به گزارش پردیسان آنلاین ؛ ایران جزو ۱۰ کشوری است که از نظر وقوع مخاطرات طبیعی و حوادث غیر مترقبه در بازده زمانی مختلف در کنار ۲۲۹ کشور دنیا رتبه سوم آسیب پذیری را به خود اختصاص داده است که طبق آمارها هر ۵ سال یک بار یک زمین لرزه با صدمه های جانی و مالی شدید در کشور رخ می دهد.
لذا این می تواند زنگ هشداری به مدیریت شهری، نظام مهندسی و هم چنین دیگر دستگاههای اجرایی و حتی مردم باشد تا در زمینه ساخت و ساز تنها به فکر بلندمرتبه سازی و یا زیبا سازی ساختمان های خود نباشیم و قبل از هر چیز به شاخص «مقاوم سازی » بیشتر توجه نماییم .
در تقویم ملی وقتی به ۵ دی ماه می رسیم همه دستگاههای اجرایی، به فکر مانور و آموزش های مختلف در زمینه زلزله و حوادث طبیعی و غیر طبیعی می افتند و مسئولان هم پشت تریبون های خبری از ضرورت مقاوم سازی ساختمان ها در برابر زلزله می گویند اما باید پرسید در عمل برای مقاوم سازی ساختمان ها چه تدابیری اندیشیده شده است؟ چرا با ساخت و سازهای نا ایمن برخورد نمی شود؟
۵ دیماه در تقویم رسمی کشور که سالروز فجیع ترین زلزله کشور در بم می باشد به نام روز « روز ملی ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات طبیعی» نامیده شده است تا تلنگری برای مسئولان و مردم برای آماده شدن در برابر حوادث طبیعی باشد.
شهرداری ها به منظور پاسخ به نیاز شهروندان و تأمین ایمنی آنها، به تشکیل و تقویت واحد آتش‌نشانی و خدمات ایمنی پرداخته اند؛ که وظیفه این سازمان در ابتدا پیشگیری و در مرحله بعد مقابله با حوادث است که بی شک بدون تعامل و مشارکت مردم و دیگر دستگاههای اجرایی نمی تواند به وظایف خود جامه عمل بپوشد.
در قم که از کلان شهرهای مذهبی و از مقاصد مهم گردشگری است بازارها و پاساژهایی وجود دارد که حکم بمب‌های ساعتی را داشته و هر لحظه مستعد حادثه هستند و با توجه به هشدارهای آتش نشانی نسبت به اهمیت توجه به ایمنی این بازارها و پیشگیری از تکرار حوادثی چون پلاسکو و متروپل ولی هنوز اقدام قابل تأملی از سوی دست اندرکاران امر دیده نمی‌شود؛ غافل از این که اگر حادثه‌ای در این مراکز تجاری رخ دهد عمق فاجعه انسانی و خسارت‌های آن به مراتب بالاتر از پلاسکو و متروپل خواهد بود.
از سویی شهر قم از ساختمان ویلایی به سمت بلندمرتبه سازی و آپارتمان سازی رفته و این امر وظایف آتش نشانی را دو چندان کرده است از سویی بر اساس ضوابط ساختمان‌های بلند، وجود سیستم‌های اعلام یا هشدار حریق،سیستم‌های اطفا حریق که همان شلنگ قرقره‌ها معروف هستند، کپسول‌های آتش‌نشانی، درب‌های مقاوم حریق این‌ها از الزامات عمومی هستند که برای ساختمان‌های ۴ یا ۵ طبقه وجود دارد.

