به گزارش پردیسان آنلاین؛یکی از مراکز اصلی در شهرهای زیارتی محدوده های پیرامون حرم های مطهر هستند که علاوه بر جمعیت ساکن خود (مجاورین) حجم قابل توجهی جمعیت زائر غیرساکن را به محدوده مرکزی جذب می کند این مراکز هسته اصلی شهر به شمار می روند مرکز شهر نوعی نماد فرهنگی کلان شهرها هستند که تعریف های متعددی برای آن وجود دارد و از آن به هسته مرکزی؛ قلب شهر و یا قلب اقتصادی کلان شهر نامبرده می شود.
در شهری مانند قم که علاوه بر بار جمعیت شهری خود در طول سال پذیرای زائرانی از دیگر استانها و یا کشورهای اسلامی است هسته مرکزی می تواند تاثیر فراوانی در ذهن زائر ایجاد کند حال از سیما و منظر این هسته مرکزی گرفته تا مبلمان شهری آن و مغازه هایی که می تواند در این هسته خدمات ارائه دهند همه و همه در ذهن یک زائر می تواند یک خاطره مثبت و یا منفی به همراه داشته باشد.
با این مقدمه چینی قرار است روایتی از آشفتگی یک میدان تاریخی در قلب کلان شهر زیارتی شهر قم داشته باشیم میدانی که از آن به عنوان قلب تپنده ، مرکز ثقل و هسته مرکزی شهر قم یاد می شود آری میدان «شهید مطهری» که جزو قدیمی ترین میدان های شهر به شمار رفته ولی با وجود نزدیکی به حرم مطهر و از ورودی های مهم ورود کاروان بانوی کرامت حضرت معصومه (س) به شمار می رود اما روزگاری است که با معضلات شهری و ترافیکی و هم چنین آشفتگی هایی روبرو بوده ولی هنوز که هنوز برای بهسازی این میدان تاریخی کاری صورت نگرفته است .
در این میدان قدیمی از یک سو محل تردد انواع تاکسی های شهری و از سوی دیگر تردد اتوبوس و ناوگان حمل و نقل عمومی و کناره های آن میدان میوه و تره بار است و در این میدان رهگذر و عابر پیاده باید برای یک تردد ساده با گره خطرناک و معضلات ترافیکی و از سویی با آلودگی های صوتی و شلوغی و آشفتگی هایی روبرو شود.
در کناره های این میدان پل عابر پیاده و یک پل مکانیزه که برخی روزگاران با خرابی روبرو است وجود دارد در وسط میدان هم نرده هایی کشیده شده که آدمی را یاد یک زندان مرکزی انداخته و شهروندان قمی را هر روز آشفته ساخته است حال باید پرسید میدان تاریخی و مهمی مانند میدان مطهری که حلقه ارتباط بین حرم مطهر و دیگر مناطق مهم کلان شهر زیارتی قم به شمار می رود وقتی برای شهروندانش جز معضلات ترافیکی و آشفتگی هایی روبرو است برای زائران و گردشگران خود چه خاطره ایی می تواند درذهن آنها ایجاد کند؟
قرار بود از سالیان گذشته مدیران شهری و مدیران اجرایی استان برای حل معضلات میدان مطهری و آشفتگی های آن طرحی هایی اجرا کنند که با گذشت سالهای متمادی هنوز که هنوزه کاری صورت نگرفته است گفته می شود برای حل معضلات این میدان طرحی در دست اقدام است که نیاز به بررسی و مطالعات دارد.
با توجه به اینکه بهسازی و ساماندهی این میدان جزو پروژه های بزرگ و سنگین شهری است در کنار مطالعات عمقی طرح نیاز به اعتبارات سنگین و پیوست اقتصادی برای این طرح دارد در حالی که در سال ۹۸ برای این میدان تاریخی اعتباری بالغ بر ۴۰۰ میلیارد تومان پیش بینی شده بود اما با توجه به وضعیت اقتصادی کنونی کشور برای ساماندهی آن اعتبار بیشتری نیاز است لذا باید مدیران و مسئولان اجرایی این نکته را مد نظر داشته باشند که هرچقدر پروژه ایی زمان بر تر باشد اعتبار آن نیز سنگین تر خواهد بود

میدانی که با گره های ترافیکی و معضلات بزرگی دست به گریبان است
یک شهروند قمی در گفت وگو با خبرنگار پردیسان آنلاین در ارتباط با آشفتگی و معضلات میدان شهید مطهری می گوید: میدان شهید مطهری مرکز و هسته اصلی شهر قم به شمار می رود اما در این میدان جز حیرانی وسردرگمی رهاورد مهمی برای رهگذران خود ندارد وقتی پا به این میدان می گذاریم در محاصره تاکسی ها و اتوبوس ها و مهم تر از آن موتورسیکلت های خطرناکی روبرو می شویم علاوه بر آلودگی های صوتی معضلات ترافیکی و شلوغی آن مشکلاتی است که با جان و ما بازی می کند.
