از دیرباز قدرت‌های بزرگ با اعمال برخی سیاست ها به دنبال تغییر معادلات جهانی به نفع خود بوده اند، این زیاده خواهی ها اگرچه در سال های دورتر با روشن کردن شعله های جنگ و حمله به کشور مورد هدف رقم می خورد اما امروز جای خود را به جنگ اقتصادی و تحریم های مالی داده است.

کشور ایران نیز که همواره به دلیل برخورداری از موقعیت جغرافیایی ویژه و ثروت های خدادادی بسیار در مرکز توجه است بیش از پیش مورد اعمال تحریم های ظالمانه قرار گرفته است، همین امر سبب شده تا مقام معظم رهبری در سال های اخیر با مهم دانستن لزوم تقویت اقتصاد کشور، هرسال یک محور را برای توسعه اقتصادی تعیین کنند.

به گفته فعالان اقتصادی تنها راه نجات اقتصاد کشور در برهه حساس کنونی، رونق تولید و حمایت از ظرفیت‌های داخلی است. که برای رسیدن به این منظور باید رهنمودهای مقام معظم رهبری مورد توجه قرار گیرد و چراغ راه تعالی و توسعه اقتصادی کشور شود.

با نامگذاری سال ۹۸ به نام رونق تولید عزم ها برای کمرنگ کردن اثرات تحریم ها جزم شد، در این میان اقتصاد استان خوزستان به دلایل مختلف ازجمله وجود صنایع بزرگ در حوزه های نفت، گاز، پتروشیمی و فولاد بیش از استان های دیگر دولتی است که این مساله باعث آسیب پذیری بیشتر آن در مقابل تحریم ها می شود با این وجود مسئولان تلاش کرده اند تا با توجه به مقاوم سازی صنایع در مقابل این فشارها و رونق تولید همچنان اقتصاد این استان پیشتاز باشد. 

استان خوزستان به دلایل مختلف ازجمله موقعیت جغرافیایی و هم‌مرزی با کشورهای عراق و کویت، وجود ذخایر طبیعی نفت و گاز، خاک حاصلخیز و تنوع تولید محصولات کشاورزی، دارا بودن کارخانه های مادر در حوزه‌های مختلف و بهره‌مندی از پنج رودخانه پرآب همواره نقش مهمی در اقتصاد و رونق تولید در کشور ایفا کرده است.

ساختار اقتصاد استان خوزستان دارای شرایط منحصربه فردی دارد به طوری که در  بخش صنعت و معدن با احتساب نفت، حدود ۷۸ درصد از کل تولید ناخالص استان را به خود اختصاص داده  است.

پس از آن بخش خدمات با حدود ۷/۱۸ درصد و بخش کشاورزی و ماهیگیری با حدود ۱/۳ درصد از کل تولید ناخالص داخلی استان خوزستان در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

خوزستان با حدود ۶۴ هزار کیلومتر مربع وسعت، حدود چهار درصد از کل مساحت کشور را به خود اختصاص داده است که از این حیث دهمین استان کشور محسوب می‌شود و  بر اساس آخرین تقسیم‌های کشوری، این استان دارای ۲۷ شهرستان و ۷۶ شهر و حدود چهار هزار روستاست.

خوزستان در سال ۹۸ با حوادث پرفراز و فرودی دست و پنجه نرم کرد، فروردین ماه سال ۹۸ برای بسیاری از ساکنان روستاها و شهرهای خوزستان با سیل همراه بود سیلی که صحنه های دردناکی از تخریب خانه ها و زمین های کشاورزی بسیاری برجای گذاشت اما در عین حال به فرصتی برای نمایش صحنه های زیبای همدلی میان مردم و مسئولان نیز شد.

برای جبران خسارت های وارده ناشی از سیل خیران و نیروهای جهادی بسیاری به کمک آمدند تا در کنار دولت بخشی از خسارت های وارده را جبران کنند.