شناسایی ۸۰ نقطه نا ایمن در قم
معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری قم از وجود ۸۰ ساختمان نا ایمن آن هم در هسته مرکزی شهر قم خبر داده است که این امر می تواند خاطرات تلخ حوادث ساختمان پلاسکو و متروپل را برای ما زنده کند.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری قم در یکی از جلسات خود گفته؛ از سوی وزارت کشور تکالیفی برای مجموعه های مسئول در این حوزه مشخص شده است و با توجه به اتفاقاتی که در چند سال گذشته پس از حادثه پلاسکو رخ داد، با همکاری مجموعه های شهرداری، آتش نشانی و سازمان نظام مهندسی حدود ۸۰ ساختمان ناایمن در قم شناسایی شده است.
ابراهیم معتمدی بیان می کند: مقرر شد کمیته ای متشکل از شهرداری، سازمان آتش نشانی و سازمان نظام مهندسی تشکیل شود که دبیرخانه این کمیته بر عهده اداره کل راه و شهرسازی است که ۸۰ نقطه ناایمن که در فاز نخست شناسایی شده بود، با توجه به بخشنامه ها و چک لیست ها مقرر شد که وضعیت آن ها در دو هفته تعیین تکلیف و در سامانه مربوط به وزارت کشور بارگذاری شود.
این خبر مرتبط به مرداد سال ۱۴۰۱ است و حال باید پرسید وقتی این ۸۰ منطقه نا ایمن شناسایی شد پدافند غیر عامل، اداره بحران و هم چنین سازمان صمت و غیره برای این مراکز تجاری، پاساژها و ساختمان های نا ایمن که بسیاری از آنها به عنوان مسافرخانه و یا هتل در مرکز شهر گردشگران داخلی و خارجی از آن استفاده می کنند چه تدابیری داشتید؟

برای بررسی اقدامات صورت گرفته از سوی کمیته بررسی اماکن نا ایمن که از سوی وزارت کشور مکلف شده و دبیرخانه آن در راه وشهرسازی تشکیل یافته سراغ دبیر این کمیته رفتیم و جویای اقدامات شدیم.

کمیته ضمانت اجرایی ندارد ومنتظر اصلاحیه بخشنامه هستیم
دبیر کمیته بررسی ساختمان های نا ایمن اداره کل راه وشهرسازی قم می گوید: ما ۸۰ نقطه را شناسایی و به شهرداری تکلیف کردیم که موارد را بررسی و اخطار دهد ۲۰ نقطه از این ۸۰ نقطه حساس تر و خطرناک تر بوده وتکلیف شده شهرداران مناطق اخطارهایی به مالکان داده تا نسبت به مقاوم سازی اقدام کنندکه این مالکان از بخش خصوصی هستند.
ابوالفضل علیخانی در پاسخ به اینکه با گذشت یکسال از ابلاغ بخشنامه چرا هنوز اقدامی صورت نگرفته بیان می کند: ما در زمینه اجرا با توجه به وجود مالکان خصوصی ضمانت اجرایی نداریم و کمیته در اجرا اختیاراتی ندارد.
به گفته وی؛ شهرداری تذکراتی داده اما ضمانت اجرایی نداریم بخشنامه برای پاره ای اصلاحات به وزارت کشور ارجاع شده ومنتظر اصلاحیه هستیم .

وجود ۲۴ ایستگاه آتش نشانی در مناطق مختلف شهر قم
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری قم با اشاره به پوشش بالا و مطلوب آتش نشانی کلانشهر قم می گوید: آتش نشانی قم با توجه به فعالیت ۲۴ ایستگاه آتش نشانی در مناطق مختلف کلانشهر قم برای پیشگیری و مقابله با حوادث کل مناطق را تحت پوشش خود قرار داده است از سویی در حالی که میانگین زمان رسیدن به حادثه در استاندارد جهانی ۴ دقیقه است آتش نشانی قم با ۳ دقیقه ونیم ، کم ترین زمان رسیدن به حادثه را داریم.
علی زندیه می افزاید: ما دارای به روز ترین تجهیزات هستیم و تجهیزات ما مطلوب و استاندارد است نیروی انسانی که جذب آتش نشانی شده جزو مجرب ترین نیروی انسانی است و برای ارتقای سطح دانش و تجربه آنها دوره های مختلف آموزشی را داریم و حتی آموزش های برون سازمانی برای مدارس، درمانگاهها و ساختمان ها و مجتمع های مختلف مسکونی و تجاری به صورت رایگان آموزش هایی را برگزار می کنیم.