در این میدان اگر بخواهیم قدم از قدم برداریم باید همه جوانب را در نظر بگیریم چرا که ممکن است یا با موتورسیکلت برخورد کنیم یا اتوبوس و یا تاکسی هایی که با سرعت تردد می کنند حال جدا از بوق انواع خودروها نرده های وسط میدان رهگذر را آشفته کرده و گویی راه فرار برایش از این معضل و آشفتگی هم بسته مانده است.
چند قدم از ایستگاه اتوبوس جلوتر می روم با یک بانوی قمی که از میدان میوه و تره بار واقع در این میدان خرید کرده گفت وگو می کنم بانویی که مدت مدیدی است برای رفتن به آن سوی میدان و گرفتن تاکسی حیران مانده تا اوضاع ترافیکی بهتر شود او بیان می کند: میدان میوه و تره بار این میدان یک مجموعه بزرگی است و با توجه به نزدیک بودن به حرم مطهر یک یا دو روز در هفته بعد از زیارت برای خرید میوه به میدان می آیم اما هر بار باید برای تردد و رفتن به آن سمت میدان ترس و واهمه داشته باشم پل عابر پیاده که برای فرد پا به سن گذاشته ایی مثل من سخت است پل مکانیزه هم برخی اوقات خراب است.
عالیه آخوندی زاده می افزاید: در این میدان جز معضلات چیزی دیده نمی شود باید هم مواظب ترددها باشیم و هم تحمل آلودگی صوتی و بوق انواع خودروها و موتورسیکلت ها را داشته باشیم میدان مطهری میدان مهم شهر قم است حال ما شهروندان قمی که هیچ حداقل برای خاطر زائران این شهر کریمه فکری برای ساماندهی آن شود.
به سمت میدان میوه و تره بار می روم مشخص است میدان تره بار هم با معضلاتی روبرو است از فرسودگی ها گرفته و نبود تعریف مشخصی از مغازه های فعال در این میدان، همه و همه گویای این واقعیت است که این میدان نیاز به بهسازی عمیق دارد ساماندهی میدان میوه و تره بار خود به تنهایی می تواند در بهسازی میدان مطهری نقش مهمی داشته باشد.
فرسودگی های میدان نیاز به توجه دارد
یکی از میوه فروش های میدان عنوان می کند: میدان تره بار خود نیاز به بهسازی دارد حال از کف سازی آن گرفته تا مسقف کردن بازار همه و همه نیاز به توجه مدیران شهری دارد اغلب افرادی که از این بازار خرید دارند افراد سالمند هستند باید ورودی این میدان بهبود یابد پله های ورودی میدان نیاز به مرمت دارد .
حسین امراللهی می افزاید: میدان تره بار اگر دستی به آن کشیده شود در زیبا سازی میدان نقش مهمی می تواند داشته باشد چه زمانی شاهد بهسازی و ساماندهی میدان مطهری هستیم فقط خدا می داند؟
به گفته وی؛ میدان مطهری از میدان های مهم شهر قم به شمار می رود باید سیما و منظر آن مورد توجه قرار گیرد اما با گذشت سالیانی هنوز که هنوزه با معضلات بزرگی روبرو است آلودگی های صوتی و بوق های مکرر خودروها و از سویی سرو وصدای رانندگان تاکسی برای جلب توجه مسافران ما را آزار می دهد.

فرسودگی هایی که در چشم زائران می تواند بار منفی به همراه داشته باشد
یک شهروند دیگر قمی با اشاره به فرسودگی ها و زیبا و منظر زشتی که در میدان دیده می شود می گوید: میدان مطهری میدان مهم شهر قم می باشد و جزیی از ورودی کاروان حضرت معصومه (س).
