به گزارش پردیسان آنلاین از خراسان جنوبی، سال ۸۰ بود که برای نخستین‌بار سوت احداث ابر پروژه ریلی دیار کویر، توسط موسی قربانی نماینده وقت شهرستان قائنات کشیده شد، ابر پروژه‌ای که تکمیل آن در دولت سیزدهم به مردم خراسان جنوبی وعده داده شد تا امید ریلی شدن این استان کم‌برخوردار بعد از ۲۳ سال و کش‌وقوس‌های فراوان در دل آنها زنده شود.

ابر پروژه ریلی شرق کشور از خراسان بزرگ تا خراسان جنوبی

در ابتدای سال ۸۰ بود که با پیگیری رسانه‌ها این طرح از پیشنهاد به مطالبه تبدیل شد و با مطالبه مجمع نمایندگان خراسان بزرگ و سیستان و بلوچستان از رئیس‌جمهور وقت این درخواست به وزارت راه و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی ارسال شد.

حجت‌الاسلام موسی قربانی، نماینده وقت مردم قائنات در مجلس شورای اسلامی در سال ۸۵ موضوع اتمام مطالعات مقدماتی و تصویب طرح راه‌آهن «چابهار – مشهد» در شرق کشور و عبور این خط از مسیر بیرجند – قاین – گناباد و کالشور را رسانه‌ای کرد و مهدی جعفری، مدیرکل وقت راه و ترابری جنوب خراسان نیز در این رابطه گفته بود: «مطالعات مقدماتی ساخت پروژه راه‌آهن در خراسان جنوبی و اتصال آن به راه‌آهن سراسری از سوی کارشناسان وزارت پایان یافته و بر اساس مطالعات و بررسی‌های کارشناسان، مسیر راه‌آهن از فیض‌آباد – گناباد – قاین – بیرجند – نهبندان – زاهدان است.»

با تقسیم استان خراسان و تأسیس خراسان‌جنوبی این موضوع در ردیف تقاضاهای مردم از مسئولان کشور قرار گرفت و سال ۱۳۸۷ مجمع نمایندگان استان‌های خراسان رضوی و جنوبی و سیستان و بلوچستان طی نامه‌ای از رئیس‌جمهور وقت درخواست اقدام در این زمینه را کردند که در نخستین سفر رئیس‌جمهور دولت نهم و هیئت همراه، دغدغه تأمین منابع اعتباری این ابر پروژه اقتصادی و زیربنایی مطرح شد که البته اعتباری بسیار ناچیز در سال به این پروژه اختصاص پیدا کرده بود.

در سال ۹۸ و در زمان محمدصادق معتمدیان، استاندار وقت استان خراسان جنوبی و بعد از پیگیری‌ها و کش‌وقوس‌های بسیار، بالاخره عملیات اجرایی قطعه ۱۶ این پروژه که به آرزوی دیرینه خراسان جنوبی مبدل شده بود به سمت یونسی در محدوده خراسان جنوبی آن هم به طول ۳۲ کیلومتر آغاز شد و با پیگیری‌های شبانه‌روزی معتمدیان در مدت زمان سه ماه و با دریافت دو مصوبه هیئت وزیران، مبلغ ۷۰۰ میلیون یورو فاینانس داخلی برای اتصال بیرجند به شبکه راه‌آهن سراسری (ایستگاه یونسی) اختصاص پیدا کرد تا این شتاب ریلی سرعت گیرد.

در ابتدای شروع به کار شهید آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس‌جمهور دولت سیزدهم و با نگاه ویژه و شناختی که از این خطه داشتند، مقرر شد وزارت راه و شهرسازی این موضوع را تا اتصال به شبکه ریلی کشور پیگیری کند.

کنسرسیوم بانکی، راه‌حل پیشنهادی رئیس‌جمهور شهید

با دستور رئیس جمهور مبنی بر تشکیل کنسرسیوم ریلی از سوی وزرات راه و شهرسازی و بانک‌های عامل که جز مصوبات سومین سفر استانی رئیس‌جمهور شهید به خراسان‌جنوبی بود و تأمین منابع مالی، این پروژه ریلی روی ریل اصلی قرار گرفت.