معضل بلندمرتبه سازی در قم
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری قم عنوان می کند: متأسفانه اغلب ساخت‌وسازها شامل نقشه اجرایی می‌شود و نقشه مصوب با تغییراتی اجرا می‌شود که سعی کردیم برای رفع این معضل از طریق بازدیدهایی که در زمان اجرا صورت می‌پذیرد این مشکل حل شود مهم ترین دغدغه سازمان آتش نشانی قم بلندمرتبه سازی در سطح شهر است و علاوه بر آن وجود مراکز تجاری، اصناف و صنایع غیر ایمن است.
زندیه بیان می کند: تعداد حریق و حوادث در سطح شهر با خسارت جانی و مالی بسیاری این نوع ساختمان های نا ایمن به همراه دارد و لازم است اتاق اصناف و سازمان صمت برای ارتقای سطح ایمنی این ساختمان ها همکاری کند؛ به منظور پیشگیری از وقوع حادثه در خدمت شهروندان هستیم تا علاوه بر بازدیدهای دوره‌ای،در صورت مشاهده هرگونه موارد ناایمن به سازمان آتش‌نشانی اطلاع دهند تا در اسرع وقت کارشناسان سازمان به محل مراجعه و موارد ایمنی را بازدید کنند و در صورت نیاز مشاوره‌های لازم را انجام شود تا از حوادث جلوگیری کنیم.

بهره‌برداری از ساختمان‌ها بدون پایان‌کار غیرقانونی است
امین مقومی با اشاره به سالگرد واقعه زلزله بم و جان باختن تعداد قابل توجهی از مردم این شهر در اثر ویرانی‌های ناشی از زلزله اظهار کرد: کشور ما زلزله‌خیز است و هرچند وقت یک‌بار شاهد وقوع این پدیده هستیم که البته در سالیان اخیر به دلیل پیشرفت‌هایی که در حوزه مهندسی و صنعت ساختمان صورت گرفته، خسارت‌های جانی ناشی از زلزله بسیار کاهش‌یافته؛ هرچند که جان باختن حتی یک نفر از هم‌وطنان در این‌گونه حوادث نیز زیاد است.
وی با اشاره به مأموریت‌های سازمان نظام‌مهندسی ساختمان در امر ساخت‌وساز گفت: بر اساس ضوابط و دستورالعمل‌های ابلاغی این سازمان در سه عرصه طراحی، نظارت و اجرا دارای وظایفی است و مهندسان ناظر موظف هستند در طی اجرای عملیات ساختمانی گزارش‌های مرحله‌ای را به مراجع صدور پروانه ارائه کنند تا در صورت بروز تخلف در راستای رفع آن اقدام شود.

آحاد جامعه نسبت به ساخت بنای مستحکم و مقاوم مطالبه دارند
رئیس سازمان نظام‌مهندسی ساختمان استان قم بیان کرد: در سالیان گذشته تلاش شد تا اهمیت موضوع ایمنی و استحکام بنا برای مردم تبیین و به فرهنگ عمومی تبدیل شود که خوشبختانه امروز آحاد جامعه نسبت به ساخت بنای مستحکم و مقاوم مطالبه دارند و امروز باید تلاش شود تا به موضوعاتی در مراحل نازک‌کاری، معماری و تأسیسات و بخش‌های داخلی ساختمان توجه لازم صورت گیرد و اصول ایمنی در آن رعایت شود.
وی با اشاره به اینکه متأسفانه مشکلی که امروز وجود دارد، بهره‌برداری از ساختمان‌ها بدون دریافت پایانکار است افزود: موضوع پایانکار کار ساختمان‌ها بسیار مهم است و اگر ساختمانی پایانکار نداشته باشد؛ سکونت در آن غیرقانونی است و ممکن است تبعاتی برای ساکنین به دنبال داشته باشد.
مقومی بیان کرد: متأسفانه دریکی از مجتمع‌های مسکونی در شهر قم که افراد بدون دریافت پایانکار ساکن شده بودند با بروز حادثه ناشی از عدم رعایت موارد ایمنی، شاهد جان باختن تعدادی از شهروندان بودیم که این حادثه اهمیت دریافت پایانکار به‌منظور رفع نواقص ساختمان قبل از سکونت را نشان می‌دهد.
وی در ادامه بیان کرد: اگر در ساخت‌وساز از افرادی که دارای صلاحیت‌های لازم باشند استفاده شود؛ این افراد در صورت بروز حادثه می‌بایست پاسخگوی عملکرد خود باشند و متأسفانه یکی از چالش‌های عرصه ساخت‌وساز در استان قم دخالت افراد فاقد صلاحیت در ساخت‌وساز است که شهروندان باید از مجریان ذیصلاح استفاده کنند.

