به گزارش پردیسان آنلاین – شهر قم جزو مهم ترین کلان شهرهای کشور به شمار می رود که برای پیشرفت و همگام سازی خود با دیگر شهرهای جهان نیاز به تامین یک سری زیرساخت های جدید و فناوری های نو دارد. مترو یکی از همین امکانات است

مترو یکی از سیستم های حمل ونقل شهری است که با قرارگیری بخش زیادی از آن در زیرزمین باعث کاهش ترافیک و تسهیل در حمل و نقل مردم در کلان شهرها می شود.

تهران نخستین کلان شهری بود که به شبکه حمل و نقل شهری مترو مجهز شد. پس از آن شبکه مترو در شهرهای مشهد ؛شیراز ؛اصفهان و تبریز به راه افتاد و دیگر شهرهای کشور از جمله قم نیز برای راه اندازی مترو در آن اقداماتی صورت گرفته است؛ این مترو یک سامانه قطار شهری زیرزمینی است که در شهر قم در حال ساخت است.

 این سامانه دو خط طراحی شده که خط ۱ آن با برگزاری مناقصه ساخت در سال ۸۹ ،پیمانکاری ساخت آن با مبلغ ۸۶۰ میلیارد تومان به قرارگاه خاتم الانبیاء رسید خط ۱ این پروژه در ۲ فاز تعریف شده که فاز نخست آن در ایستگاه قلعه کامکار تا میدان مطهری و فاز دوم از میدان مطهری تا ایستگاه جمکران ادامه خواهد یافت .

شهر قم جدای از این که جزو کلان شهرهای کشور است دومین شهر زیارتی و مقصد مهم گردشگری مذهبی به شمار می رود این شهر مقدس به برکت بارگاه حضرت معصومه (س) و مسجد مقدس جمکران سالانه میزبان ۲۰ میلیون گردشگر داخلی و خارجی است و اما ناگفته نماند شهر مقدس قم امروزحلقه اتصال اصلی ترین محورهای ارتباطی با مرکز کشور، تهران بزرگ ، شمال کشور و جنوب و جنوب غرب و نواحی مرکزی است لذا به دلیل وجود گردشگران و رهگذران مسئولان ومدیران شهری را برآن داشته تا نسبت به ساماندهی حمل و نقل و ترافیک شهر قم چاره اندیشی کنند.

لذا قمی ها چندین سالی است که بی وقفه در انتظار سوت قطار شهری کلان شهر خود هستند این قطار شهری جزو پروژه های عظیم و مهم استان و حتی کشور است که با فراز و نشیب های بسیاری روبرو بوده است در حالی که مسئولان از آزمایش وتست گرم این قطار تا اواخر شهریور خبر داده بودند اما به دلیل مشکلات مالی و تامین اعتبارات لازم که دولت و مسئولان در سطح ملی هم حاضر به حمایت هم نیستند قمی ها درحسرت شنیدن سوت قطار به انتظار گذاشته است.

به هرحال موقعیت خاص و استراتژیک استان قم و علاوه بر آن مشکلات ترافیکی و حمل و نقل شهری این شهر به بهره برداری هر چه سریع تر حداقل فاز نخست آن که در اولویت برنامه های سازمان قطار شهری بیشتر محسوس و مورد انتظار است اما گویی قطار شهری قم به دلیل نبود حمایت دولتی و منابع مالی مورد نیاز برای خرید واگن های آن بدون قطار سوت بزند.

با یک بررسی اجمالی و تفسیر گفته های هر کدام از مسئولان شهری و اعضای هیئت مدیره قطار شهری قم هرکدام پشت تریبون های خبری خبر از تست و آزمایش گرم و یا بهره برداری فاز نخست آن داده اند اما بیش از یک دهه هم چنان شهر قم منتظر سوت قطاری است که در شرایط کنونی با فراز و نشیب هایی روبرو است.

مترو قم تبلور حمایت از تولید داخل

به گفته شهردار قم، پروژه مترو قم یکی از مهم‌ترین و درعین‌حال، حساس‌ترین طرح‌های عمرانی شهر است که خوشبختانه روند خوبی در این پروژه در حال اجراست.

دکتر سید مرتضی سقائیان نژاد با بیان اینکه متروی قم تبلور حمایت از تولید داخل است تصریح کرد: فاز نخست این پروژه مهم از قلعه کامکار تا میدان مطهری به طول بیش از ۵ کیلومتر در حال اجرا بوده و با بومی‌سازی برخی تجهیزات، یکی از پیشگامان حمایت از تولید داخل محسوب می‌شود و با توجه به ارزبری این طرح، بخشی از این تجهیزات از داخل تأمین‌شده است.