خوزستان قطب نخست کشاورزی کشور

وجود پنج رودخانه پرآب و داشتن ۹ سد عظیم اگرچه برخی از مواقع به دلیل افزایش ورودی آب منجر به آبگرفتگی و جاری شدن سیل در شهرها و روستاهای مجاور می شود اما روی دیگر سکه آن رونق تولید در حوزه کشاورزی است.

گندم ، برنج ، خرما ، نیشکر ، انواع مرکبات و سبزی ها ، محصولات جالیزی ، چغندرقند ، کلزا ، کنجد و جو  از مهمترین محصولات تولیدی خوزستان محسوب می‌شوند.

مجموع ارزش سالانه تولیدات کشاورزی خوزستان با حدود ۱.۵میلیون هکتار اراضی آبی و دیم بیش از ۲۰۰هزار میلیارد ریال است، این استان با تولید سالانه ۱۶.۲ میلیون تن محصولات زراعی ، باغی و شیلاتی و عمل آوری ۱۲۴نوع محصول از حیث کمیت و تنوع تولید محصول رتبه نخست را در کشور دارد  که همین امر سبب شده خوزستان قطب نخست صنعت کشاورزی کشور باشد.

در سال رونق تولید میزان تولید محصولات کشاورزی خوزستان با رشد قابل توجهی همراه بوده است، به گفته رییس سازمان جهادکشاورزی استان خوزستان خوزستان نسبت به سال زراعی قبل حدود ۸۰ درصد افزایش سطح زیر کشت دانه کلزا داشته است و پیش‌بینی می شود حدود ۱۱۵هزار تن دانه روغنی کلزا در خوزستان برداشت ‌شود که در مقایسه با سال زراعی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ حدود ۲ برابر افزایش خواهد داشت.

رتبه دوم خوزستان در تولید کلزا

کیخسرو چنگلوایی با اشاره به روند رو به رشد سطح زیرکشت دانه روغنی کلزا در سال های اخیر در استان افزود:هم اکنون خوزستان در زمینه تولید کلزا پس از استان گلستان در جایگاه دوم قرار گرفته است.

وی با اشاره به چشم انداز کشت کلزا تا ۱۵۰هزار هکتار تا سه سال آینده در استان افزود:با برنامه‌ریزی مناسب از نظر الگوی کشت و رعایت تناوب به این سطج زیرکشت خواهیم رسید.

چنگلوایی توضیح داد: به لطف الهی و تلاش کشاورزان خوزستانی ، در سال زراعی ۱۳۹۹-۱۳۹۸ شاهد رشد ۲ برابری تولید دانه روغنی کلزا ، ۱۵درصدی گندم و۵۰درصدی چغندرقند نسبت به سال زراعی گذشته خواهیم بود.

رییس سازمان جهادکشاورزی خوزستان با اشاره به نام گذاری سال ۱۳۹۹ به نام “جهش تولید” از سوی مقام معظم رهبری گفت: امسال در سه محصول اساسی گندم ، دانه روغنی کلزا و چغندرقند شاهد افزایش و جهش تولید در خوزستان خواهیم بود.

چنگلوایی با اشاره به رتبه نخست خوزستان در زمینه تولید غذا و امنیت غذایی در کشور گفت: تولید انواع محصولات کشاورزی در خوزستان که در ابتدای انقلاب معادل ۲.۵ میلیون تن و در سال ۱۳۹۲ حدود ۱۲.۲ میلیون تن بود در زمان حاضر به ۱۶.۵ میلیون تن رسیده است.
رییس سازمان جهادکشاورزی خوزستان با بیان اینکه ۱۳.۵ درصد محصولات کشاورزی کشور از جمله محصولات زراعی، باغی، دامی، شیلاتی و عسل در خوزستان تولید می‌شود افزود:هم اکنون غذای ۱۶.۵ میلیون نفر در خوزستان تولید می‌شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان در ادامه عنوان کرد: سال گذشته با وجود سیلاب مهیب در استان و آبگرفتگی و از بین رفتن بخش عمده‌ای از محصولات کشاورزی از جمله گندم، چغندرقند و کلزا خوشبختانه باز هم نسبت به زمان مشابه سال قبل شاهد رشد ۱.۵ میلیون تنی در تولید این محصولات بودیم.