شهروندان در نقل و انتقالات ساختمانی شناسنامه فنی و ملکی را از فروشنده مطالبه کنند
رئیس سازمان نظام‌مهندسی ساختمان استان قم با بیان اینکه صدور شناسنامه فنی و ملکی از سوی سازمان نظام‌مهندسی ساختمان صورت می‌گیرد افزود: شناسنامه فنی و ملکی ساختمان سندی است که حاوی اطلاعات فنی و ملکی ساختمان بوده و انتظار داریم تا شهروندان در نقل و انتقالات ساختمانی این شناسنامه را مطالبه کنند تا از کیفیت و مشخصات ساختمانی که خریداری می‌کنند مطلع شوند چرا که در این شناسنامه چگونگی رعایت مقررات ملی ساختمان و ضوابط شهرسازی و نیز ضوابط کیفیت فنی ساختمان قید می‌گردد.
وی بیان کرد: اگر ساختمانی پایانکار داشته باشد در این صورت در حوزه نگهداری و بیمه ساختمان نیز می‌توان اقداماتی انجام داد و موضوع الزامی شدن دریافت پایانکار قبل از سکونت نیازمند هماهنگی بین دستگاه‌های متولی امر ساخت‌وساز است.
مقومی بیان کرد: برخی از ساختمان‌های قدیمی نیز در شهر قم وجود دارند که نیازمند مقاوم‌سازی هستند و مالکان می‌توانند با مراجعه به سازمان نظام‌مهندسی ساختمان از خدماتی که در این بخش و توسط مهندسان خبره ارائه می‌شود استفاده کنند تا در صورت بروز حادثه ساختمان آنها از آسیب در امان بماند و دچار حداقل خسارت‌ها شود.
وی در ادامه با بیان اینکه یکی از موضوعات مهم دیگر در عرصه اجرا، استفاده از مصالح ساختمانی استاندار است افزود: به دلیل گستردگی ساخت‌وسازها در سطح استان قم، کنترل استفاده از مصالح استاندارد ساختمانی دشوار است و اگر شهروندان از مجریان ذیصلاح استفاده کنند در این صورت موضوعاتی همانند استفاده از مصالح استاندارد در راستای افزایش عمر و کیفیت ساختمان ملاک عمل قرار می‌گیرد.
رئیس سازمان نظام‌مهندسی ساختمان استان قم با بیان اینکه بعد از حادثه پلاسکو و متروپل حساسیت‌ها نسبت به کیفیت و مقاوم بودن ساختمان‌ها به‌خصوص مجتمع‌ها افزایش پیداکرده است افزود: بر اساس دستورالعملی که از وزارت کشور به استان‌ها ابلاغ شده بود؛ شناسایی مجتمع‌های غیر ایمن در استان قم در دستور کار قرار گرفت و این امر صورت گرفت و هم‌اکنون فهرست این بناها مشخص است اما این اقدام کافی نیست و باید اقدامات جدی در عرصه عملیاتی در یک بازده زمانی مشخص صورت گیرد و هیئت‌امنای این مجتمع‌ها باید اقدامات لازم در زمینه مقاوم‌سازی انجام دهند.
پردیسان آنلاین در راستای رسالت خبری خود تاکنون چندین گزارش تهیه نموده است تا مدیران ودستگاهها را نسبت به این خطر هشدار دادیم ولی تاکنون اقدام عملی صورت نگرفته است حال با این تفاسیر واینکه ساختمان های نا ایمن مانند بمب ساعتی هسته مرکزی شهر قم را احاطه کرده است دادستان قم بعنوان مدعی العموم در راستای حفاظت از امنیت شهروندان لازم است قبل از تکرار حادثه پلاسکو ومتروپل اقدامی را انجام دهند.