سال ۱۳۹۴ سرانه فضای سبز شهر قم به ازای هر شهروند ۱۳.۹ مترمربع بود، اما امروز این عدد به نزدیک ۲۱ مترمربع رسیده است که نشان از تحول در حوزه فضای سبز این کلان‌شهر کشور دارد.

سال ۱۳۹۴ سرانه فضای سبز شهر قم به ازای هر شهروند ۱۳.۹ مترمربع بود، اما امروز این عدد به نزدیک ۲۱ مترمربع رسیده است که نشان از تحول در حوزه فضای سبز این کلان‌شهر کشور دارد.

به گزارش پردیسان آنلاین، در دنیای پرشتاب شهری جایی که هر روز با چالش‌های جدیدی روبرو هستیم، نقش فضای سبز و زیباسازی شهری بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است.

حکمرانی شهری و ایجاد شهری با کیفیت بدون توجه به مقوله نشاط اجتماعی، سلامت جسمی و روانی شهروندان، کیفیت هوا، سیما و منظر شهری و ارتباطات پویا در شهر ممکن نیست و فضای سبز می‌تواند به نوعی به تمام این کارکرده جامه عمل بپوشاند و فضای شهری با کیفیتی با استفاده از عناصر طبیعی ایجاد کند.

در قلب شهر جایی که هر روز هزاران نفر از کنار درختان، گل‌ها و فضاهای سبز عبور می‌کنند، داستانی نهفته است؛ موضوعی که در این سال‌ها در شهر قم نیز به آن توجه شده است و نقشه این شهر هر سال سبزتر از سال گذشته مقابل چشم شهروندان و میهمانان شهر جلوه‌گری می‌کند.

سیدمرتضی سقائیان‌نژاد، شهردار قم با اشاره به قرار گرفتن شهر قم در رتبه سوم از نظر حجم و سرانه فضای سبز شهری اظهار می‌کند: در سال ۱۳۹۴ سرانه فضای سبز شهر قم به ازای هر شهروند ۱۳.۹ متر مربع بود اما امروز این عدد به نزدیک ۲۱ متر مربع رسیده است.

وی با اشاره به اینکه شهر قم پس از شیراز و اصفهان سومین شهر سبز کشور است، می‌افزاید: با توجه به اقلیم شهر قم، رسیدن به این میزان از فضای سبز کار سختی بوده و نگهداری آن نیز با چالش‌های مختلفی مواجه است.

شهردار قم به مسئله آلودگی هوا و ریزگردها اشاره و تاکید می‌کند: با توجه به شرایط اقلیمی شهر قم، شهرداری نمی‌توانست به موضوع توسعه سرانه سبز بی توجه باشد، چراکه زیست پایدار شهری به مسئله کیفیت هوا و فضای سبز شهری وابسته است.

سقائیان نژاد خاطرنشان می‌کند: از طرفی مسئله نشاط اجتماعی بدون پرداختن به فضای سبز و ایجاد پهنه‌های سبز عمومی در سطح شهر امکان پذیر نبود.

شهردار قم توجه به مدیریت بهینه منابع آبی در انتخاب گونه‌های گیاهی و انتخاب روش‌های آبیاری را از مسائل بسیار مهم در این زمینه می‌داند و عنوان می‌کند: میزان مصرف آب شرب در فضای سبز شهر قم بسیار کاهش یافته و آمادگی داریم این میزان را با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط بیش از گذشته کاهش دهیم.

پیام جوادیان، مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم با اشاره به اینکه سرانه فضای سبز شهر قم از ۵/۱۳ متر مربع در سال ۱۳۹۴ به حدود ۲۱ متر مربع به ازای هر شهروند قمی در سال ۱۴۰۳ رسیده است، می‌گوید: در این خصوص موفق به کسب رتبه سوم در کل کلان شهرها و شهرهای کشور با بیش از ۸ میلیون مترمربع توسعه فضای سبز شهری و جنگلی طی سال‌های اخیر شده‌ایم.