رکورد بی سابقه تولید ۵۵۰هزار تن برنج

رییس سازمان جهادکشاورزی خوزستان از تداوم پایداری کشت برنج در سال زراعی جاری در خوزستان خبر داد  به گفته وی امسال نیز با توجه به بارندگی‌های مناسب و نوید پیش رو داشتن سال آبی مطلوب این امید را داریم که امسال هم از نظر ذخایر و مخازن آب مشکلی برای کشت برنج در استان خوزستان وجود نداشته باشد.

پارسال از سطح زیرکشت بیش از ۲۰۰هزار هکتار محصول شلتوک ، این استان به رکورد بی سابقه تولید ۵۵۰هزار تن برنج دست یافت و حدود ۵۰هزارمیلیارد ریال درآمد عاید شالی کاران خوزستانی شد.

رییس سازمان جهادکشاورزی خوزستان همچنین با اشاره به هدف‌گذاری کشت ۶۵هزار هکتار چغندرقند پاییزه تا سال ۱۴۱۰ در خوزستان گفت: تلاش می‌کنیم در کنار افزایش سطح زیرکشت، صنایع پایین‌دستی را نیز در این حوزه توسعه دهیم.

وی ادامه داد: از نظر توسعه سطح زیرکشت، عملکرد در واحد سطح و بهبود عیار در تولید چغندر قند پاییزه استان خوزستان شاهد رشد بوده ایم. بیش از ۹۷ درصد چغندر قند پاییزه کشور در استان خوزستان تولید می شود.

تولید سه میلیون تن سبزی و صیفی در خوزستان

به گفته چنگلوایی از فروردین تا بهمن ماه سال ۹۸، ۷۶هزار تن انواع سبزی و صیفی به ارزش سه هزار میلیارد ریال امسال از خوزستان به خارج صادر شد.سبزی و صیفی صادراتی خوزستان پس از بسته بندی و الزامات بهداشتی به کشورهای روسیه ، آسیای میانه و برخی کشورهای حوزه خلیج فارس صادر شده است.
وی با بیان اینکه سالانه ۹۰ هزار هکتار از زمین‌های مستعد کشاورزی استان زیرکشت انواع سبزی و صیفی می‌رود افزود: صیفی و سبزی تولیدی خوزستان به لحاظ کیفی و بهداشتی با استانداردهای جهانی منطبق است.

به گفته چنگلوایی سالانه حدود سه میلیون تن سبزی و صیفی در خوزستان تولیدمی شود که بخش اعظم آن به بازار استان‌های همجوار عرضه می‌شود.

رشد سرمایه گذاری و اشتغالزایی در صنعت خوزستان

بخش صنعت استان خوزستان نیز به دلیل وجود شرکت های مادر و مهمی همچون پتروشیمی از اهمیت بسیاری بالایی برخوردار است.

به گفته رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خوزستان درسال ۹۸ تعداد یکهزار و ۲۶ فقره جواز تاسیس با پیش بینی حجم سرمایه گذاری۲۴۸هزار و ۴۶۲ میلیارد ریال در استان خوزستان صادر شده است .

امیر حسین نظری افزود: میزان اشتغالزایی این جوازهای صادره ۲۰ هزار و ۲۷۰ نفر است همچنین در سال گذشته تعداد ۱۶۲ پروانه بهره برداری با حجم سرمایه گذری ۱۵ هزار و ۴۳۹میلیارد ریال و اشتغالزایی چهار هزار و ۳۶۰ نفر در استان صادر شده است که از نظر حجم سرمایه گذاری ۲.۸ برابر و از نظر اشتغالزایی ۱.۴ برابر نسبت به سال ۹۷ رشد داشته است .

