پردیسان نوین، گروه استان‌ها- زهرا بهرامی: حوادث و بلایای طبیعی ازجمله سیل و رانش سالانه خسارت‌های بسیاری به بخش‌های مختلف کشور وارد می‌کند و استان گلستان هم همواره جزو استان‌هایی است که بسیار در برابر این حوادث آسیب‌پذیر است.

بر اساس گزارش سال ۲۰۰۰ برنامه عمران ملل متحد UNDP ایران یکی از سانحه‌خیزترین کشورهای جهان محسوب می‌شود؛ سیل، طوفان، رانش زمین و از همه مهم‌تر زلزله، هرساله بسیاری از سکونت‌گاه‌های ایران به‌ویژه مناطق روستایی را تهدید می‌کند.

سال گذشته امیر حسن گرکانی، رئیس پژوهشکده سوانح طبیعی کشور گفته بود که ۱۸۲ روستا در کشور در معرض رانش زمین قرار دارند.

همچنین بر اساس اعلام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری در سال گذشته حدود ۲۵۵ شهر معادل ۴۱.۵ درصد کل شهرهای کشور، هشت هزار و۶۵۰ پارچه آبادی معادل ۱۲.۷ درصد آبادی‌های کشور و حدود یک‌میلیون هکتار از اراضی زراعی شامل باغ‌ها، اراضی آبی و دیم واقع در دشت‌ها و حاشیه رودخانه‌ها، ۲۰ هزار رشته قنات و بخش قابل‌توجهی از جاده‌ها و راه‌های ارتباطی در معرض خطر سیل قرار دارند.

جدیدترین خسارتی که به گلستان وارد شد بر اثر بارندگی‌های بهار ۹۹ بود که باعث آوارگی ده‌ها خانوار روستایی مراوه تپه به دلیل رانش شد و بیش از ۱۰۰ واحد مسکونی خسارت دید.

۶۴ واحد مسکونی روستای آق امام خسارت دید

فرماندار مراوه تپه در گفتگو با خبرنگار پردیسان نوین اظهار کرد: بارش‌های اخیر در مراوه تپه سبب رانش زمین در دو محله روستای آق امام این شهرستان شده است.

امانگلدی ضمیر افزود: در رانش اول که در تاریخ ۱۱ فروردین ماه روی داد، ۲۵ خانه در محله سعدآباد آق امام ۱۰۰ درصد تخریب شد و هشت میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان به واحدهای مسکونیی این محله آسیب زد.

شرایط اسکان در ۱۰۰ واحد مسکونی در محله سعدآباد و احمدآباد فراهم نیست وی با اشاره به اینکه در رانش دوم که در هشت فروردین ماه و در محله احمد آباد اتفاق افتاد ۳۹ واحد مسکونی آسیب دیدند، ادامه داد: ۶۴ خانوار آسیب دیده از رانش اخیر در گلستان در مدرسه و محلات دیگر اسکان موقت شده‌اند و تا سقف سه میلیون تومان کمک هزینه اجاره دریافت می‌کنند.

با این حال دهیار یکی از این روستاها آمار متفاوتی دارد و از مشکلات بیشتری گله مند است.

عبدالکریم قوشی زاده به خبرنگار پردیسان نوین گفت: مسئولان تعداد واحدهای مسکونی خسارت دیده از رانش را ۶۴ واحد اعلام می‌کنند اما با رانش‌های اتفاق افتاده، شرایط اسکان در بیش از ۱۰۰ واحد مسکونی در محله سعدآباد و احمدآباد فراهم نیست؛ این موضوع را در دیدار سرزده استاندار از منطقه هم اعلام کرده‌ایم.

وی توضیح داد: پس از رانش ۱۱ فروردین خانوارهای آسیب دیده به طور موقت در مدرسه اسکان داده شدند اما به دلیل شیوع بیماری کرونا ادامه اسکان در مدرسه فراهم نبود و قرار شد بنیاد مسکن، کمیته امداد و بهزیستی کمک هزینه اجاره سه میلیون تومانی را به خانواده‌های آسیب دیده پرداخت کنند.

خانه استیجاری در روستا وجود ندارد

دهیار روستای آق امام افزود: این وعده در حالی داده شده است که هیچ خانه استیجاری در این روستای ۴۵۰ خانواری وجود ندارد و خانوار آسیب دیده برای اجاره واحد مسکونی در روستاهای همجوار و یا شهر کلاله و مراوه تپه به پول پیش نیاز دارند.