وی همچنین تأکید کرد: هیچ مشکلی در تأمین منابع مترو قم وجود ندارد، اما ناهماهنگی‌هایی وجود داشته که مانع از اجرای به‌موقع پروژه شده است، هرچند با همه این مشکلات، در تعامل با پیمانکار پروژه، به پیشرفت کار می‌اندیشیم.

پروژه ایی که قرار بود در شهریور تست گرم و آزمایش شود

معاون هماهنگی و امور عمرانی استانداری قم که خود جزو اعضای هیئت مدیره قطار شهری است در ۱۶ تیرماه از آزمایش و تست گرم قطار شهری قم خبرداده است.

محسن بهشتی با اشاره به فاز نخست قطار شهری قم می گوید: فاز نخست خط یک مترو قم تا شهریورماه آماده تست گرم می‌شود، ولی در حال حاضر با مشکل واگن روبرو هستیم واگن‌هایی که برای مترو قم سفارش شده آماده نیست و تنها راه این بود که واگن از کلان‌شهرهای دیگر تهیه شود سیستم مترو قم به سیستم ریلی تهران و مشهد نزدیک است و با توجه به اینکه خط سوم مترو مشهد سال آینده و یا ۱۴۰۲ افتتاح می‌شود با مسئولان این شهر برای گرفتن دو رام قطار وارد مذاکره شدیم.

به گفته این مسئول؛ توافقی بین مشهد و قم انجام شده ولی در شرایط کنونی مشکلی وجود دارد که در حال پیگیری برای رفع مشکل هستیم تا یک رام قطار را به قم وارد کنیم.

با بررسی صحبت های معاون امور عمرانی استانداری به این نتیجه می رسیم که به رغم این که شهر قم دارای موقعیت مهمی در کشور و جهان اسلام دارد و این که با توجه به آسیب فراوانی که کرونا به بخش گردشگری قم وارد کرده است قطار شهری می تواند در جذب گردشگر و نجات گردشگری قم اهمیت داشته باشد اما دولت برای استارت آن قدمی برنمی دارد.

مشکلات مالی وفنی سد راه سوت قطار شهری قم

سخنگوی شورای شهر اسلامی شهر قم نیزدر گفتگو با پردیسان آنلاین  با اشاره به مشکلات و چالش های موجود بر سر راه تامین واگن های قطار شهری بیان می کند: تامین واگن خارج از اراده مدیریت شهری است که نیاز به حمایت خاص دولت و وزارت کشور داریم تا بتوانیم تست گرم و عملیات آزمایشی را در سال جاری داشته باشیم.

 محسن محرری می افزاید: مترو یکی از پروژه‌های بزرگ و سنگین در قم است که با توجه به اجرای آن به شکل تونل، زحمات همکاران پرتلاش حوزه قطار شهری و شهرداری خیلی مشهود نیست و اگر امکان بازدید برای شهروندان مهیا بود، مردم شاهد سختی‌های این پروژه بودند.

به گفته وی؛ محدودیت های مالی و هم چنین فنی چالش های قطار شهری را مضاعف ساخته به رغم همه این مشکلات هدف گذاری مدیریت شهری این است که در ایستگاههایی در منطقه ۶ تا منطقه ۷ و حدفاصل قلعه کامکار و میدان شهید مطهری راه اندازی شود که این هدف گذاری امسال به نتیجه برسد.

محرری به پروژه مهم دیگری که سالها مانند جنازه بلا تکلیف وسط شهر قم بی تکلیف مانده هم اشاره ایی کرده و می گوید: منوریل یکی از مشکلات اساسی است که گریبان گیر مدیریت شهری شده و سالها همه مدیران استان از استانداری گرفته تا نمایندگان مجلس و شورای شهر تا شهرداری به دنبال حل این معضل هستند و منابع زیادی هم می طلبد که باید تامین شود ولی متاسفانه دولت قبل توجه خاصی به این پروژه نداشته و کمک مالی نشد و این پروژه و مشکلات آن هم چنان باقی است.

 سخنگوی شورای اسلامی شهر قم اظهار می کند:آخرین تصمیم در سال گذشته صورت گرفت و قرار شد فاز نخست این پروژه تا میدان مطهری در ۴/۳ کیلومتر به بهره برداری برسد اما واقعیت این است که منابع مالی لازمی نداریم و از طریق دولت هم این منابع تامین نشد باید منتظر بمانیم در دولت جدید چه نگاه و راهبردی برای این پروژه انجام خواهد شد.