محمدصادق معتمدیان، استاندار وقت خراسان جنوبی در دیدار با رئیس هیئت عامل صندوق توسعه ملی و مدیران عامل بانک‌های مختلف در تهران به جلب‌نظر مساعدت این صندوق برای پرداخت تسهیلات به ابرپروژه ریلی منجر شد و قرار شد دو هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان تسهیلات، بدون الزام به تأمین آورده بانک‌های عامل انجام گامی بلند در پیشبرد این پروژه بود.

معتمدیان به این مقدار راضی نبود و با سماجت و پیگیری، پاشنه در وزارت راه و بانک مرکزی را از جا در آورد و توانست نظر مساعد رئیس هیئت عامل صندوق توسعه ملی، (موضوع تأمین ۲۰ درصد سهام مالکانه توسط سرمایه‌گذار به صورت تدریجی و کسر ۲۰ درصد از صورت وضعیت کارکرد سرمایه‌گذار را در صندوق توسعه ملی برای این طرح بگیرد و همچنین افزایش دو برابری سهم بانک رفاه در اعتبارات پروژه راه‌آهن بیرجند – یونسی و انتخاب این بانک به عنوان سرگروه کنسرسیوم بانکی و افزایش سهم عاملیت خود در تأمین اعتبارات پروژه راه‌آهن را بگیرد و با این کار، سهم عاملیت این بانک از سقف ۳۰۰ میلیارد تومان به ۶۰۰ میلیارد تومان افزایش پیدا کرد.

پیگیری‌های جواد قناعت، استاندار خراسان جنوبی که در آذر ۱۴۰۰ سویچ قطار خراسان جنوبی را از معتمدیان تحویل گرفت و البته با ابتکار معتمدیان که از این پس استاندار خراسان‌رضوی می‌شد و از همان سمت پیگیر اجرایی شدن این ابر طرح ریلی بود، موجب شد دیگر بانک‌ها هم ترغیب به سرمایه‌گذاری شوند، به طوری که در بیست‌ونهم دی ۱۴۰۰ نیز بانک تجارت با افزایش دو برابری سهم خود در تأمین اعتبارات پروژه راه‌آهن خراسان جنوبی و همچنین، هفتم بهمن ۱۴۰۰ هم بانک خاورمیانه با پذیرش عاملیت ۳۰۰ میلیارد تومان در تأمین منابع مالی راه‌آهن از طریق کنسرسیوم موافقت کردند.

اعلام موافقت بانک ایران زمین، بیست‌وپنجم اسفند سال ۱۴۰۰ با پذیرش عاملیت به مبلغ ۱۰۰ میلیارد تومان، اعلام موافقت بانک تجارت در بیست‌وششم اسفند با پذیرش عاملیت به مبلغ ۵۰۰ میلیارد تومان، اعلام موافقت بانک ملت در هجدهم خرداد با پذیرش عاملیت به مبلغ ۵۰۰ میلیارد تومان و اعلام موافقت بانک ملی در یازدهم تیر با پذیرش عاملیت به مبلغ ۵۰۰ میلیارد تومان از دیگر نتایج پیگیری مسئولان برای تأمین منابع مالی این پروژه کلان بود.

تشکیل کنسرسیوم ریلی در کنار کنسرسیوم بانکی

وحید داعی، مدیرکل پیشین راه و شهرسازی خراسان جنوبی گفته بود از بیرجند تا یونسی ۲۷۱ کیلومتر است که ۵۸ کیلومتر از آن در خراسان‌رضوی قرار دارد و ۳۲ کیلومتر هم در خراسان‌جنوبی و شامل قطعه ۱۶ است و با توجه به اینکه منابع دولت برای این کریدور کفایت نمی‌کند با پیگیری‌های زیاد مجوز اخذ تسهیلات از صندوق توسعه ملی را به مبلغ ۴ هزار میلیارد تومان بگیریم که سهم دولت ۱۰ درصد، سهم صندوق ۷۰ درصد و سهم کنسرسیوم ریلی هم ۲۰ درصد است.

