها مرتبط نکرده است و در عوض این دو بهطور جداگانه اتفاق میافتند.
آیا تصویب این قطعنامه باعث تنش میان آمریکا و اسرائیل شده است؟
ایالات متحده پس از چندین ماه کارشکنی و وتوی سه قطعنامه قبلی که خواستار آتشبس بودند، روز دوشنبه رأی ممتنع داد. پس از تصویب این قطعنامه، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی سفر هیئتی عالیرتبه به واشنگتن را لغو کرد که باعث تشدید تنشها میان آمریکا و اسرائیل شد. میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه، این تحولات را «غافلگیرکننده و تأسفبار» توصیف کرد.
با این حال، یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل در ایالات متحده است. او روز دوشنبه با بلینکن ملاقات کرد و روز سهشنبه با لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده دیدار کرد. بلینکن به گالانت گفت که از تهاجم زمینی به شهر رفح در جنوب غزه خودداری کند.
در حالی که ایالات متحده بار دیگر تاکید کرد که سیاست فعلی خود ثابت میماند، نخست وزیر اسرائیل در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ایالات متحده امروز سیاست [حمایتی] خود در سازمان ملل را کنار گذاشته است.» در ادامه این رشتهپست آمده است: «نتانیاهو شب گذشته به صراحت اعلام کرد که اگر آمریکا از سیاست اصولی خود خارج شود و این قطعنامه مضر را وتو نکند، سفر هیئت اسرائیلی به آمریکا را لغو خواهد کرد.»
غزه در آستانه قحطی قرار دارد و حداقل ۳۲۰۰۰ فلسطینی کشته شدهاند. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در ایکس نوشت: «این قطعنامه باید اجرا شود. شکست غیرقابلبخشش خواهد بود.»