وی با اشاره به اینکه بر اثر بارندگی‌های اخیر ۷۵۰ هکتار از اراضی کشاورزی روستا ۱۰۰ درصد خسارت دیدند، ادامه داد: شغل اکثر اهالی کشاورزی و دامداری است و در این شرایط کرونا و رانش معیشت اهالی به سختی فراهم می‌شود؛ به تازگی یکی از خیران ۴۰۰ کیلو آرد برای تهیه نان آسیب دیدگان اهدا کرده است.

دهیار این روستا هم مانند روستاهای خسارت دیده دیگر امیدی به حمایت‌های دولتی برای جبران خسارت‌های ناشی از رانش اخیر ندارد. نرگس چال، قلعه قافه، وامنان، کاشیدار و اکثر روستاهایی که طی سال‌های گذشته براثر رانش خسارت دیدند دو مسیر بیشتر پیش روی خود نمی‌دیدند. اینکه طبیعت سرنوشت آنها را رقم بزند و یا اینکه اعتبارات دولتی برسد و روستایشان جابجا شود.

در همین حال مدیرکل بنیاد مسکن استان گلستان در گفتگو با خبرنگار پردیسان نوین اظهار کرد: در سطح استان ۴۰۰ روستا در معرض خطر سیل، رانش و لغزش قرار دارند؛ خیلی به دنبال جابه‌جایی روستاها نیستیم و تلاش داریم مردم در روستا بمانند چرا که جابه‌جایی عوارض دارد.

سید محمد حسینی با تأکید بر اینکه تلاش ما بر پایدارسازی و ایمن‌سازی روستاهاست، گفت: ایمن‌سازی در بخشی از روستاها از جمله قسمتی از روستای آق امام توجیه اقتصادی ندارد؛ ناچار هستیم ۶۴ واحد مسکونی خسارت دیده از رانش اخیر را جابه‌جا کنیم.

اسکان خانوار آسیب دیده در سایت جدید ۴ ماه پس از کلنگ‌زنی

مدیرکل بنیاد مسکن استان گلستان با این توضیح که مطالعات زمین شناسی در دو نقطه نزدیک به روستای آق امام در حال انجام است و ظرف یک هفته آینده مطالعات به پایان می‌رسد، افزود: اگر تأمین اعتبار از سوی دولت انجام شود، چهار ماه پس از کلنگ‌زنی خانوار آسیب دیده در محل سایت جدید اسکان داده می‌شوند.

وی با اشاره به اینکه ۱۰ میلیارد تومان خسارت ناشی از رانش اخیر ثبت شده است، تأکید کرد: دولت تاکنون حمایت کرده؛ جبران خسارت خدمتی است که حق مردم است؛ پیش‌بینی می‌کنیم بعد از عید فطر عملیات اجرایی ساخت واحدهای مسکونی خسارت دیده از رانش آغاز شود و تا پایان شهریور ماه عملیات احداث به نقطه قابل قبولی برسد.

حسینی با یادآوری اینکه ۳۵ روستای در معرض خطر رانش و لغزش در استان سال گذشته ثبت خسارت شده‌اند و مطالعات تمام آن‌ها انجام و اعتبارات تأمین شده است، تصریح کرد: طبق برنامه تا پایان برنامه ششم توسعه (سال ۱۴۰۰) تثبیت و ایمن‌سازی ۳۰ درصد روستاهای در معرض خطر استان در دستور کار دولت قرار دارد.

به گفته وی طبق برنامه تا پایان برنامه ششم توسعه باید ایمن‌سازی ۱۲۰ روستای در معرض خطر در استان به اتمام برسد؛ اگر اعتبارات تخصیص یابد آمادگی از سوی بنیاد مسکن برای اجرای آن وجود دارد.

روستاییان به امنیت محل سکونت خود اطمینان ندارند و مسئولان هم می‌گویند «اگر اعتبارات تخصیص یابد.» مشکل را حل می‌کنند، به نظر می‌رسد سرنوشت نیمی از روستاهای گلستان نیازمند همت جدی تر از سوی دولت برای جذب و تخصیص اعتبار است.