پردیسان آنلاین، گروه استان‌ها- محمد حسین عابدی: اوقاف اعلام کرده که در کشور بالغ بر ۷۰۰ نیت نذر و وقف وجود دارد و مردم نیک‌اندیش استان سمنان نیز پیشگام بسیاری از این موقوفات و نذورات هستند از تأمین آب روستایی تا عزاداری سیدالشهدا (ع) و مساجد و تکایا و حتی مدرسه سازی و وقف درآمدها به خیریه‌ها از جمله مسائلی است که مردم در آن نقش پررنگی دارند.

اما گروهی نیز اعتقاد دارند که با تلاطم‌های اقتصادی کنونی جامعه می‌بایست نیات نذورات نیز به روز سازی شود و در این مسیر رسانه‌ها نقش آگاهی دهنده مهمی دارند نذوراتی که می‌تواند صرف راه اندازی یک دامداری ورشکسته، کارگاه کوچک روستایی، تولیدی که توسط معلولان هدایت می‌شود و ده‌ها مورد دیگر شود تا بتواند دردی از جامعه را نیز برطرف کند.

عملکرد دستگاه تبلیغی و رسانه‌ها

اشتغال امروز یکی از مهمترین موضوعاتی است که در زمینه نیات و نذورات مردمی مطرح می‌شود و حتی در استان سمنان مجمع خیران اشتغال نیز در سال ۹۹ راه اندازی شد و جلساتی را نیز برگزار کرد اما با شیوع کرونا متأسفانه فعالیت‌های این مرکز نیز کم رنگ شد.

از سوی دیگر نیات مختلفی در کنار ایجاد شرایط اشتغال جوانان امروز می‌تواند ترویج شود که به مسائل روز و اقتصاد استان سمنان مرتب است، مانند کمک به تأمین مسکن جوانان به خصوص زوج‌های جوان، هزینه درمان ناباروری، بیماری‌های صعب‌العلاج، تسهیل شرایط کسب و کار زنان سرپرست خانوار و ده‌ها مورد دیگر که می‌توانند تحول و جریان سازی اجتماعی را نیز در استان داشته باشند.

برخی کارشناسان اعتقاد دارند که در زمینه توسعه نیات نذورات ما دو مشکل اساسی داریم نخست اینکه از سوی اوقاف و دستگاه‌های ذی‌ربط فرهنگی، جامعه تبلیغ دینی و سازمان‌های مردم نهاد و ارگان‌های دولتی و خدماتی به خوبی این موضوع ترویج نشده و دوم اینکه رسانه‌ها نیز در قبال این موضوع عملکرد خوبی نداشتند زیرا به عقیده این دست کارشناسان کاری که قرار است برای نخستین بار ترویج شود حتماً می‌بایست از فردی به عنوان «نفر اول» این جریان سازی شروع و رسانه‌ها آن را پوشش دهند چرا که کافی است در این دست مسائل یک نفر برای نخستین بار کاری را صورت دهد تا راه برای مابقی هم باز شود.

جریان سازی و اهمیت آن

یک کارشناس اقتصادی درباره این موضوع به خبرنگار پردیسان آنلاین، می‌گوید: اصلاً کسی منکر نذورات مرتبط با عزاداری محرم و مساجد نیست اما با تعدد نیازهای جامعه می‌بایست قدری هم به مسائل مرتبط با مسئولیت مدنی پرداخت چرا که اهمیت آنان کمتر از برگزاری عزاداری سیدالشهدا (ع) نیست زیرا اعتقاد داریم که عزاداری محرم به واسطه جریان سازی که در جامعه راه می‌اندازد، مؤثر است و لذا تأثیر و جریانی که یک نیت خیر مرتبط با مثلاً اشتغال جوانان، ایجاد می‌کند به همان اندازه اهمیت دارد.

حسین صالحی با بیان اینکه مردم استان سمنان بسیار خیر و نیک‌اندیش هستند اما بعضاً به دو دلیل در این استان کمتر به موضوعاتی مرتبط با اشتغال و مسکن جوانان و… پرداخته شده نخست اینکه گروهی از مردم بر این باور هستند که فراهم آوردن زمینه ازدواج، تسهیلگری در اشتغال و ازدواج و حتی هزینه‌های درمانی بر عهده دولت است، ابراز کرد: دومین عامل این است که به این باور نرسیده‌اند که یک نذر اشتغال به واقع چه میزان می‌تواند اثرگذار در جامعه باشد.