به گفته وی برای این ابر پروژه ریلی شش شرکت بزرگ راهسازی با تشکیل کنسرسیوم ریلی پای کار آمدند و با اخذ مجوز از صندوق توسعه ملی و با لیدری بانک رفاه توانستیم برای کنسرسیوم بانکی مبلغ دو هزار و ۶۰۰ میلیارد تسهیلات بگیریم.

داعی در بحث صندوق توسعه ملی و درخواست تضمین از بانک‌ها گفته بود، هیچ مشکلی وجود ندارد و فقط شرط تمکین دولت در ایستگاه برنامه و بودجه بود که زیر بار نمی‌رفت و پروژه به بن‌بست خورد تا اینکه مشکل اعتباری راه‌آهن خراسان جنوبی به گوش رئیس‌جمهور شهید رسید و پیشنهاد مکاتبه مقام معظم رهبری با سران قوا به عنوان راه‌حل این مشکل مطرح شد.

این پیشنهاد در حال بررسی و پیگیری بود که در سفر دوم رئیس‌جمهور شهید اعلام شد که اگر از محل صندوق توسعه ملی به نتیجه نرسیدیم، از محل تهاتر نفتی، اعتبار پروژه را در دستور کار قرار خواهیم داد.

قطار خراسان جنوبی در کدام ایستگاه است؟

در حالی که ۲۳ سال از آغاز اجرای این طرح می‌گذرد، طرحی که نقش مهمی در مسائل ترانزیتی شرق کشور ایفا می‌کند به سراغ جواد قناعت، استاندار خراسان‌جنوبی رفتیم تا بدانیم قطار این استان در کدام ایستگاه قرار دارد؟

وی در این خصوص می‌گوید: موانع اعتباری این ابر پروژه زیرساختی با پیگیری‌های زیاد رفع شده است و منابع مالی کل قطعات راه‌آهن بیرجند – قاین – یونسی از طریق تهاتر نفتی به مبلغ ۱۸ هزار میلیارد تومان انجام می‌شود.

علیرضا عباس‌زاده، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان جنوبی نیز در این رابطه می‌گوید: کار ساخت خطوط ریلی در تمام قطعات خراسان جنوبی با تزریق هشت هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان اعتبار، شتاب بیشتری می‌گیرد و اجرای کار در ۱۳ قطعه مسیر راه‌آهن در خراسان جنوبی از نهبندان تا یونسی گناباد را شامل می‌شود.

وی می‌افزاید: ۱۳ پیمانکار برای اجرای ۱۳ قطعه کارشان را هم‌زمان شروع کردند تا سرعت اجرای طرح افزایش پیدا کند و طبق وعده‌ای که دولت سیزدهم داده است تا پایان سال ۱۴۰۴ شاهد افتتاح طرح بزرگ راه‌آهن در استان باشیم.

ابر پروژه راه‌آهن خراسان‌جنوبی به عنوان یکی از کریدورهای مهم کشور حدفاصل چابهار – سرخس، علاوه بر اثرات ترانزیتی در منطقه، توسعه اقتصادی و اجتماعی شرق کشور را به همراه دارد و به طور خاص، یادگار رئیس‌جمهور شهید است و شهید رئیسی بانی این پروژه محسوب می‌شود و در تحقق آن نقش به‌سزایی ایفا کرده است

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان جنوبی ادامه می‌دهد: طول کل مسیر ریلی از زاهدان – بیرجند – یونسی و مشهد ۹۱۰ کیلومتر خط ریلی در ۲۳ قطعه اجرا می‌شود که قطعات یک تا هشت در حوزه استحفاظی استان سیستان و بلوچستان، قطعات ۹ تا ۲۱ در استان خراسان‌جنوبی و دو قطعه ۲۲ و ۲۳ نیز در حوزه استان خراسان‌رضوی اجرا می‌شود.

