افزایش جانوران موذی در برخی نقاط شهر موجب گلایه شهروندان شد، مسؤولان مدیریت شهری و محیط زیست می‌گویند در کنار اقدامات دستگاه‌ها مشارکت مردم در معدوم سازی این جانوران موثر است.

به گزارش خبرگزاری پردیسان آنلاین، بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، ۶۰ درصد بیماری‌های عفونی بین انسان و دام مشترک است و جوندگان اغلب نقش میزبان میانی را در انتقال بیماری‌ها بازی می‌کنند.

طبق تحقیقات علمی، موش‌ها ناقل بیماری‌های زیادی به انسان هستند و فضله این حیوان ممکن است حاوی ویروس‌ها و باکتری‌های بیماری‌زای متعددی باشد و استفاده اتفاقی از فضله موش و ابتلاء به بیماری‌های ناشی از آن می‌تواند منجر به آسیب‌های کلیوی، مننژیت، نارسایی کبدی، زجر تنفسی و حتی مرگ شود.

یک جفت موش می‌توانند سالانه در پنج زایمان خود، هفت تا ۱۵ نوزاد تولید کنند که همین نوزادان در هفته پنجم زندگی خود بارور می‌شوند؛ بنابراین مبارزه با افزایش جمعیت موش را به یکی از دغدغه‌های همیشگی مدیران شهری تبدیل کرده است.

در وضعیت کنونی جولان موش‌ها در نواحی مختلف شهر اصفهان را شاهد هستیم، زیرا از زیر پوست شهر به خیابان‌ها و معابر نقل مکان کرده‌اند و مشکلاتی را برای شهروندان رقم زده‌اند؛ اطراف رستوران‌ها و فست‌فودها به‌ویژه در معابر مرکزی این کلان‌شهر یکی از کانون‌های اصلی حضور موش‌ها است.

ریختن ته‌مانده غذا در معابر با هدف سیر کردن گربه‌ها یا با رویکرد رهاسازی زباله‌های رستورانی در محیط باز، زمینه را برای تجمع موش‌ها فراهم می‌کند و دلسوزی‌ها، دردسرهایی را رقم می‌زند.

کانال‌ها و شبکه‌های فاضلاب نیز از جمله مکان‌های تجمع این جانوران موذی است که البته تاکنون طرح‌های مختلفی برای کاهش جمعیت موش‌ها توسط عوامل مربوطه در معاونت خدمات شهری شهرداری اصفهان اجرایی شده است، اما همچنان شاهد جولان آن‌ها در کوچه پس‌کوچه‌های نصف‌جهان هستیم.

شهرنشینی موش‌ها

گلایه شهروندان

وجود موش‌های سرگردان در بعضی خیابان‌ها و معابر اصفهان گلایه شهروندان را به همراه داشته است.

عاطفه نظری یکی از شهروندان اصفهانی است که وقتی درباره حضور موش‌ها در جوی‌های خیابان‌های شهر اصفهان از او می‌پرسم، با ناراحتی می‌گوید: «وقتی برای خرید در خیابان نظر شرقی مشغول دیدن ویترین مغازه‌ها بودم، موش‌های بزرگی به اندازه گربه در کنار مغازه‌های فست‌فود رفت و آمد می‌کردند؛ کاش مسئولان فکری برای رفع این مشکل می‌کردند.»

الهام صالحی ساکن یکی از محلات قدیمی اصفهان با نگرانی از حضور موش‌ها در جوی‌های خیابان و محله خود می‌گوید: «خانه ما بر خیابان است، مدتی پیش چند موش به‌راحتی وارد خانه ما شده بودند؛ خیلی ترسیده بودیم. هر چند زود با تله‌موش توانسته‌ایم، آن‌ها را از بین ببریم، اما آسیب زیادی به مواد غذایی داخل آشپزخانه‌مان وارد شد.»

احمد بابایی از دیگر شهروندان ساکن در خیابان امام رضا (ع) با کلافگی می‌گوید: «در این یک ماه، بالغ بر ۱۰ عدد موش در خانه‌مان گرفته‌ایم؛ این حیوان به‌راحتی در خانه ما رفت‌وآمد می‌کند و حتی دیگر با سیانور یا تله هم نمی‌توانیم مانع وجود آن‌ها شویم. موش‌ها خیلی راحت وارد بخش فنی خودرو می‌شوند. حتی اگر خودرو روشن باشد، به خاطر ولتاژ پایین، هیچ خطری آن‌ها را تهدید نمی‌کند، به همین خاطر با خیال راحت مشغول چیدن سیم‌ها می‌شوند، سیم‌های دزدگیر، چراغ راهنما، انژکتور و پمپ‌بنزین را می‌جوند و در بسیاری از مواقع منجر به قطع سیم‌ها می‌شوند.»