وی افزود: اگر ما از نذوراتی مثلاً در ارتباط با حسینیه‌ها، یک جریان سازی فرهنگی، اجتماعی و دینی می‌خواهیم باید بدانیم که اثرگذاری راه اندازی یک کارگاه روستایی ورشکست شده دست کمی از آن ندارد چرا که در کنار ترویج حسنات، راه را برای ترغیب دیگران نیز در زمینه ایجاد شغل و رفع مشکلات اقتصادی مردم باز می‌کند، ترویج یک معروف است، نشان دهنده عزم همگانی مردم برای کمک به یکدیگر نیز محسوب می‌شود و در نهایت امید افزایی در جامعه را نیز ترویج می‌دهد و چه کسی است که بگوید تأثیر این موضوعات از کمک به یک مسجد کمتر است؟

برخی نیات اصلاً هزینه نمی‌خواهند

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه مردم به خوبی نمی‌دانند که می‌توان با اندک هزینه‌هایی یک کارگاه تولیدی روستایی با ده نفر اشتغال را دوباره سر پا کرد و این رسالت مسئولان است که به این موضوع بپردازند، گفت: کارهایی در همین استان سمنان وجود دارند که شش زن یا در واقع شش خانواده از آن ارتزاق و از طریق قالی‌بافی می‌کنند اما برای ۱۰ میلیون تومان هزینه خرید نخ قالی، نیمه تعطیل مانده‌اند و کسی هم نمی‌داند که چنین شرایطی برای این قبیل کارگاه‌ها پدید آمده است.

صالحی با بیان اینکه هیچکس نمی‌گوید که از فردا تمام نیات نذورات مذهبی تعطیل شود یا کسی دیگر مدرسه سازی یا درمانگاه سازی نکند و هر چه نذورات است صرف کارگاه‌های تولیدی شود، ابراز کرد: می‌توان با یک شیب ملایم و با ترویج و آگاهی رسانی کم کم مردم را به تعدد نیات نذورات تشویق کرد و اعلام داشت که واقعاً برخی نیات اقتصادی هیچ هزینه خاصی ندارد و حتی می‌توان به جای نذورات نقدی یا اجناس و انتفاع و اقلام و… نذر ارائه خدمات کرد برای مثال یک کارگاه فنی را آموزش داد یا وکالت یک واحد تولیدی مشکل دار را بدون دریافت پول پذیرفت و لذا اینها موضوعاتی است که متأسفانه به آن پرداخته نشده است.

تحقیقات خبرنگار پردیسان آنلاین، این موضوع را البته تأیید می‌کند در جریان این گزارش با مادر و دختر معلولی برخوردیم که در کار تهیه کیف و مصنوعات چرمی هستند، مهارتی که به خوبی آموخته‌اند و هزینه زندگی شأن را تأمین می‌کنند هر دوی این بانوان برای تأمین هزینه داروها و زندگی به سختی تلاش می‌کنند اما کارگاه خانگی تولید مصنوعات چرمی شأن به خاطر ده میلیون تومان پول تهیه لوازم اولیه و یک دستگاه دوزندگی، تعطیل شده و ارتزاق شأن هم به مشکل برخورده است.

فعالیت خیریه‌ها

معاون سیاسی و امنیتی استاندار سمنان با بیان اینکه از جمله مهمترین مشکلات جوانان در استان در کنار موضوع اشتغال و اقتصاد و موضوعاتی ماندن مسکن که خیران در آن ورود خوبی نیز داشته اما باید تقویت شود، ازواج است، گفت: ما در استان ۲۴ تشکل مردمی و ۵۰ مؤسسه خیریه فقط در زمینه ازدواج داریم که فعال هستند اما اعتقاد داریم که از ظرفیت‌های ارتباطات در عصر جدید باید به درستی استفاده کنیم.