توسعه پارک‌های جنگلی و کمربند سبز حفاظتی شهر قم

وی از توسعه پارک‌های جنگلی و کمربند سبز حفاظتی شهر قم در راستای توسعه سرانه فضای سبز و ارتقای شاخص‌های زیست محیطی شهر قم خبر می‌دهد و ادامه می‌دهد: در حال حاضر مساحت پارک‌های جنگلی و کمربند سبز حفاظتی شهر قم نزدیک به ۲۰ میلیون متر مربع است.

مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قم مساحت توسعه پارک‌های جنگلی و کمربند سبز حفاظتی شهر قم از سال ۱۳۹۴ تاکنون را ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار متر مربع اعلام می‌کند و تاکید دارد: بوستان جنگلی مرجعیت، بوستان جنگلی ولایت، بوستان جنگلی زائر و بوستان جنگلی ظهور از جمله این پروژه‌ها به شمار می‌رود.

توسعه فضای سبز شهری و بوستان‌های تفرجگاهی

جوادیان به توسعه فضای سبز شهری و بوستان‌های تفرجگاهی و پارک‌های شهری اشاره و اظهار می‌کند: مساحت کل فضای شهری و بوستان‌های تفرجگاهی شهر قم در حال حاضر بیش از هفت میلیون مترمربع است که در همین راستا با احداث ۱۵۰ بوستان جدید شهری، مساحت توسعه فضای شهری و بوستان‌های شهر قم از سال ۱۳۹۴ تاکنون حدود ۲ میلیون و ۲۵۰ هزار مترمربع است.

وی خاطرنشان می‌کند: بوستان خضر، بوستان زائر، بوستان تبسم، بوستان کتاب و بوستان کوثر از بوستان‌های جدیدالاحداث در شهر قم به شمار می‌رود.

ایجاد نهضت سبز معابر

مدیرعامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری به ایجاد نهضت سبز معابر اشاره دارد و می‌گوید: در قالب این نهضت از سال ۹۵ کاشت درخت در حاشیه معابر و خیابان‌ها در جهت ارتقای محیط زیست شهری و کاهش آلاینده‌ها و آلودگی‌های صوتی در دستور کار قرار گرفت.

جوادیان می‌افزاید: میزان کل عرصه‌های درختکاری شده حاشیه معابر از سال ۱۳۹۵ تاکنون ۵۵۰ هزار متر طول معادل ۵۵۰ کیلومتر و کاشت بیش از ۱۸۲ هزار اصله درخت در حاشیه معابر طی سال‌های اخیر می‌باشد.

در قم هیچ بوستان ناایمن و غیر استاندارد نداریم

وی عنوان می‌کند: یکی دیگر از اقدامات ما استانداردسازی و ایمن‌سازی سیستم‌های روشنایی و مکانیکی پارک‌ها و بوستان‌های شهری در جهت افزایش ایمنی و استاندارد سازی و کاهش مصرف برق بوده است.

مدیرعامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری قم اضافه می‌کند: در همین رابطه بیش از ۳۷۱ بوستان شهری به مساحت حدود سه میلیون مترمربع در این فرایند استانداردسازی و ایمن‌سازی شده که در راستای ارتقای ایمنی و سلامت جسمی و روحی شهروندان عزیز بوده است، به نحوی که در حال حاضر هیچ بوستان نا ایمن و غیر استانداردی در شهر قم وجود ندارد.

تأمین برق سالانه ۱۲۰۰ خانوار قمی

جوادیان از احداث و بهره‌برداری از ۱۵ نیروگاه خورشیدی متعلق به سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری قم با هدف ارتقای فرهنگ استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر و کمک به صنعت برق کشور خبر می‌دهد و اظهار می‌کند: احداث ۱۵ نیروگاه خورشیدی در بوستان‌های شاخص شهر قم طی سال‌های اخیر انجام شده است؛ تولید این نیروگاه‌های خورشیدی در سال ۳۰۰ مگا وات معادل ۳۰۰ هزار کیلووات ساعت بوده که وارد سیستم برق سراسری شده است و برق ۱۲۰۰ خانوار قمی را در سال تأمین می‌کند.

