پردیسان آنلاین-گروه استان‌ها، فاطمه تاجبخش: تأمین نشدن منابع مالی به عنوان متهم ردیف اول توقف پروژه‌هایی همانند احداث خط دوم راه آهن زنجان- قزوین است و میراث وعده‌های قرن گذشته را به دوش قرن جدید گذاشته است.

از سال ۸۳ که احداث خط دوم راه‌آهن زنجان- قزوین در سفر مقام معظم رهبری به استان مصوب شد، مردم زنجان آرزوهایی مثل افزایش سرعت قطارها، کاهش زمان سفر، افزایش ظرفیت سیر و حرکت قطارها، افزایش حمل بار و مسافر و ظرفیت انتقال دیتا از طریق شبکه فیبر نوری در کریدور ارتباطات کشور را در سر می‌پرورانند و امید دارند تا گشایشی در حوزه اقتصاد و تولید ایجاد شود و سرمایه‌گذاری و گردشگری رونق گیرد یا حتی با ورود قطارهای برقی به چرخه حمل و نقل ریلی، محیط زیستی پاک داشته باشند.

احداث این پروژه در سال ۹۳ نیز جز مصوبات سفر رئیس‌جمهور دولت یازدهم بود و در سال ۹۵ وزیر راه و شهرسازی وقت دولت یازدهم در مراسمی آغاز عملیات اجرایی پروژه دو خطه کردن راه‌آهن زنجان – قزوین را یکی از پروژه‌های مهم کشور خواند و وعده داد که این مسیر ۱۷۲ کیلومتری در چهار قطعه در سال ۹۶ به بهره‌برداری برسد تا شاهد ثبت رکوردی در اجرای پروژه‌های ناوگان ریلی باشیم.

افتتاح پروژه‌های نیمه کاره از طریق ویدئوکنفرانس رویکرد دولتی بود که گذشته و منتقدانش را متهم به کم کاری می‌کرد و پروژه‌های نیمه تمام همانند دوخطه کردن راه آهن زنجان-قزوین را به صورت ناقص و به صورت قطعه‌ای افتتاح می‌کرد.

در سال ۹۹ نیز رئیس سازمان برنامه و بودجه قول داد که تا پایان همین سال این محور افتتاح شود؛ اما متأسفانه این طرح با وجود افتتاح صوری ۱۰۶ کیلومتر آن در سال ۱۴۰۰ در ثبت وعده‌های بی‌سرانجام رکوردار شده و با گذشت سال‌ها هنوز قابل بهره‌برداری نیست.

این پروژه همواره در سفر مقامات کشوری به استان مورد توجه بوده و از وزرای راه و شهرسازی تا رئیس سازمان برنامه و بودجه اعتباراتی را برای آن مصوب کردند اما تزریق نشدن اعتبارات و کمبود منابع مالی متهم ردیف اول برای رکود پروژه‌ها بوده و قطار ساخت خط دوم راه‌آهن زنجان – قزوین را نیز از حرکت بازداشته داشته است.

در سفر رئیس‌جمهور دولت سیزدهم به استان زنجان نیز تکمیل این پروژه مورد تأکید قرار گرفت و حالا مردم بی‌صبرانه منتظر هستند تا مسئولان چاره‌ای برای باز کردن گره‌های تکمیل این پروژه ملی بیابند و قطار ساخت این خط و توسعه استان را روی ریل قرار دهند.

نبود نقدینگی و رکود احداث پروژه

مدیرکل راه‌آهن شمال‌غرب درباره وضعیت پروژه دو خطه کردن راه‌آهن زنجان – قزوین به خبرنگار پردیسان آنلاین می‌گوید: در حال حاضر احداث این پروژه نیمه فعال است و به دلیل عدم اختصاص اعتبارات و نبود نقدینگی، کار نیمه‌تمام مانده است. ۸۰۰ میلیارد تومان برای تکمیل طرح مصوب شده اما به پروژه تزریق نشده و هر کدام از پیمانکاران بیش از ۳۰ میلیارد تومان مطالبه دارند. یک مشکل هم در محدوده تاکستان وجود دارد که رایزنی‌هایی برای حل آن انجام شده است.

سال گذشته ۱۰۶ کیلومتر از این محور گشایش انجام شده و اکنون ۲۰ کیلومتر روسازی و نصب تجهیزات باقی مانده است. منوچهر صفری با اشاره به اینکه ۹۰ درصد عملیات اجرایی این طرح به ویژه در برش استانی به اتمام رسیده و ۱۰ درصد آن باقی مانده است، اظهار می‌کند: سال گذشته ۱۰۶ کیلومتر از این محور گشایش انجام شده و اکنون ۲۰ کیلومتر روسازی و نصب تجهیزات باقی مانده است. چهار پیمانکار مسئولیت ساخت را برعهده دارند که کیفیت کار آن‌ها مورد تأیید است.