احد ریواده امیدواریم مجمع خیرین ازدواج در استان به زودی شکل بگیرد، ابراز کرد: راه اندازی مجمع‌هایی مانند ازدواج و اشتغال می‌تواند بستری فراهم کند تا فعالان اجتماعی، مدنی، خیران و نیک‌اندیشان بتوانند کمک خوبی برای دولتی‌ها و مسئولان تصمیم ساز باشند در واقع در سیاست گذاری کمک کنند تا اقداماتمان مؤثر تر باشد.

وی با بیان اینکه در دولت مردمی حال حاضر، استفاده از ظرفیت‌های مردم و سپردن کار به مردم یکی از مهم‌ترین رویکردهایی است که در تحول خواهی دولت مورد توجه قرارگرفته است، ابراز داشت: یکی از ظرفیت‌های خوب استان سمنان جمع بسیار کیفی و کمی خیران است که در تمام زمینه‌ها حضوری پر رنگ دارند و می‌بایست نیات جدید نیز ترویج شود.

نیات را ترویج نکرده‌ایم

یکی دیگر از صاحب نظران حوزه اقتصادی در استان سمنان با بیان اینکه در سال ۹۹ هیئت امنای کانون خیرین اشتغال استان نیز تشکل شد اما شما با جستجوی نام این مجمع در تمام این دو سال به جز خبر معرفی هیئت امنا هیچ چیز دیگری را پیدا نخواهید کرد، گفت: بزرگترین مشکل ما این است که نتوانسته‌ایم تولید نیات جدید متناسب با وضعیت اقتصادی امروز تعریف و ترویج کنیم از سوی دیگر حتی یک نشست خبری یا یک آگاهی خبری از اینکه مردم چطور می‌توانند اصلاً به مجمع خیرین اشتغال استان کمک کنند نیز منتشر نکرده‌ایم لذا نباید توقع داشته باشیم که این نیات خود به خود ترویج شوند.

سید محمد رضا مهدوی نژاد با بیان اینکه وقتی صحبت از نذورات و نیات جدید می‌شود خواه ناخواه مقاومت‌هایی از لحاظ ذهنی و فکری در برابر آن وجود خواهد داشت چرا که به صورت سنتی نیات محدودی در استان برای نذورات و حتی موقوفات تعریف شده است، بیان کرد: متأسفانه ارتباط متصدیانی مانند اداره کل اوقاف با مردم به صورت کلی قطع شده است تا جایی که حتی دیگر اخبار و رویدادهای ساده حوزه وقف هم پوشش خبری ندارد و این نشان از ضعف حوزه روابط عمومی و ترویج اوقاف دارد.

وی در پاسخ به سوالی با موضوع چه باید کرد؟ بیان داشت: نخستین گام این است که تکلیف خیرین اشتغال استان روشن شود آیا این هیئت امنا قرار است کار کنند یا خیر؟ اگر بله چه اقداماتی تاکنون انجام داده‌اند و چرا از مردم کمکی گرفته نمی‌شود دومین گام ایجاد یک راهبرد برای ترویج نیات جدید و مطابق با شرایط روز جامعه در استان با دبیری اوقاف و ریاست استانداری است که طبیعتاً در شهرستان‌ها نیز انجام شود سوم یک آمایش سرزمینی از نیازهای اقتصادی و به روز مردم و نیازمندان استان سمنان در بخش‌های کار، درمان، بهداشت، نیاز مالی و…. است و در نهایت هیئت رایزنی که بتواند همه این مجامع را گرد هم بیاورد تا خروجی آن را شاهد باشیم، نیاز است که متأسفانه در استان نداریم.

به نظر می‌رسد برای درمان مشکلات امروز جامعه که بیشتر نیز رنگ و بوی اقتصادی دارند، به چیزی فراتر از چند مؤسسه خیریه نیاز است امروز نیاز داریم که بتوانیم نیات خیران و نذورات را نیز به سمت و سوی نیاز جامعه سوق دهیم وگرنه موفق نخواهیم شد خیریه‌ها به واسطه عدم فعالیت در بحث ترویج و همچنین فعالیت‌های عمدتاً تک بعدی، نمی‌توانند به درستی همه مسائل را در یک شهرستان پوشش دهند لذا باید متصدیان امر، فکری جدی در زمینه تعدد نیات و متناسب سازی آنان با شرایط موجود داشته باشند.