کاهش مصرف برق در تمام انشعابات شهرداری قم

مدیرعامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری قم از انجام پروژه‌های مطالعاتی ممیزی انرژی در شهرداری قم و اجرای آن در جهت کاهش استفاده از انرژی برق خبر می‌دهد و اضافه می‌کند: این پروژه از سال ۱۳۹۵ در ۳ فاز آغاز شده و در حال حاضر فاز سوم آن در حال اجرا است.

جوادیان می‌افزاید: طی این پروژه تمام انشعابات برق شهرداری قم ممیزی و استانداردسازی شده که کاهش مصرف و بهره‌وری حداکثری را به دنبال داشته است.

وی به استفاده از پساب با تصفیه ثانویه برای آبیاری فضای سبز جنگلی و کمربند سبز در راستای کاهش مصرف منابع آب زیرزمینی با هدف توسعه پایدار فضای سبز اشاره و عنوان می‌کند: استفاده ۴۰ لیتر در ثانیه پساب تصفیه شده برای عرصه‌های فضای سبز جنگلی و کمربند سبز، فاز نخست این پروژه است.

مدیرعامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری قم تصریح می‌کند: در فاز دوم پروژه که در حال انجام است و تا پایان سال به بهره‌برداری کامل می‌رسد، حدود ۳۰۰ لیتر در ثانیه پساب تصفیه شده با تصفیه ثانویه معادل ۲۰ حلقه چاه در عرصه‌های فضای سبز جنگلی و کمربند سبز استفاده خواهد شد.

احداث و توسعه منابع بزرگ ذخیره آب

جوادیان اضافه می‌کند: احداث و توسعه منابع بزرگ ذخیره آب به جهت مدیریت مصرف آب و عدم استفاده از انرژی برق و سوخت‌های فسیلی از جمله دیگر اقدامات حائز اهمیت این سازمان به شمار می‌رود.

وی می‌گوید: تعداد ۳۰ مخزن ذخیره آب با حجم کل ۷ هزار و ۷۴۰ مترمکعب جهت مدیریت مصرف آب و استفاده نکردن از انرژی برق و سوخت‌های فسیلی احداث شده و مخزن بزرگ ذخیره آب با حجم ۲۴ هزار و ۴۰۰ متر مکعب جهت ذخیره پساب تصفیه شده (تصفیه ثانویه) در بوستان رضوان در حال احداث است.

مدیرعامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری قم به اجرای طرح تله متری و مانیتورینگ چاه‌ها و منابع آب فضای سبز شهر قم با هدف مدیریت کاهش مصرف انرژی و آب اشاره و خاطرنشان می‌کند: در این طرح ۳۵ حلقه چاه و ایستگاه بزرگ پمپاژ به سیستم تله‌متری و مانیتورینگ تجهیز شده و به صورت شبانه‌روزی رصد و مانیتورینگ می‌شود که باعث بهره‌وری حداکثری و همچنین کاهش مصرف منابع شده است.

اجرای طرح تحقیقاتی معرفی گونه‌های گیاهی مقاوم و سازگار با قم

جوادیان از انجام فاز اول و دوم طرح تحقیقاتی، مطالعاتی و پژوهشی معرفی گونه‌های مقاوم و سازگار و کم آب بر در عرصه‌های فضای سبز شهری و جنگلی در جهت توسعه پایدار و کاهش مصرف آب در فضای سبز خبر می‌دهد و تاکید دارد: در این طرح که با همکاری مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان قم انجام شده تعداد ۷۵ گونه از درختان و درختچه‌های زینتی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته که در نهایت تعداد ۲۸ گونه مقاوم، سازگار و کم آب بر جهت کاشت در فضای سبز معرفی و بلافاصله نسبت به کاشت آن در فضای سبز اقدام شد.

وی ادامه می‌دهد: در فاز دوم پروژه نیز با همکاری مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان قم تعداد ۸۰ گونه جدید درختان و درختچه‌های زینتی مورد بررسی و فرایند تحقیقاتی قرار خواهد گرفته که در حال طی مراحل تحقیقاتی است.