کاهش ۷ برابری مصرف سوخت، ایمنی بیشتر از ۵۰ برابری، کاهش فوق‌العاده اشغال سطح زمین نسبت به عملکرد، سهم ناچیز در آلودگی صوتی، ظرفیت جابه‌جایی بالاتر و سایر از جمله مزایا و ویژگی‌های ممتاز حمل و نقل ریلی به‌شمار می‌رود و صفری تأکید می‌کند: ارزش روز پروژه دوخطه کردن راه‌آهن زنجان – قزوین بیش از ۲ هزار میلیارد تومان است و بهره‌برداری از آن ترافیک را تا ۷۰ درصد و سرعت سیر قطارها را تا ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت افزایش می‌دهد.

معارضان تاکستانی؛ سد راه خط دوم راه‌آهن

این پروژه علاوه بر تزریق نشدن اعتبارات، به یک چالش اجتماعی نیز برخورد کرده و وجود معارض در محدوده شهر تاکستان به طول ۱۱ کیلومتر راه بوده که سدی برای بهره‌برداری از این مسیر است. معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار زنجان در گفتگو با خبرنگار پردیسان آنلاین تصریح می‌کند: مشکل اجتماعی این پروژه در محدوده تاکستان مربوط به توسعه غیر اصولی شهر تاکستان در بخش شرقی مسیر عبور خط راه آهن در طی چند دهه گذشته است که باعث شده است در حال حاضر، خط راه آهن در داخل شهر قرار بگیرد.

برای این پروژه از محل مصوبات سفر ریاست جمهور، ۸۰۰ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده که قرار است ۵۰۰ میلیارد تومان آن توسط سازمان برنامه و بودجه کشور تأمین شود که این منبع از همه مهم‌تر بوده و تزریق آن سهم مهمی در تکمیل پروژه خواهد داشت

سید محمد شعاعی در مورد اعتبارات مصوب این پروژه نیز بیان می‌کند: برای این پروژه از محل مصوبات سفر ریاست جمهور، ۸۰۰ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده که قرار است ۵۰۰ میلیارد تومان آن توسط سازمان برنامه و بودجه کشور تأمین شود که این منبع از همه مهم‌تر بوده و تزریق آن سهم مهمی در تکمیل پروژه خواهد داشت. اما تا کنون ۸۵ میلیارد تومان آن پرداخت شده و در حال رایزنی هستیم تا بتوانیم دست کم ۳۵۰ تا ۴۰۰ میلیارد تومان از محل مذکور دریافت کنیم.

وی ادامه می‌دهد: ۱۵۰ میلیارد تومان نیز باید از طریق راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران از محل فروش اموال و درآمدهای این شرکت تأمین شود و ۱۵۰ میلیارد تومان نیز از محل اعتبارات استانی برای این پروژه در نظر گرفته شده است و تلاش داریم ضمن متقاعد کردن شرکت راه‌آهن برای تسریع در پرداخت سهم خود، سهم استان را نیز از محل‌های مختلف به پروژه تزریق کنیم.

پیگیری مسئولان استان برای برطرف کردن چالش‌ها

نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی نیز در مورد پیگیری نمایندگان استان برای برطرف شدن مشکلات پروژه در خطه کردن راه‌آهن زنجان – قزوین به خبرنگار پردیسان آنلاین پاسخ می‌دهد: پروژه دو خطه کردن راه‌آهن زنجان – قزوین هم مشکل اعتباری و هم مشکل اجتماعی دارد. مسئولان تدابیر فنی برای برطرف شدن مشکل ایجاد مزاحمت حرکت قطارها برای ساکنان محلی در تاکستان در نظر گرفتند و راه حل‌هایی مثل احداث دیوار عایقی را پیشنهاد کردند که امیدواریم با احداث آن سر و صدای ناشی از حرکت قطارها کاهش یابد و از چالش‌های این پروژه بکاهد.

حجت‌الاسلام مهدی باقری با تأکید بر اینکه استاندار زنجان و نمایندگان مجلس به جد پیگیر پروژه دو خطه کردن راه‌آهن برای توسعه خطوط ریلی محور شمال‌غرب هستند، می‌گوید: تکمیل این پروژه در سفر رئیس‌جمهور نیز مورد تأکید بوده و موضوع تزریق اعتبارات هم در دولت قبلی و هم در دولت فعلی پیگیری شده و امیدواریم با حل چالش اجتماعی و اعتباری، احداث پروژه تسریع شود؛ چراکه عقب افتادن کارها، هزینه‌های بیشتری را تحمیل خواهد کرد.

حال باید دید قرن جدید می‌تواند نویدبخش گشایش در میراث‌های به جا مانده از قرن قبل شود تا مردم استان شاهد حرکت قطارها در خط دوم راه‌آهن زنجان – قزوین باشند و بخش حمل و نقل به عنوان زیربنای توسعه به کمک سایر حوزه‌های مولد بیاید.