وی بیان کرد: در سال گذشته میزان صادرات غیر نفتی استان از نظر ارزش ریالی، بالغ بر ۱۱ میلیارد دلار و از نظر وزنی ۱۶ میلیون تن بوده که سهم عمده آن در صنایع پتروشیمی و فلزات بود که درواقع  ۸۰ درصد سهم صادرات را به خود اختصاص داده است .سایر محصولات صادراتی شامل صنایع معدنی ، صنایع دستی ، محصولات صنعتی است.

نظری پیگیری تخصیص درصدی از اعتبارات جهت اتمام پروژه های صنعتی استان و رفع مشکلات آنها در ستاد تسهیل را یکی از شاخص ترین اقدامات در سال گذشته دانست.

وی گفت: با توجه به اینکه چند طرح صنعتی استان در گام های آخر اتمام پروژه دچار مشکلاتی شدند ، مسائل و مشکلات این طرح ها در جلسات ستاد تسهیل مطرح و با ارائه راهکارهای عملیاتی ، مشکلات آنها مرتفع و برخی از آنها به اتمام رسیده اند که از جمله آن شرکت فولاد پارس هفت تپه در زمینه تولید شمش فولاد در شهرک صنعتی شوش و شرکت پارس پترو شوشتر در زمینه تولید هیدروکربورها در شهرک صنعتی شوشتر است.

وی افزود: همچنین چهار طرح بزرگ توسعه شرکت فولاد روهینا در زمینه تولید میلگرد به صورت پیوسته از ذوب شمش ، شرکت پتروشیمی مسجدسلیمان ، شرکت پالایشگاه بید بلند خلیج فارس در بهبهان و شرکت پارس کیمیا کلر در شهرک صنعتی شوشتر نیز در حال اتمام پروژه هستند که در سال جاری به بهره برداری خواهند رسید.

سرمایه گذاری هشت هزار میلیارد ریالی در شهرک های صنعتی

در خوزستان ۳۴ شهرک و ۳۹ ناحیه صنعتی وجود دارد که در ۵۱ شهرک و ناحیه صنعتی واگذاری زمین به متقاضیان انجام گرفته و باقی در حال احداث و تکمیل زیرساخت هستند.

مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی خوزستان حجم سرمایه گذاری انجام شده در شهرک های صنعتی خوزستان در سال ۹۸ را هشت هزار میلیارد ریال عنوان کرد و افزود: در سال گذشته ۳۲۳ سرمایه گذار در ۷۹ هکتار از اراضی شهرک‌ها و نواحی صنعتی استان جذب شدند .

اخلاق محمدیان گفت: این طرح‌ها اکنون در مرحله ساخت و ساز بوده و در صورت راه اندازی زمینه اشتغال ۲۸۸۳ نفر را فراهم خواهند کرد.

به گفته وی در سال رونق تولید۳۹ واحد راکد راه اندازی مجدد شده و به چرخه تولید بازگشته اند این واحدها شامل ۱۷واحد فلزی، هشت واحد غذایی، پنج واحد شیمیایی، چهار واحد سلولزی، ۲ واحد خدمات، ۲ واحد کانی غیرفلزی و یک واحد برق و الکترونیک بوده است.

محمدیان یادآور شد: با برگشتن این ۳۹ واحد به چرخه تولید زمینه اشتغال مجدد ۴۶۸ نفر ایجاد شده است.

مقام معظم رهبری سال ۹۹ را سال جهش تولید نامگذاری کرده اند که این امر نشان از لزوم توجه مضاعف در حوزه های اقتصادی و تولیدی کشور دارد انتظار می رود مسئولان استان خوزستان نیز با چراغ راه قرار دادن این امر زمینه حرکت شتابانتر خوزستان به سمت توسعه را فراهم کنند.

گزارش از ندا رضاپور