در این میدان علاوه بر شهروندان قمی زائرانی هم هستند که در این میدان تردد دارند چرا که میدان مطهری حلقه اتصال حرم به دیگر محورهای ورودی است آیا مطلوب است ان فرسودگی ها در چشم زائران و مجاوران حرم کریمه باشد؟
سید محسن حسینی می افزاید: میدان های اصلی کلانشهرها همیشه در چشم رهگذران می تواند خاطره منفی و یا بار مثبتی به همراه داشته باشد اما وجود این معضلات و فرسودگی ها در این میدان به نظر شما چه خاطره ایی در ذهن رهگذر غیر بومی می تواند داشته باشد؟
طبق گفته چند شهروند قدیمی میدان مطهری تاریخچه مهمی دارد برای بررسی تاریخ این میدان و وضعیت گذشته و هم چنین جایگاه آن با یک قم پژوه و پژوهشگر تاریخی مصاحبه و از تاریخ این میدان باخبر می شویم.
میدانی که معبر ورود تاریخی کریمه اهل بیت است
یک پژوهشگر قمی در ارتباط با جایگاه و تاریخ میدان شهید مطهری می گوید: در میدان شهید مطهری مجموعه‌ای از بناهای تاریخی دوران صفوی وجود دارد به این دلیل که در محور تاریخی و بین مسیرهای شهرهای باستانی از جمله ساوه و آوه تا قم بوده و از این طریق به کاشان و اصفهان وصل می‌شد هم چنین این میدان ورود تاریخی حضرت معصومه(س) به شهر قم بوده و حتی قبل از ورود ایشان از محورهای تاریخی مهم شهر به شمار می‌رفت.
محسن محسنی در ادامه بیان می کند: میدان در جوار حضرت معصومه(س) قرار گرفته است که متأسفانه با هجمه بسیاری از انواع تجاری سازی‌ها و گره ترافیک روبرو بوده است در حالی که بزرگان دین به حرمت پیاده بیشتر از سواره سفارش دارند در این میدان معادلات به نفع سواره‌ها تغییر شکل داده است؛
به یاد می آورم که در ۸ شهریور ماه سال ۹۸ در استانداری قم به ریاست استاندار وقت دکتر سرمست برای بررسی آخرین وضعیت پروژه های بهسازی اطراف حرم جلسه ایی تشکیل شد و در این جلسه برای بهسازی میدان شهد مطهری نیز طرح هایی ارائه که در حاشیه جلسه با معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری قم مصاحبه و مطلع شدم قرار است در این میدان اقدامات برای یکپارچه سازی صورت گیرد.
محسن بهشتی معاون هماهنگی امور عمرانی آن روز در مصاحبه خبر از بهسازی ؛ تنها ضلعی از میدان مطهری می دهد که قرار است یک سرمایه‌گذار همکاری ومسئولان هم برای نحوه اجرای آن مطالعاتی داشته باشند حال چندین سال تنها از این مصاحبه می گذرد ولی این میدان تاریخی و مهم قم هم چنان منتظر بهسازی و ساماندهی است.
تعیین تکلیف میدان میوه و تره بار میدان مطهری قم
مدیرعامل سازمان میوه و تره‌بار و ساماندهی مشاغل شهری شهرداری قم در ارتباط با بهسازی میدان میوه و تره بار میدان شهید مطهری می گوید: پروژه تملک پلاک‌های باقیمانده میدان میوه و تره‌بار شهید مطهری و پرداخت منافع متصرفین این مجموعه بزرگ، با هدف ساماندهی و استفاده بهینه از فضای موجود صورت می‌پذیرد که لازم بوده هر چه سریع‌تر اجرا و تعیین و تکلیف گردد.
علیرضا مظفری می افزاید: از حضور کلیه سهام‌داران و مالکین استقبال و دعوت می‌کنیم تا برای انجام مذاکره و توافق در خصوص حق کسب و پیشه غرف با ارائه مدارک مالکیت به سازمان میادین شهرداری مراجعه کنند.
به گفته وی؛ بنا داریم باقی تملکات را انجام دهیم و از صنوف فعال خواهشمندیم هرچه سریع‌تر نسبت به فروش این واحدها اقدام نمایند تا این فضاها تبدیل به اماکن مطلوب و موردنیاز شهروندان شود.
اما برای بررسی آینده پروژه ساماندهی میدان مطهری با مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی اطراف حرم گفت وگو می کنم.