امید تامین واگن از کلان شهر مشهد

مدیرعامل سازمان قطار شهری قم نیز در گفتگو با پردیسان آنلاین  با اشاره به تامین واگن های قطارشهری قم می‌گوید: تأمین ناوگان مورد نیاز مترو قم از محل قرارداد شرکت «پوژن» چین را پیگیری کردیم که قرار بود ۸۰ واگن از این طریق به این شهر اختصاص می‌یافت که متأسفانه مسئولان مربوط تاکنون هیچ اقدامی برای عمل به این قرارداد انجام نداده‌اند. با این حال، ما همچنان در حال پیگیری هستیم.

منصور درویشی می افزاید: در حال ‌حاضر به بهره‌برداری از فاز نخست پروژه مترو قم نزدیک هستیم و با توجه به این موضوع، شهردار و استاندار قم پیگیری‌هایی انجام داده‌اند که طی آن قرار است یک رام قطار از مشهد به‌صورت امانی به قم تحویل داده شود.

وی در ادامه با اشاره به نوسانات ارز وتحریم و فشارهای اقتصادی که بر روند اجرای پروژه قطار شهری قم هم تاثیرگذار بوده بیان می کند: از همان ابتدا و در سال ۱۳۹۶ هم برای ترمیم قرارداد خط یک مترو قم از شورای ‌عالی فنی کشور ۲۵۲ میلیارد تومان دریافت شد تا پیمانکار بتواند با توجه به تغییرات تورمی و مشکلات اقتصادی، کار را پیش ببرد. علاوه بر این، برای دریافت تسهیلات خارجی پیگیری‌هایی انجام شده تا کم‌تر تحت‌تأثیر مسائل تورمی باشیم.

وی عنوان می کند: با پیگیری‌های صورت گرفته، شاهد دریافت مجوز کمیسیون «ماده۲۳» برای خط۲ مترو قم به‌طول ۵/۱۵ کیلومتر و ورود این خط به قانون بودجه سنواتی کشور بودیم.

آخرین روایت از قطار شهری قم

مدیر عامل سازمان قطار شهری قم ادامه می دهد: پیشرفت این طرح در بخش تجهیزات بیش‌ از ۹۰ درصد و در بخش مهندسی به‌صورت ۱۰۰ درصد انجام شده ‌است. با برنامه‌ریزی انجام شده، فاز نخست مترو به زودی به بهره‌برداری می‌رسد؛این فاز شامل ۶ ایستگاه است که ایستگاه میدان شهید مطهری و ایستگاه میدان کشاورز باید به‌طورکامل به پایان برسند و بقیه ایستگاه‌ها که عبوری هستند، به مرور زمان تکمیل می‌شوند.

درویشی می افزاید: در سال ۱۳۹۷ اوراق مشارکت به ارزش ۳۰۰ میلیارد تومان منتشر شد و با پیگیری‌های صورت گرفته، شاهد تخصیص صددرصدی اعتبارات عمرانی طرح قطار شهری بودیم؛در سال ۱۳۹۸ نیز اوراق مشارکت به ارزش ۳۰۰ میلیارد تومان منتشر شد و این رقم درسال‌گذشته افزایش یافت و به ۴۵۰ میلیارد تومان رسید.

به گفته این مسئول؛  در سال ‌جاری نیز پیگیری‌های لازم برای خرید ۲رام قطار ۵ واگنه برای راه‌اندازی فاز نخست انجام شد که این موضوع در سطح ریاست ‌جمهوری مطرح شده‌ است و اگر محقق شود، کمک مالی بزرگی به راه‌اندازی پروژه محسوب می‌شود.

وی با اشاره به وضعیت فاز دوم قطار شهری عنوان می کند: فاز دوم قطار در حال اجرا است و در صورت تامین منابع فاز دوم را آغاز می کنیم با شرکتهای خارجی وارد مذاکرات شدیم تا از طریق بودجه اجرا وخرید تجهیزات از طریق وام های کلان تامین نماییم.

به هرحال قطار شهری قم با توجه به زائر پذیری و بعد گردشگرپذیر شهرمقدس قم جزو لاینفک نیازهای شهری و حمل ونقل اساسی شهر قم به شمار می رود که امید است نمایندگان شهر قم درمجلس با تغییراتی که در دولت صورت گرفته از ظرفیت و جایگاه خود استفاده و پیگیر رسیدن این قطار به ایستگاه پایانی خود باشند.