توسعه اماکن رفاهی، تفریحی و گردشگری در شهر قم

مدیرعامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری قم اظهار می‌کند: با توجه به کمبود شدید اماکن رفاهی، تفریحی و گردشگری در شهر قم، طی سال‌های اخیر بیش از ۲۵ مجموعه تفریحی و گردشگری ایجاد و در اختیار شهروندان و زائران شهر کریمه اهل بیت قرار گرفته است.

جوادیان ادامه می‌دهد: باغ پرندگان، تله سیژ بوستان علوی، سورتمه بوستان علوی، شهربازی بزرگ سرزمین شادی بوستان فدک، شهربازی بوستان علوی، شهر بازی بوستان غدیر، مجموعه ارگ شمعدانی، مجموعه بزرگ کهکشان غدیر، پارک آبی آب و تاب از جمله این پروژه‌ها به شمار می‌روند.

توسعه سیستم‌های نوین آبیاری فضای سبز شهری

وی با اشاره به توسعه سیستم‌های نوین آبیاری فضای سبز شهری و جنگلی در قم، می‌گوید: مساحت احداث خطوط انتقال آب فضای سبز در سال‌های اخیر ۲۱۳ کیلومتر بوده است.

مدیرعامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری قم مساحت احداث آبیاری‌های تحت فشار بارانی در سال‌های اخیر را حدود یک میلیون و۸۰۰ هزار متر مربع عنوان می‌کند و تاکید دارد: مساحت احداث آبیاری‌های تحت فشار قطره‌ای در سال‌های اخیر یازده میلیون و ۸۱۷ هزار متر مربع بوده است.

خودکفایی در تولید گل‌ها و گیاهان زینتی

جوادیان به تولید گل‌ها و گیاهان زینتی جهت کاشت در فضای سبز و خود کفایی در تولید این محصولات اشاره می‌کند و می‌گوید: بیش از یک میلیون و ۶۸۰ هزار گلدان در ۵ گونه متنوع گیاهی در مرکز تولید گل‌ها و گیاهان زینتی سازمان تولید شده است.

مدیرعامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری قم اضافه می‌کند: تولید گونه‌های زینتی خاص برای کاشت در عرصه‌های فضای سبز مناطق و خودکفایی در تولید گل‌ها و گیاهان زینتی و نیاز نداشتن به خرید گونه‌ها از جمله دیگر دستاوردهای سازمان در سال‌های اخیر به شمار می‌رود.

جوادیان به تهیه و نصب کمپلکس‌ها و مجموعه‌های بازی کودکان، وسایل تندرستی و حرکت درمانی دارای استاندارد و ایمنی ساخت و نصب اشاره و اضافه می‌کند: تعداد مجموعه بازی کودکان نصب شده طی سال‌های اخیر ۲۴۰ مجموعه بوده و تعداد مجموعه حرکت درمانی و تندرستی در سال‌های اخیر حدود ۲۸۰۰ مجموعه است.

وی به استانداردسازی، بهسازی و احداث آب‌نماهای سطح شهر همراه با نورپردازی اشاره و تاکید می‌کند: با توجه به کارایی نداشتن ۸۳ آب‌نما در سطح شهر و استهلاک تعداد زیادی از آن‌ها استانداردسازی و بهسازی آب‌نماها همراه با نورپردازی‌های شاخص به صورت کامل طی سال‌های اخیر انجام شد.

احداث بوستان‌های بانوان و خانواده

مدیرعامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری قم به وجود تنها دو بوستان بانوان و خانواده در سطح شهر تا سال ۹۵ اشاره و عنوان می‌کند: در سال‌های اخیر تعداد هفت بوستان جدید بانوان و خانواده احداث و در اختیار بانوان قمی قرار گرفته است.

جوادیان تصریح می‌کند: در حال حاضر ۹ بوستان بانوان و خانواده برای استفاده بانوان و انجام فعالیت‌های ورزشی و فرهنگی در سطح شهر فعالیت دارد.

تجربه موفق شهر قم در توسعه سرانه فضای سبز می‌تواند الگویی برای سایر شهرهایی باشد که به دنبال رفاه شهروندان خود با استفاده از گسترش فضاهای سبز شهری هستند.