پروژه میدان مطهری سنگین ترین پروژه شهری
مدیرعامل سازمان بهسازی و نوسازی اطراف حرم شهرداری قم می گوید: میدان مطهری مطالعات آن از دو سال قبل شروع شده اما به خاطر پیچیدگی هایی که داشت زمانبر شد و این که این میدان مرکز ثقل شمال رودخانه به هسته مرکزی و حرم و یکی از ورودی های حرم به شمار می رود از سنگین ترین قراردادها و پروژه های شهر قم به شمار می رود هم از بعد شهرسازی و هم بعد ترافیکی برای بهسازی آن الگویی مصوب شد و هفته پیش مورد تایید کمیسیون ماده ۵ قرار گرفت که امضا و نقشه آن ۶ ماه طول کشید .
علیرضا خاکی می افزاید: در این طرح مبنای ما بر این است که بلوار موسی صدر باید زیر گذر باشد در محدوده قبل ازمیدان مطهری تا بعد از حرم سیاست اصلی میدان مطهری و بلوار موسی صدر تا حرم به پیاده رو و یا غلبه پیاده رو تبدیل شود؛یعنی حمل و نقل عمومی باید در این مکان تردد کند. با وضعیت ترافیک عبوری شهرکه هر روز با آن مواجه هستیم باید این ترافیک حذف شود لذا باید این محدوده به زیر گذر تبدیل شود اما چون محدوده بلوار امام موسی صدر موازی ندارد ایستگاه موازی نیزهزینه بر است.
به گفته وی؛ ما طرح ها را آماده کردیم و مطالعات تکمیلی در دست بررسی است سطح میدان برای پیاده و حمل نقل عمومی و زیر سطح هم پارکینگ عمومی و خدمات در نظر گرفته شده این پروژه از پروژه های سنگین است که باید مورد پیگیری مدیریت شهری قرار گیرد شهر قم از دوران قبل از انقلاب مغفول مانده عقب ماندگی هایی در آن وجود دارد احداث زیرگذر هم هزینه بر است ما پیگیر طرح مطالعات هستیم.

میدان مطهری در آینده نزدیک آرام می شود؟
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی اطراف حرم مطهر شهرداری قم در ادامه گفت وگوی خود با پردیسان آنلاین با اشاره به جایگاه این میدان در شهر قم عنوان می کند: ضرورت امر به این لحاظ است که میدان مطهری اولین میدان مدرن شهری قم است که احداث‌شده و آخرین میدان با تعریف میدان‌های شهری است که در قم ایجادشده است و از این لحاظ سبقه تاریخی دارد؛ این میدان ازلحاظ اجتماعی از بعد انقلاب محل اجتماعات مذهبی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی بوده و به همین لحاظ نقش مهمی در ذهن شهروندان دارد.
خاکی می افراید: کلیات بهسازی میدان مطهری مورد تصویب قرار گرفت و مصوب شد که سطح میدان مطهری با احداث یک خیابان فرعی و زیرگذر کردن امام موسی صدر به‌صورت یک میدان پیاده و با قابلیت برگزاری مناسبت‌های سیاسی و اجتماعی و تجمعات روزمره برای زائران و مجاوران پیش‌ بینی می شود.
وی بیان می کند: این سبقه تاریخی و ترافیکی و این حجم تردد ما را به این نتیجه رساند که باید در این منطقه شاهد غلبه تردد پیاده باشیم و کمیسیون ماده ۵ با زیرگذر شدن امام موسی صدر موافقت کرد که بتواند بستر این آرام‌سازی صورت گیرد هم چنین طرح‌های تکمیلی پروژه نیز آماده خواهد شد و مرحله‌به‌مرحله طی یک پروژه ۵ ساله پیش می‌رود؛ چون پروژه بلندمدتی است حجم عملیاتی گسترده‌ای دارد و به‌صورت مرحله‌ای در دستور کار مدیریت شهری قرار خواهد گرفت.
به گفته این مسئول ؛ به لحاظ ترافیکی هم میدان مطهری محل اتصال شمال رودخانه است و اتصال مناطق دو، سه و شش با حرم و هسته مرکزی از طریق این میدان صورت می‌گیرد. برای همین دچار یک آشفتگی حرکتی شدید است لذا در سال ۹۸ برای ساماندهی آن ۴۰۰ میلیارد تومان اعتبار پیش بینی شده بود .