اثرات ترانزیتی ابرپروژه ریلی خراسان جنوبی در توسعه اقتصادی شرق کشور

جواد قناعت در دیدار مجری طرح راه‌آهن در خصوص نتایج آخرین پیگیری‌های پرونده ابرپروژه ریلی استان خراسان‌جنوبی گفت: طول راه‌آهن زاهدان – بیرجند – یونسی – مشهد ۹۱۰ کیلومتر است که از این مقدار ۴۲۶ کیلومتر آن در خراسان‌جنوبی قرار دارد و اجرای طرح ریلی استان در ۱۳ قطعه تعریف شده است.

وی با بیان اینکه عملیات اجرایی این پروژه به عنوان بخشی از پروژه راه‌آهن فراملی شرق کشور از پانزدهم شهریور سال گذشته و با حضور رئیس‌جمهور شهید در بیرجند آغاز شد و پیشرفت فیزیکی پروژه ریلی استان فراتر از برنامه پیش‌بینی شده است و با اشاره به پیگیری‌های مستمر دو سال اخیر در سطح ملی برای اجرایی شدن طرح راه‌آهن استان اظهار داشت: پیگیری‌های مسئولان استان و حمایت دولت موجب شد که چراغ این طرح روشن بماند و از اولویت وزارت راه‌وشهرسازی خارج نشود و این کلان طرح زیرساختی و حیاتی خراسان‌جنوبی پس از شروع عملیات اجرایی به دلیل نرسیدن اعتبار از ریل اجرا خارج نشود و در موعد مقرر به ایستگاه بهره‌برداری برسد.

عباس خطیبی، معاون ساخت و توسعه راه‌آهن، بنادر و فرودگاه‌های شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور در نوزدهم خرداد سال‌جاری و در جریان سفر به خراسان جنوبی و بازدید از این ابر طرح ملی گفت: پروژه راه‌آهن استان خراسان جنوبی را در قالب یک برنامه چهار ساله در دستور کار داشتیم اما با شتابی که اجرای پروژه دارد، در زمانی کوتاه‌تر به نتیجه نهایی خواهد رسید.

وی گفت: در پروژه راه‌آهن استان حدفاصل بیرجند – یونسی به طول ۲۷۰ کیلومتر عملیات خاک‌برداری، خاکریزی، بتون ریزی، حفاری تونل‌ها و احداث پل‌ها و تقاطع‌ها در دستور کار است و با برنامه‌ریزی صورت گرفته به زودی بخش‌های ایستگاهی و روسازی هم در دستور کار قرار می‌گیرد.

خطیبی از مجوز دولت و اعتبار ویژه تخصیص پیدا کرده به پروژه راه‌آهن خراسان جنوبی گفت و اظهار کرد: بخشی از مجموع هزار میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی شده به پروژه تزریق شد و در فاصله کوتاهی ۵۰۰ میلیارد تومان دیگر هم به پروژه تخصیص پیدا خواهد کرد.

به گزارش پردیسان آنلاین، آن طور که معاون ساخت و توسعه راه‌آهن، بنادر و فرودگاه‌های شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور این پروژه به عنوان یکی از کریدورهای مهم کشور حدفاصل چابهار – سرخس، علاوه بر اثرات ترانزیتی در منطقه، توسعه اقتصادی و اجتماعی شرق کشور را به همراه دارد و به طور خاص، یادگار رئیس‌جمهور شهید است و شهید رئیسی بانی این پروژه محسوب می‌شود و در تحقق آن نقش به‌سزایی ایفا کرده است و ما وظیفه داریم به‌گونه‌ای اقدام کنیم که این پروژه شتاب بگیرد و باقیات صالحاتی برای بانی و اجرا کنندگان این طرح باشد.