عنایت عطایی از دیگر شهروندان اصفهانی می‌گوید: «ما حتی اگر بتوانیم این موش‌ها را با روش‌های مختلف زنده‌گیری کنیم، نمی‌دانیم برای از بین بردنشان چه کاری باید کنیم.»

شهرنشینی موش‌ها

موش‌ها اعتبارات شهرداری را می‌جوند / ‏‬ کنترل جمعیت این حیوانات موذی با همراهی شهروندان

رامین میرعسگری، رئیس اداره هماهنگی و نظارت خدمات شهری شهرداری اصفهان در این باره به خبرنگار پردیسان آنلاین می‌گوید: سازمان خدمات شهری شهرداری اصفهان ۱۵ نفر کارشناس را در سطح مناطق پانزده‌گانه به‌کار گرفته است که وظیفه آن‌ها طعمه‌گذاری و مبارزه با حیوانات موذی است؛ این نیروها در مجموع، ماهانه ۳۰۰ میلیون تومان حقوق دریافت می‌کنند که علاوه بر این هزینه، سال گذشته حدود ۲۰۰ میلیون تومان نیز برای طعمه‌گذاری موش‌ها هزینه شده است.

وی با بیان اینکه بیشتر کلونی‌هایی که توسط این کارشناسان بررسی شده است، در قسمت مادی‌ها، حاشیه رودخانه و خیابان‌هایی همچون محور چهارباغ، حکیم نظامی، نظر و چهارباغ خواجو است که بیشترین اغذیه‌فروشی‌ها و فست‌فودها در این نقاط واقع شده است، همچنین رعایت نکردن نظافت و ریختن مواد غذایی در فضای سبز، تغذیه مناسب برای موش‌ها را فراهم می‌کند، تاکید می‌کند: اگر شهروندان این زباله‌ها را در فضای شهری رها نکنند و در کیسه‌های مخصوص قرار دهند، جمعیت موش‌ها راحت‌تر کنترل می‌شود.

رئیس اداره هماهنگی و نظارت خدمات شهری شهرداری اصفهان تصریح می‌کند: کارشناسان این حوزه ابتدا کلونی‌ها را شناسایی و سپس طعمه‌گذاری و لانه‌کوبی را آغاز می‌کنند که در نتیجه این اقدامات در طول زمان، جمعیت حیوانات موذی کاهش پیدا می‌کند.

وی با اشاره به هوشیاری موش‌ها می‌افزاید: این جانوران موذی اگر با سم‌هایی که عرف نیست، به سرعت معدوم شوند، کاهش جمعیت خود را احساس می‌کنند و به همین دلیل سرعت تکثیر آن‌ها بیشتر می‌شود؛ معاونت خدمات شهری نیز با توجه به هوشیاری این جانوران، طرح‌های ضربتی طعمه‌گذاری در خیابان‌ها و محل‌هایی که بیشترین تعداد تماس‌های شهروندان با سامانه ۱۳۷ را داشته است، اجرا می‌کند.

اصفهان با توجه به وجود انهار و تعدد فضای سبز در مقایسه با شهرهای دیگر دارای جایگاه خوبی در زمینه کنترل جمعیت موش‌ها است

میرعسگری در خصوص استفاده از سموم شیمیایی تاکید می‌کند: بعضی از این سموم شیمیایی مورد تأیید وزارت بهداشت است که از شرکت‌هایی که در این کار متخصص هستند، خریداری و استفاده می‌شود.

رئیس اداره هماهنگی و نظارت خدمات شهری شهرداری اصفهان ادامه می‌دهد: سهم همکاری شهروندان در این زمینه بسیار پراهمیت است، به‌ویژه افرادی که در حاشیه انهار زندگی می‌کنند، زیرا برخی شهروندان بازمانده مواد غذایی خود را با این هدف که گربه یا پرندگان مصرف می‌کنند، در حاشیه انهار قرار می‌دهند، اما این مسئله موجب تکثیر جانوران موذی دیگری از جمله موش می‌شود و از طرفی دیگر زباله‌هایی که شهروندان خارج از نوبت در خیابان می‌گذارند نیز موجب تشدید حضور این جانوران می‌شود.

میرعسگری در راستای زنده‌گیری این حیوانات تصریح می‌کند: اگر شهروندان در محل کار یا منازل خود این حیوانات موذی را زنده در دام بیندازند، باید آن‌ها را معدوم و خاک کنند.

