علیرضا تقوی‌نیا در گفت‌وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین اظهار کرد: در روزهای اخیر سرویس‌های اطلاعاتی عراق به‌صراحت هشدار داده‌اند که احتمال حمله‌ای از سوی رژیم صهیونیستی به خاک عراق افزایش پیدا کرده است و بغداد را در «خط‌مقابل» تل‌آویو قرار می‌دهد. تحلیلگران محلی و منطقه‌ای این هشدارها را جدی می‌دانند و آن را در چارچوب ترکیبی از اهداف نظامی و سیاسی تل‌آویو تفسیر می‌کنند.
چرا عراق؟
وی افزود: یکی از انگیزه‌های اعلام‌شده برای هرگونه عملیات، «خنثی‌سازی خاکریز دفاعی غربی ایران» و تضعیف ظرفیت‌های مقاومت در عراق است تا از مسیر زمینی یا پشتیبانی لجستیکی، هرگونه تحرک بزرگ علیه منافع اسرائیل را دشوار سازند. از منظر دشمن، ناکارآمدسازی حلقه‌های پشتیبانی می‌تواند راهبردهای تهاجمی آتی ایران و متحدانش را محدود کند. از لحاظ نیروی انسانی، هم کمیت و هم کیفیت گروه‌های مقاومت اسلامی در عراق وضعیت مطلوبی قرار دارد، یعنی هم حشد الشعبی و هم سایر گردان‌هایی که عضو حشدالشعبی نیستند و این نکته بسیار مهم است.
ساختار و توانمندی حشدالشعبی؛ سد بازدارنده
کارشناس مسائل منطقه تصریح کرد: حشدالشعبی ساختاری گسترده است که شامل ده‌ها گردان و یگان است، به‌واسطه قانون‌گذاری سال‌های گذشته وضعیتی نیمه‌رسمی و دارای پیوندهای دولتی یافته است؛ یگان موشکی حشد الشعبی و یگان پهپادی حشد یگان‌های بسیار قدرتمندی هستند، این جدا از گردان‌های حزب‌الله عراق است.
تقوی‌نیا با بیان اینکه باید بین این گروه‌ها و حشدالشعبی تفکیک قائل شد؛ گفت: بعد از عملیات هفتم اکتبر حشد الشعبی وارد جنگ نشد، بلکه گردان‌های مقاومت حزب‌الله عراق بودند که وارد شدند؛ و این‌ها جزئی از حشد الشعبی نیستند، بنابراین باید بین این گروه‌ها تفکیک قائل شویم. یگان موشکی حشد الشعبی یگان بسیار قدرتمندی است، موشک‌های بسیار زیاد و موشک‌های پیشرفته و قدرتمندی در اختیار دارد. فرمانده و بنیان‌گذار این یگان «ابو فدک محمدآوی» است، کسی که آن‌قدر نزد حاج قاسم محبوب و مورد اعتماد بود که حاج قاسم پشت سرش نماز می‌خواند.
ظرفیت‌های موشکی و پهپادی؛ تفکیک میان گروه‌ها
کارشناس مسائل منطقه گفت: باید میان گردان‌های متفاوت مقاومت (برای مثال برخی گردان‌های حزب‌الله عراق) و تشکیلات رسمی‌تر حشد الشعبی تمایز قائل شد. برخی یگان‌های موشکی و پهپادی فعال در عراق ظرفیت‌های مستقل و قابل‌توجهی دارند که توان پاسخ‌دهی و بازدارندگی منطقه‌ای را افزایش می‌دهد. این تفاوت‌ها در محاسبه هزینه‌برد عملیات، نقش محوری دارند.
انگیزه انتخاباتی – تمرکز بر ۲۰ آبان / ۱۱ نوامبر
وی در ادامه گفت: یکی از اهداف روشنِ منتسب به طراحی یک عملیات یا موج فشار، تأثیرگذاری بر انتخابات پارلمانی عراق است که برای یازدهم نوامبر ۲۰۲۵ (بیستم آبان) برنامه‌ریزی شده و می‌تواند ترکیب قدرت را در بغداد تغییر دهد. تل‌آویو و برخی متحدان خارجی امید دارند با ایجاد فشار امنیتی و اقتصادی پای صندوق، رأی را به‌نفع جریان‌هایی سوق دهند که خواهان تضعیف یا تغییر وضع حشدالشعبی هستند، اما تجربه سیاسی عراق نشان داده فشارهای خارجی به‌راحتی به نتیجه مدنظر نخواهد انجامید.