وی با اشاره به جایگاه شهر اصفهان از نظر تعدد حیوانات موذی در کشور می‌افزاید: اصفهان با توجه به وجود انهار و تعدد فضای سبز در مقایسه با شهرهای دیگر دارای جایگاه خوبی در زمینه کنترل جمعیت موش‌ها است، اما اگر شهری فضای سبز و نهرهای کمتری داشته باشد، به علت نداشتن رطوبت و تغذیه مناسب، حیوانات موذی کمتری نیز دارد.

شهرنشینی موش‌ها

برای داشتن شهری سالم و اکوسیستمی طبیعی، فقط خدمات شهرداری کفایت نمی‌کند!

مهدی ریاحی، کارشناس محیط زیست شهری در گفت‌وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین ضمن اشاره به جنبه بهداشتی و زیست‌محیطی حضور جانوران موذی در شهرها اظهار می‌کند: افزایش این جانوران علاوه بر تهدید بهداشت سطح شهر، در اکوسیستم جانوری نیز اختلال ایجاد می‌کنند، زیرا دخالت انسان‌ها موجب ازدیاد این گونه جانوری شده است، بنابراین باید اقدامات ویژه‌ای برای توازن‌بخشی به این اکوسیستم انجام شود تا جمعیت موش‌ها کاهش پیدا کند.

وی با اشاره به جنبه زیست‌محیطی وجود این جانوران موذی در شهرها تصریح می‌کند: روش مقابله با موش‌ها اهمیت زیادی دارد، زیرا اگر از روش‌ها و سموم مرغوب در این راستا استفاده نشود، جهش‌های ناخواسته‌ای ایجاد می‌کنند.

کارشناس محیط زیست شهری می‌افزاید: روش مقابله با این جانوران به دو روش شیمیایی و بیولوژیکی انجام می‌شود و سازمان محیط زیست روش‌های شیمیایی را حتی برای مقابله با بیماری سالک نیز پیشنهاد نمی‌کند، زیرا دانش فعلی توانایی پیش‌بینی مضرات آن را ندارد و به همین دلیل در بیشتر اوقات روش بیولوژیکی را در دستور کار خود قرار می‌دهد، به‌گونه‌ای که زیستگاه موجود زنده و جانور موذی را از بین ببرد.

ریاحی با اشاره به سلامت اکوسیستم‌های شهری ادامه می‌دهد: ارتقای سطح بهداشت معابر و جوی‌ها و از بین بردن زیستگاه جانوران موذی موجب کنترل جمعیت موش‌ها می‌شود و توازن را به اکوسیستم باز می‌گرداند.

وی در خصوص موش‌های موجود در سطح شهر بیان می‌کند: به‌تازگی مطرح شده است که جوندگانی که شبیه موش بزرگ در سطح شهر دیده می‌شوند در واقع «رت» هستند که با موش متفاوت‌اند؛ رت‌ها گونه‌های مهاجمی هستند که در چند سده به‌وسیله انسان جابه‌جا شده‌اند و در بیشتر نقاط دنیا ساکن هستند که این موضوع باید به لحاظ علمی، تحقیق و صحت‌سنجی شود؛ گونه دیگر این جانوران موذی، سوسک‌های آمریکایی هستند که با کشتی‌های باربری وارد جامعه آماری اکوسیستم ایران شدند.

همت جمعی و مشارکت مردم برای کنترل جمعیت موش‌ها به سلامت شهر کمک می‌کند

کارشناس محیط زیست شهری می‌افزاید: هر جانداری اگر در اکوسیستم به‌طور غیرطبیعی افزایش پیدا کند، ضربه سنگینی به اکوسیستم می‌زند و به همین دلیل شهروندان باید با رعایت نظافت شهری زیستگاه این موجودات را از بین ببرند.

وی با تاکید بر اهمیت مشارکت مردم در کنترل جمعیت جانوران موذی ادامه می‌داد: برای داشتن شهری سالم و اکوسیستمی طبیعی فقط خدمات شهرداری کفایت نمی‌کند، بلکه همت جمعی و مشارکت مردم را می‌طلبد تا با انجام مسئولیت‌های اجتماعی خود، به سلامت شهر کمک کنند.

ریاحی با اشاره به وظایف سازمان حفاظت محیط زیست خاطر نشان می‌کند: این سازمان در همه دنیا جز دستگاه نظارتی محسوب می‌شود و وظیفه اجرایی ندارد، اما تنها در مسئله مناطق چهارگانه، همچون پارک ملی، اثر طبیعی ملی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده، مسئولیتی اجرایی دارد و در مسائل جانوران، جوندگان، آلودگی شهری و فاضلاب نظارت کننده است.

وی در خصوص استاندارد جمعیت موش‌ها می‌گوید: بعضی موارد همچون میزان کلر موجود در آب و میزان BODدر فاضلاب‌ها استاندارد پذیراست، اما برای جمعیت جانوران استانداردی وجود ندارد.