سناریوی حمله غافلگیرانه و محدودیت‌های آن
کارشناس مسائل منطقه تصریح کرد: الگوی عملیاتی رژیم صهیونیستی در موارد تاریخی نشان‌دهنده گرایش به حملات «غافلگیرانه» است؛ هدف‌گیری انبارهای تسلیحاتی، مراکز فرماندهی یا افراد کلیدی از جمله اهداف احتمالی است، با این حال، حتی اگر حمله‌ای غافلگیرانه صورت گیرد، تضعیف بلندمدت شبکه حشد پیچیده و نامطمئن خواهد بود، چراکه شبکه پشتیبانی، هم‌جنس ساختار شبه‌نظامی و هم پشتیبانی مردمی و مرجعیتی را شامل می‌شود که حذف یک‌باره آن را دشوار می‌کند.
نقش مرجعیت و پشتیبانی مردمی
تقوی‌نیا گفت: نقش مرجعیت دینی در تعیین معادلات سیاسی و اجتماعی عراق یک متغیر کلیدی است. موضع‌گیری‌ها و بیانیه‌های آیت‌الله سیستانی می‌تواند افکار عمومی را شکل دهد و از تبدیل فشار امنیتی به نتیجه سیاسی مطلوب دشمن جلوگیری کند، این عامل، یکی از موانع مهم در برابر تلاش‌های خارجی برای تضعیف مقاومت است.
جغرافیای استراتژیک – «مسیر عراق» و تأثیر آن بر محاسبات تل‌آویو
وی افزود: تل‌آویو نگران احتمالی است که در آینده امکان تحرک زمینی بزرگ از مسیر عراق و سوریه پدید آید؛ از منظر آن‌ها، ناامن‌سازی عراق می‌تواند مانع از فراهم‌شدن مسیرهای زمینی بالقوه برای هر نوع بسیج یا تحرک گسترده شود. با این حال شرایط سوریه و ناپایداری سیاسی-نظامی آن منطقه نیز متغیر است و تمرکز صرف بر عراق راه‌حل مطمئنی برای دشمن به‌حساب نمی‌آید.
واکنش‌ها، پیامدها و چشم‌انداز تحولات
ساختار حشد الشعبی، پشتیبانی مردمی، نقش مرجعیت و فقدان نیروی زمینی نیابتی قوی در اختیار دشمن، مجموعه‌ای از موانع مهم در برابر تحقق سریع اهداف تهاجمی را تشکیل می‌دهند
کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: در رویارویی با این تهدیدات، عراق در موقعیتی حساس قرار دارد، از یک سو باید از حاکمیت خود دفاع کند و از سوی دیگر تلاش کند بین ارتباطات منطقه‌ای و فشارهای بین‌المللی توازن برقرار کند، ایالات متحده و بازیگران دیگر نیز هشدارهایی داده‌اند که عراق نباید به سکوی حمله علیه دیگر کشورها تبدیل شود؛ این پیچیدگی‌ها فضای تصمیم‌گیری بغداد را دشوارتر می‌کند.
تقویی‌نیا در آخر گفت: مجموع شواهد و تحلیل‌ها نشان می‌دهد اگرچه احتمال حمله اسرائیل به عراق مورد توجه و بررسی قرار گرفته و می‌تواند به‌طور ناگهانی تحقق پیدا کند، اما موفقیت راهبردی هرگونه حمله برای انهدام ساختارهای مقاومت یا تضمین تغییر سیاسی در عراق با تردیدهای اساسی روبه‌رو است. ساختار حشد الشعبی، پشتیبانی مردمی، نقش مرجعیت و فقدان نیروی زمینی نیابتی قوی در اختیار دشمن، مجموعه‌ای از موانع مهم در برابر تحقق سریع اهداف تهاجمی را تشکیل می‌دهند. هم‌زمان آماده‌سازی‌های دفاعی و تست‌ها و نمایش‌های قدرت از سوی طرف‌های منطقه‌ای نشان می‌دهد که میدان تحولات منطقه‌ای همچنان پرتنش و پرریسک باقی خواهد ماند.
